„Zapomniane miejsca Dolnego Śląska. Sudety Środkowe i Wschodnie”

 

Jakub Jagiełło „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska. Sudety Środkowe i Wschodnie”

 

Obfitujący w tysiące zabytkowych budowli Dolny Śląsk należy do najbardziej tajemniczych regionów naszego kraju. Malownicze widoki i bogata historia tych ziem od dawna przyciągają rzesze turystów. Czasem warto jednak zmienić zaplanowaną trasę wędrówki i zwiedzić mniej znane, nie oblegane przez tłumy miejsca. Z przewodnikiem Jakuba Jagiełły w plecaku dotrzemy do zrujnowanych zamków, grodzisk, pałaców i znajdujących się często w ich pobliżu mauzoleach oraz dworów. Odnajdziemy kościoły, które od lat nie pełnią już funkcji sakralnych i klimatyczne, choć często zdewastowane, cmentarze ewangelickie. W przewodniku zostały przedstawione nieużytkowane od dawna obiekty przemysłowe, zabytki techniki oraz obiekty militarne, fortyfikacje i bunkry z okresu II wojny światowej.

 

Tereny opisane na kartach przewodnika od dawna przyciągają miłośników historii. Nic zatem dziwnego, że dziesięć lat po pierwszej edycji przewodnika na półkach w księgarniach pojawiło się jego nowe, uaktualnione wydanie. Niektóre z opisanych w poprzednim wydaniu obiektów znikły już niestety z krajobrazu Sudetów Środkowych i Wschodnich a inne niebawem podzielą ich los. Tego typu budowle, z których pozostały jedynie resztki ukrytych gdzieś w zaroślach fundamentów, nie zostały uwzględnione w niniejszym wydaniu. Jakub Jagiełło zauważa jednak, że na Dolnym Śląsku można zaobserwować pozytywne zmiany w odniesieniu do zabytków, co pozwala mieć nadzieję, że w kolejnych latach coraz więcej opuszczonych obiektów zyska szanse na ocalenie i drugie życie.

 

W sumie Jakub Jagiełło opisał w przewodniku aż 123 warte odwiedzenia miejsca. Nie należy zapominać, że większość z nich znajduje się z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych. Autor podzielił przewodnik na trzy rozdziały. W pierwszym z nich scharakteryzował obiekty leżące w okolicach Wałbrzycha, Świdnicy i Dzierżoniowa, w drugim północną część Kotliny Kłodzkiej i okolice Ząbkowic Śląskich. Miejsca znajdujące się w południowej części Kotliny Kłodzkiej znajdziemy natomiast w rozdziale trzecim, ostatnim. Wszyscy miłośnicy eksploracji, przed przystąpieniem do zwiedzania budowli opisanych w przewodniku, powinni pamiętać o konieczności zachowania szczególnej ostrożności. Miejsca najbardziej niebezpieczne zostały oznaczone ikonką wykrzyknika. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-dolnego-slaska-sudety-srodkowe-i-wschodnie-p-851.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-68018-25-7

Liczba stron: 160

Rok wydania: 2024

Świętokrzyskie regionalia (cz. 160)

 

Zofia Jurczak „Slow przewodnik. Góry Świętokrzyskie i ziemia sandomierska”

 

Ta książka to coś więcej niż przewodnik. Autorka zaprasza do odkrywanie miejsc, które są jej szczególnie bliskie, zachęcając do niespiesznego i uważnego ich poznawania. Dzieli się swoimi wrażeniami i refleksjami, rozmawia z inspirującymi ludźmi. W zajmujący sposób opowiada o regionie, którego wyróżnikiem jest niewątpliwie dziedzictwo geologiczne, bo Góry Świętokrzyskie i Sandomierszczyzna, to kraina kamieniołomów, jaskiń (z bajecznej urody Jaskinią Raj na czele), słynnych gołoborzy i fantastycznych lessowych wąwozów. Nie brakuje tu również fascynujących miast i miasteczek – przepiękny stary Sandomierz to oczywiście numer jeden z ich listy.

Wśród odwiedzanych przez autorkę miejsc znalazły się też osobliwości, jakich próżno szukać gdzie indziej w Polsce. Jedyne w kraju muzeum organów Hammonda, pomnik żeliwnego kaloryfera, kopalnia z czasów neolitu, Żywe Muzeum Porcelany, to tylko niektóre z nich. Pojawią się także wątki literackie związane z Sienkiewiczem, Żeromskim, Myśliwskim i Tokarczuk.

 

Fragment wstępu autorki: „Będziemy jeść jabłka i śliwki, kosztować lokalnych win, zażywać kąpieli w wodzie wprost przesyconej siarką oraz – coś z zupełnie innej beczki – tropić ślady dinozaurów. I nigdzie się przy tym nie spiesząc, bo i po co. Świętokrzyskie to kraina idealna do podróżowania w niespiesznym rytmie. Zanurzmy się w niej razem”.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwosbm.pl/ksiazka/slow-przewodnik-gory-swietokrzyskie-i-ziemia-sandomierska

Wydawnictwo SBM na Facebooku:

https://www.facebook.com/WydawnictwoSbm

 

Wydawca: SBM

ISBN: 978-83-8348-364-1

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 288

„Slow przewodnik. Jura Krakowska-Częstochowska”

 

Beata Pomykalska, Paweł Pomykalski „Slow przewodnik. Jura Krakowska-Częstochowska”

 

Ta książka to coś więcej niż przewodnik. Autorzy zapraszają do odkrywania miejsc, które są im szczególnie bliskie, zachęcając do niespiesznego i uważnego ich poznania. Dzielą się wspomnieniami, refleksjami, opowiadają o kulturze i historii regionu, o jego mieszkańcach, z którymi gawędzą podczas swych wędrówek.

Jura Krakowsko-Częstochowska to idealny kierunek do zwiedzania w rytmie slow. Romantyczne ruiny średniowiecznych zamków, tajemnicze historie zabytkowych klasztorów, pełne uroku miasta, miasteczka i wsie, w których można zobaczyć interesujące zabytki budownictwa i techniki, jak np. ponadstuletnie młyny, liczne pamiątki po ludności żydowskiej, w tym dawne synagogi i kirkuty, olkuskie podziemia przypominające o górniczych tradycjach miasta, spływy kajakowe po Pilicy – możliwości jest tyle, że z pewnością wystarczy ich nawet na bardzo długie wakacje. Wiele osób przyjeżdża tu przede wszystkim dla kontaktu z naturą – można tu wędrować, wspinać się na skałkach, jeździć na rowerze, a także pospacerować po… pustyni! Nie będą się tu nudzić miłośnicy leśnych spacerów, odpoczynku nad wodą, przejażdżek konnych a nawet białego szaleństwa.

 

Nie ma w tej książce obowiązkowych punktów programu – jest to raczej garść inspirujących propozycji, które pozwolą zatrzymać się w bieg, rozejrzeć uważniej wokół, poleniuchować na trawie, porozmawiać i pomarzyć.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwosbm.pl/ksiazka/slow-przewodnik-jura-krakowska-czestochowska

Wydawnictwo SBM na Facebooku:

https://www.facebook.com/WydawnictwoSbm

 

Wydawca: SBM

ISBN: 978-83-8348-363-4

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 288

„Zamki w Polsce”

 

Maciej Węgrzyn „Zamki w Polsce”

Przewodnik turystyczny. Wydanie VI.

 

Zamki, warownie, twierdze, pałace – niemi świadkowie ponadtysiącletniej historii państwa polskiego. Siedziby królewskie, książęce, biskupie oraz rycerskie to perły architektury. Często leżą na niedostępnych wzgórzach lub na nizinnych równinach, wśród bagien i w zakolach rzek. Niejednokrotnie zrujnowane, a mimo to nadal zachwycają swoją dostojnością i intrygują legendami...

Autor książki zaprasza w podróż szlakiem warowni i zamków Polski. Ten przewodnik prezentuje nie tylko powszechnie znane budowle , jak Wawel czy Malbork, ale także te leżące z dala od uczęszczanych tras turystycznych i czekające na to, by odkryć ich urok.

 

W tym przewodniku znajdziesz:  

opisy blisko 200 zamków wraz ze współrzędnymi GPS,

ponad 450 kolorowych zdjęć,

15 map z lokalizacją budowli.

 

Źródło:

https://www.rm.com.pl/product-pol-1809-Zamki-w-Polsce-Przewodnik-turystyczny-Wyd-VI.html

 

Wydawca: Wydawnictwo RM

ISBN: 978-83-8151-453-8

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 224

„Zamki, dwory i pałace”

Mikołaj Gospodarek „Zamki, dwory i pałace”

Polska nieznana. 150 najwspanialszych dzieł architektury

 

W tej publikacji zdjęciom towarzyszą opisy, lecz miejsce liczb i dat zajęły emocje i przeżycia. Znajdziesz tu minimum informacji potrzebnych, by lepiej zrozumieć niezwykłość budowli, i zdjęcie, w którym zakląłem chwilę zachwytu. W trudnym wyborze obiektów, które tu znajdziecie, kierowałem się prostą zasadą – co chciałbym zobaczyć ponownie, do którego miejsca chcę wracać? Wybierzcie się więc tam teraz razem ze mną! Wsłuchajmy się w szepty historii. To one są w tych miejscach najpiękniejsze. Mikołaj Gospodarek

 

Mikołaj Gospodarek – fotograf, dziennikarz i podróżnik. Ukończył studia na Wydziale Filmu i Fotografii w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi. Zawodowo zajmuje się utrwalaniem na fotografiach piękna krajobrazów. Od niedawna także opisuje miejsca niezwykłe w Polsce, na które natknął się podczas wieloletnich podróży. Jego celem było i jest jednak opisywanie świata nie słowami, a obrazami.

 

Źródło:

https://www.empik.com/zamki-dwory-i-palace-polska-nieznana-gospodarek-mikolaj,p1286402922,ksiazka-p

 

Wydawca: Pascal

ISBN: 978-83-8103-855-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 320

 

„101 skarbów historii w Polsce”

 

„101 skarbów historii w Polsce”

Przewodnik turystyczny z atlasem samochodowym

PRZEWODNIK TURYSTYCZNY PO POLSKICH SKARBACH HISTORII 

Z ATLASEM SAMOCHODOWYM w skali 1:750 000!

 

NAJWAŻNIEJSZE OBIEKTY HISTORYCZNE:

POLA BITEW, ZAMKI I FORTYFIKACJE, KATEDRY,

ZABYTKOWE PODZIEMIA, MUZEA I SKANSENY

Aktualna sieć dróg i autostrad! Opis i informacje praktyczne! 260 kolorowych zdjęć! Wygodna, elastyczna oprawa! Miejsca historyczne oznaczono na mapach i dokładnie omówiono w przewodniku W bocznych kolumnach zamieszczono opisy miejsc historycznych innych niż tytułowe Dołączono informacje praktyczne (festyny, inscenizacje, dane adresowe, telefony, adresy stron internetowych, godziny i okresy otwarcia).

 

Źródło:

https://www.aromatslowa.pl/101-skarbow-historii-w-polsce-przewodnik-turystyczny-z-atlasem-samochodowym

 

Wydawca: Wydawnictwo AA

ISBN: 978-83-7864-664-8

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 256

„Zapomniane miejsca. Pomorskie”

 

Michał Piotrowski „Zapomniane miejsca. Pomorskie”

Część południowa. Przewodnik

 

„Zapomniane miejsca. Pomorskie. Część południowa” to drugi z przewodników, w którym przedstawione zostały opuszczone historyczne obiekty znajdujące się na terenie Pomorza. Podobnie jak w tomie pierwszym, autorzy Michał Piotrowski i Marcin Tymiński, zamieścili w nim obszerne informacje o ponad stu miejscach, które nie oparły się upływowi czasu i niszczeją gdzieś z dala od asfaltowych szos[1]. Przeciętny turysta z rzadka dociera do takich budowli, konserwatorzy zabytków unikają ich jak diabeł święconej wody, i tylko od wielkiego dzwonu pojawia się w okolicy zrujnowanego dworu, pałacu czy fabryki prawdziwy miłośnik historii. Od czasu do czasu można znaleźć w mediach informację o tym, że jacyś lokalni aktywiści ocalili gdzieś cmentarz, pomnik, czy kapliczkę. Nadal jednak są to tylko jednostkowe przypadki, a z każdym rokiem znikają z krajobrazu, nie tylko Pomorza, kolejne materialne ślady przeszłości.

 

Podobnie jak przewodnik „Zapomniane miejsca. Pomorskie. Część południowa” również niniejszy tom został podzielony na trzy części. Pierwsza obejmuje Bory Tucholskie i Kociewie – na południe od DK20, w części drugiej opisane zostały obiekty znajdujące się na Żuławach, na północ od DK22, w ostatniej natomiast przybliżono dzieje miejsc leżących na Powiślu, na południe od DK22. Dotarcie do każdego z przedstawionych na kartach przewodnika obiektów ułatwią z pewnością precyzyjne wskazówki, a nawet współrzędne GPS. Każdy z przewodników serii „Zapomniane miejsca” zaopatrzony jest w mapki, na których zaznaczono opisywane miejsca, w słowniczek wyjaśniający trudniejsze terminy a także w indeks miejscowości. Nie inaczej jest oczywiście również w tym przypadku.

 

Organizując wyprawę szlakiem zapomnianych miejsc nie możemy zapominać o zabraniu ze sobą odpowiedniego wyposażenia. Dotarcie do niektórych obiektów wymagać bowiem może dość dużo wysiłku. Kiedy już znajdziemy się we wnętrzu opuszczonego dworu, pałacu lub zakładu przemysłowego przydatna może okazać się choćby latarka. Zawsze należy pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności kiedy znajdziemy się w pobliżu obiektu, którego stan techniczny budzi nasze wątpliwości. Na kartach przewodnika takie miejsca zostały zaznaczone ikonką wykrzyknika. Nie trzeba chyba dodawać, że nie powinniśmy zbytnio zwlekać ze zwiedzaniem przypomnianych w przewodniku miejsc. Za kilka lat po wielu z nich na pewno nie pozostanie już niestety żaden ślad. Polecam.

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsce-pomorskie-czesc-poludniowa-p-619.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-47-3

Liczba stron: 190

Rok wydania: 2021

---

[1] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2021/11/zapomniane-miejsce-pomorskie.html 

„Zapomniane miejsca. Pomorskie”

 

Michał Piotrowski „Zapomniane miejsca. Pomorskie”

Część północna. Przewodnik

 

„Zapomniane miejsca. Pomorskie” to kolejny tom serii przewodników przedstawiających rzadko odwiedzane przez turystów obiekty, leżące zazwyczaj z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych. W niniejszym przewodniku opisanych zostało aż 131 miejsc. W trakcie kilkunastu wypraw i wycieczek autorzy (Michał Piotrowski i Marcin Tymiński) odwiedzili między innymi zrujnowane pałace i dwory oraz znajdujące się nierzadko w ich pobliżu mauzolea i grobowce. Budowle te będące niegdyś świadectwem świetności rodów straszą dziś pustymi oczodołami okien. Ich wnętrza już dawno zostały pozbawione cennego wyposażenia, rzeźb, mebli i malowideł. Część z nich zagrabiono, a część uległa zniszczeniu w trakcie wojen i innych dziejowych zawirowań jakie nie szczędziły tych ziem.

 

Pamiątką po dawnych mieszkańcach są także zapomniane, pokryte chaszczami kurhany i cmentarze. Na kartach niniejszego przewodnika znajdziemy kilkanaście obiektów pamiętających czasy konfliktów zbrojnych. Autorzy dotarli do budowli obronnych, fortyfikacji, schronów, a nawet do wraków okrętów wojennych. Opisane zostały zdewastowane przez ludzi i czas obiekty przemysłowe, wieże ciśnień, mosty kolejowe i wiatraki. Z przewodnikiem w plecaku dotrzemy do opuszczonych kościołów i kaplic. Przy zwiedzaniu każdej z budowli należy zachować szczególną ostrożność. Wszystkie obiekty najlepsze czasy mają już przecież dawno za sobą. Czasem jeden nieostrożny krok, może skutkować tragicznymi konsekwencjami. Nie można zapominać o zabraniu na wyprawę odpowiedniego wyposażenia. Miejsca najbardziej niebezpieczne oznaczone zostały w przewodniku ikoną wykrzyknika.

 

Przewodnik, który podzielony został na trzy części (Wybrzeże – na północ od DK6, Kaszuby – między DK6 i DK20 oraz Trójmiasto i okolice), podobnie jak wszystkie poprzednie publikacje tej serii, zawiera mapki. Znajdziemy w nim również dokładne wskazówki umożliwiające odnalezienie każdego z opisywanych obiektów. Autorzy zamieścili ponadto współrzędne GPS. Wielu zaprawionych w bojach turystów dotrze do docelowych miejsc bez pomocy elektronicznych gadżetów, lecz dla mniej doświadczonych będzie to zapewne znaczne ułatwienie. Na ostatnich stronach przewodnika zamieszczono słowniczek, w którym wyjaśniono bardziej skomplikowane terminy pojawiające się w tekście. Przewodnik zaopatrzony został również w indeks miejscowości. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsce-pomorskie-czesc-polnocna-p-613.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-46-6

Liczba stron: 228

Rok wydania: 2021

„Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie. Część środkowa”

 

Marek Dudziak, Tomasz Sowiński

„Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie. Część środkowa”

Przewodnik

 

Trzy lata po napisanym przez Emilię Jaroszewską przewodniku „Zapomniane miejsca. Warmińsko-mazurskie. Część zachodnia”[1] w księgarniach pojawił się kolejny tom serii „Zapomniane miejsca” poświęcony temu wyjątkowemu regionowi. Jego autorzy, Marek Dudziak i Tomasz Sowiński postanowili przybliżyć czytelnikom pasjonującym się historią warte odwiedzenia miejsca leżące w części środkowej tego województwa. Przewodnik jest pokłosiem wielu wycieczek, w trakcie którzy autorzy dotarli do miejsc i obiektów, których próżno szukać w popularnych przewodnikach turystycznych. Taka jest bowiem idea przyświecająca serii „Zapomniane miejsca”. Ukazujące się w niej przewodniki prowadzą czytelników ścieżkami, na których niezbyt często można spotkać przeciętnego turystę.

 

Pośród malowniczych mazurskich lasów i jezior ukryte są zrujnowane pałace i dworki. Gdzieś w zaroślach dostrzec można opuszczone zabudowania gospodarcze, młyny i spichlerze, wzniesione jeszcze w schyłkowym okresie XIX stulecia. W mazurskich miastach i miasteczkach przetrwały zabytki techniki, wieże ciśnień a także dworce, z których ostatni pasażerowie korzystali dziesiątki lat temu.  Można tu także odnaleźć niewykorzystywane od dawna mosty. Tereny Warmii i Mazur obfitują w pamiątki związane z II wojną światową – schrony i fortyfikacje. Autorzy opisali na kartach przewodnika kilkanaście takich obiektów.

 

Podobnie jak wspomniana wcześniej Emilia Jaroszewska, również autorzy niniejszego przewodnika deklarują iż od lat są fanami twórczości Zbigniewa Nienackiego, a przemierzanie szlaków bliskich pisarzowi mieszkającemu nad Jeziorkiem, było dla nich wspaniałą i niezapomnianą przygodą[2]. Przystępując do zwiedzania przedstawionych w przewodniku obiektów, a jest ich aż 90, należy zawsze zachowywać szczególną ostrożność. Niemal każda z budowli znajduje się bowiem w złym stanie technicznym. W planach wydawniczych wydawnictwa CM znajdują się jeszcze dwa tomy, w których przedstawione zostaną zapomniane miejsca Warmii i Mazur. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-warminsko-mazurskie-czesc-srodkowa-p-623.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-57-2

Liczba stron: 178

Rok wydania: 2021

---

[1] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2018/07/zapomniane-miejsca-warminsko-mazurskie.html

[2] Forum Miłośników Pana Samochodzika: http://pansamochodzik.net.pl

 

„Zapomniane miejsca. Łódzkie”

 

Jakub Jagiełło, Ewa Perlińska-Kobierzyńska, 

Aleksandra Szafrańska-Dolewska, Tomasz Szwagrzak

„Zapomniane miejsca. Łódzkie”

Przewodnik. II poszerzona edycja

 

10 lat temu ukazała się pierwsza edycja przewodnika „Zapomniane miejsca Łodzi i okolic”. Od tego czasu kilkanaście zabytkowych obiektów w nim przedstawionych zmieniło swój status. Cieszy fakt, że większość z nich została odnowiona lub jest w trakcie renowacji. Jedynie dwie budowle, drewniany dwór w Głupicach i elektrownia w Łodzi, zostały wyburzone. Wiatrak z miejscowości Zawada ocalał dzięki przeniesieniu go na teren skansenu w Łęczycy. Jak wynika ze wstępu do nowej edycji przewodnika, największe zmiany odnotowano w północnej części województwa, w okolicach Łęczycy, Łowicza i Kutna. Miejsce obiektów nie spełniających już zakładanych kryteriów przewodnika zajęły inne, odkryte przez autorów w czasie szeregu nowych wypraw i wycieczek.

 

Na kartach bogato ilustrowanego przewodnika czwórka autorów (Jakub Jagiełło, Ewa Perlińska-Kobierzyńska, Aleksandra Szafrańska-Dolewska oraz Tomasz Szwagrzak) opisała niemal 180 opuszczonych miejsc. Wśród mocno nadgryzionych zębem czasu obiektów znajdziemy dworki i pałace, w których wnętrzach hula dziś wiatr, wille dawnych fabrykantów i oczywiście zrujnowane zakłady przemysłowe. Są kościoły, w których od dawna wierni nie zbierają się na modlitwę i trudne do odnalezienia, zatopione w chaszczach cmentarze żydowskie i ewangelickie a także obiekty fortyfikacyjne.

 

Jak zawsze w przewodnikach serii „Zapomniane miejsca”, także i tym razem obok każdego z przedstawionych obiektów zamieszczone zostały informacje ułatwiające dotarcie do opisywanych miejsc[1]. Wybierając się na wyprawę szlakiem zapomnianych miejsc województwa łódzkiego nie należy zapominać o zachowaniu wszelkich środków ostrożności. Należy mieć oczy dookoła głowy, wiele bowiem z obiektów przypomnianych na kartach przewodnika znajduje się w złym stanie technicznym. Takie budowle zostały oznaczone w przewodniku ikonką wykrzyknika. Nie trzeba natomiast dodawać, że nie warto zwlekać z odwiedzaniem opisanych tu obiektów, za kilka lat po niektórych z zabytkowych budowli nie pozostanie zapewne żaden ślad. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-lodzkie-ii-poszerzona-edycja-p-625.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-59-6

Liczba stron: 240

Rok wydania: 2021

---

[1] Seria "Zapomniane miejsca" na stronie wydawcy: https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-c-1_3_60.html

 

„Zapomniane miejsca Dolnego Śląska”

 

Jakub Jagiełło „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska”

Cz. 1. Sudety Zachodnie. Przewodnik

Wydanie II zmienione

 

Dolny Śląsk to jeden z najbardziej tajemniczych a zarazem malowniczych regionów naszego kraju. Niezwykle zróżnicowany krajobraz, setki zamków, pałaców i pałacyków, ukryte gdzieś w sztolniach depozyty… To wszystko od wielu lat rozpala wyobraźnię poszukiwaczy przygód i skarbów. Nic zatem dziwnego, że kilka po pierwszym wydaniu przewodnika „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska” do księgarń trafiła jego nowa, zaktualizowana edycja. W porównaniu do wydania z 2012 roku warto zaznaczyć, że pięć obiektów wówczas opisanych, zostało poddane w mniejszym bądź większym stopniu renowacji. Istnieje więc szansa, że zabytki te przetrwają jeszcze wiele lat. Niestety dwie budowle znikły z krajobrazu. Słodownię w Ciechanowicach wyburzono, a schronisko Leśna Chata na Rozdrożu Izerskim po częściowym zawaleniu się zostało rozebrane.

 

Przewodnik składa się z trzech części. W pierwszej autor opisał obiekty znajdujące się w okolicach Jeleniej Góry i Wałbrzycha, druga obejmuje Górne Łużyce i pogranicze śląsko-łużyckie, trzecia natomiast Pogórze Kaczawskie o okolice. W sumie na kartach niniejszego przewodnika Jakub Jagiełło ocalił od zapomnienia aż 160 obiektów. Przy każdym z nich zamieszczone zostały fotografie ukazujący aktualny stan zabytku. Dodatkowo publikacja zawiera dwie wkładki z kolorowymi zdjęciami. Pod opisami zamków, dworów, kościołów czy pałaców znajdziemy dokładne informacje umożliwiające bezproblemowe odnalezienie ich w terenie. To ważne, gdyż wiele z miejsc o których przeczytamy znajduje się z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych.

 

Taka też jest idea przyświecająca serii „Zapomniane miejsca”. Przewodniki, które się w niej ukazują są kopalnią informacji o miejscach, do których nie dociera przeciętny, niedzielny turysta[1]. Takich miejsc na terenie naszego kraju są tysiące. Zagłębiając się w lekturę niniejszego tomu poznamy historię zamków, pałaców i dworów, zwiedzimy zrujnowane zabytki techniki, zajrzymy do opuszczonych świątyń i zatrzymamy się na ukrytych pośród drzew cmentarzach ewangelickich. Zwiedzanie tych miejsc z przewodnikiem w plecaku, będzie znacznie prostsze, przyjemniejsze i bezpieczniejsze. Nie trzeba chyba dodawać, że z odwiedzeniem tych miejsc nie powinniśmy zbyt długo zwlekać.

 

Z przewodnikiem „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska. Sudety Zachodnie” znacznie łatwiej odnajdziemy miejsca, które być może za kilka lat znikną lub zmienią się bez powrotnie. Żyjemy w czasach kiedy miliardy złotych pompowane są w budowanie replik pałaców i kamienic w centrum Warszawy, a brakuje środków na ratowanie i powstrzymanie degradacji cennych zabytków znajdujących się poza wielkimi aglomeracjami. Taka polityka osób odpowiedzialnych za ochronę dziedzictwa narodowego sprawia, że autorom kolejnych tomów serii „Zapomniane miejsca” nie zabraknie materiałów do opracowywania przewodników jeszcze przez długie lata. Polecam.

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-dolnego-slaska-cz-1-sudety-zachodnie-ii-wydanie-p-402.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66022-82-9

Liczba stron: 220

Rok wydania: 2019

---

[1] Seria "Zapomniane miejsca" na stronie wydawcy: https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-c-1_3_60.html

Świętokrzyskie regionalia (cz. 118)

 

Bożena Ewa Wódz „Dzieje Zamku Królewskiego w Sandomierzu”

 

To opowieść o historii Wzgórza Zamkowego od neolitu, aż do czasów współczesnych. Opowieść o przemianach architektonicznych tego miejsca, o ludziach z nim związanych, wydarzeniach, jakie rozgrywały się w czasach, kiedy rozświetlał je sakralny blask królewskiej Korony i później, kiedy nadeszły czasy schodzenia w cień, upadku, aż wreszcie degradacji do funkcji więziennego gmachu.

 

Treść dopełniona bogatym wzorem ilustracji oraz luksusowa edycja obejmująca: artystyczne opracowanie graficzne, zastosowanie papieru i druku wysokiej jakości oraz dwie wklejki – jedną z planem więzienia w okresie międzywojennym i drugą z rysunkiem architektonicznym elewacji zamku w ujęciu południowo-wchodnim i północno-zachodnim, powinno spełnić oczekiwania najbardziej wymagających czytelników.

Wydanie książki zbiega się z obchodami 100-lecia Muzeum 

oraz 35-lecia funkcjonowania tej instytucji kultury w murach Zamku Królewskiego.

 

Projekt graficzny publikacji został przygotowany przez Bogumiłę Szlęk-Gancarz

 

Publikacja została wydana dzięki dofinansowaniu 

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

 

Źródło:

http://zamek-sandomierz.pl/sklep/publikacje/dzieje-zamku-kr%C3%B3lewskiego-w-sandomierzu-detail

http://www.zamek-sandomierz.pl/602-dzieje-zamku-krolewskiego-w-sandomierzu

 

Wydawca: Muzeum Okręgowe w Sandomierzu

ISBN: 978-83-88295-60-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 271

„Legendy polskich zamków”

 

Mariola Jarocka „Legendy polskich zamków”

 

Dwadzieścia siedem legend związanych z najsłynniejszymi zamkami znajdującymi się na terenie Polski - jurajskimi orlimi gniazdami, krzyżackimi warowniami, stolicami królów, siedzibami książąt i magnatów. Niezwykle wydarzenia, tajemnicze postaci, zagubione skarby, tajne przejścia, zamkowe, lochy, opowieści o wielkiej miłości i tajemniczych zjawach... Legendarne opowieści zostały wspaniale zilustrowane oraz wzbogacone o informacje dotyczące historii i aktualnego stanu zamków opisywanych w przedstawionych tu opowieściach. Bogactwo baśniowych opowieści związanych ze starymi polskimi zamczyskami to świadectwo barwnego życia Polski z czasów odległych.

 

Źródło:

https://www.aromatslowa.pl/legendy-zamkow-polskich

 

Wydawca: Wydawnictwo AA

ISBN: 978-83-7864-006-6

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 112

„Zamki i klasztory w legendach i baśniach polskich”

Zenon Gierała „Zamki i klasztory w legendach i baśniach polskich”

W bogatym dorobku znanego pisarza i regionalisty Zenona Gierały nie brakuje publikacji inspirowanych dziejami naszego państwa. Autor często sięga po zapomniane opowieści związane polskimi władcami, nierzadko inspirują go obrzędy i zwyczaje ludowe rożnych regionów. Jego książki stanowią skarbnicę wiadomości o legendarnych początkach kraju nad Wisłą i jego historii w kolejnych wiekach. Na kartach jego książek nie brakuje przygodowych historii i awantur, w jakie wikłali się książęta, mieszczanie, rycerze czy zbójcy. Tłem akcji bywają częstokroć nieistniejące już warownie czy budowle sakralne, małe wioski, lasy, miasta i miasteczka. Autor nie stroni od legend i baśni, szczodrze okraszając nimi swoje dzieła. W podobnym tonie utrzymana jest również najnowsza książka Zenona Gierały „Zamki i klasztory w legendach i baśniach polskich”.

Pisząc o wydanej przez kieleckie wydawnictwo Jedność książce, a w zasadzie księdze, nie sposób nie wspomnieć o jej imponującej i oryginalnej szacie graficznej. Niezwykła jest już sama czarna okładka. Tuż pod wypisanym krwistoczerwoną czcionką tytułem mamy dziurkę od klucza. Widzimy przez nią rycinę przedstawiającą mury jednego z najpiękniejszych polskich zamków, w Pieskowej Skale. Oczywiście autor przypomina także legendę związaną z tą wspaniałą budowlą. Każda z legend zilustrowana jest rycinami zaczerpniętymi głównie z „Tygodnika Illustrowanego” oraz tygodnika „Kłosy”. W tło innych rysunków wkomponowane zostały akwarele Zygmunta Vogla.

Z pewnością najnowsza książka Zenona Gierały zwróci uwagę zarówno starszych jak i młodszych czytelników. Z zainteresowaniem powinni sięgnąć po nią osoby mieszkające w różnych częściach naszego kraju. Autor nie pominął bowiem żadnego z regionów, o każdym przypomniał wiele pasjonujących i tajemniczych legend. W sumie, w tej monumentalnej księdze znajdziemy aż 113 opowieści. Przygodę rozpoczynamy od odwiedzin w Małopolsce. Oprócz znanych legend o skarbie Inków, czy Walgierzu Wdałym i Helgundzie znajdziemy tu również mniej popularne opowieści. Odkryjemy sekrety zamków na Wawelu i w Rabsztynie. Wraz z królem Zygmuntem Starym wybierzemy się na polowanie do Puszczy Niepołomickiej i spotkamy się z powracającą do Starego Sącza księżniczka Kunegundą.

Z Małopolski przeniesiemy się na Podkarpacie. Spośród dziesięciu legend do najciekawszych należą na pewno te związane z zamkami w Rzeszowie, Krasiczynie oraz Baranowie Sandomierskim. Niezgłębioną kopalnią baśni i legend jest ulubiony region Zenona Gierały – świętokrzyskie. Regionowi temu pisarz poświęcił już opublikowaną dwa lata temu przez wydawnictwo Jedność książkę „Baśnie i legendy ziemi świętokrzyskiej”[1]. Tym razem autor opisał historie sprzed wieków, związane m.in. z klasztorem na Świętym Krzyżu, królewiczem Emerykiem,  przypomniał baśń zbóju Szydle i nawiązał do skarbów zamku w Pińczowie.

Nieco dłużej zabawimy na rozległym Mazowszu. Tu również zapukamy do bram wiekowych zamków i otworzymy skrzypiące klasztorne bramy. Ujrzymy błąkające się po murach starych warowni białe damy, usłyszymy chrzęst zbroi i szczęk mieczy. Zejdziemy do podziemi, a później podejrzymy jak mistrz Twardowski wywołuje ducha Barbary Radziwiłłówny. Również z północno-wschodnimi ziemiami naszego kraju, z Warmią, Mazurami i Podlasiem związanych jest wiele legend. Znacznie więcej jednak zamków i klasztorów zbudowali dawni mieszkańcy Śląska. Zenon Gierała miał więc tu z czego wybierać. Zdecydował się na odkurzenie ponad dwudziestu opowieści, wśród których są też dość mroczne legendy o upiorach, czarownicach i nawiedzonych zamkach.

Ze Śląska wędrujemy do Wielkopolski i przekraczamy granicę sąsiadującego z nią Pomorza. W podziemiach tamtejszych zamków także przecież spoczywały nieprzebrane skarby, w komnatach rozgrywały się dramaty miłosne, a na polowania w prastare bory zapuszczali się królowie i książęta. Baśnie i legendy wybrane do druku w niniejszej księdze zostały napisane na nowo i podane czytelnikowi w niezwykle atrakcyjnej postaci. Autor wprowadził dialogi i znacznie zdynamizował akcję wszystkich opowieści. Na ostatnich stronach książki zamieszczono obszerne wyjaśniania tłumaczące historię powstania każdej z legend a także bibliografię. Polecam. 

Więcej o publikacji:

https://echodnia.eu/radomskie/zenon-gierala-wydal-nowy-album-zamki-i-klasztory-w-legendach-i-basniach-polskich/ar/c13-14597927

Książka na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/edukacja-19/4625/zamki-i-klasztory-w-legendach-i-basniach-polskich

Wydawca: Jedność

ISBN: 978-83-8144-126-1

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 700

---

[1] „Baśnie i legendy ziemi świętokrzyskiej”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2019/11/swietokrzyskie-regionalia-cz-73.html

„Mapa zamków Polski”

„Mapa zamków Polski”

Mapa Polski z zaznaczonymi zamkami. Naniesiono na mapę wszystkie zachowane tego typu zabytki naszego kraju, także te z których do dziś zostały tylko fundamenty. Wydanie bogato ilustrowane ikonami warowni i pałaców. Najważniejsze obiekty zostały opisane w informatorze znajdującym się na odwrocie mapy.

Źródło:

https://www.compass.krakow.pl/mapa-zamkow-polski-mapa-papierowa

Rodzaj: mapa jednostronna z informatorem turystycznym na odwrocie

Skala: 1:900'000

Rok wydania: 2019

Wydanie: 2

Format: B1