„Wilno i Wileńszczyzna w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka”

 

Jan Bułhak „Wilno i Wileńszczyzna w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka”

 

Album jest prezentacją bogatego zbioru fotografii wileńskiej autorstwa Jana Bułhaka, twórcy tzw. fotografii ojczystej. Jego prace znajdują się w kolekcji fotografii kresowej w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku. Książka zawiera 115 reprodukcji fotografii wraz z esejami dr. hab. Macieja Szymanowicza oraz Marioli Balińskiej.

 

Źródło:

http://www.mng.gda.pl/wp-content/uploads/2021/06/Oferta-ksie%CC%A8garni-internetowej.pdf

Więcej o publikacji i autorze:

https://stgu.pl/czlonkowie/fromline/jan_bulhak

https://culture.pl/pl/tworca/jan-bulhak

 

Wydawca: Muzeum Narodowe w Gdańsku

ISBN: 978-83-63185-86-2

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 200

„Straty wojenne Muzeum Miejskiego (Stadtmuseum) w Gdańsku”

 

„Straty wojenne Muzeum Miejskiego (Stadtmuseum) w Gdańsku”

Seria Nowa, t. 1: Malarstwo

 

W założeniu autorki jej książka miała być rozszerzonym i poprawionym materiałem w stosunku do opracowania Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Gdańsku, t. 1: Straty w dziedzinie sztuki: malarstwa, rysunku, grafiki, rzeźby (Gdańsk 2005, wydawca Muzeum Narodowe w Gdańsku). W rezultacie powstał tekst, który mimo że odnosi się do tamtej publikacji, to jednak ze względu na takie zmiany, jak ograniczenie tematyki do malarstwa, rozszerzenie haseł o 100 obiektów, odmienna struktura zawartości w ramach tomu i poszczególnych haseł, stanowi odrębną i samodzielną publikację jednej autorki, wyraźnie odmienną od wspomnianego pierwszego opracowania.

 

Jakkolwiek książka jest przeznaczona dla szerokiego grona muzealników i badaczy poszukujących informacji o zaginionych obrazach, należy też pamiętać o jej roli w upowszechnianiu i podnoszeniu świadomości problemu, jakim jest utracone dziedzictwo kulturowe. Opracowanie to stwarza szansę na odnalezienie, zidentyfikowanie i ewentualne odzyskanie przynajmniej części utraconej spuścizny Muzeum Miejskiego w Gdańsku.

 

Helena Kowalska jest związana z Muzeum Narodowym w Gdańsku od 1976 roku, od wielu lat współpracuje także z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w zakresie badań nad polskimi stratami wojennymi w obszarze dzieł sztuki. Oddana właśnie do rąk Czytelników książka jest efektem wieloletnich i drobiazgowych badań jej autorki, które zasługują na najwyższe uznanie.

 

Źródło:

http://www.mng.gda.pl/wp-content/uploads/2021/06/Oferta-ksie%CC%A8garni-internetowej.pdf

 

Wydawca: Muzeum Narodowe w Gdańsku

ISBN: 978-83-63185-38-1

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 388

Publikacje Muzeum Narodowego w Gdańsku (Cz. 4)

Kalina Zabuska „Ryciny Daniela Chodowieckiego”

Ryciny szkoły niemieckiej od końca XV do początku XIX wieku” 

Część 2

Tematem publikacji są ryciny Daniela Chodowieckiego z kolekcji Jacoba Kabruna, znajdujące się dziś w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku. Katalog ten stanowi drugą część tomu poświęconego sztuce niemieckiej. Większość rycin Daniela Chodowieckiego z kolekcji Kabruna ocalała szczęśliwie po zniszczeniach i rozproszeniach II wojny światowej. Ten liczny zespół ma charakter reprezentatywny dla twórczości artysty, konsekwentnie budującego wizerunek Europy okresu oświecenia. Różnorodne tematycznie prace stanowią cenne dziedzictwo gdańskiego muzealnictwa. Niewielkie na ogół ryciny Chodowieckiego, kreujące wyrazisty obraz wieku rozumu, są niewyczerpanym źródłem wiedzy na temat idei przyświecających epoce, prądów literackich i artystycznych, a także kultury materialnej i życia codziennego.

Źródło:

http://mng.gda.pl/wp-content/uploads/2013/05/Oferta-ksi%C4%99garni-internetowej2.pdf

Wydawca: Muzeum Narodowe w Gdańsku

ISBN: 978-83-63185-05-3

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 356

Publikacje Muzeum Narodowego w Gdańsku (Cz. 3)

Grażyna Zinówko "Rysunki artystów gdańskich i obcych 

działających w Gdańsku w XIX wieku"

Katalog zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku

W katalogu ujęto prace gdańskich artystów i twórców obcych, którzy przebywali w Gdańsku jakiś czas i zostawili tu artystyczne ślady. Zakres czasowy – XIX wiek – został podyktowany obszernością zbioru rysunków z tego okresu, których tematyka w większo- ści wiąże się z miastem. Powstałe poza Gdańskiem i niezaliczane do sztuki gdańskiej rysunki artystów objętych katalogiem ujęto w aneksie; katalog uwzględnia zatem wszystkie rysunki danego twórcy przechowywane w Muzeum Narodowym w Gdańsku. W aneksie zaprezentowano również prace imitujące rysunki, wykonane technikami mieszanymi.

Źródło:

http://mng.gda.pl/wp-content/uploads/2013/05/Oferta-ksi%C4%99garni-internetowej2.pdf

Więcej o publikacji:

http://www.gdansk.pl/wiadomosci/XIX-wieczne-rysunki-i-akwarele-artystow-gdanskich-w-wyjatkowym-albumie-Muzeum-Narodowego,a,69729

Wydawca: Muzeum Narodowe w Gdańsku

ISBN: 978-83-63185-77-0

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 300

Publikacje Muzeum Narodowego w Gdańsku (Cz. 2)

„Prusy Królewskie

Społeczeństwo, kultura, gospodarka 1454–1772”

Szkice z dziejów pod redakcją prof. Edmunda Kizika

Niniejszy tom, który powstał z inicjatywy Wojciecha Bonisławskiego, dyrektora Muzeum Narodowego w Gdańsku, stanowi wspólny, interdyscyplinarny projekt historyków dziejów politycznych i społeczno-gospodarczych oraz historyków sztuki i architektury z gdańskiego oraz toruńskiego ośrodka akademickiego. Z zaproszenia do współpracy skorzystali tacy wytrawni badacze dziejów i kultury Prus Królewskich, jak profesorowie Jerzy Dygdała (Instytut Historii PAN), Jacek Wijaczka (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) czy dr hab. Jacek Tylicki (reprezentujący zarówno Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, jak i Uniwersytet Gdański). Młodsze grono badaczy reprezentuje dr Sławomir Kościelak z Uniwersytetu Gdańskiego. Praca byłaby niepełna, gdyby nie włączono do naszego projektu historyków architektury oraz sztuki – dr. Grzegorza Bukala z Politechniki Gdańskiej, dr Ewy Barylewskiej-Szymańskiej i dr Zofii Maciakowskiej reprezentujących gdańską pracownię Instytutu Historii PAN, jak również dr. Jacka Kriegseisena (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego). Próby koordynacji projektu podjął się prof. Edmund Kizik (Instytut Historii PAN, Uniwersytet Gdański).

Ratusz Starego Miasta Elbląga

Celem zespołu autorskiego było zaprezentowanie stosunkowo zwięzłego przedstawienia różnych aspektów problematyki dziejów Prus Królewskich – rodzaju prolegomeny do syntezy historii tej specyficznej części Rzeczypospolitej. Pozornie łatwe w zamierzeniu przedsięwzięcie napotkało jednak szereg przeszkód. Zwrócili na to uwagę krytyczni recenzenci tomu: prof. Bogusław Dybaś (Instytut Historii PAN) oraz prof. Jan Harasimowicz (Uniwersytet Wrocławski). Ich życzliwe uwagi pozwoliły uniknąć wielu błędów oraz uzupełnić tekst. Jednak nie wszystkie zagadnienia udało się opracować równie dokładnie. Choć powstało już wiele poważnych prac, z goryczą trzeba było skonstatować dotkliwy brak studiów syntetycznych i całościowych poświęconych np. sztuce i architekturze oraz urbanistyce (świeckiej, militarnej i kościelnej) w Prusach Królewskich, lokalnym dziejom reformacji i kontrreformacji, literatury oraz nauki. Okazało się, że nie dysponujemy odpowiednimi opracowaniami społecznych dziejów prawa w Prusach Królewskich, brak też ujęcia prowincji jako teatru działań wojennych. Nie pozostało to, niestety, bez wpływu na treść niniejszego tomu, który jest adresowany przede wszystkim do szerszego grona czytelników, studentów oraz po prostu miłośników dziejów dawnych Prus Królewskich. Przedkładając przystępność wykładu nad jego ściśle naukowy charakter, zdecydowano się na zachowanie narracji właściwej dla podręcznika akademickiego: konsekwentnie zrezygnowano z obciążania wykładu rozbudowanymi przypisami, konfrontowania często niejednoznacznych opinii różnych badaczy, czy też przedstawiania stanu badań poszczególnych zagadnień.

Gdańsk. Widok Długiego Targu z Ratuszem Głównomiejskim

Niektórym szkicom towarzyszą aneksy – przedstawiono w nich materiały źródłowe, które pozwalają lepiej zrozumieć specyfikę omawianych problemów oraz uzmysłowić sobie trudności, przed którymi stoją badacze danej kwestii. Taką funkcję pełnią również zamieszczone w tekstach materiały ikonograficzne oraz kartograficzne – z powodów technicznych oraz finansowych redaktor tomu musiał zachować należytą powściągliwość, stąd oprawa ilustracyjna szkiców jest skromna; teksty poświęcone kulturze życia codziennego i literackiego zostały pozbawione oprawy ikonograficznej. Poza zestawieniami, spisami dostojników świeckich i duchownych oraz przelicznikami monet, wag i miar obowiązujących w Prusach Królewskich w XV–XVIII w., poszczególnym tekstom towarzyszą wykazy podstawowej literatury przedmiotu. Mamy nadzieję, że przyjęty układ pozwoli czytelnikom na samodzielne rozwijanie swoich zainteresowań związanych ze skomplikowanymi dziejami Prus Królewskich od połowy XV do końca XVIII w.

Źródło:

http://mng.gda.pl/wp-content/uploads/2013/05/Oferta-ksi%C4%99garni-internetowej2.pdf

Publikacja dostępna w sklepie internetowym Muzeum Narodowego w Gdańsku:

http://mng.gda.pl/sklep-w-budowie

Wydawca: Muzeum Narodowe w Gdańsku

ISBN: 978-83-63185-16-9

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 602

Publikacje Muzeum Narodowego w Gdańsku (Cz. 1)

„Grzech. Obrazy grzechu w sztuce europejskiej od XV do początku XX wieku”

(album wystawy)

Niezwykle pasjonujący i zawsze aktualny problem grzechu jest przez sztukę europejską podejmowany od ponad 2000 lat w powiązaniu z tematem cnót i dobrych uczynków, które przeciwdziałają złu. Jak daleko sięga pamięć ludzkości, tak od zawsze dobro walczy ze złem; raz zwycięża jedno, innym razem – drugie.

Gdańska wystawa ukaże różne konotacje i postaci grzechu: religijne, społeczne, polityczne, obyczajowe czy filozoficzne. Oczywiście, nie da jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czym jest grzech, ale pomoże uważnemu widzowi w zrozumieniu i nazwaniu przejawów grzechu oraz będących w jego opozycji cnót. Organizatorzy wystawy mają nadzieję, że dla zwiedzających będzie ona zaczynem do refleksji nad obrazowaniem grzeszności w sztuce dawnej – w malarstwie, rzeźbie i grafice, poza tym prezentowane dzieła sztuki powinny skłonić do przemyśleń nad postawami i dylematami moralnymi czasów współczesnych. Do dziś wiele motywów sztuki dawnej nie straciło na aktualności. Nadal gnębi nas pytanie i troska o to, co człowiek czyni z własną moralnością i religijnością oraz jaką przyjmuje postawę wobec ich braku.

Oblicze grzechu było i jest widziane przez pryzmat religii. Filarami europejskiej tradycji rozumienia grzechu były judaizm i chrześcijaństwo. Autorzy wystawy sięgają także do kultury antycznej i jej rozumienia występków moralnych i zła. Trzy wyznania chrześcijańskie są szczególnie ważne w nowożytnym obrazowaniu i rozumieniu grzechu z punktu widzenia teologicznego. Są to: prawosławie, katolicyzm i protestantyzm, których ikonografia także znajdzie swoje przykłady na wystawie.

Walka z grzechem to wieczna walka z diabłem i jego zastępami, posłańcami i personifikacjami. Ikonografia Sądu Ostatecznego, a więc potępienia, odkupienia i zbawienia zajmie ważną część wystawy, która zostanie zbudowana wokół najcenniejszego eksponatu Muzeum Narodowego w Gdańsku, jakim jest tryptyk Sąd Ostateczny Hansa Memlinga. Jest to jeden z ważniejszych motywów w sztuce chrześcijańskiej od średniowiecza. Obrazy grzechu mają szczególnie mocne umocowanie w sztuce nowoczesnej. Grzech chętnie był ilustrowany na przełomie XIX i XX wieku, kiedy jednoznacznie kojarzył się z wizerunkiem upadłych kobiet, niemoralnych mężczyzn. Wskazywano zło, jakie niosła cywilizacja wielkomiejskiego życia i jego występnych pokus.

Na wystawie zgromadzono ponad 300 wybitnych dzieł sztuki. Pochodzą z muzeów zagranicznych i polskich. Godnym odnotowania jest fakt sprowadzenia przy tej okazji do Gdańska rzadko oglądanej przez polską publiczność kolekcji aż 42 znamienitych dzieł europejskiego malarstwa z Siedmiogrodu (Narodowe Muzeum Brukenthala w Sibiu, Rumunia). Będzie można zatem obejrzeć płótna znanych mistrzów malarstwa niderlandzkiego, flamandzkiego, holenderskiego, włoskiego i niemieckiego, takich jak Albrecht Bouts, Marinus van Reymerswaele, Pieter Bruegel II, Frans Floris de Vriendt, Cornelis Cornelisz van Haarlem, Jacob Jordaens, Hendrick Goltzius, Joachim Wtaewel, Abraham Janssens, Frans Snyders, Dawid Teniers II, Leonaert Bramer, Hendrick van Balen, Peeter I Gysels, Jan Gerritsz van Bronkhorst, Frans van Mieris, Paul Juvenal, Hans von Aachen, Georg Hinz, Johann Rottenhammer, Johann Heinrich Schönfeld, Jan Carl Loth, Lorenzo Lotto, Cavalier ďArpino, Alessandro Turchi i Alessandro Magnasco.

Warto dodać, że po raz pierwszy mury Siedmiogrodu opuści także perła niderlandzkiego miniatorstwa – słynny brewiarz brukentalski z początku XVI wieku. Podziwiać będzie można również dzieło Otta van Veen, nauczyciela Rubensa, sprowadzone z Budapesztu (Szépművészeti Múzeum). Jest to jedyny zachowany obraz z pierwszego cyklu malarskiego doby nowożytnej dotyczącego prac Herkulesa. Ponadto na wystawie znajdą się prace innych znanych malarzy i grafików europejskich, takich jak Albrecht Dürer, Lucas Cranach, Vredeman de Vries, Abraham Bloemaert, Carel van Mander, Hieronymus Francken I, Hieronymus Wierix, Martino Altomonte, Rembrandt, Cornelis Saftleven, Jan Saenredam, Rubens, Adriaen van Stalbemt, Benjamin Cuyp, Frans Snyders, Jan Miense Molenaer, Sebastiano Ricci, Giambattista Tiepolo, Salvator Rosa, Castiglione, Giovanni Benedetto, Hans Rotterhammer, Jan Carl Loth, Francisco de Goya, Edvard Munch, Max Klinger, Karl Friedrich Lessing i Lovis Corinth. Na wystawie nie zabraknie obrazów polskich artystów: Jana Matejki, Jacka Malczewskiego, Artura Grottgera, Aleksandra Gierymskiego, Henryka Siemiradzkiego, Józefa Mehoffera, Franciszka Kostrzewskiego, Wojciecha Weissa, Vlastimila Hofmana, Władysława Podkowińskiego, Bruno Schultza, Stanisława Ignacego Witkiewicza i Stanisława Lentza.

Wystawa została podzielona na działy, w których będą przedstawione różnorodne obrazy obyczajowości dawnej Europy. Prezentacja ma wskazać, że grzech i strach przed grzechem zawsze były obecne w kulturze i w religijności europejskiej, a mądrość traktowano jako antidotum na zło. W ten sposób podkreślano ludzkie dostojeństwo wobec nieprawości. W tym rozumowaniu kierowanie się wiedzą i mądrością, a nie emocjami, wynosiło człowieka na wyżyny ducha. Tak samo jest ze sztuką, która pragnie ukazywać moc duchową człowieka i wyżyny jego możliwości.

Wystawa została przygotowana we współpracy z Muzeum Narodowym we Wrocławiu i Muzeum Narodowym Brukenthala w Sibiu (Rumunia) oraz Biblioteką Uniwersytecką w Warszawie. W projekcie biorą również udział: Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Muzeum Zamek Królewski w Warszawie, Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Narodowe w Warszawie, a także Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze.

Źródło:

http://mng.gda.pl/kalendarz/grzech-obrazy-grzechu-w-sztuce-europejskiej-od-xv-do-pocz-xx-wieku

Album dostępny w sklepie internetowym Muzeum Narodowego w Gdańsku:

http://mng.gda.pl/sklep-w-budowie

Wydawca: Muzeum Narodowe w Gdańsku

ISBN: 978-83-63185-33-6

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 422