„Najbliższe kresy. Ostatnie polskie lata”

Sławomir Koper „Najbliższe kresy. Ostatnie polskie lata”

 

Kiedy w 2019 roku ukazały się Ostatnie lata polskiego Lwowa, nie podejrzewałem, że jest to początek cyklu, który będzie liczył kilka tomów. W niniejszej, szóstej już części, skoncentrowałem się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi, gdyż wprawdzie naszych rodaków na tych ziemiach pozostało niewielu, to jednak w ostatnich dwóch stuleciach nadawali oni ton tamtejszemu życiu kulturalnemu i społecznemu. A w latach powstań narodowych i okresie międzywojennym – także politycznemu. Sławomir Koper

 

* Stanisław Moniuszko w Wilnie i Mińsku. 

Nieznane szczegóły biografii wielkiego kompozytora

* „ Athenaum ” Ignacego Józefa Kraszewskiego

* Człowiek, który swoją kreską zatrzymał czas. Napoleon Orda

* Bulwar Aleksandryjski w Wilnie. Tajna drukarnia „Robotnika”, organu PPS-u

* Riviera Tyszkiewiczów. Ekskluzywna Połąga po polsku

* Nowotrzeby i Kalużyce. Młodość Melchiora Wańkowicza

* Władysław Broniewski. Frontowe przypadki ideowego komunisty

* Obca w Grodnie. Nadniemeńskie lata Zofii Nałkowskiej

* Jak pozbyć się opozycji parlamentarnej. Proces brzeski

* Ordonka w Wilnie. Niezwykłe przypadki wielkiej gwiazdy.

* Bereza Kartuska. Hańba demokracji II Rzeczypospolitej.

* Prawda historyczna a prawda Hollywood. Tewje Bielski i Puszcza Nalibocka

* Sergiusz Piasecki kontra Czesław Miłosz. A wszystkiemu winna kobieta

* Ostatni repatrianci kresowi. Czesław Niemen i Władysław Kozakiewicz.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwofronda.pl/ksiazki/najblizsze-kresy-ostatnie-polskie-lata

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-067-4

Liczba stron: 568

Rok wydania: 2024

 

„Historyczne widoki dawnej Rzeczypospolitej Polskiej”

 

Napoleon Orda „Historyczne widoki dawnej Rzeczypospolitej Polskiej”

 

Album prezentuje wybór grafik Napoleona Ordy, XIX-wiecznego artysty, znanego przede wszystkim z malarstwa pejzażowego i rysunku. Jego prace stanowią bezcenny zapis historyczny, dokumentujący architekturę i krajobrazy dawnych Kresów Wschodnich, obecnych terenów Białorusi, Ukrainy, Litwy oraz Polski.

 

Prezentowany zbiór prac Napoleona Ordy obejmuje rysunki i akwarele dokumentujące wędrówki artysty po ziemiach I Rzeczpospolitej – Kresów (dziś znajdujących się na terenach Litwy, Ukrainy i Białorusi), ale także Galicji i Księstwa Poznańskiego. Znalazły się w nim zarówno okazałe magnackie rezydencje, jak i nieco skromniejsze szlacheckie dworki, tworzące swoisty genius loci i świadczące o aspiracjach właścicieli. Uzupełniają je szkice przedstawiające zabytki Wilna, Grodna czy Kijowa oraz ważnych dla zbiorowej wyobraźni Polaków pamiątek historycznych. Wraz z ilustracjami przedstawiającymi małomiasteczkowe i wiejskie krajobrazy miejscowości o egzotycznie dziś brzmiących dla nas nazwach, z charakterystycznymi dla nich zabytkami architektury sakralnej i industrialnej często przybliżają bogaty i zróżnicowany kulturowo oraz wyznaniowo krajobraz dawnej Polski. W zestawie nie zabrakło szkiców budowli istniejących do dziś, choć znakomita większość nie przetrwała. Dzięki zachowanym archiwalnych fotografiom, dziełom plastycznym i literackim można jednak zrekonstruować nie tylko ich historię, ale także losy właścicieli oraz docenić dziedzictwo kulturowe Europy Środkowo-Wschodniej.

 

Album na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwosbm.pl/ksiazka/historyczne-widoki-dawnej-rzeczypospolitej-polskiej

 

Wydawca: SBM

ISBN: 978-83-8348-393-1

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 240

Materiał powstał przy współpracy z Wydawnictwem SBM.

„Kresowa Atlantyda”, Tom XXI

 

Stanisław Sławomir Nicieja „Kresowa Atlantyda”

Historia i mitologia miast kresowych, Tom XXI

 

Z niebywałą konsekwencją (co pół roku) prof. Stanisław Nicieja wydaje kolejny tom „Kresowej Atlantydy”. W tym najnowszym, już XXI, tomie jest historia kolejnych trzech miejscowości i galeria niezwykłych postaci, które tworzyły ich dzieje. Są tam historie książąt i królów, jak choćby Władysława Opolczyka i Władysława Jagiełły, wspaniałych artystów, m.in. Michała, Piotra i Ryszarda Bajorów oraz Beaty Rybotyckiej, poety Ryszarda Krynickiego, czy rzeźbiarza – Franciszka Duszeńki, twórcy pomnika na Westerplatte. Te miejscowości to Gródek Jagielloński, Kozowa i Milatyn. Wartką narrację ilustruje kilkaset znakomitych, unikatowych fotografii, ukazujących koloryt tamtych czasów i ludzi.

 

Tom ten jest ostatnim w serii „Kresowa Atlantyda” wydanym w Wydawnictwie MS Opole.

Źródło:

https://wydawnictwoms.pl/kresowa-atlantyda

 

Wydawca: Wydawnictwo MS

ISBN: 978-83-67669-11-5

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 304

Od rzezi wołyńskiej do akcji "Wisła"

 

Grzegorz Motyka Od rzezi wołyńskiej do akcji "Wisła"

Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947

 

Dziesiątki tysięcy zabitych cywilów, w tym kobiet, dzieci oraz starców, tysiące spalonych wsi oraz miasteczek, ponad półtora miliona wysiedlonych ludzi, zmuszonych do opuszczenia rodzinnych stron i pozostawienia dorobku swojego życia. Pod tymi liczbami kryje się porażający obraz historii, którą współdzielimy z Ukrainą.

Pierwsza popularnonaukowa książka stanowiąca pełen zarys stosunków polsko-ukraińskich w latach 1943-1947. Autor przedstawia przebieg krwawego konfliktu jaki rozgorzał pomiędzy Polakami i Ukraińcami, a którego ramy chronologiczne wyznaczają dwa często przywoływane wydarzenia historyczne: rzeź wołyńska, czyli czystka etniczna dokonana na Polakach przez nacjonalistów ukraińskich w 1943 roku, oraz akcja "Wisła", przymusowe wysiedlenia Ukraińców z południowo-wschodniej Polski. Zatrważający bilans konfliktu do dziś ciąży na zbiorowej pamięci Polaków i Ukraińców.

 

W swojej książce Grzegorz Motyka opowiada o najtrudniejszym okresie w dziejach dwóch narodów, kreśląc obraz, który na długo pozostaje w pamięci. Przez lata książka prof. Grzegorza Motyki zainspirowała wiele dyskusji i zyskała status najważniejszej popularnonaukowej pracy poświęconej tej tematyce. Książka wyróżniona Nagrodą Historyczną "POLITYKI" 2012!

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwoliterackie.pl/produkt/5356/od-rzezi-wolynskiej-do-akcji-wisla

 

Wydawca: Wydawnictwo Literackie

ISBN: 978-83-08-08437-3

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 524

„Armia Krajowa na Wołyniu. Czyli zdrady nie było”

 

Marek A.Koprowski „Armia Krajowa na Wołyniu. Czyli zdrady nie było”

 

To nieprawda, że Armia Krajowa zdradziła Wołyń. Niniejsza publikacja powstała za sprawą środowiska Wołyniaków. Dla tych, których przodkowie z bronią w ręku stanęli w obronie polskości na tamtych ziemiach, teza, iż dowództwo AK porzuciło Polaków na pastwę UPA, stanowi bolesną zniewagę.

Wołyń nie został zdradzony. Struktury konspiracyjne ZWZ-AK uczyniły wszystko, co w tamtym momencie zrobić mogły, dla ratowania polskiej ludności zagrożonej ukraińskim ludobójstwem.

Setki żołnierzy konspiracji, którzy oddali życie, spoczywają na cmentarzach w Przebrażu, Zasmykach i Rymaczach. Białe krzyże na ich mogiłach zdają się mówić odwiedzającym te nekropolie: „Przechodniu, pamiętaj, że tu kiedyś była Polska!” Gdyby nie te wojskowe cmentarze, zupełnie nic, żadne groby, nie przypominałyby o tragedii ludności polskiej, która rozegrała się na tej ziemi.

Druga część książki przybliża postacie piętnastu żołnierzy podziemia. Stanęli oni w obronie mieszkańców polskich wsi, ratując ich przed eksterminacją z rąk Ukraińców. Ich portrety pozwalają wyrobić sobie własne zdanie na temat roli ZWZ-AK na Wołyniu.

AK nie zdradziła Wołynia. Jej żołnierze, jak pisze Władysław Filar, stanęli do walki „w obronie polskości, wiary i godności ludzkiej”. Na szarganie ich dobrego imienia zgody być nie może!"

 

Spis treści

Wstęp 9

Część I. Zdrady nie było 13

Rozdział 1. AK nie zdradziła Wołynia 15

Rozdział 2. Bąbiński chciał się bić 55

Rozdział 3. Mityczne furmanki z bronią 99

Rozdział 4. Ostatnia banderowska ofensywa 113

Rozdział 5. Komunistów wśród Polaków z Wołynia nie było 149

Rozdział 6. Cud się nie zdarzył 175

Część 2. Bohaterowie Wołynia 225

Rozdział 1. Leon Osiecki – Zginął, bo nie chciał zdradzić 227

Rozdział 2. Władysław Kochański „Bomba”, „Wujek”– Ocalił Zasłucze 237

Rozdział 3. Zenon Blachowski „Strzemię” – Obrońca Rudni-Lwy i Klesowa 255

Rozdział 4. Feliks Szczepaniak „Słucki” – Rajd przez banderowskie tereny 267

Rozdział 5. O. Remigiusz Kranc „Józef” – Obronił Ostróg przed banderowską rzezią 281

Rozdział 6. Jan Józefczak „Dziadek Leśny, „Hruby”– Stanął do walki o Wołyń! 295

Rozdział 7. Kazimierz Rzaniak „Garda” – Garda dla wołyńskich Polaków 311

Rozdział 8. Tadeusz Franciszek Persz „Głaz” – Twardy jak „Głaz” 333

Rozdział 9. Władysław Cieśliński „Piotruś Mały”– Bronił rejonu Bielina 343

Rozdział 10. Zbigniew Twardy „Trzask”– Chciał trzaskać Niemców i Ukraińców 367

Rozdział 11. Ryszard Markiewicz „Mohort” – Ostrzegał przed banderowskim terrorem 383

Rozdział 12. Kazimierz Filipowicz „Kord”– Tysiące Polaków zawdzięczały mu życie 399

Rozdział 13. Leopold Świkla „Adam”– Chciał bronić polskiej ludności 417

Rozdział 14. Ks. Antoni Piotrowski „Prawdzic”– Był zawsze na pierwszej linii 435

Rozdział 15. Franciszek Konstanty Pukacki „Gzyms”– Dał Wołyniowi swoją waleczność 449

Bibliografia 477

Indeks 481

 

Książka na stronie wydawcy:

https://replika.eu/tytul/armia-krajowa-na-wolyniu-czyli-zdrady-nie-bylo

 

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-67295-72-7

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 512 + 2x8 foto

„Kaci Wołynia”

 

Marek A. Koprowski „Kaci Wołynia”

Najkrwawsi ludobójcy Polaków

 

Polacy mają prawo wiedzieć, kto stał za terrorem i bestialską rzezią, której w barbarzyński sposób dokonano na Wołyniu. Kto zaplanował tamtejsze pogromy i czystki etniczne, wydawał rozkazy i likwidował polskie skupiska, mordując ich mieszkańców.

W powszechnej świadomości Polaków oprawcy z Wołynia nie posiadają twarzy.
Sytuację tę może zmienić książka Marka A. Koprowskiego, którą trzymają Państwo w rękach. Jej autor – znany popularyzator historii – udowadnia, że za ludobójstwem Polaków na Wołyniu stali konkretni ludzie. Znani z imienia i nazwiska działacze OUN i dowódcy sotni UPA. To oni zaplanowali, a następnie zrealizowali metodyczną operację wymierzoną w polskich cywilów. (…)

Zarąbywanie siekierą, rżnięcie piłą, rozbijanie czaszki młotem, palenie żywcem, podrzynanie gardła nożem, topienie w studni, szlachtowanie kosą, wycinanie płodów z brzuchów konających matek, ćwiartowanie, patroszenie, dekapitacja – to nie jest zestawienie makabrycznych średniowiecznych tortur ani wyliczenie metod stosowanych przez czerń kozacką w trakcie powstania chmielnickiego w połowie XVII wieku. W ten sposób członkowie Ukraińskiej Powstańczej Armii mordowali polskich cywilów w 1943 roku na Wołyniu. W ten sposób zadawano śmierć ludziom w Europie w połowie XX wieku.

Ludobójstwo dokonane przez ukraińskich szowinistów na polskiej ludności Wołynia przeraża nie tylko swoją skalą, ale również okrucieństwem oprawców. (…)

Największym atutem książki Marka A. Koprowskiego jest obfite wykorzystanie źródeł banderowskich. Przede wszystkich wspomnień i meldunków działaczy i żołnierzy tej formacji. Dzięki temu możemy spojrzeć na ludobójstwo Polaków z nowej perspektywy. Nie z perspektywy ofiar, ale z perspektywy katów. Banderowcy wcale bowiem nie ukrywali, że konflikt z Polakami rozwiązali „ogniem i mieczem”. Bez litości i bez pardonu. Z wprowadzenia Piotra Zychowicza

 

Marek A. Koprowski - pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się losami Polaków. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię książek pod wspólnym tytułem Wołyń otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest też laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Boniecki Foundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://replika.eu/tytul/kaci-wolynia-najkrwawsi-ludobojcy-polakow

 

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-67867-32-0

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 352

„Kochany Lwów”

 

Andrzej Szteliga „Kochany Lwów”

 

Opowieść o „Kochanym Lwowie”, jego trudnej historii, ale także o „kresowym Śląsku”, który stał się ojczyzną dla ogromnej rzeszy ekspatriantów ze Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, to kolejna publikacja wydana nakładem Wydawnictwa Biblioteki Śląskiej. Autorem jest dr Andrzej Szteliga, Wiceprezes Oddziału Katowickiego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz wieloletni dyplomata w Paryżu i Brukseli. Rodowity Ślązak o kresowych korzeniach powraca do miejsc, o które walczył jego ojciec Augustyn – Obrońca Lwowa. Autor z sentymentem opisuje utracone miasto, jego mieszkańców, historyczne zabytki, życie społeczno-kulturalne, a przede wszystkim opowiada o trudnych latach wojen i wysiedleniu polskich mieszkańców Lwowa oraz o dziedzictwie emigracji lwowskiej na Śląsku.

 

Drugie, uzupełnione wydanie tej poczytnej książka wydano we współpracy z Towarzystwem Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://bs.katowice.pl/kochany-lwow-wyd-ii

 

Wydawca: Biblioteka Śląska w Katowicach

ISBN: 978-83-67152-29-7

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 404

„W stepie szerokim. Podróż po ukraińskich Kresach”

 

Sławomir Koper „W stepie szerokim. Podróż po ukraińskich Kresach”

 

Zmiany polityczne po II wojnie światowej na zawsze odcięły ziemie ukraińskie od Polski, a po przesiedleniach nasz kraj uzyskał kształt zbliżony do granic etnicznych. Dziś nikt nie myśli o rewindykacji Lwowa czy Krzemieńca, ale sentyment pozostał. Nie można wymazać dorobku cywilizacyjnego polskich miast i dworów Ukrainy. Tę ziemię nasi rodacy kochali, za jej obronę płacili własną krwią. Podróż po Ukrainie, to wędrówka śladami polskości, reliktami naszej przeszłości, kościołów, zamków i dworów. I chociaż miasta, wsie i ulice noszą często już inne nazwy, a władze sowieckie uczyniły wiele, aby zatrzeć ślady naszej kultury, to nie udało się zniszczyć kilkuset lat polskiej tradycji.

„Żaden uczeń Polak nie mówił do drugiego jak tylko po polsku – wspominał Józef Burczak-Abramowicz. – Czuliśmy się gospodarzami tej ziemi, a kulturą i inteligencją imponowaliśmy otoczeniu. Zamożność Polaków też uderzała w oczy, a Polacy w wolnych zawodach, adwokaci przede wszystkim, to świetni mówcy, mający duże wzięcie”.

Wyjechałem z Krymu w poniedziałek, 30 września 2013 roku. Dwa miesiące później wybuchły starcia na Euromajdanie, a pod koniec zimy Krym został zaanektowany przez Rosję. Nie sądziłem, że wydarzenia potoczą się tak szybko. Wygląda na to, że moja wizyta na Półwyspie Krymskim będzie mi musiała wystarczyć na wiele lat… SŁAWOMIR KOPER

 

- Ostatnie lato na ukraińskim Krymie

- Śladami bohaterów Ogniem i mieczem. Na kozackiej Siczy (Chortyca w Zaporożu)

- Borysław – energetyczna stolica polskiej nafty i Truskawiec – słynne a senne

uzdrowisko

- Samochodem przez Dzikie Pola

- Ołyka. Radziwiłłowskie ostatki

- Kamieniec Podolski. Najsłynniejsza twierdza Rzeczpospolitej.

- Szlakami Wołynia. Ateny Krzemienieckie nad Ikwą

- Kiedy „heroina” oznaczało jeszcze bohaterkę. Dzielne damy kresowe: Anna Dorota

Chrzanowska i Teofila Chmielecka.

- Halicz czyli „Królestwo Golizny i Głodomerii”

- Pisz pan na Berdyczów!

- Sadyk Pasza, Mickiewicz i Żydowski Legion

- Sześć wieków wspólnej historii. Matka Boża Częstochowska z Bełza

- Symferopol. Nutria w sosie piwnym i Sonety krymskie

- Legendarne schody Odessy. Eisenstein i Machulski

 

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/ksiazki/w-stepie-szerokim-podroz-po-ukrainskich-kresach

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-934-9

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 396

„Kresowa Atlantyda”, Tom XX

 

Stanisław Sławomir Nicieja „Kresowa Atlantyda”

Historia i mitologia miast kresowych, Tom XX

 

W jubileuszowym dwudziestym tomie opisane są trzy miejscowości kresowe: Równe, Janowa Dolina i Korzec. Dowiadujemy się w nich o magnackich zabawach, o siłaczu „Czerwona maska”, rtęciowej maści, bazaltowych autostradach, koreckiej porcelanie oraz o wielu innych biografiach i opowieściach.

                 

Tom ten jest ostatnim w serii „Kresowa Atlantyda” wydanym w Wydawnictwie MS Opole.

 

Źródło:

https://wydawnictwoms.pl/kresowa-atlantyda

 

Wydawca: Wydawnictwo MS

ISBN: 978-83-67669-08-5

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 312

„Lwów – legenda zawsze wierna”

 

Ryszard Jan Czarnowski „Lwów – legenda zawsze wierna”

Wydanie 2 zaktualizowane i rozszerzone

 

Lwów – miasto legenda, położone na siedmiu wzgórzach jak wieczne miasto Rzym. Jedna z czterech stolic kulturalno-politycznych Rzeczypospolitej, obok Warszawy, Krakowa i Wilna. Brama Polski na Wschód. Była to nieformalna stolica kulturowa Polski XIX i XX wieku. Utrata tego miasta to tak, jakby stracić połowę serca narodu. Symbolem wielkości i polskości tego grodu jest ginący Cmentarz Łyczakowski. Każdy kamień świadczy o polskiej tradycji i kulturze Lwowa. Szczerze polecam tę książkę. Drugie wydanie poszerza naszą wiedzę, jak i zrozumienie istoty Kresów Południowo-Wschodnich Polski. To dzieło napisane z sercem dla duszy wszystkich Polaków, nie tylko ekspatriantów ze Lwowa czy Kresów Wschodnich. Prof. dr hab. Czesław Partacz

Ta książka przede wszystkim uderza językiem. Przystępnym, ciekawym – to wiadomo. Ale co, zwłaszcza ostatnio, szczególnie ważne – autor udowadnia, że można pisać o mieście kluczowym dla krajowej historii bez rozgoryczenia, za to z sentymentem i szacunkiem, również dla jego najnowszych dziejów. Nie znajdziemy tu rozdrapywania ran w pogoni za tanią sensacją. Zamiast tego lepiej zrozumiemy wielką politykę (choćby skąd ten sentyment do austriackiej administracji) oraz poczujemy się jak zwykli mieszkańcy Lwowa dzięki opisom tego, czym faktycznie żyła ulica. Autor nie idzie na łatwiznę i nie zarzuca nas stertą wypisów z kronik. Tu nie ma zbędnych zapchajdziur, jest to, co ciekawe i ważne. Książka jest obszerna, ale dzięki gawędziarskiej narracji łatwo się ją czyta. Ilość zgromadzonych materiałów świadczy, jak ciągle ważny jest Lwów. Wojtek Drewniak – Historia bez cenzury

Wydanie 2 zostało zaktualizowane i uzupełnione o dodatkowe treści oraz fotografie i ilustracje.

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.galaktyka.com.pl/inne/lwow-%E2%80%93-legenda-zawsze-wierna-wydanie-2-zaktualizowane-i-rozszerzone

 

Wydawca: Wydawnictwo Galaktyka

ISBN: 978-83-7579-899-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 478

„Lwów – legenda zawsze wierna”

 

Ryszard Jan Czarnowski „Lwów – legenda zawsze wierna”

Wydanie 2 zaktualizowane i rozszerzone

Lwów – miasto legenda, położone na siedmiu wzgórzach jak wieczne miasto Rzym. Jedna z czterech stolic kulturalno-politycznych Rzeczypospolitej, obok Warszawy, Krakowa i Wilna. Brama Polski na Wschód. Była to nieformalna stolica kulturowa Polski XIX i XX wieku. Utrata tego miasta to tak, jakby stracić połowę serca narodu. Symbolem wielkości i polskości tego grodu jest ginący Cmentarz Łyczakowski. Każdy kamień świadczy o polskiej tradycji i kulturze Lwowa. Szczerze polecam tę książkę. Drugie wydanie poszerza naszą wiedzę, jak i zrozumienie istoty Kresów Południowo-Wschodnich Polski. To dzieło napisane z sercem dla duszy wszystkich Polaków, nie tylko ekspatriantów ze Lwowa czy Kresów Wschodnich. Prof. dr hab. Czesław Partacz

Ta książka przede wszystkim uderza językiem. Przystępnym, ciekawym – to wiadomo. Ale co, zwłaszcza ostatnio, szczególnie ważne – autor udowadnia, że można pisać o mieście kluczowym dla krajowej historii bez rozgoryczenia, za to z sentymentem i szacunkiem, również dla jego najnowszych dziejów. Nie znajdziemy tu rozdrapywania ran w pogoni za tanią sensacją. Zamiast tego lepiej zrozumiemy wielką politykę (choćby skąd ten sentyment do austriackiej administracji) oraz poczujemy się jak zwykli mieszkańcy Lwowa dzięki opisom tego, czym faktycznie żyła ulica. Autor nie idzie na łatwiznę i nie zarzuca nas stertą wypisów z kronik. Tu nie ma zbędnych zapchajdziur, jest to, co ciekawe i ważne. Książka jest obszerna, ale dzięki gawędziarskiej narracji łatwo się ją czyta. Ilość zgromadzonych materiałów świadczy, jak ciągle ważny jest Lwów. Wojtek Drewniak – Historia bez cenzury

Wydanie 2 zostało zaktualizowane i uzupełnione o dodatkowe treści oraz fotografie i ilustracje.

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.galaktyka.com.pl/inne/lwow-%E2%80%93-legenda-zawsze-wierna-wydanie-2-zaktualizowane-i-rozszerzone

Wydawca: Wydawnictwo Galaktyka

ISBN: 978-83-7579-899-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 478

„Marysia. Moje życie na przedwojennych Kresach”

 

Beata Potocka „Marysia. Moje życie na przedwojennych Kresach”

 

Przełom XIX i XX wieku, południowa część Kresów Wschodnich. Istny kulturowy tygiel, w którym polski, rusiński, żydowski i huculski żywioł mieszają się i przenikają, tworząc fascynującą wielokulturową mozaikę.

To właśnie tutaj, niedługo po utworzeniu II RP, przyszła na świat Marysia. Nic dziwnego, że wczesne dzieciństwo spędzone w tak wyjątkowym regionie pozostawiło w jej pamięci obrazy, których nie zdołał zatrzeć czas. Z najwcześniejszych wspomnień, z historii, jakie Marysia poznała od swoich najbliższych już na Ziemiach Odzyskanych, a także ze źródeł, do których dotarła jej wnuczka, Beata, powstała powieść pełna wzruszeń i nostalgii. Nostalgii za życiem blisko natury, odmierzanym przez niezmienność pór roku, pełnym tradycyjnych obrzędów i przesądów; życiem niezwykle trudnym, a jednocześnie pięknym. Życiem, które przeminęło bezpowrotnie wraz z nadejściem widma II wojny światowej…

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly/marysia_moje_zycie_na_przedwojennych_kresach,druk

 

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8313-827-5

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 626

Akcja „Wisła”

 

Marek A. Koprowski Akcja „Wisła”

Kres krwawych walk z OUN-UPA

 

Ostatni akt krwawych zmagań polsko-ukraińskich. Fakty, opinie, polemiki, kontrowersje. W 1943 r. rozpoczęły się czystki etniczne na Wołyniu. Niniejsza książka dowodzi, że stojąca za nimi Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów, podobnie jak tamtejsi komuniści, również po wojnie dążyła do opanowania części wschodnich ziem Polski, stanowiąc realne zagrożenie dla integralności kraju. W efekcie, na przełomie lat 1946–47, sytuacja w południowo-wschodniej Polsce daleka była od stabilizacji. Wsie ukraińskie w dalszym ciągu stanowiły zaplecze UPA. Najgorzej było w Bieszczadach i na Pogórzu Przemyskim, gdzie działaniom OUN-UPA sprzyjał górzysty, silnie zalesiony teren, słabo rozwinięte sieci dróg, a także mała liczba ośrodków miejskich i garnizonów wojskowych.

Doraźne działania Wojska Polskiego i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie przyniosły oczekiwanych efektów. Zdecydowano więc o połączeniu zmasowanej operacji przeciwko oddziałom UPA z przesiedleniem ludności ukraińskiej na Ziemie Zachodnie i Północne. W tym celu powołano Grupę Operacyjną „Wisła”. Wokół jej działań, jak i całej operacji, narosło mnóstwo pytań i kontrowersji. Wciąż toczy się wiele polemik. Historycy ukraińscy dążą do wyizolowania jej z całego procesu dziejowego lat czterdziestych i stosunków polsko-ukraińskich. Nazywają „zbrodnią komunistyczną”, „czystką etniczną”, a nawet ludobójstwem. Tymczasem koncepcja akcji „Wisła” powstała na bazie prawa przedwojennego i nie miała nic wspólnego z komunizmem. Nie jest prawdą, że Polska złamała prawo międzynarodowe, podobnie jak to, że w jej trakcie Wojsko Polskie zabiło kilka tysięcy osób. Mitologizacji uległ również obóz filtracyjny w Jaworznie, gdzie osadzano Ukraińców i Łemków podejrzanych o przynależność do OUN-UPA.

Koprowski pisze o tych i o wielu innych ważnych, a często pomijanych i kontrowersyjnych aspektach operacji „Wisła”. Szeroko ujęte konteksty wzbogaca omówieniem praktycznie zapomnianej akcji „H-T” oraz biogramami największych ukraińskich zbrodniarzy. Tekst uzupełnia bogaty zestaw zdjęć archiwalnych, pochodzących m.in. z Muzeum Historycznego w Sanoku oraz prywatnych zbiorów prof. Władysława Filara.

Marek A. Koprowski - Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się tematyką wschodnią i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest też laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Bonicki Fundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://replika.eu/tytul/akcja-wisla-kres-krwawych-walk-z-oun-upa

 

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-67867-31-3

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 560 + 3x16 foto (kolor)

„Lwów – legenda zawsze wierna”

 

Ryszard Jan Czarnowski „Lwów – legenda zawsze wierna”

Wydanie 2 zaktualizowane i rozszerzone

 

Lwów – miasto legenda, położone na siedmiu wzgórzach jak wieczne miasto Rzym. Jedna z czterech stolic kulturalno-politycznych Rzeczypospolitej, obok Warszawy, Krakowa i Wilna. Brama Polski na Wschód. Była to nieformalna stolica kulturowa Polski XIX i XX wieku. Utrata tego miasta to tak, jakby stracić połowę serca narodu.

Symbolem wielkości i polskości tego grodu jest ginący Cmentarz Łyczakowski. Każdy kamień świadczy o polskiej tradycji i kulturze Lwowa. Szczerze polecam tę książkę. Drugie wydanie poszerza naszą wiedzę, jak i zrozumienie istoty Kresów Południowo-Wschodnich Polski. To dzieło napisane z sercem dla duszy wszystkich Polaków, nie tylko ekspatriantów ze Lwowa czy Kresów Wschodnich. Prof. dr hab. Czesław Partacz

Ta książka przede wszystkim uderza językiem. Przystępnym, ciekawym – to wiadomo. Ale co, zwłaszcza ostatnio, szczególnie ważne – autor udowadnia, że można pisać o mieście kluczowym dla krajowej historii bez rozgoryczenia, za to z sentymentem i szacunkiem, również dla jego najnowszych dziejów. Nie znajdziemy tu rozdrapywania ran w pogoni za tanią sensacją. Zamiast tego lepiej zrozumiemy wielką politykę (choćby skąd ten sentyment do austriackiej administracji) oraz poczujemy się jak zwykli mieszkańcy Lwowa dzięki opisom tego, czym faktycznie żyła ulica. Autor nie idzie na łatwiznę i nie zarzuca nas stertą wypisów z kronik. Tu nie ma zbędnych zapchajdziur, jest to, co ciekawe i ważne. Książka jest obszerna, ale dzięki gawędziarskiej narracji łatwo się ją czyta. Ilość zgromadzonych materiałów świadczy, jak ciągle ważny jest Lwów. Wojtek Drewniak – Historia bez cenzury

Wydanie 2 zostało zaktualizowane i uzupełnione o dodatkowe treści oraz fotografie i ilustracje.

 

Ryszard Jan Czarnowski jest malarzem i grafikiem, znawcą historii i sztuki, przewodnikiem i wydawcą (podziemnym), pasjonatem literatury, a także bibliofilem. Nie starał się o wyróżnienia i zaszczyty, jednak został doceniony: nadano mu tytuły Obrońcy Dziedzictwa Narodowego (Komitet Katyński i Krąg Pamięci Narodowej) i Zasłużonego Działacza Kultury (Minister Kultury i Sztuki) oraz odznaczono Medalem dla Osób Represjonowanych (Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych).

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.galaktyka.com.pl/inne/lwow-%E2%80%93-legenda-zawsze-wierna-wydanie-2-zaktualizowane-i-rozszerzone

 

Wydawca: Wydawnictwo Galaktyka

ISBN: 978-83-7579-899-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 478

„Wielkie Księstwo Litewskie. Podróż po bliskich Kresach”

 

Sławomir Koper „Wielkie Księstwo Litewskie. Podróż po bliskich Kresach”

 

Wielkie Księstwo Litewskie to nie tylko Litwa. Terytorium dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego rozciąga się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi. Każde z tych Państw z dumą odnosi się do spuścizny największego organizmu politycznego Europy. Na ziemiach litewskich pozostały dawne stolice Księstwa; Wilno, Kowno i Troki, Białorusini remontują po swojemu siedziby dawnych rodów magnackich i przypominają, że najważniejsze dokumenty Wielkiego Księstwa zostały spisane nie w litewskim ale w ruskim języku.

Wielkie Księstwo Litewskie. Wyprawa do bliskich Kresów nie jest kontynuacją cyklu kresowego, a raczej jego uzupełnieniem. Od serii kresowej różni ją przede wszystkim narracja - to zapis współczesnych podróży, wywiadów i rozmów. Zestawia losy dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego z dzisiejszą rzeczywistością. Opowiadam o współczesności Litwy i Białorusi, o śladach polskości i wielkości na tych ziemiach, przypominając dawną chwałę Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Odwiedzając dawne magnackie siedziby wielkich rodów książęcych, nie zapominam o kosztowaniu specjałów kuchni białoruskiej i litewskiej. A przejazd przez granicę i podróż drogami Republiki Białorusi to swoiste deja vu filmów Barei. Sławomir Koper

 

- Jak wjechać do państwa Łukaszenki, czyli problemy z wizą.

- Białoruska kuchnia i piwo

- Brześć i unia brzeska oraz niesławny proces brzeski

- Grodno Batorego, Tyzenhauza, Orzeszkowej i Nałkowskiej

- Samochodem po białoruskich drogach

- Kąpiel w Świtezi - śladami wielkiej miłości wieszcza

- Wymarłe polskie wsie na Białorusi

- Radziwiłłowie. Bohaterowie czy zdrajcy?

(Kiejdany, Taurogi, Szawle, Teszle). Góra Krzyży.

- Ostatni taki Kmicic - Bułak Bułatowicz

- Kowno, najbardziej litewskie z miast (Mickiewicz, klasztor w Pożajściu)

- Prohibicja po litewsku i świńskie uszy z grochem

- Kaziuki i śledzie z grzybami

- Śladami Marszałka na Wileńszczyźnie (Druskienniki, Bezdany, Pikieliszki)

- Wilno po polsku, Troki i Karaimi.

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/zapowiedzi/wielkie-ksiestwo-litewskie-podroz-po-bliskich-kre

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-914-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 464

„Kresy. Śladami wielkich Polaków” Tom 1 - 2

 

Mirek i Magda Osip-Pokrywka „Kresy. Śladami wielkich Polaków” Tom 1 - 2

 

Sposobów na poznawanie Kresów jest wiele. Ci, którzy musieli opuścić te tereny, wracają tam niczym do swoich małych ojczyzn, pełnych osobistych wspomnień. Inni jadą tam, chcąc odczuć magiczny klimat dawnej wielokulturowości tej krainy, który dziś pozostał w malowniczych ruinach świątyń i nekropoli różnych wyznań. Miłośnicy historii odszukują miejsca słynnych wydarzeń, pozostałości po wielowiekowych śladach dawnych mieszkańców, relikty przynależności tych terenów do polskiej kultury. Jeszcze inni traktują kresową wyprawę jako klasyczną turystykę mającą na celu poznawanie sąsiadujących z nami państw – Ukrainy, Białorusi, Litwy i Rosji.

Nasza najnowsza publikacja poświęcona Kresom to zachęta do podróży spersonifikowanej, gdzie opisywaną trasę wyznacza konkretna postać – wybitny kresowianin. Przygotowując się do wyboru naszych bohaterów, uświadomiliśmy sobie, jak wielu ze słynnych rodaków ma pochodzenie kresowe. Selekcja nie była prosta, jednak ograniczona objętość publikacji zmuszała do jej przeprowadzenia. Z tego powodu publikacja, planowana początkowo jako jedna książka, rozrosła się do 2-tomowego wydawnictwa, prezentując po osiem postaci w każdym z tomów. Ostatecznie wybraliśmy osoby różnego charakteru i profesji, żyjące w rozległej przestrzeni czasowej. Są wśród nich królowie, wodzowie, bohaterowie powstań, męczennicy za wiarę, poeci, pisarze i muzycy. Okres ich życia w przypadku najdawniejszych sięga średniowiecza, a w przypadku najmłodszych – schyłku XX wieku. Wybór przedstawianych miejsc ma charakter stricte autorski, jednak staraliśmy się ukazywać kluczowe dla poszczególnych postaci miejsca. Uzasadnienie doboru znajdą Państwo w krótkich opisach, które towarzyszą poszczególnym fotografiom. Przedstawiając poszczególnych bohaterów, zasadniczo staraliśmy się zachować układ chronologiczny wynikający z życiorysu postaci.

Podróż śladami naszych bohaterów to nie tylko miejsca związane z ich życiem. Czasami zakres przedstawianych miejsc rozszerzamy o nawiązanie do ich twórczości. Tak jest na przykład z rozdziałem poświęconym Henrykowi Sienkiewiczowi. Opowieść pokazuje sytuacyjne tło jednego z największych jego dzieł literackich – Trylogii. Wspinamy się więc na mury zbaraskiej twierdzy dzielnie bronionej przez Jaremę Wiśniowieckiego w „Ogniem i Mieczem”, stajemy przed ołtarzem kamienieckiej katedry, gdzie przysięgę składali tytułowy mały rycerz z Ketlingiem w „Panu Wołodyjowskim”, zaglądamy do szlacheckich zaścianków Laudy, gdzie toczy się akcja „Potopu”. W tym przypadku komentarzem do zdjęć są cytaty zaczerpnięte z powieści pisanych ku pokrzepieniu serc. Podobny charakter ma cześć rozdziału o Adamie Mickiewiczu, odnosząca się do Półwyspu Krymskiego, ilustrowana poetyckimi cytatami z „Sonetów krymskich”.

Innym przykładem jest rozdział poświęcony marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Tu poza jego ukochaną Wileńszczyzną i ulubionym uzdrowiskiem Druskieniki opowieść została rozszerzona o podróż na najważniejsze legionowe pola bitewne. I tak odnajdziemy tu pola chwały na miejscu największej bitwy Legionów Polskich pod Kostiuchnówką na Wołyniu, pokonamy marszrutę, którą pokonali żołnierze przyszłej Żelaznej Brygady pod dowództwem Józefa Hallera w Gorganach oraz zwiedzimy umocnienia twierdzy w Bobrujsku, gdzie walczyli Dowborczycy z I Korpusu Polskiego.

Za każdym razem proponowaną trasę prezentujemy na poglądowej mapie, na której zaznaczamy lokalizację kluczowych miejsc, co zainteresowanym może pomóc w samodzielnym wyruszeniu na taką kresową wyprawę. Warto poznawać historię Polski, by lepiej rozumieć wszystko, co dzieje się dzisiaj w naszej Ojczyźnie. Sięgajmy więc chętnie po takie lekcje dziejów, jak ta, którą proponują nam autorzy tego niezwykłego albumu, prowadząc nas przez miejsca związane z życiem słynnych kresowiaków: miasta i wsie dawnej Rzeczpospolitej, pola bitewne, kresowe nekropolie, grobowce i pomniki pamięci, zakątki uwiecznione w poezji narodowych wieszczów i na stronach znanych powieści.

 

Mirek i Magda Osip-Pokrywka tworzą zespół dziennikarsko-fotograficzny. Podróżują po świecie i publikują materiały o ciekawych miejscach, krajach i kulturach w magazynach podróżniczych, pismach popularnonaukowych i periodykach krajoznawczych. Są autorami kilku przewodników turystycznych po krajach europejskich, a także leksykonów zabytków architektury kresowej.

 

Album na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/sklep/5199/kresy-sladami-wielkich-polakow-dwa-tomy-w-etui

 

Wydawca: Jedność

ISBN: 9788381443296

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 792