Pokazywanie postów oznaczonych etykietą IPN. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą IPN. Pokaż wszystkie posty

środa, 11 stycznia 2023

„Polskie Radio. Wrzesień '39”

 

„Polskie Radio. Wrzesień '39”

Jan Madejski, Sławomir Czuba, Maciej Czaplicki, Roman Kucharski

 

Koniec września 1939 r. Warszawa kapituluje. Z Rozgłośni Polskiego Radia przy Zielnej 25 trzech mężczyzn potajemnie wynosi depozyt z bezcennymi płytami nagrań z września. Dwa metalowe pudła zabrał ppłk Wacław Lipiński. Zamurowano je w ścianie jednej z warszawskich willi. Drugą część wyniósł Eugeniusz Domachowski. Obie części wiele lat po wojnie trafiają do Archiwum Radia. Ale gdzie jest czarny neseser z trzecią częścią depozytu? 

Komiks ukazuje obronę Warszawy we wrześniu 1939 r. przez pryzmat pracy radiowców. Ta ochotnicza ekipa pozostała w walczącym mieście i starała się przekazywać informacje o sytuacji wojennej, odpowiadać na potrzeby mieszkańców, służyć radą, podtrzymywać na duchu. Publikacja upamiętnia postawy radiowców i pokazuje historię poszukiwania nagrań, które stanowią niezwykły element dziedzictwa narodowego.

 


Komiks na stronie wydawcy:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/komiksy/171245,Polskie-Radio-Wrzesien-03939.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej

ISBN: 978-83-8229-545-0

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 64



środa, 21 grudnia 2022

„Twórczość na zamówienie”

 

Sebastian Ligarski, Rafał Łatka (red.) „Twórczość na zamówienie”

 

Tom „Twórczość na zamówienie” jest wynikiem studiów prowadzonych przez naukowców współpracujących przy centralnym projekcie badawczym IPN „Władze PRL wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych”. Za każdym razem, przystępując do prac nad nową publikacją, mamy nadzieję, że uda nam się objąć badaniami w miarę szerokie spektrum zagadnień. Niestety, liczba naukowców zajmujących się tą tematyką jest niewspółmierna do jej rangi i wpływu na działania władz w omawianym okresie. Dlatego też oddając niniejszy tom w ręce Czytelników, mamy nadzieję na rozbudzenie zainteresowania losami wielu prominentnych autorów poczytnych powieści, dziennikarzy z pierwszych stron gazet, czy wybitnych naukowców prowadzących badania pod czujnym parasolem ochronnym władz. Ich życiorysy są często zaskakujące, wręcz filmowe, zarazem pokazują kondycję części polskiej inteligencji po zakończeniu II wojny światowej. Ze wstępu Sebastiana Ligarskiego i Rafała Łatki

 


Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Władze PRL wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych”.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/78067,Tworczosc-na-zamowienie.html

Więcej o publikacji:

https://dzieje.pl/ksiazki/tworczosc-na-zamowienie

Recenzje książki:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4912562/tworczosc-na-zamowienie

  

Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej

Seria wydawnicza: Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy

ISBN: 978-83-8098-665-7

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 512



środa, 14 grudnia 2022

„Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń”

 

Jarosław Molenda „Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń”

Pierwsza biografia twórcy przygód Tomka Wilmowskiego

 

Książki o przygodach Tomka Wilmowskiego zachwyciły nastolatków i zapewniły Alfredowi Szklarskiemu sukces, którego w Polsce nie udało się później długo powtórzyć żadnemu autorowi piszącemu dla młodzieży. Łączny nakład sagi wyniósł ponad 10 milionów egzemplarzy, a pisarz, znany początkowo głównie na Śląsku, zyskał międzynarodowy rozgłos – jego powieści tłumaczono na kilkanaście języków. Powołany do życia przez Szklarskiego bohater, przemierzający najodleglejsze krainy, doskonale orientujący się w ich historii, kulturze oraz zwyczajach, musiał przykuwać uwagę, być wzorem do naśladowania i – zarazem – obiektem zawiści. Powieści uczyły nie tylko geografii i historii, ale także męstwa i prawdziwej przyjaźni. Kształtowały wyobraźnię paru pokoleń młodych czytelników. Co wiemy o ich autorze? Jego portret, który otrzymujemy, może zaskakiwać.

 


Publikacja na stronie wydawcy:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/171248,Alfred-Szklarski-sprzedawca-marzen-Pierwsza-biografia-tworcy-przygod-Tomka-Wilmo.html

Dyskusja o książce „Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń”

https://www.youtube.com/watch?v=O9PWr879s1w

Recenzja książki:

https://rynek-ksiazki.pl/recenzje/alfred-szklarski-sprzedawca-marzen

 

Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej

ISBN: 978-83-8229-517-7

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 400



sobota, 9 kwietnia 2022

Świętokrzyskie regionalia (cz. 133)

 

Marek Jedynak, Paweł Wolańczyk (red.) „Stefan Artwiński (1863–1939)”

 

Seria wydawnicza „Życiorysy niepokornych” ma na celu zaprezentowanie postaci kielczan, którzy wyrośli z ziemi świętokrzyskiej, z Kielcami była związana ich młodość, w ciągu swojego dorosłego życia potwierdzali swoje związki z rodzinnym miastem W tomie I przedstawiona została postać Stefana Artwińskiego, ostatniego prezydenta Kielc przed wybuchem II wojny światowej, działacza społecznego, samorządowego i politycznego.     

 


Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/153377,Stefan-Artwinski-18631939.html  

 

Wydawca: 

Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,

Muzeum Historii Kielc

Seria: Życiorysy niepokornych, tom 1.

ISBN: 978-83-8229-298-5  

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 167



piątek, 1 kwietnia 2022

Świętokrzyskie regionalia (cz. 131)

 

Scenariusz: Sławomir Zajączkowski, rysunki: Krzysztof Wyrzykowski

Wilcze tropy. Zeszyt 6. „Szary” – Antoni Heda

 

Szósty zeszyt z serii „Wilcze Tropy” został poświęcony jednemu z najważniejszych dowódców polowych AK z Okręgu Kieleckiego – kpt. Antoniemu Hedzie „Szaremu”.

Po zakończeniu walk z Niemcami w ramach akcji „Burza” starał się on początkowo wygasić swój udział w konspiracji niepodległościowej. Represje komunistyczne, skierowane także przeciwko jego rodzinie, zmusiły go jednak do podjęcia zdecydowanych działań. Pomimo znacznej dekompozycji konspiracji akowskiej na Kielecczyźnie udało mu się stworzyć 200-osobową grupę uderzeniową, która w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r. rozbiła więzienie w Kielcach i uwolniła ponad 300 więźniów. Była ta jedna z największych i, co ważniejsze, skutecznych akcji podjętych przez podziemie antykomunistyczne w Polsce.



Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/komiksy/153385,Wilcze-tropy-Zeszyt-6-Szary-Antoni-Heda.html

 

Wydawca: 

Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Warszawie

ISBN: 978-83-8229-273-2

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 40



poniedziałek, 28 marca 2022

Świętokrzyskie regionalia (cz. 130)


Tomasz Domański, Edyta Majcher-Ociesa (red. nauk.)

„Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania, kontrowersje, perspektywy”

 

Publikacja jest pokłosiem konferencji naukowej „Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania, kontrowersje, perspektywy”, która miała miejsce 3–4 lipca 2017 r. w Kielcach, a została zorganizowana przez Instytut Pamięci Narodowej – Delegatura w Kielcach oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Zawiera 16 tekstów pogrupowanych w 3 bloki tematyczne.

 


Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917–1990”.

Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/145025,Relacje-polsko-zydowskie-w-XX-wieku-Badania-kontrowersje-perspektywy.html

 

Wydawca: 

Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

ISBN: 978-83-8229-156-8

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 362




wtorek, 8 czerwca 2021

„Kino pod okupacją”

 

Bartosz Januszewski „Kino pod okupacją”

Wojenne losy i postawy polskich filmowców (1939–1945)

 

Niniejsza publikacja przedstawia w syntetycznym ujęciu początki kina na ziemiach polskich oraz najważniejsze zjawiska i trendy w kinematografii II RP. Następnie przenosi nas w ponury czas II wojny światowej i próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jakiej sytuacji znalazły się kinematografia i teatr, zarówno na ziemiach okupowanych, jak i na uchodźstwie.

 


Skala represji, jakie dotknęły polskich artystów filmowych i scenicznych z rąk obu okupantów, dramatyczne wybory, przed którymi stanęli, i nie mniej tragiczne losy, jakie stały się udziałem znacznej części z nich, uświadamiają, że dla rodzimego kina i teatru lata 1939–1945 były cezurą apokaliptyczną, po której „nic nie będzie już takie samo”. Potwierdzeniem tego jest m.in. zaprezentowana lista strat osobowych, jakie poniósł świat srebrnego ekranu i Melpomeny.

Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/139901,Kino-pod-okupacja-Wojenne-losy-i-postawy-polskich-filmowcow-19391945.html

https://ipn.poczytaj.pl/ksiazka/kino-pod-okupacja-wojenne-losy-i-postawy-polskich-filmowcow,495066

  

Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej  

Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu

ISBN:  978-83-8229-108-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 272



wtorek, 1 czerwca 2021

„Migawki z okupowanej Warszawy. 1939”

 

Robert Spałek (red.) „Migawki z okupowanej Warszawy. 1939”

 

Książka jest pierwszą częścią siedmiotomowej serii popularnonaukowej, ukazującej różne aspekty życia społecznego i politycznego w okupowanej Warszawie w latach 1939–1945. Poruszono w niej przede wszystkim zagadnienia związane z wybuchem wojny i pierwszymi miesiącami okupacji niemieckiej w stolicy w 1939 r. Publikacja została przygotowana przez zespół historyków z Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.

 


Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/141649,Migawki-z-okupowanej-Warszawy-1939.html

 

Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej  

Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Warszawie

Seria „Migawki z okupowanej Warszawy”, t. 1

ISBN: 978-83-8229-137-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 353



niedziela, 30 maja 2021

„Major Hubal”

 

Bartłomiej Kluska, Tomasz Kleszcz „Major Hubal”

Komiks

 

Komiks edukacyjny Major Hubal (narysowany przez Tomasza Kleszcza według scenariusza Bartłomieja Kluski) w atrakcyjnej formie powieści graficznej przedstawia losy mjr. Henryka Dobrzańskiego i Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego. Wydawnictwo skierowane jest do uczniów i nauczycieli, dystrybuowane będzie bezpłatnie w placówkach oświatowych na terenie całego kraju. Publikacja jest dostępna również w postaci cyfrowej.

 


Źródło:

https://lodz.ipn.gov.pl/pl6/aktualnosci/142877,Poznaj-losy-majora-Hubala.html?search=642218

 

Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej  

Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 44



niedziela, 25 października 2020

Świętokrzyskie regionalia (cz. 93)

 

Ks. Adam Włosiński „Wielka Wojna nad Nidą. Kronika parafii Imielno (1912–1917)”

Wstęp i opracowanie Jerzy Gapys i ks. Tomasz Gocel

 

Publikacja ta stanowi II tom serii „Dzienniki, wspomnienia, pamięt­niki, listy”, w której ukazują się źródła do dziejów regionu świętokrzyskiego. Spisaną w latach 1912–1917 kronikę autorstwa ks. Adama Włosińskiego, proboszcza parafii Imielno, opracowali i przygotowali do druku dr hab. prof. UJK Jerzy Gapys i ks. dr Tomasz Gocel, poprzedzając ją odpowiednim wprowadzeniem oraz biogramem autora i zarysem dziejów parafii Imielno, a także dodając szczegółowe przypisy oraz wykazy i indeksy ułatwiające czytelnikom zapoznawanie się z tekstem.

 


Widok fragmentu kościoła od wschodu w czasie remontu (fot. Marcinkowski 1913 r.).


W kronice ks. Adama Włosińskiego z perspektywy małej parafii na Ponidziu przedstawione zosta­ło codzienne życie na kieleckiej prowincji, nagle przerwane dramatycznymi wydarzeniami z okresu I wojny światowej. Wartość tych zapisków polega więc nie tylko na tym, że doskonale pokazuje atmosferę polskiej wsi z początku XX wieku, ale też pozwala zajrzeć za kurtynę przełomowych momentów historii świata. Wydarzenia, fakty znane z dokumentacji oficjalnej byłyby często niepełne, gdyby nie szczegółowe opisy osób biorących w nich udział. Czytelnik może przez wspomnienia ks. Włosińskiego poznać losy osób cywilnych na terenie przyfrontowym nad Nidą i wszelkie zjawiska będące następstwem wojny: głód, choroby, śmierć. Naturalistyczne niekiedy opisy zjawisk i sytuacji z pewnością pobudzą do refleksji nad ogromem wojennych zniszczeń i wielkością ofiary, którą ponieśli zwykli ludzie u progu niepodległości naszej ojczyzny. Lektura tego typu dokumentów z dawnych lat jest nie tylko ważnym sposobem prowadzenia badań dla naukowców, ale też atrakcyjną formą poszerzenia wiedzy dla wszystkich, którzy interesują się historią. Stanowi również cenne źródło poznawcze związane z historią regionu i wpisuje się w działania doty­czące budowania tożsamości lokalnej, tzw. małych ojczyzn.

 

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/4584/wielka-wojna-nad-nida-kronika-parafii-imielno-1912-1917


Wydawcy: 

Wydawnictwo Jedność, Archiwum Diecezjalne w Kielcach, 

Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 

Muzeum Narodowe w Kielcach, 

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach 

ISBN: 978-83-60108-60-4

ISBN: 978-83-8144-142-1

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 320



wtorek, 4 lutego 2020

Świętokrzyskie regionalia (cz. 76)



Scenariusz Sławomir Zajączkowski, rysunki Krzysztof Wyrzykowski
„Starachowice, 6 sierpnia 1943, Końskie, 5 czerwca 1944”


Komiks opisuje dwie mało znane akcje polskiego podziemia niepodległościowego dokonane przez oddział AK por. Antoniego Hedy „Szarego” w Starachowicach i Końskich. W obydwu przypadkach bezpośrednią przyczyną ich przeprowadzenia były aresztowania członków organizacji i potrzeba ich odbicia z rąk okupanta. Obydwie też, co niezwykle istotne, zakończyły się sukcesem strony polskiej.



Źródło:


Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej
Seria wydawnicza: W imieniu Polski walczącej, cz. 4
ISBN: 978-83-8098-753-1
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 40


wtorek, 25 czerwca 2019

„Otwierać, milicja!”



Dorota Skotarczak „Otwierać, milicja!”
O powieści kryminalnej w PRL


Historia powieści kryminalnej w Polsce Ludowej zdaje się wciągać bardziej niż niejeden kryminał napisany w komunistycznym czterdziestopięcioleciu. Były lata, gdy obowiązywał zakaz publikacji utworów tego gatunku. Były lata, w których jego odrodzenie stanowiło oznakę pozytywnych przemian społeczno-politycznych. Natomiast jego przekształcenie w sztampową powieść milicyjną świadczyło o stagnacji. I chociaż bywały kryminały lepsze i gorsze, zawsze cieszyły się ogromną popularnością wśród szerokich kręgów czytelników. W każdym razie najlepsze – Zygmunta Zeydlera-Zborowskiego, Jerzego Edigeya czy Joanny Chmielewskiej – nie ustępowały klasycznym pozycjom gatunku. Wiedza na ich temat na pewno jest nieodzowna do poznania czasów, w których one powstały. Dlatego warto sięgnąć po tę pierwszą pełną monografię historyczną im poświęconą.


Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN 
„Władze PRL wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych”.

Źródło:

Wywiad z autorką:

Więcej o publikacji:


Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej
Seria wydawnicza: Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy
ISBN: 978-83-8098-582-7
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 232




wtorek, 18 czerwca 2019

Świętokrzyskie regionalia (cz. 67)



Michał Zawisza 
„Robotnicy przemysłowi w województwie kieleckim w latach 1945-1949”


W państwie rządzonym przez komunistów robotnicy mieli odgrywać szczególną rolę. Poprzez poparcie dla programu politycznego i aprobatę kolejnych inicjatyw rządzących mieli legitymizować system władzy tworzony w Polsce w drugiej połowie lat czterdziestych XX w. Kontrolę i bezpośredni wpływ na rzesze zatrudnionych umożliwiła nacjonalizacja znacznej części zakładów przemysłowych, w wyniku której państwo stało się największym pracodawcą. Warto w tym kontekście spróbować odpowiedzieć na pytanie: czy w fabrykach istniała możliwość prezentowania postaw innych niż oczekiwane przez władze? Zawarta w niniejszej książce analiza zachowań pracowników, oprócz sytuacji politycznej, uwzględnia również ówczesne realia ekonomiczne oraz wieloaspektowe skutki zakończonej w 1945 r. wojny.

Źródło i spis treści:


Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej
Seria wydawnicza: Monografie, t. 143
ISBN: 978-83-8098-583-4 
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 312



środa, 20 lutego 2019

„Oni tu przyszli”



Jacek Kiełpiński „Oni tu przyszli”

Wspomnienia Marianny Piątek z domu Wojdan, 
świadka mordu w Lubieszowie na Polesiu, 
gdzie dwustu Polaków spalono żywcem


Naprawdę ciepło było. Wyjątkowo ciepło. I cicho. Oni szli z bronią.  […]  Pięciu  było  tych  banderowców.  Wszyscy  uzbrojeni.  Szli szybko,  zamaszyście,  od  strony  Derewka  w  stronę  Lubieszowa. Przeraziliśmy  się.  Przecież  nasz  tato  pojechał  do  miasta!  Zginie! Niewiele minęło czasu, a dym zaczął lecieć i unosić się nad miastem. […] A tu nagle tato jedzie! Wraca z Lubieszowa, stoi na wozie, konia popędza,  a konia miał takiego dobrego, młodego.  […]  Gdy wpadł do domu, zaraz zaczął opowiadać. Jeden Ukrainiec mu dał znak, powiedział: „Oni tu przyszli”. Chyba tylko to powiedział: „Oni tu przyszli”. I tato od razu zrozumiał.



Kościół i klasztor oo. Kapucynów w Lubieszowie na Polesiu


Źródło:


Wydawnictwo: IPN
ISBN: 978-83-8098-505-6
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 184



piątek, 15 lutego 2019

„CzasyPismo” nr 1(13)/2018



„CzasyPismo” nr 1(13)/2018


Mija sto lat od czasu, kiedy po ponad stuleciu nieistnienia powstało niepodległe państwo polskie. Wprawdzie Górny Śląsk przestał uczestniczyć w państwowości polskiej już w XIV w., ale przetrwały związki językowo-etnograficzne polskojęzycznej ludności tego regionu z mieszkańcami innych ziem polskich. W drugiej połowie XIX w. nasiliło się wśród części Górnoślązaków poczucie jedności z Polakami, zaś w początkach XX w. powstał silny polski ruch narodowy na Górnym Śląsku. Po trzech powstaniach śląskich, w latach 1919–1921, i plebiscycie z roku 1921, wschodnia część regionu połączyła się z Rzeczpospolitą. Tym kwestiom poświęcona została część tekstów w aktualnym numerze „CzasyPisma”, przy czym z tematyką powyższą łączą się też zagadnienia walki o niepodległość w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu. 



Podpisanie na rynku w Rybniku aktu przekazania Górnego Śląska 
i powiatu rybnickiego władzom polskim w dniu 3 VII 1922 r.


Ale jak w każdym numerze, tak i tu znaleźć można także wiele innych wątków. Agresja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 r., dzieje Policji Województwa Śląskiego, niemieckie zbrodnie eutanazji w czasach Trzeciej Rzeszy, służba Górnoślązaków w Wehrmachcie, a także sprawy lżejszego kalibru – jak przemysł kosmetyczny w międzywojennych Katowicach. Wiele biografii, studiów przypadku, ale też krótkich syntez, jak zawsze bardzo bogato ilustrowanych składa się na ten – trzynasty już – tom przewodnika po meandrach górnośląskiej historii, jakim jest „CzasyPismo”.


Spis treści na stronie:


Wydawnictwo: IPN
ISSN: 2299-2812
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 208



czwartek, 7 lutego 2019

„Duch dziejów Polski”



Antoni Chołoniewski „Duch dziejów Polski”


Duch dziejów Polski Antoniego Chołoniewskiego jest świadectwem swojego czasu – końca I wojny światowej, gdy Polska wracała na mapę Europy. Chołoniewski posługuje się kategorią narodu, pojmowanego nie w sposób etatystyczny, ale społeczny i obywatelski; narodu zbudowanego w oparciu o wspólnotę dążeń oraz wartości. Z punktu widzenia autora państwo było ważne, o ile było własne, a przy tym zorganizowane w sposób uwzględniający kształt narodowego „ducha”.

Źródło:


Wydawnictwo: IPN
Seria: Biblioteka Akademii Niepodległości
ISBN: 978-83-8098-519-3
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 168



poniedziałek, 22 października 2018

„Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjnej Warszawie”



„Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjnej Warszawie”
Studia historyczne pod redakcją naukową Roberta Spałka


Porządek publiczny i bezpieczeństwo to wartości, których ochrony w latach okupacji niemieckiej podjęły się instytucje i organizacje Polskiego Państwa Podziemnego. Dla hitlerowskiego najeźdźcy chaos, znieprawienie, anarchizacja postaw części warszawiaków były czynnikami sprzyjającymi dodatkowemu zastraszeniu ogółu mieszkańców miasta i okolic. Potrzeba bojkotowania niemieckich przepisów prawnych, biernego i czynnego przeciwstawienia się władzy okupanta, choć były konieczne, to stwarzały niebezpieczeństwo wykształcenia nawyków, które przeniesione w przyszłość, do wolnej Polski, stanowić mogły niebezpieczeństwo dla jej rozwoju i bytu. Elity państwa konspiracyjnego walczyły więc o przywracanie mieszkańcom Warszawy minimum bezpieczeństwa egzystencjalnego niezbędnego do przetrwania fizycznego i podtrzymania wzorców moralnych. Nawet jeśli walka ta była ograniczona, często nieskuteczna, a po części iluzoryczna, to pozostawała zauważanym świadectwem moralności i żywotności narodu i państwa podziemnego, zwalczającego zarówno przestępczość pospolitą i bandytyzm, jak i szmalcownictwo, aż po szpiegostwo, kolaborację i zdradę.




Publikowane artykuły stanowią przyczynki, syntezy aż po studia problemów. Niektóre są przede wszystkim podsumowaniem dotychczasowych badań, inne łączą wiedzę szerzej dostępną z nowatorskimi ustaleniami i nieznanymi szczegółami, wreszcie zamieszczamy w tomie i teksty o cechach pionierskich, wytyczające i wskazujące nowe kierunki badań. Lektura całości powinna stanowić przydatne uzupełnienie wiedzy dla zawodowych historyków badaczy, zarazem być może stanie się istotną pozycją dla wielbicieli Klio, w tym nauczycieli, studentów i dziennikarzy.

Źródło:

Nowości wydawnicze IPN:


Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej
Seria wydawnicza: „Warszawa nie?pokonana”, t. XVII
ISBN: 978-83-8098-430-1
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 508



niedziela, 8 września 2013

"Represje niemieckie na wsi kieleckiej 1939–1945"

  

Tomasz Domański, Andrzej Jankowski  "Represje niemieckie na wsi kieleckiej 1939–1945"


W 1986 r. na kolonijnej wycieczce nasz autokar zatrzymał się w wiosce nieopodal Suchedniowa. Michniów – ta nazwa niewiele mówiła 11-letniemu wówczas chłopakowi. Był to tylko kolejny punkt na trasie między klasztorem na Świętym Krzyżu a nestorem wśród dębów polskich – zagnańskim Bartkiem. Niebawem dowiedziałem się dlaczego odwiedziliśmy właśnie tę miejscowość.

To właśnie Michniów był wsią, którą latem 1943 r. otoczyli niemieccy żandarmi. W odwet za pomoc okolicznym oddziałom partyzanckim mieszkańców rozstrzelano lub spalono żywcem w domach i stodołach. Na płycie grobu ofiar pacyfikacji w Michniowie wyryto imiona i nazwiska 203 ofiar. Najmłodszą ofiarą był Stefan Dąbrowa - miał 9 dni.

Z wycieczki przywiozłem niewielką broszurę wydaną przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kielcach będącą jednocześnie cegiełką na fundusz Budowy Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. 

Michniów jest dziś symbolem martyrologii wsi polskich. Ale każda wieś na Kielecczyźnie ucierpiała w wyniku zbrodniczej działalności wojsk niemieckiego okupanta. W monografii "Represje niemieckie na wsi kieleckiej 1939-1945" Tomasza Domańskiego i Andrzeja Jankowskiego przywrócono pamięć tamtych dni. Przedstawiono zbrodnicze działania niemieckiego aparatu represyjnego, zagładę całych wsi, egzekucje i pojedyncze zabójstwa. Andrzej Jankowski opisał także strukturę i zadania policji niemieckiej do roku 1945. Autorzy korzystali m.in. z akt procesów niemieckich zbrodniarzy, oparli się również na zeznaniach naocznych świadków.

Mimo rangi przedsięwzięcia MWK oraz IPN, nie da się ukryć, że autorom udało się ukazać tylko ułamek zbrodni, jakich dopuścił się niemiecki okupant na Ziemi Świętokrzyskiej.  Sam z opowieści moich dziadków mógłbym przytoczyć przynajmniej kilka przypadków bestialskich mordów dokonanych przez hitlerowców, o których w książce nie wspomniano. Pominięto choćby wymordowanie wieloosobowej rodziny wraz małymi dziećmi we wsi Duranów (gm. Tarłów) choć wspomniano o zbrodniach dokonanych w sąsiednich miejscowościach.

Nie wpływa to jednak na wysoką ocenę całej monografii. Ogrom bestialskich zbrodni dokonanych przez Niemców w widłach rzek Wisły i Pilicy jest przecież niemożliwy do oszacowania. Świadków tamtych lat z każdym dniem jest coraz mniej. Za kilka lat badaczom pozostaną tylko rzędy zakurzonych akt na półkach w archiwach.

Książkę uzupełniają liczne indeksy osobowe, nazw geograficznych oraz fotografie. Załączono również dwie mapy z zaznaczonymi miejscami masowych straceń egzekucji, łapanek, akcji represyjnych, miejscowości spalonych i zbombardowanych we wrześniu 1939 r. oraz lokalizacją więzień i dużych aresztów. Druga mapa przedstawia sieć placówek, dowództw i ogniw organizacyjnych policji niemieckiej oraz komendantur Wehrmachtu na Kielecczyźnie w latach 1939-1945.


Wydawca: IPN i Muzeum Wsi Kieleckiej
ISBN: 978-83-61240-06-8
Rok wydania: 2011
Liczba stron: 422



Więcej informacji o Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie 
można znaleźć na stronach: http://www.martyrologiawsipolskich.pl/ oraz