„Zapomniane Kresy. Ostatnie polskie lata”

 

Sławomir Koper „Zapomniane Kresy. Ostatnie polskie lata”

 

Piąty tom niezwykle popularnej serii. Poprzednie to Ostatnie lata polskiego Lwowa, Ostatnie lata polskiego Wilna, Ostatnie lata polskich Kresów, Najdalsze Kresy – ostatnie polskie lata.

Gdyby zapytać przechodnia na ulicy, z czym kojarzą mu się Kresy, bez namysłu odpowie: Lwów, Wilno, Nowogródek, niektórzy dorzucą jeszcze Krzemieniec. A przecież Kresy to nie tylko legendarne stolice polskości, to także zaścianki i stanice. To również zapomniane Kresy – te w dawnych Inflantach Rzeczypospolitej. To właśnie stamtąd pochodziło wielu artystów, polityków i wojennych bohaterów, którzy znakomicie zapisali się na kartach polskiej historii. To na uniwersytecie w Dorpacie biło polskie serce, a na politechnice w Rydze kształciły się młode kadry techniczne odrodzonego państwa polskiego. Musimy stale o tym przypominać.

Sławomir Koper — autor, którego nakłady książek historycznych znacznie już przekroczyły milion egzemplarzy — udowadnia po raz kolejny, że magię miejsc, urodę przyrody, słynną otwartość mieszkańców i legendę Kresów można przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia.

 

◗ Powstanie styczniowe na Żmudzi

◗ Legenda uniwersytetu w Dorpacie

◗ Polskie czołgi w Dyneburgu

◗ „... a mnie soból i panna...” Inflanckie przypadki Józefa Weyssenhoffa

◗ Trudna młodość Kazimiery Iłłakowiczówny

◗ Zadziwiające meandry sąsiedzkiej polityki: Kowno — Warszawa 1918-1939

◗ Teozofia czy zmartwychwstanie? Przypadek Heleny i Wandy Dynowskich

◗ Wielcy rodacy urodzeni na Inflantach: Władysław Raginis, Władysław Studnicki,

Ferdynad Ossendowski i Grzegorz Fitelberg

◗ Polscy robotnicy na Łotwie i łotewscy olimpijczycy polskiego pochodzenia

◗ Polacy internowani na Łotwie, Litwie i w Estonii w 1939 roku

◗ ORP „Orzeł” w Tallinie i brawurowa ucieczka rozbrojonego okrętu

 

Kresy to nie tylko mała ojczyzna „piękna i czysta jak pierwsze kochanie”, to również dziejowa scena, na której rozgrywały się wydarzenia, które czasami próbujemy wyprzeć ze zbiorowej pamięci. Co nie zmienia faktu, że nadal pozostaje częścią naszego dziedzictwa. Sławomir Koper

 

Źródło:

https://wydawnictwofronda.pl/ksiazki/ostatnie-lata-polskich-kresow

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-811-3

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 608 czarnobiałych, 16 kolorowych

 

„Mgły nad Grajewem”

 

Grzegorz Curyło „Mgły nad Grajewem”

 

Wrzesień 1938 roku. W przygranicznym Grajewie, mimo niepokojącej sytuacji na arenie międzynarodowej i stale pogarszających się warunków egzystencji mieszkańców wyznania mojżeszowego, toczy się życie. Trwa odbudowa remizy strażackiej, rośnie nowy gmach gimnazjum, powstaje jeden z sześciu w województwie nowych silosów, władze miasta i powiatu korzystają z różnych form bieżącej współpracy, a w pułku tworzone są nowe pododdziały dla podniesienia wartości bojowej wojska. Do Grajewa na urodziny dawnej sąsiadki przyjeżdża ciotka Jana Modzelewskiego z pięcioletnim Dawidkiem, synem jego siostry Stanisławy. Dochodzi do tragicznego wydarzenia…

Nadkomisarz Modzelewski zmuszony jest wraz z siostrą przyjechać tu, by podjąć energiczne działania śledcze i zapobiec rodzinnej katastrofie. Tymczasem niespodziewanie z mglistego niebytu wracają krwawe demony przeszłości. Sytuacja wydaje się beznadziejna…

 

FRAGMENT KSIĄŻKI:

– Słuchaj – pan Dionizy bez trudu chwycił wątek, – to było zupełnie niezwykłe. Nie czekał na moje wyjaśnienia, kolegom dał znak ręką, żeby zostali przy stoliku i podszedł do tamtych. Całkiem spokojnie poprosił ich, żeby opuścili lokal, skoro nie umieją się zachować.

– Pewnie jego posłuchali. To przecież kawał chłopa.

– Coś ty? Ten, co jeszcze stał, obrócił się twarzą do komisarza, zamachnął się i próbował go uderzyć.

– Próbował?

– No, próbował. Cios bezsensownie przeciął puste powietrze. A pan komisarz złapał go za kark i błyskawicznie wbił mu nos w stolik. Jak on to zrobił, tego do dziś nie wiem. Facet zalał się krwią i stracił przytomność. Jego kumpel z wrzaskiem zerwał się z miejsca, a po sekundzie jęczał z wykręconą do tyłu ręką. Trzeci stracił ochotę na jakąkolwiek konfrontację, rozłożył ręce na znak kapitulacji i szybko zniknął za drzwiami. Mówię ci, Mieciu, ludzi zamurowało. A pan komisarz, jak gdyby nigdy nic, pchnął tego przytomnego do wyjścia, a leżącego pod stolikiem chwycił za kołnierz i pasek, podniósł jak piórko i wyniósł na ulicę. 

 

Źródło:

https://www.ksiazkizpasja.pl/mgly-nad-grajewem-id-323

 

Wydawnictwo: EKO-DOM

Seria: o komisarzu Janie Modzelewskim

ISBN: 978-83-959656-0-9

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 253

„Miasto szpiegów”

 

Marek Krajewski „Miasto szpiegów”

 

Lwów, Gdańsk 1933 r. Edward Popielski, oficer lwowskiej Policji Państwowej otrzymuje polecenie wyjazdu do Wolnego Miasta Gdańska. Po dojściu Hitlera do władzy, w portowym mieście odnotowywanych jest coraz więcej aktów przemocy wobec polskich mieszkańców. Z tą właśnie sprawą związane jest zadanie, jakie powierzono Popielskiemu. Komisarz zmienia tożsamość i już po chwili znajduje się w samym centrum walki wywiadów. Tu nie ma żadnych zasad. As lwowskiej policji na obcym terytorium nie może nikomu zaufać. Jedyną osobą, do której może się zwrócić jest kapitan Jan Henryk Żychoń. Nie brak jednak i takich dramatycznych momentów, kiedy nawet szef ekspozytury nr 3 Sztabu Głównego Wojska Polskiego, odpowiedzialnego za działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze, nie może mu pomóc.

Edward Popielski to dandys, kobieciarz i poliglota. Gruntownie wykształcony funkcjonariusz oprócz języka ojczystego posługuje się biegle niemieckim i hebrajskim, opanował ponadto łacinę i grekę. Policjant wykazywał się ponadprzeciętną skutecznością, stąd też przełożeni często tolerowali jego niekonwencjonalne metody śledcze, a także nie raz i nie dwa ratowali mu skórę. Komisarz o przydomku „Łyssy” cieszył się także swoistym szacunkiem u przedstawicieli lwowskiego półświatka.  Ze względu chorobę (Popielski cierpiał na padaczkę fotogenną), zazwyczaj rozpoczynał pracę w chwili kiedy słońce zaczynało skrywać się za horyzontem. Żona Popielskiego, aktorka Stefania Gorgowicz zmarła przy porodzie. Odtąd wychowaniem córeczki Rity zajmował się wraz z kuzynką, panną Leokadią Tchórznicką.

 

Do ogarniętego wojną wywiadów Gdańska Popielski zabiera wspomniane wyżej, dwie najważniejsze dla niego kobiety. Nie zdaje sobie jeszcze sprawy na jakie niebezpieczeństwo je naraża. Mimo zachowywania szczególnych środków ostrożności, obydwie damy ocierają się o śmierć. Na horyzoncie pojawia się tajemnicza femme fatale. Komisarz nie potrafi jej jednak rozgryźć. Nie jest pewien jakie intencje przyświecają pięknej Irenie Arendarskiej. Wraz z Edwardem Popielskim czytelnik wędruje ulicami przedwojennego Gdańska. Zagląda do nędznych spelunek i zaułków portowych. Znakomicie oddany klimat i detale topograficzne miast, w których rozgrywa się akcja, to cechy wszystkich powieści Marka Krajewskiego, zarówno szpiegowskich jak i kryminalnych[1]. Tak jest również w przypadku „Miasta szpiegów”. Mocną stroną niniejszej powieści jest także wartka akcja oraz misternie skonstruowana intryga. Polecam.

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.znak.com.pl/ksiazka/miasto-szpiegow-krajewski-marek-202299

Recenzje powieści:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4968792/miasto-szpiegow

Rozmowa z autorem:

https://www.radiowroclaw.pl/articles/view/108531/Marek-Krajewski-Miasto-szpiegow-Popielski-kontra-nazisci-FRAGMENT-KSIAZKI-WYWIAD-z-Radia-Wroclaw-Kultura

Strona autora:

https://www.marek-krajewski.pl

 

Wydawca: Znak

ISBN: 978-83-240-6230-0

Liczba stron: 384

Rok wydania: 2021

---

[1] Recenzje powieści Marka Krajewskiego:  http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Marek%20Krajewski

„Śmierci ulotny woal”

 

Ryszard Ćwirlej „Śmierci ulotny woal”

 

Poznań, kwiecień 1930 roku. Podczas seansu spirytystycznego przywołana z zaświatów postać pułkownika Hermana von Zanthiera wieszczy śmierć jednego z uczestników spotkania. Można by było uznać to za żart, gdyby nie fakt, że po niedługim czasie, wskazany przez ducha, wicekonsul Albrecht von Pieskow znika bez śladu. Czy przepowiednia się spełniła, czy powodów absencji należy szukać gdzie indziej? Jeśli jest w Poznaniu ktoś, kto może rozwiązać tę zagadkę, to jest nim bez wątpienia komisarz Antoni Fischer.

Dramaty rozgrywają się nie tylko na salonach. Stróża gospody Pod Świńskim Uchem znaleziono martwego w jego własnym łóżku. Śmiertelny cios zadano profesjonalnie, prosto w serce. Motyw i sprawca pozostają nieznani.

 

Tymczasem szef złodziejskiej szajki, Tolek Grubiński, przyjmuje zlecenie, które wymaga od niego opuszczenia kraju i wizyty w Stettinie. Musi się dostać do sejfu znajdującego się w miejscu, do którego włamać się niełatwo. Waga tego zadania jest spora, a ryzyko warte podjęcia.

Ryszard Ćwirlej gawędziarskim stylem snuje opowieść, która przenosi w przeszłość, i ożywia ją na oczach czytelników. Jako przemytnik historii dba o to, by fikcyjnych bohaterów osadzić w międzywojennych realiach. W tle coraz bardziej napięte stosunki polsko-niemieckie, a na pierwszym planie kryminalne intrygi i bohaterowie, z którymi nie sposób się nudzić.

 

Ryszard Ćwirlej skończył socjologię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Pracował jako dziennikarz w TVP Katowice, a później w TVP Poznań. Był zastępcą redaktora naczelnego poznańskiego Radia Merkury. Jest twórcą świetnie przyjętych kryminałów retro o Antonim Fischerze i międzywojennej Wielkopolsce: „Tam ci będzie lepiej”, „Tylko umarli wiedzą”, „Już nikogo nie słychać”, „Pójdę twoim śladem”. Książka „Już nikogo nie słychać” została nagrodzona Nagrodą Wielkiego Kalibru 2018 oraz Nagrodą Czytelników Wielkiego Kalibru 2018.

 

Źródło:

https://czwartastrona.pl/produkt/smierci-ulotny-woal

 

Wydawca: Czwarta Strona

Seria: Antoni Fischer

ISBN: 978-83-67176-79-8

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 468

„Filmowcy przedwojennej Warszawy”

 

Piotr Kitrasiewicz „Filmowcy przedwojennej Warszawy”

 

Książka jest monografią ukazującą świat osiągnięć w zakresie sztuki filmowej okresu dwudziestolecia międzywojennego Warszawy, poprzez ukazanie sylwetek reżyserów tamtego okresu. Pozycja składa się z rozdziałów, z których każdy stanowi omówienie życia i dorobku realizatorskiego  konkretnego twórcy. Są nimi: Michał Waszyński (Rozdział I. „Ekspresowy rzemieślnik”); Mieczysław Krawicz (Rozdz. II. „W stronę lepszej jakości”); Juliusz Gardan (Rozdz. III. „Kulturalny reżyser”); Henryk Szaro (Rozdz. IV. „Zawieszone ambicje”); Jan Nowina-Przybylski (Rozdz. V. „W poszukiwaniu własnych dróg”); Ryszard Ordyński (Rozdz. VI. „Człowiek czynu”); Leonard Buczkowski (Rozdz. VII. „Skrzydlate ambicje”); Józef Lejtes (Rozdz. VIII. „Na wyżynach sztuki”). Publikacja zawiera także osobny rozdział poświęcony osiągnięciom warszawskiej awangardy filmowej lat trzydziestych, słowo wstępne oraz indeks rzeczowy nazwisk i tytułów, jak również ilustracje na które składają się m.in. eksponaty ze zbiorów Działu Sztuki, Rzemiosł Artystycznych i Kartografii Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy w postaci reprodukcji plakatów i programów filmowych z omawianego okresu. 

 

„Filmowcy przedwojennej Warszawy” są pierwszym kompendium wiedzy o reżyserach tamtego okresu ujętym w formie ich sylwetek twórczych. Jego adresatem są nie tylko specjaliści badający dzieje polskiego kina, ale również – a raczej przede wszystkim – szerokie rzesze miłośników naszego filmu sprzed roku 1939, których ciągle przybywa, o czym świadczy wzrastająca na rynku książki liczba pozycji o II Rzeczypospolitej i poszczególnych gałęziach jej kultury, jak również rozmaite portale i blogi internetowe poświęcone staremu polskiemu kinu, głównie jednak jego gwiazdom i amantom.

 

Źródło:

https://www.koszykowa.pl/dla-czytelnikow/o-bibliotece/wydawnictwa-biblioteki/9-inne/116-filmowcy-przedwojennej-warszawy

 

Recenzja publikacji:

https://rynek-ksiazki.pl/recenzje/filmowcy-przedwojennej-warszawy

 

Wydawca: Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

ISBN: 978-83-87407-79-7

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 319

„Przedwojenna Polska w liczbach”

 

„Przedwojenna Polska w liczbach”

(wydanie uzupełnione)

 

Fascynująca i bezkompromisowa panorama II Rzeczpospolitej: państwa wielkiego sukcesu, jeszcze większych wyzwań i wprost nieprawdopodobnych kontrastów. Ile zarabiał typowy mieszkaniec przedwojennej Warszawy, na co wydawał swoją pensję i ile kosztowały go codzienne zakupy? Dlaczego w przedwojennej Polsce niemal nikt nie mógł marzyć o własnym pokoju, a miliony – nawet o własnym łóżku? Jakie przestępstwa popełniano najczęściej, ilu Polaków nie potrafiło czytać ani pisać i które choroby były głównymi przyczynami śmierci?

 

Zespół portalu WielkaHISTORIA.pl – najpopularniejszego w Polsce magazynu o historii – odsłania rzeczywistość sprzed stulecia w oparciu nie tylko o oficjalne statystyki, ale też dotąd nieznane lub celowo fałszowane i ukrywane liczby. Przeczytaj o kraju, w którym pociągi wykolejały się średnio co 33 godziny i nagminnie spóźniały o 90 lub więcej minut, ale lot z Warszawy do Krakowa kosztował zaledwie 40 złotych. O Polsce, w której tylko 5% dróg nadawało się do jazdy samochodem, ale która w ciągu jednej dekady zdołała zbudować jeden z najprężniej działających portów nad Bałtykiem. I w której o wynikach wyborów decydowały kobiety, a mimo to żadna z nich nie weszła w skład rządu. Na rynku pracy oferowano im zaś stawki nawet o 40% niższe niż mężczyznom.

 

Warunki życia, transport, rozrywka, gospodarka, codzienne wyzwania, wojsko, używki, rewolucje technologiczne i sny o koloniach. II Rzeczpospolita taka, jaką była naprawdę.

 

Źródło:

https://www.bellona.pl/tytul/przedwojenna-polska-w-liczbach-wydanie-uzupelnione

 

Wydawca: Bellona

ISBN: 978-83-11-16508-3

Liczba stron: 384

Rok wydania: 2022

„Design i moda w przedwojennej Polsce”

 

Maja Łozińska, Jan Łoziński „Design i moda w przedwojennej Polsce”

 

Nakładem wydawnictwa BOSZ ukazał się album poświęcony designowi i modzie w międzywojennej Polsce. W publikacji zamieszczono około 250 czarno-białych i kolorowych, często niepublikowanych dotychczas fotografii. W albumie znajdziemy zdjęcia przedstawiające najbardziej interesujące projekty mebli, które stanowiły wyposażenie przedwojennych domów i mieszkań, projekty ceramiki użytkowej, a także pojazdów, którymi poruszali się po pełnych błota i wybojów drogach nasi pradziadkowie. Nie brakuje w publikacji zdjęć przedstawiających wnętrza mieszkań, sklepów oraz instytucji publicznych.

 

Pięknie wydaną publikację opracowali znani badacze obyczajowości II Rzeczpospolitej Maja i Jan Łozińscy. Podróż po historii polskiego designiu rozpoczynamy wizytą na Wystawie Paryskiej w 1925 roku a kończymy z chwilą wybuchu II wojny światowej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego, zamożni właściciele przedsiębiorstw coraz częściej decydowali się sięgnąć głębiej do kieszeni by zrealizować wizje tak cenionych architektów i plastyków jak Lucjan Korngold, Kazimierz Ludwik Lichtenstein, Zygmunt Stępiński czy Tadeusz Gronowski. Powiększano wystawy sklepowe, z większą niż dotąd dbałością podchodzono urządzania coraz bardziej przestronnych i jasnych wnętrz.

 

W latach trzydziestych zaczęto coraz bardziej dostrzegać rolę reklamy. Stąd też firmy poczęły zlecać opracowywanie opakowań, czy znaków firmowych tak uznanym artystom jak Zofia Stryjeńska, czy Eryk Lipiński. Album uzupełnia wiele fotografii strojów stworzonych przez najwybitniejszych ówczesnych projektantów. W drugiej Rzeczypospolitej modna, nowoczesna kobieta szczególnie ceniła sobie wygodę i praktyczność ubrań. (…) Wyemancypowane kobiety pływały, jeździły na nartach, grały w tenisa, prowadziły samochody, żeglowały. Moda oferowała im wygodne, a zarazem twarzowe stroje, w których mogły swobodnie uprawiać ulubione dyscypliny. – pisze w obszernym wstępie Maja Łozińska. Wyboru ilustracji do albumu dokonał Jan Łoziński. Polecam.

Źródło:

http://www.bosz.com.pl/books/828/Design-i-moda-w-przedwojennej-Polsce-Maja-Lozinska

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4997069/design-i-moda-w-przedwojennej-polsce

https://www.empik.com/design-i-moda-w-przedwojennej-polsce-lozinska-maja-lozinski-jan,p1284586761,ksiazka-p

 

Wydawca: BOSZ

ISBN: 978-83-7576-576-2

Liczba stron: 238

Rok wydania: 2022

„Manekin w peniuarze. Moda w II RP”

 

Magdalena Idem „Manekin w peniuarze. Moda w II RP”

 

Na targach „Młodość – wdzięk – uroda” stowarzyszenie kosmetyczek demonstruje „wzorowy gabinet kosmetyczny”. Maja Berezowska rysuje projekty kreacji, które powstaną z polskich materiałów. Zula Pogorzelska przybywa na bal gwiazd w różowej krynolinie, Vera Bobrowska w sukni-haleczce, a Ina Benita cała w kwiatach. U Hersego pokazy mody odbywają się cztery razy w roku.

 

Manekin w peniuarze to pełna smakowitego szczegółu wyprawa w przeszłość i barwna opowieść o tym, skąd czerpano pomysły i na ile oryginalna była polska moda w międzywojniu. Autorka odkrywa, kto kształtował styl ówczesnych gwiazd oraz jak trendy z wybiegów i żurnali miały się do tego, co nosili obywatele II RP. Przywołuje nazwiska – dziś często już zapomniane – osób, od których zależało, co noszono w danym sezonie, ale też jak wyglądały wnętrza i styl życia. To w tym krótkim czasie między dwiema wielkimi wojnami pojawiły się zupełnie nowe fasony ubrań, a także nowatorskie podejście do prasy i reklamy. To również wówczas dostrzeżono wagę aktywności fizycznej, zdrowego żywienia i pielęgnacji. Czy zatem naprawdę nie było polskiej mody w dwudziestoleciu i rodzimą branżę stać było wyłącznie na kopiowanie Paryża?

 

Babcia Magdaleny Idem wyśmiała kiedyś powtarzane od dekad zdanie, że zrzucenie gorsetów przyniosło kobietom wolność. „Ziemia albo praca – tak. Ale ubranie?” – powiedziała. Może dzięki temu Magdalena Idem nie daje się zwieść pozorom. Krynoliny, koronki, aktorki, nawet słynny dom mody Hersego są dla niej tylko pretekstem, by opisać rządzące modą mechanizmy i oddać głos osobom, które tę modę robiły – krawcowym i szwaczkom, a nie jedynie kreatorkom przywożącym pomysły z Paryża. Autorka odsłania wiele z tego, co często kryje się pod blichtrem – aspiracje, wyzysk i kompleksy. „Manekin w peniuarze” to znakomita książka. Aleksandra Boćkowska

 

Źródło:

https://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/manekin-w-peniuarze

Więcej o książce:

https://kultura.onet.pl/fragmenty-ksiazek/magdalena-idem-manekin-w-peniuarze-moda-w-ii-rp-fragment-ksiazki/823yx89

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4999022/manekin-w-peniuarze-moda-w-ii-rp

 

Wydawca: Wydawnictwo Czarne

ISBN: 978-83-8191-456-7

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 240

„Żydowscy adwokaci w przedwojennym Krakowie”

 

Bartosz Heksel „Żydowscy adwokaci w przedwojennym Krakowie”

 

Wydanie książki o działalności krakowskich adwokatów pochodzenia żydowskiego do 1939 roku to wyjątkowe wyzwanie, jakiego podjęli się wspólnie Bartosz Heksel i wydawnictwo EMG. Publikacja uzupełnia dotkliwą lukę w badaniach nad międzywojennym żydowskim Krakowem i jedną z najważniejszych wówczas grup społecznych miasta.

Jesteśmy przekonani, że popularnonaukowy charakter dzieła przyczyni się do wzrostu świadomości o zgładzonym świecie nie tylko wśród historyków i badaczy, ale dotrze także do szerokiego grona czytelników.

 

Książka jest poświęcona prawnikom żydowskiego pochodzenia oraz roli, jaką odgrywali w międzywojennym Krakowie. Dotyczy ona ich działalności społecznej, politycznej, kulturalnej i naukowej, a także wkładu w rozwój polskiej oraz europejskiej myśli prawniczej. Uzupełnieniem obrazu są historie konkretnych osób i ich rodzin, wybrane głośne sprawy sądowe, w których brali udział, a także charakterystyczne dla epoki przykłady życia towarzyskiego ówczesnych elit. W publikacji przedstawiono również losy krakowskich adwokatów w czasie wojny i po jej zakończeniu. Książka wykorzystuje dokumenty archiwalne i jest ilustrowana zdjęciami i materiałami pochodzącymi z kolekcji muzealnych lub prywatnych, do tej pory rzadko bądź w ogóle nie prezentowanych.

 

Pracę uzupełnia 429 biogramów osób, które uprawiały zawód adwokata w roku 1939.

 

Bartosz Heksel to absolwent historii na Uniwersytecie Jagiellońskim (2010), studiów podyplomowych „Nazizm – Totalitaryzm – Holokaust” prowadzonych przez Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie i Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz podyplomowych studiów muzealniczych na UJ. Od 2012 roku pracuje w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, obecnie jako adiunkt w oddziale Apteka pod Orłem. Jest autorem scenariusza trzech wystaw czasowych: „Emigrejtan. Zygmunt Nowakowski – krakowianin na wygnaniu”, „Zwierzyniec zaprasza: Dębniki” i „Żegota. Ukryta pomoc”, współautorem katalogu „Żegota. Ukryta pomoc” (2017) i kilku wystaw plenerowych, a także autorem artykułów o Krakowie i krakowskich Żydach, publikowanych w „Krzysztoforach. Zeszytach Naukowych Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”.

 

Źródło:

http://www.wydawnictwoemg.pl/ksiazki/nowosci/zydowscy-adwokaci-w-przedwojennym-krakowie

 

Wydawca: EMG

ISBN: 978-83-63464-37-0

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 240

„Sprawa Edwina Cramma”

 

Zenon Różański „Sprawa Edwina Cramma”

 

Warszawa, lata 30. ubiegłego wieku. Młody, zdolny pisarz Edwin Cramm po rozmowie z dyrektorem wydawnictwa „Głos Poranny” postanawia wstąpić do kawiarni. Na swoje nieszczęście przy jednym ze stolików dostrzega oszałamiająco piękna kobietę. Nigdy wcześniej, żadna z pań nie wywarła na nim takiego wrażenia jak tajemnicza nieznajoma. Młodzieniec postanawia podejść do zajmowanego przez nią stolika, przedstawić się i nawiązać rozmowę. Niestety nie wszystko układa się po jego myśli. Po chwili kobieta opuszcza lokal, wsiada do stojącego w pobliżu samochodu i odjeżdża. Oszołomiony i zdesperowany Cramm podbiega do najbliższej taksówki i poleca szoferowi by nie stracił z pola widzenia auta, które niebawem może zniknąć gdzieś za zakrętem. 

 

Literat nie zdaje sobie sprawy, że rozpoczynając pościg za nieznajomą, znajdzie się wkrótce w samym centrum afery szpiegowskiej. Nie świadom niebezpieczeństwa pojawia się w miejscu, którego powinien wystrzegać się jak ognia. Na domiar złego młodzieńcza fantazja i brawura sprawiają, że zamiast definitywnie przeciąć wciągający go wir wydarzeń, wpada coraz głębiej w sieć, z której wyplątanie się być może stanie się niemożliwe. Kto wie jak zakończyłyby się perypetie sympatycznego pisarza, gdyby na horyzoncie nie pojawiła się urocza, dzielna dziewczyna z sąsiedztwa. Mieszkająca tuż obok panna Ziuta zauważa podejrzanych osobników, którzy wyprowadzają z mieszkania Edwina Cramma. Postanawia interweniować i nie dopuścić by stała mu się jakakolwiek krzywda. Warto tu dodać, że rezolutna panna podkochuje się w przystojnym literacie.

 

Powieść Zenona Różańskiego drukowana była w odcinkach na łamach „Małego Dziennika” w 1936 r. Nigdy dotąd nie ukazała się w formie książkowej. To dość dziwne, gdyż jest to jedna z najlepszych powieści tego autora[1]. Napisana z dużym przymrużeniem oka, z  humorem książka obfituje w liczne zwroty akcji. Ta zaś z kolei jest niezwykle wartka jak zwykło się pisywać w recenzjach. Bohaterowie wywodzą się z różnych środowisk, a nawet krajów, jak na kryminał szpiegowski przystało. Główny bohater, mający w dorobku już kilka powieści, Edwin Cramm nie zdaje sobie sprawy, że wszystko to co dotychczas wyszło spod jego pióra jest niczym wobec przygód, które staną się jego udziałem. Polecam.

 

Źródło:

https://www.wydawnictwocm.pl/zenon-rozanski-sprawa-edwina-cramma-kpw-95-p-624.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66704-58-9

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 271

---

[1] Powieści Zenona Różańskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search?q=Zenon+R%C3%B3%C5%BCa%C5%84ski

„Ofiary półświatka”

 

Stanisław A. Wotowski „Ofiary półświatka”

 

W książce „Ofiary półświatka” Stanisław A. Wotowski przedstawił dalsze losy bohaterów znanych z powieści „Półświatek”. Warto więc sięgnąć po te lektury we właściwej kolejności.

Warszawa, lata 30. ubiegłego wieku. Małżeństwo młodej dziewczyny Leny nie należy do szczęśliwych. Jej małżonek to starszy, nudny i skąpy urzędnik. Lenka chciałaby się stroić, bawić, tymczasem spędza popołudnie wysłuchując ciągłych narzekań i wymówek męża. Dziewczyna popada w długi i wpada w szpony niejakiej Helmanowej. Bezwzględna i sprytna kobieta prowadząca dom schadzek, wykorzystując naiwność i trudną sytuację dziewczyny, oferuje jej pomoc finansową. Po pewnym czasie Lenka nawiązuje romans z jednym z klientów Helmanowej. To stateczny, dużo starszy od niej mężczyzna, a ponadto bezpośredni zwierzchnik jej męża.

 

Komplikują się relacje pomiędzy bratem Lenki Fredem, a piękną studentką Hanką. Dziewczyna zmienia swój stosunek do młodzieńca. Ten zaś odkrywa tajemnicę łączącą jego wybrankę z Helmanową. Załamana Hanka postanawia zerwać wszelkie relacje z właścicielką domu schadzek i Fredem. Zrozpaczona wędruje ulicami Warszawy zastanawiając się nad swą niedolą. Na jednym z mostów dostrzega dziewczynę starsza kobieta i proponuje jej nocleg. Hanka, której jest już wszystko jedno, przyjmuje propozycję. Zmęczona budzi się w obskurnej melinie na Pradze. Na ucieczkę jest już jednak za późno.

 

W porównaniu do „Półświatka” w niniejszej powieści Stanisław Wotowski skupił się na przedstawieniu dramatycznych epizodów z życia gotowych na wszystko przestępców wywodzących się z marginesu społecznego. Tu nie ma miejsca na skomplikowane knowania i subtelne intrygi. Nikt nie negocjuje, nie prosi o łaskę. Kto trafił w sidła rzezimieszków zdaje sobie doskonale sprawę, że jeśli im się nie podporządkuje czeka go niechybna śmierć. Sposób w jaki przedstawione zostały wydarzenia rozgrywające się na praskiej melinie pokazują dobitnie potencjał tkwący autorze, który swój czas poświęcił na pisanie popularnych kryminałów, powieści sensacyjnych i książek o tematyce okultystycznej.

 

Wotowski wzniósł się tu na wyżyny i zaprezentował swoją najwyższą formę. Ze scen pozornie niezbyt skomplikowanych wykrzesał maksimum. Patrząc na „Półświatek” i „Ofiary półświatka” jako na całość, trzeba przyznać że obok dylogii „Rycerze mroku” i „Kariera panny Mańki” to najlepsze dzieła w bogatym dorobku tego autora[1]. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/stanislaw-a-wotowski-ofiary-polswiatka-kpw-94-p-618.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66704-53-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 176

---

[1] Powieści Stanisława A. Wotowskiego: 

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Stanis%C5%82aw%20Wotowski

 

„Półświatek”

 

Stanisław A. Wotowski „Półświatek”

Powieść sensacyjna na tle zakulisowych stosunków Warszawy

 

Warszawa, lata 30. Lena, pochodząca z niezamożnej rodziny młoda dziewczyna, poślubia starszego o wiele lat mężczyznę. Małżeństwo nie jest udane. Lena nie kocha pana Ignacego, szanowanego i statecznego urzędnika. Pięćdziesięcioletni mężczyzna nie jest zbyt przystojny, ponadto nieustannie wypomina Lenie, jak wiele mu zawdzięcza. Dziewczyna nudzi się w jego towarzystwie. Lubi się stroić i niemal wszystkie pieniądze jakie otrzymuje od małżonka przeznacza na suknie i inne fatałaszki. Niestety pan Ignacy jest bardzo skąpy. Z czasem zaczyna przeznaczać coraz mniej środków na realizację kaprysów młodej żony. Pewnego dnia lekkomyślna dziewczyna podrabia więc podpis męża wekslu. Nie zdaje sobie sprawy jakie konsekwencje może pociągnąć jej postępek. Weksle skupuje pani Helmanowa, która prowadzi w Warszawie dom schadzek.

Lenka ulega szantażowi ze strony Helmanowej i decyduje się od czasu do czasu na spotkania w jej eleganckim mieszkaniu z zamożnymi mężczyznami. W zamian za to stręczycielka obiecuje redukcję długu a także pewne sumy pieniędzy na zaspakajanie bieżących potrzeb. W tym samym czasie brat dziewczyny zakochuje się w pannie Hance Gliniewskiej. Prawy i uczciwy młodzieniec nie spodziewa się, że niebawem jego losy splotą się z zepsutą do szpiku kości właścicielką domu schadzek. Na domiar złego coś zaczyna się psuć w rozpoczętej dopiero relacji z Hanką. Wkrótce Fred odkrywa, że za zmianą w zachowaniu Gliniewskiej kryje się pewna rodzinna tajemnica.

„Półświatek” to jedna z najbardziej znanych powieści Stanisława A. Wotowskiego[1]. Podobnie jak w innych powieściach tego autora znajdziemy w niej sceny z życia różnych sfer. Częstymi gośćmi w mieszkaniu Helmanowej bywają arystokraci, bankierzy, przedsiębiorcy i zamożniejsi mieszczanie. Wszystkim zależy na zachowaniu bezwzględnej dyskrecji. Na drugim biegunie mamy miłosne rozterki dwojga skromnych młodych ludzi. Hance i Fredowi do szczęścia wystarczy naprawdę niewiele. Mimo to ich uczucie zostanie wystawione na ciężką próbę. Muszą odnaleźć się w otaczającej ich aurze obłudy i niedomówień. Książka Wotowskiego ukazała się po raz pierwszy w 1931 roku. Dalsze losy bohaterów przedstawione zostały w powieści „Ofiary półświatka”. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/stanislaw-a-wotowski-polswiatek-kpw-93-p-617.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66704-52-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 134

---

[1] Powieści Stanisława A. Wotowskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Stanis%C5%82aw%20Wotowski

„Sobowtór doktora Bauma”

 

Antoni Hram „Sobowtór doktora Bauma”

 

Lata 30. ubiegłego wieku. W malowniczo położonej willi dyrektora banku dyskontowego Rowicza zostaje popełnione morderstwo. Ofiara to córka wpływowego dyrektora, piętnastoletnia Danusia. Pośród podejrzanych jest jej nauczycielka, panna Halina Wirska oraz lokaj. Prowadzący śledztwo, doświadczony i skrupulatny komisarz Młotocki jest jednak przekonany, że za śmiercią dziewczyny stoi jednak ktoś inny. W sprawę zaangażowany jest również aspirant Dąbrowski. Młody aspirant wielokrotnie bywał w willi Rowicza i potajemnie wzdychał do panny Haliny. Przesłuchania domowników nie wnoszą żadnych istotnych szczegółów. Śledztwo nie posuwa się naprzód.

 

Kto wie, czy skomplikowaną sprawę udałoby się kiedykolwiek rozwikłać, gdyby nie zeznania słynnego psychiatry doktora Leona Bauma. Doktor próbuje przekonać komisarza Młotockiego i sędziego Bolańskiego, że Danutę Rowiczównę zabiła nauczycielka. Pewnego dnia Halina Wirska znika. Czy to oznacza, że jest ona morderczynią? Młotocki nie wierzy w sensacyjne opowieści Bauma. Jest przekonany, że doktor coś ukrywa i postanawia bliżej przyjrzeć się jego działalności. Okazuje się, że stary policyjny wyga miał nosa, a sprawa śmierci dziewczyny jest zaledwie wierzchołkiem góry lodowej.

Powieść Antoniego Hrama to połączenie klasycznego kryminału z powieścią sensacyjną. Willa dyrektora znajduje się przy drodze prowadzącej do Pucka. To właśnie w niej, a także w Gdyni, Sopocie i terenie Wolnego Miasta Gdańska rozgrywa się akcja powieści. Warto jednak dodać, że niezwykle istotne dla rozwoju fabuły wydarzenia mają miejsce na statku pływającym po Zatoce Gdańskiej. Mamy tu także wątki miłosne, w tym jeden niezwykle dramatyczny. Niektórzy z podejrzanych, z różnych względów, nie mogą wyjawić pewnych szczegółów, które mogłyby naprowadzić policję na właściwy trop.

 

Antoni Hram to pseudonim pod jakim ukrywał się tajemniczy autor Antoni Greipel. „Sobowtór doktora Bauma” drukowany był w odcinkach na łamach ilustrowanego pisma narodowego i katolickiego „Orędownik” w 1935 roku. Aż do 2021 roku powieść nigdy nie została wydana się w formie książkowej. To nie pierwszy utwór tego pisarza jaki ukazał się nakładem wydawnictwa CM. W ubiegłych latach w księgarniach pojawiły się również powieści „Upiór podziemi”[1] (w serii Kryminały przedwojennej Warszawy) oraz „W szponach szantażu”[2] (w serii Stary polski kryminał). Obydwie warte są przeczytania, szczególnie polecam jednak tę pierwszą.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/antoni-hram-sobowtor-doktora-bauma-spk-12-p-612.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Stary polski kryminał

ISBN: 978-83-66704-50-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 238

---

[1] Antoni Hram „Upiór podziemi”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2017/01/upior-podziemi.html

[2] Antoni Hram „W szponach szantażu”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2020/12/w-szponach-szantazu.html

„Najdalsze Kresy. Ostatnie polskie lata”

 

Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk „Najdalsze Kresy. Ostatnie polskie lata”

 

Ostatnie siedemdziesiąt lat udowadnia, że Polska może istnieć bez Kresów, ale polska dusza mocno straciła na tej separacji. Po rynkowym sukcesie trylogii; „Ostatnich lat polskiego Lwowa”, „Ostatnich lat polskiego Wilna” i „Ostatnich lat polskich Kresów”  oddajemy do Państwa rąk tom poświęcony ośrodkom polskości, które pozostały poza granicami II Rzeczypospolitej. Znajdą tu Państwo egzotykę, wielkie miłości, skandale, celebrytów, a nawet walkę wywiadów.

 

Wielkie boje Korpusu Dowbora – Muśnickiego

Skandalistka Tamara Łempicka

Wojenne przypadki polskich gwiazd. Ewakuacyjne perypetie Stefana Jaracza, Aleksandra Żabczyńskiego i Zuli Pogorzelskiej

Strzelanina w pokoju hotelowym w Kijowie. Kochanek bogatej ziemianki zabity.

Grażyna Bacewicz woli być Polką niż Litwinką.

Kamieniec Podolski – niepokonane przedmurze Europy

Wybrańcy bogów umierają młodo. Mikołaj Ciurlonis  – genialny malarz i kompozytor

Przewodnik po polskiej Odessie

Nina Andrycz. Wielka artystka w bolszewickim Kijowie

Wyprawa kijowska Piłsudskiego. Wojsko Polskie wjeżdża do miasta …tramwajem.

Kresowa Atlantyda. Zagłada polskich dworów.

 

­Znani popularyzatorzy historii Sławomir Koper i Tomasz Stańczyk udowadniają po raz kolejny, że magię miejsc, urodę przyrody, słynną otwartość mieszkańców i legendę Kresów można przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia.

 

Źródło:

https://wydawnictwofronda.pl/ksiazki/najdalsze-kresy-ostatnie-polskie-lata

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-601-0

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 592 czarno-białych, 32 kolorowych

„Małżeństwo gwiazdy” Tom 2

 

Kamil Norden „Małżeństwo gwiazdy”  

Tom 2

 

Dalsze losy Ryty Valdi – gwiazdy filmowej i teatralnej dwudziestolecia międzywojennego. Losy coraz bardziej burzliwe, szczególnie że na horyzoncie pojawiają się nowi bohaterowie, którzy wszystko komplikują. Ryta nie odpuszcza, dąży po trupach do celu. Czy ta walka skończy się dla niej dobrze?

Czy małżeństwo Ryty przetrwa? Czy uda jej się spełnić swoje marzenie, by wyjechać na zagraniczne tournée? Jakie będą losy Mariana Warolewskiego?

 

 Nowi wielbiciele, zaskakujące decyzje i coraz więcej skandali z Rytą w roli głównej.

Źródło:

http://www.nawias.com.pl/pl/malzenstwo-gwiazdy-tom-2.html

Recenzje powieści:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4962695/malzenstwo-gwiazdy-tom-2

 

Wydawca: Wydawnictwo Nawias

ISBN: 978-83-958520-7-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 260

„Śmiech przez łzy”

 

Zuzanna Szydłowska, Elżbieta Draczyńska „Śmiech przez łzy”

Opowieść o Adolfie Dymszy, Dodku

 

W 2020 roku przypada 120. rocznica urodzin i 45. rocznica śmierci polskiego Chaplina, jak nazywano Adolfa Bagińskiego (pseudonim Dymsza). Należał on do grona najbardziej popularnych artystów okresu międzywojennego. Na jego temat powstało wiele artykułów i dwie biografie, jednak ta publikacja jest całkiem inna. Została napisana przez osoby spokrewnione z artystą, nie związane ze światem artystycznym, ani kręgiem krytyków teatralnych czy filmowych. Książka przedstawia Dymszę z innej strony – jako człowieka, kolegę, męża, ojca i dziadka. Wykorzystano w niej wiele niepublikowanych dotąd wspomnień, faktów, dokumentów oraz zdjęć. Ukazuje zainteresowania i wszechstronne uzdolnienia aktora, jego rodzinę, przyjaciół oraz przybliża trudny okres okupacji, związany z koniecznością dokonywania wyborów…

Adolf Dymsza rozstał się ze swoim rodowym nazwiskiem Bagiński i stał się „Dodkiem”. Obdarzony wszechstronnym talentem aktorskiem (ale nie tylko) zaczął swoją karierę w teatrzyku Qui Pro Quo. Porywał widzów w kabarecie, teatrze i filmie. Ogromnie popularny był jednocześnie niezwykle życzliwy i skromny. Okupacja ciężko Go doświadczyła, co znalazło odbicie w pomówieniach i niesprawiedliwych osądach. W tej książce Szanowni Czytelnicy odnajdą także historię rodzinnych, dotąd nieznanych korzeni Adolfa „Dodka” Dymszy. Roman Dziewoński

 

Źródło:

https://ltw.com.pl/strona-glowna/729-smiech-przez-lzy-opowiesc-o-adolfie-dymszy-dodku.html

 

Wydawca: LTW

ISBN: 978-83-7565-663-3

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 310

„Mister X” Część 2

 

Marek Romański „Mister X” Część 2

 

Warszawa, lata 30 ubiegłego wieku. Genialny przestępca Mister X, przejmuje tożsamość zmarłego w niecodziennych okolicznościach Juliusza Wermonda. Po odkryciu, że Wermond przybył z Francji do Polski celem objęcia spadku, postanawia sam zdobyć olbrzymi majątek należący do znanego warszawskiego przedsiębiorcy Franciszka Horwata. Nie zdaje sobie jednak sprawy, że prawa do spadku rości sobie jeszcze córka zmarłego. Pojawia się także tajemniczy osobnik, który dąży do usunięcia Wermonda i pięknej panny Horwat. Tuż przed spotkaniem w kancelarii adwokackiej okazuje się, że testament został skradziony. Wiadomo było jedynie, jakie klauzule zawierała ostatnia wola przedsiębiorcy.

 

W centrum wydarzeń pojawia się jeden z najlepszych i najpopularniejszych warszawskich detektywów Aleksander Lesser. Jego zadaniem będzie wyświetlenie zagadki zaginionego testamentu oraz ochrona życia pretendentów do spadku, córki Horwata i Juliusza Wermonda. Ze strony policji śledczej sprawą zajmuje się komisarz Sowiński. Dalszy ciąg przygód tajemniczego Mistera X obfituje w trudne do wyjaśnienia wydarzenia i niespodziewane zwroty akcji. Warta zauważenia jest także przemiana w postępowaniu tytułowego bohatera. Ze sprytnego oszusta przeobraża się on w dżentelmena o niemal kryształowym charakterze.  

 

W pewnym momencie akcja tej napisanej z niebywałym rozmachem powieści, ogniskuje się w gronie niewielkiej grupki osób. Mamy więc powrót do konwencji klasycznej powieści kryminalnej. Marek Romański stara się jak zawsze sprawić, by czytelnik odkrył prawdę dopiero na ostatnich stronach książki. Udaje mu się to znakomicie. Droga do zdemaskowania bezwzględnego i niezwykle przebiegłego osobnika marzącego o przejęciu gigantycznego spadku jest kręta i zawiła. Powieść publikowana była na łamach „Gońca Warszawskiego” w 1935 roku. Nigdy dotychczas nie ukazała się w formie książkowej. To jedna z najciekawszych powieści w dorobku autora[1]. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/marek-romanski-mister-x-czesc-2-kpw-91-p-545.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66704-07-7

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 240

---

[1] Powieści Marka Romańskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Marek%20Roma%C5%84ski