„Powstania śląskie 1919-1920-1921”

Ryszard Kaczmarek „Powstania śląskie 1919-1920-1921”
Nieznana wojna polsko-niemiecka

Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków. Ryszard Kaczmarek, niezrównany znawca historii Ślązaków, określa powstania śląskie mianem nieznanej wojny polsko-niemieckiej.

Powstańcza kuchnia polowa, 1921 rok.

Powstania śląskie 1919-1920-1921 to pierwsza od dekad popularna publikacja dotycząca tych najgłośniejszych we współczesnej historii Śląska wydarzeń. Ryszard Kaczmarek dał się dotychczas poznać jako autor, który z równą uwaga przygląda się i spisom regimentów, i relacjom cywilów – również tym razem w ręce czytelników trafia pasjonująca książka nie tylko o realiach bitewnych, lecz także o życiu zwykłych Ślązaków wtrąconych w tryby wielkiej historii.

Powstania śląskie… składają się, wraz z Polakami w Wehrmachcie i Polakami w armii kajzera, na wielki tryptyk pozwalający poznać i w pełni zrozumieć historyczne uwarunkowania skomplikowanej śląskiej tożsamości.

Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku –

Przyjazd do Katowic przewodniczącego Komisji generała Henriego Le Ronda.

Źródło:

https://www.wydawnictwoliterackie.pl/ksiazka/5035/Powstania-slaskie-1919-1920-1921---Ryszard-Kaczmarek

Więcej o publikacji:

http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4881490/powstania-slaskie-1919-1920-1921

https://dziennikzachodni.pl/profesor-kaczmarek-widze-powstania-slaskie-jako-niewypowiedziana-wojne-polskoniemiecka-w-latach-19191921/ar/13921129

Wydawca: Wydawnictwo Literackie

ISBN: 978-83-08-06841-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 624

„Lwowski ptak”

Piotr Tymiński „Lwowski ptak”

Bohaterska obrona Lwowa widziana oczami młodej dziewczyny. Piętnastoletnia Tońka jest wielką patriotką. Swój protest przeciwko zawładnięciu polskim Lwowem przez Ukrainę wyraża chęcią przyłączenia się do walczącej młodzieży. Dowództwo uważa jednak, że dziewczyny mogą być co najwyżej sanitariuszkami, a nie stawać na froncie z bronią w ręku. Zdeterminowana Tońka nie zamierza się poddawać. Przebiera się za mężczyznę, ścina włosy i pod przybranym imieniem Hipolit dostaje się do liniowych oddziałów. Czy wzorem mitycznej królowej Amazonek, Hippolity, uda jej się stoczyć bohaterską walkę z nieprzyjacielem? Ta poruszająca powieść została napisana dla uczczenia pamięci setek lwowskich dzieci, które w listopadzie 1918 roku chwyciły za broń, pragnąc bronić ojczyzny. Niesłychany patriotyzm, heroiczne bohaterstwo i chęć poświęcenia dla najwyższych idei sprawiły, że marzenia pokoleń mogły się spełnić.

Kapitan „Wiktor” spojrzał na mnie dość chłodno.

– Nie mam żadnych środków medycznych, więc funkcja sanitariuszki będzie bez zabezpieczenia medycznego.

– Ja się zgłaszam do szeregów bojowych.

– Mam kilka wolnych karabinów, ale jak panienka będzie wyglądała? Wróg z oddali pomyśli, że jaka czarownica z miotłą stoi – zaśmiał się.

– Może to i dobrze, wtedy się wystraszy. Bo patrząc na was, z daleka się widzi, że tu same dzieciuchy –odparowałam.

– Ha, ha… – roześmiał się głośno. – I jeszcze pyskata. Przyjmuję na sanitariuszkę – powiedział tonem niedopuszczającym dyskusji.

---

Piotr Tymiński urodzony w 1969 roku. Historyk z wykształcenia i zamiłowania, specjalista w dziedzinie mniejszości narodowych w Polsce. Jego twórczości przyświeca myśl przekazywania czytelnikom wiadomości z naszych dziejów w jak najbardziej przystępny sposób. Autor poczytnych powieści historycznych: „Wołyń. Bez litości” oraz „Przybysz”.

Źródło:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=lwowski_ptak,druk

Recenzja powieści:

https://www.subiektywnieoksiazkach.pl/2019/02/lwowski-ptak-piotr-tyminski.html

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8147-172-5

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 378

„Mrok i mgła nad Auschwitz”

Stanisław Głowa „Mrok i mgła nad Auschwitz”

Wspomnienia więźnia nr 20017

Cztery lata piekła w relacji naocznego świadka. Wydaje się, że o Auschwitz powiedziano już dość. Jednak wspomnienia Stanisława Głowy dowodzą, iż jest to temat, który, zgłębiany choćby wielokrotnie, nigdy nie przestanie zadziwiać i przerażać. Głowa przeżył w KL Auschwitz blisko cztery lata i zrobił tam swoistą „karierę”. Dzięki umiejętnościom, obrotności, sprzyjającym okolicznościom oraz ludziom – czasem nawet wbrew sobie – „awansował” na kolejne stanowiska. Na nich nie tylko mógł przetrwać we względnie lepszych warunkach, ale także konspirować i obserwować, a w końcu opisać funkcjonowanie różnych członów obozu, przeplatając swą relację obrazami z życia codziennego. Charakteryzuje więc szczegółowo rozkład dnia, tamtejsze praktyki, obozowych strażników – sadystów i sprzyjających więźniom. Nie waha się przed wskazywaniem wszelkich przejawów tchórzostwa, ale i bohaterstwa, jakie napotkał. Stąd też obraz, który rysuje, nie jest czarno-biały.

Dostaje się tym, którzy utracili swe człowieczeństwo, na hołd zasługują ci, którzy hart ducha zachowali. Bezimienna większość w tle tworzy ludzką masę, podlegającą mechanizmowi wyniszczającej pracy w fabryce śmierci. Autor nie oddaje oczywiście całości obozowego życia, ale jego opis jest bardzo szeroki, a nadto rzeczowy, treściwy i bezpośredni. Nie obawia się nazywać spraw i sprawców po imieniu. Dzięki temu właśnie jego wspomnienia wywierają ogromne wrażenie. Główny tekst wspomnień uzupełniony został w niniejszej książce treścią artykułów i dokumentów spisanych w innym czasie przez Stanisława Głowę, a w których rozwija on i pogłębia niektóre wątki obozowe. Opracowanie zilustrowano zdjęciami z archiwów rodziny.

Źródło:

https://replika.eu/tytul/mrok-i-mgla-nad-auschwitz-wspomnienia-wieznia-nr-20017

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-66217-01-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 229

„Oni tu przyszli”

Jacek Kiełpiński „Oni tu przyszli”

Wspomnienia Marianny Piątek z domu Wojdan, 

świadka mordu w Lubieszowie na Polesiu, 

gdzie dwustu Polaków spalono żywcem

Naprawdę ciepło było. Wyjątkowo ciepło. I cicho. Oni szli z bronią.  […]  Pięciu  było  tych  banderowców.  Wszyscy  uzbrojeni.  Szli szybko,  zamaszyście,  od  strony  Derewka  w  stronę  Lubieszowa. Przeraziliśmy  się.  Przecież  nasz  tato  pojechał  do  miasta!  Zginie! Niewiele minęło czasu, a dym zaczął lecieć i unosić się nad miastem. […] A tu nagle tato jedzie! Wraca z Lubieszowa, stoi na wozie, konia popędza,  a konia miał takiego dobrego, młodego.  […]  Gdy wpadł do domu, zaraz zaczął opowiadać. Jeden Ukrainiec mu dał znak, powiedział: „Oni tu przyszli”. Chyba tylko to powiedział: „Oni tu przyszli”. I tato od razu zrozumiał.

Kościół i klasztor oo. Kapucynów w Lubieszowie na Polesiu

Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/63301,Oni-tu-przyszli-Wspomnienia-Marianny-Piatek-z-domu-Wojdan-swiadka-mordu-w-Lubies.html

Wydawnictwo: IPN

ISBN: 978-83-8098-505-6

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 184

„Husaria. Duma polskiego oręża”

Radosław Sikora „Husaria. Duma polskiego oręża”

Kopie skrzydlatych jeźdźców dosięgną cię, zanim zdążysz zrobić im jakąkolwiek krzywdę. Jeśli przetrwasz pierwszą szarżę, Polacy zaatakują ponownie. Nie obronisz się, nawet jeśli masz piętnastokrotną przewagę. A jeśli jest was stu na jednego husarza? Nie atakuj. Przegrasz.

Najskuteczniejsza jazda w dziejach świata powstała na naszej ziemi. Przez 300 lat broniła Rzeczpospolitej. Stanowiła jej kluczową siłę ofensywną i decydowała o jej najwspanialszych zwycięstwach. Na polach bitew wzbudzała strach i podziw. Choć zwykle mierzyła się z kilkukrotnie liczniejszym przeciwnikiem, niewielu potrafiło stawić jej czoła.

Fragment obrazu Szymona Boguszowicza, przedstawiającego bitwę pod Kłuszynem

Jaka naprawdę była polska husaria? W czym tkwił fenomen jej zabójczej skuteczności? Jak wyglądali husarze? Jak walczyli i co robili, gdy przeciwnika nie było w pobliżu? Czemu ich czas bezpowrotnie minął? Husaria obrosła legendami, jednak jej prawdziwa historia jest dużo bardziej niezwykła.

Źródło:

https://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,132628,Husaria-Duma-polskiego-oreza

Recenzja książki:

https://histmag.org/Radoslaw-Sikora-Husaria.-Duma-polskiego-oreza-recenzja-i-ocena-18254

Więcej o książce:

https://menway.interia.pl/historia/news-co-sprawilo-ze-husaria-stala-sie-bezuzyteczna,nId,2808377

Wydawca: Znak

ISBN: 978-83-240-5468-8

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 400

„Świnie w kinie?”

Krzysztof Trojanowski „Świnie w kinie?”

Film w okupowanej Polsce

Okupując ziemie polskie, hitlerowcy dążyli do objęcia kontrolą i regulacją prawną wszelkich aspektów życia. W ten system została włączona także kultura, rozwijająca się w ekstremalnych warunkach. Komu podlegały kina w Generalnym Gubernatorstwie? Czy cieszyły się popularnością? Na co przeznaczano dochód z biletów? Czy w kinach ściśle przestrzegano zasad segregacji? Na te i inne pytania odpowiada książka Krzysztofa Trojanowskiego wypełniająca lukę w polskiej literaturze poświęconej tematowi kina w okupowanej Polsce. Publikacja ma charakter pionierski, a jej celem jest konfrontacja ze stereotypami, jak powszechne przekonanie o pustych kinach czy wyłącznie niskim poziomie artystycznym wyświetlanych filmów.

Praca zawiera dokładną charakterystykę repertuaru kinowego w Generalnym Gubernatorstwie (filmy fabularne i dokumenty propagandowe, w tym także kroniki), informacje na temat funkcjonowania kin, zachowań publiczności, akcji małego sabotażu i prób bojkotu kin. Autor opisuje wojenne losy gwiazd ekranu. Ponadto czytelnik znajdzie tu liczne ciekawostki, dane z prasy okupacyjnej: tej jawnej i podziemnej, historie niezrealizowanych planów, niepublikowane dotychczas materiały ikonograficzne. Autor dotarł nie tylko do filmów, w tym tych najbardziej kontrowersyjnych, lecz także jako pierwszy przeanalizował całą prasę okupacyjną. Zdobył oryginały programów filmowych i fotosów, jak również dokumenty z IPN dotyczące powojennych procesów o kolaborację środowiska filmowców.

Przedwojenny program do filmu „Kaprys markizy Pompadour”

„Książka Krzysztofa Trojanowskiego oferuje kompleksowe przedstawienie, analizę i interpretację zagadnienia wskazanego w drugiej części tytułu - "Film w okupowanej Polsce". Autor bierze pod uwagę zarówno realizowane wówczas pozycje, jak i losy ich autorów, nie tylko reżyserów, lecz całej plejady współtwórców z aktorami na czele. W równej mierze przedmiotem zainteresowań doktora Krzysztofa Trojanowskiego są sprawy repertuaru ówczesnych kin (dystrybucja, eksploatacja, reklama) i publiczności, której repertuar ów, starannie wyselekcjonowany, proponowano. Chodzi, oczywiście, o publiczność polską. […] Doktor Trojanowski rewidując te potoczne przeświadczenia nie zajął stanowiska moralisty, który miałby postawy widzów uczęszczających wówczas do kin potępiać bądź rozgrzeszać. Autor pisał swoją książkę z pozycji historyka - filmoznawcy, który na podstawie źródeł rekonstruuje stan rzeczy przede wszystkim w sferze faktów. Mogą one podlegać różnej interpretacji, ale przede wszystkim muszą być stwierdzone i zweryfikowane. Ich ocena moralna zależy od zbyt wielu czynników, by stosować jedną miarę, jedno kryterium wobec sytuacji, które, choć wydają się identyczne, są w gruncie rzeczy różne. Doktor Trojanowski wydaje się szczególnie wyczulony w tej mierze, a tym samym skłonny traktować każdy przypadek rzeczywistej bądź domniemanej kolaboracji w sposób indywidualny.” (Prof. dr hab. Alicja Helman)

---

Krzysztof Trojanowski - Doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Katedrze Filologii Romańskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Absolwent Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu dwudziestowiecznego dramatu, teatru i filmu w Studium Filologii Polskiej UMK. Autor przekładów literackich i publikacji w języku polskim oraz francuskim z dziedziny kultury Francji i historii kina, między innymi monografii Marcel Carne. Klasyk francuskiego kina (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011) oraz Moda w okupowanej Francji i jej polskie echa (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014).

Źródło:

https://ksiegarnia.pwn.pl/Swinie-w-kinie-Film-w-okupowanej-Polsce,763206756,p.html

Recenzje książki:

https://teatrdlawszystkich.eu/bez-mitow

http://tu-czytam.blogspot.com/2018/12/krzysztof-trojanowski-swinie-w-kinie.html

Wydawnictwo: PWN

ISBN:  978-83-01-20196-8

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 394

„Bitwy polskiego września”

Apoloniusz Zawilski „Bitwy polskiego września”

1 września 1939 roku rozpoczął się nowy rozdział w dziejach ludzkości: III Rzesza zaatakowała Polskę i doprowadziła do wybuchu II wojny światowej. Władze Rzeczpospolitej nie uległy groźbom Hitlera i nie zdecydowały się na żadne kompromisy, które byłyby w rzeczywistości kapitulacją. „Tak się kończył - pisze Apoloniusz Zawilski - długi i bezkarny okres pokojowych zwycięstw Hitlera [...]. Kończył się okres szantażu politycznego, zaczynała się wojna [...]. Pod słonecznym, jasnym niebem pięknej polskiej jesieni 1939 roku w jednej chwili rozpętało się piekło”.

Bitwa pod Kockiem

Bitwy polskiego września to obraz walk w czasie kampanii wrześniowej. Tom ten można traktować nie tylko jak źródło szczegółowej wiedzy o pierwszym rozdziale II wojny światowej, ale też jako reporterską opowieść o losie żołnierzy i dowódców polskich oddziałów. Barwny język, umiejętne budowanie napięcia i liczne beletryzowane fragmenty oraz cytaty z autentycznych relacji sprawiają, że pod piórem Zawilskiego narodziła się wciągająca epopeja o polskim Wrześniu. Książka ta jest również hołdem, który autor składa - jak pisze w dedykacji - „Żołnierzom Września”.

Źródło:

https://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,132623,Bitwy-polskiego-wrzesnia

Więcej o publikacji:

https://wiadomosci.onet.pl/kraj/jak-bardzo-zacofana-byla-we-wrzesniu-1939-roku-polska-armia/zv4ny6f

Wydawnictwo: Znak

ISBN:  978-83-240-5692-7

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 896

„Wojenni kochankowie”

Aleksandra Katarzyna Maludy „Wojenni kochankowie”

Dla rodzącej się miłości i szczęścia straszna wojna i rewolucja w Rosji na początku XX wieku nie były dobrym czasem. Co stanie się z Irenką i Jędrkiem żyjącymi w świecie, który zadrżał w posadach? Co stanie się z tymi, którzy ulegli trującemu urokowi idei głoszonych przez Feliksa Dzierżyńskiego i Włodzimierza Ilicza Lenina? Jak Wielką Wojnę przeżyła Warszawa i jej mieszkańcy?

Źródło:

http://www.rytm-wydawnictwo.pl/nowosci/wojenni-kochankowie_p_1769.html

Recenzje powieści:

http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4859030/wojenni-kochankowie

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza RYTM

Cykl: Cień od wschodu

ISBN: 978-83-7399-783-7

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 278

„Polskie triumfy”

„Polskie triumfy”

50 chwalebnych bitew Polaków, o których każdy powinien pamiętać

Niezłomne wojska Jagiełły łamiące teutońską butę na polach Grunwaldu. Skrzydlate oddziały husarii roznoszące w pył Szwedów pod Kircholmem i odsiecz Sobieskiego dla Wiednia, która odmieniła losy Europy i całego świata. Genialny manewr w bitwie warszawskiej, który w 1920 roku uchronił kontynent przed najazdem bolszewików.

Pod Somosierrą Hiszpanie stawiali zaciekły opór żołnierzom polskim i francuskim.

Bezskutecznie. Obraz namalował January Suchodolski

Heroiczne, okupione krwią natarcie Polaków na Monte Cassino i bohaterska szarża kawalerii pancernej Maczka pod Falaise. Historia Polski pełna jest zwycięskich bojów, wybitnych dowódców i nieugiętych wojowników śmiejących się śmierci prosto w twarz. Poznaj starcia, które zmieniły bieg dziejów. Od triumfalnych bojów w czasach Bolesława Chrobrego, po zacięte walki drugiej wojny światowej. Sukcesy, o których każdy Polak powinien pamiętać.

Powstanie wielkopolskie było jednym z nielicznych polskich

zrywów zbrojnych zakończonych pełnym zwycięstwem

50 najważniejszych i najchwalebniejszych polskich zwycięstw opisanych przez czołowych historyków i najbardziej poczytnych publicystów. Książka przygotowana przez redakcję najpopularniejszego polskiego magazynu o historii – Ciekawostek historycznych.

Źródło:

https://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,127952,Polskie-triumfy

Recenzje książki:

http://www.nowastrategia.org.pl/recenzja-ksiazki-polskie-triumfy-50-chwalebnych-bitew-polakow-o-ktorych-kazdy-powinien-pamietac

http://historyk.eu/wpis/polskie-triumfy-recenzja-ksi%C4%85%C5%BCki

Wydawnictwo: CiekawostkiHistoryczne.pl

ISBN: 978-83-240-5472-5

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 560

„Ochrona grobów i cmentarzy wojennych w Polsce”

Jolanta Mikołajczyk „Ochrona grobów i cmentarzy wojennych w Polsce”

Wybór dokumentów

Opracowanie dr Jolanty Mikołajczyk jest pierwszą tak obszerną próbą skompletowania aktualnie obowiązujących aktów prawnych. Autorka ma cenne doświadczenie wieloletniego zawodowego zaangażowania w problematykę ochrony miejsc martyrologii. Stworzone przez nią kompendium regulacji prawa międzynarodowego i krajowego to nie tylko odpowiedź na praktyczne zapotrzebowanie administracji państwowej. Może ono stanowić również podstawę działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe, prawników, historyków, lokalne grupy zainteresowań i wszystkie osoby pragnące współpracować z organami państwowymi w zakresie opieki nad miejscami pamięci. (Władysław Bartoszewski)

Uznając szczególną rolę nekropolii wojennych i miejsc pamięci związanych z militarnym wymiarem dziejów naszej Ojczyzny, Autorka dostrzegła lukę badawczą, którą jest brak usystematyzowania i skompletowania materiału poznawczego z zakresu unormowań prawnych odnoszących się do wskazanych wyżej obiektów. Problematyka z tego zakresu stanowi jeden z pobocznych obszarów badań realizowanych na gruncie historyczno-wojskowym, prawnym jak i szeroko rozumianych działań konserwatorskich. Zbiór unormowań będzie przydatny wszystkim podejmującym trud edukacji patriotycznej. Przytoczone dokumenty wyczerpują obowiązujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustalenia w zakresie legislacji […] w różnych ujęciach przedmiotowych. Wybór aktów potwierdza dobre przygotowanie Autorki do prowadzenia przedmiotowej kwerendy prawnej, uwzględniającej aspekty administracyjne i kulturoznawcze. (Płk dr hab. Jeremiasz Ślipiec, prof. AON)

Jestem zwolennikiem wydawania wszelakiego typu źródeł, zwłaszcza rozproszonych i trudno dostępnych. Ten zbiór do takich należy i uważam, że bardzo dobrze się stało, że powstał. Zawiera on także akty prawne, które nie były publikowane, co podnosi jego wartość. Analiza zestawionych dokumentów pozwala na stwierdzenie, że Autorka dosyć szeroko traktuje problematykę, proponując do druku teksty, które jedynie we fragmencie dotykają zagadnienia. Daje to pracy pewien „oddech”, i dobrze się stało, że przyjęła rozwiązanie pozwalające umieścić temat w szerszym kontekście. (Prof. Dr hab. Jacek M. Majchrowski)

Źródło:

https://akademicka.pl/index.php?detale=1&a=1&id=40075

Wydawnictwo: Księgarnia Akademicka

ISBN: 978-83-7638-862-5

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 212

„Złoto UPA”

Adam Podhajecki „Złoto UPA”

Opowieść o złocie, wojnie i miłości. O niezdrowej fascynacji i dziwnych przypadkach. Autor odtwarza kontrowersyjne dzieje radykalnych ukraińskich narodowców, którzy w ostatnim okresie II wojny światowej wywieźli na Zachód złoto i kosztowności zrabowane Polakom, Żydom, Rosjanom, Ormianom, Węgrom i innym narodowościom.

Źródło:

http://www.rytm-wydawnictwo.pl/nowosci-wydawnictwa-rytm/zloto-upa_p_1708.html

Wywiad z autorem:

http://www.piotrsamolewicz.pl/2017/09/29/na-tropie-skarbow-upa-rozmawiam-z-pisarzem-adamem-podhajeckim

Więcej o książce:

http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4806628/zloto-upa

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza RYTM

ISBN: 978-83-7399-717-2

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 368

„Płonące pustkowie”

Marcin Ludwicki 

„Płonące pustkowie. Warszawa od upadku Powstania do stycznia 1945.

Relacje świadków”

Pozbawione mieszkańców miasto widmo zostało skazane na zagładę. Specjalne oddziały niemieckie niszczyły je metodycznie, kwartał po kwartale. Po ich przejściu w milczących ruinach poza zdziczałymi kotami nie było już nikogo. Książka opowiada o dramatycznych miesiącach po kapitulacji Powstania, zbierając relacje tych, którzy pozostali w mieście:

X Pielęgniarek opiekujących się rannymi w szpitalach

X Żołnierzy batalionu „Kiliński” osłaniających ewakuację ludności cywilnej i szpitali

X Bibliotekarzy i muzealników starających się w ramach tzw. akcji pruszkowskiej ratować dobra kultury z niszczonej Warszawy

X Warszawskich Robinsonów – ludzi, którzy chcieli lub musieli ukrywać się w ruinach pustego miasta

X Młodych mieszkańców Warszawy wcielonych siłą przez Niemców do komand sortujących i pakujących ocalały dobytek przed wysyłką do Rzeszy.

Przez sześćdziesiąt trzy dni „Jurek” walczył na pierwszej linii. Czasem działo się więcej, czasem mniej, jednak każdy kontakt z Niemcami oznaczał walkę na śmierć i życie. Teraz żandarmi niemieccy zwracali się do nich per Kameraden. Jemu na ich widok palec odruchowo wędrował do spustu. „Przyzwyczaiłem do tego, że do Niemców się strzela”.

Niemieccy żołnierze z magazynów Domu Towarowego Braci Jabłkowskich powyciągali samochodziki-zabawki, nakręcali je i puszczali po rozoranej jezdni. Bawili się tymi autkami, a na Marszałkowskiej komanda niemieckie systematycznie, dzień po dniu, paliły dom po domu. Żołnierze Brandkommando zjawili się spalić Bibliotekę Narodową i nie spodziewali się zastać kogokolwiek w budynku. Dyrektor Grycz okazał dokumenty wystawione przez generała SS stwierdzające, że biblioteka ma zostać jednak ewakuowana. Podpalacze wycofali się niechętnie, rzucając na odchodne: „Ale się spieszcie. My nie będziemy długo czekać”.

Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących 

z Funduszu Promocji Kultury.

Źródło:

https://wydawnictwofronda.pl/ksiazki/plonace-pustkowie-warszawa-od-upadku-powstania-do-stycznia-1945-relacje-swiadkow

Wydawnictwo: Zona Zero

ISBN: 978-83-66177-29-1

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 368

„W królestwie Hansa Franka”

Leszek Adamczewski „W królestwie Hansa Franka”

Sensacje z Generalnego Gubernatorstwa

Generalne Gubernatorstwo – nielegalne „państwo” utworzone przez Niemców na terenach okupowanej Rzeczpospolitej. Jego dzieje rozciągają się na wszystkie lata wojny – od 1939 do 1945 roku. Polakom ten dziwny administracyjny twór kojarzył się głównie z ulicznymi łapankami, egzekucjami, deportacjami do obozów koncentracyjnych lub na roboty przymusowe, a także z dwoma przegranymi powstaniami.

Nie pomijając tych tragedii, autor pokazuje także nieco inne oblicze Generalnego Gubernatorstwa: od losów skarbów kultury po testy z rakietami V-2. Adamczewski prowadzi czytelników na tajne narady dygnitarzy hitlerowskich, zagląda za kulisy przygotowań do zamachów Armii Krajowej na Franza Kutscherę oraz Hansa Franka i Wilhelma Koppego. Odwiedza schrony dwóch kwater Führera zbudowanych w Generalnym Gubernatorstwie. Próbuje także ustalić, czy Adolf Hitler mógł gościć w klasztorze jasnogórskim w Częstochowie.

17 sierpnia 1940 r. Zrzucanie figury Adama Mickiewicza z pomnika mu poświęconego, 

stojącego koło Sukiennic na Rynku Głównym w Krakowie, 

który Niemcy przemianowali na Adolf Hitler-Platz.

Leszek Adamczewski – poznański pisarz i dziennikarz, urodzony w 1948 roku w Szczecinie. Absolwent Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracę dziennikarską rozpoczął już na studiach. Autor prawie trzydziestu książek o zagadkowych i tajemniczych wydarzeniach z lat drugiej wojny światowej, w tym o losach skarbów kultury. Od 2009 roku współpracuje z Wydawnictwem Replika. Utrzymana w charakterystycznym dla Adamczewskiego stylu książka W królestwie Hansa Franka jest pierwszą w jego dorobku w całości poświęconą Generalnemu Gubernatorstwu.

Źródło:

https://replika.eu/tytul/w-krolestwie-hansa-franka-sensacje-z-generalnego-gubernatorstwa

Wydawnictwo: Replika

ISBN: 978-83-7674-731-6

Rok wydania: 2018

Liczba stron:  448

„Gdzie jest skrytka generała Grota?”

Artur Pacuła „Gdzie jest skrytka generała Grota?”

Co robić kiedy rozpoczynają się ferie zimowe, za oknem pada śnieg a temperatura spada poniżej zera? Można wyjechać w góry aby poszusować na nartach, kręcić piruety na lodowisku lub nadwyrężać wzrok przed telewizorem lub monitorem komputera. Młodzi bohaterowie trzeciej już powieści Artura Pacuły „Gdzie jest skrytka generała Grota?” mają jednak inne sposoby na spędzanie czasu wolnego od zajęć szkolnych. Dwa tygodnie zimowej laby przeznaczają na poszukiwanie miejsca, w którym generał Stefan Grot-Rowecki ukrył tajemnicze dokumenty, mogące mieć niebagatelny wpływ na dalszy przebieg II wojny światowej.

Czytelnicy, którym przypadły do gustu dwie pierwsze książki autora, będą mieli powody do zadowolenia[1]. Ponownie spotkają się bowiem ze swoimi dobrymi znajomymi, czwórką rezolutnych nastolatków, specjalistów od rozwiązywania zagadek historycznych: Alą i Moniką oraz Igorem i Mirosławem (zwanym przez wszystkich Mirasem). Nad gromadką dzieciaków czuwał będzie Marcin Krygier (zwany Bossem), nauczyciel który stosując nie zawsze konwencjonalne metody zaszczepił w młodych bohaterach historycznego bakcyla. Nauczyciel jest dla uczniów nie tylko autorytetem, lecz przede wszystkim przyjacielem. Nie podejmuje decyzji za podopiecznych, ale umiejętnie pobudza kreatywność i podsyca ich ciekawość. Zainteresowania dziejami naszego kraju rozniecać nie musi, gdyż pasja ta rozwinęła się w bohaterach już w trakcie poszukiwań korony cara, przedstawionych w pierwszej powieści autora. Autor tak wiarygodnie przedstawił relacje pomiędzy młodymi ludźmi, ich radości i problemy, że nie trudno się domyśleć iż w jego otoczeniu zapewne nie brakuje rówieśników głównych bohaterów.

Od czasu do czasu do akcji wkraczają rodzice. Wypada tu wyjaśnić, że ojcu jednego z chłopców także udzielił się entuzjazm nauczyciela i kiedy tylko czas pozwala, ów tato włącza się do akcji wspierając poczynania dzieciaków. Warto zaznaczyć, że istotny wpływ na działania młodocianych poszukiwaczy ma życzliwa pomoc małżeństwa starszych Warszawiaków, zakochanych w historii swojego miasta. Na kartach książki pojawia się oczywiście postać, która znacznie utrudni bohaterom prowadzenie poszukiwań skrytki generała Roweckiego. Artur Pacuła subtelnie zarysował także wątek miłosny, który na szczęście wyblakł nim zdążył rozkwitnąć. Dzięki temu nic nie przysłania tego co w powieści miało znajdować się na pierwszym planie, czyli przygody i historii.

Autor wodzi bohaterów i czytelników zaśnieżonymi ulicami Warszawy. Przedstawia historie miejsc związanych z losami dowódcy Armii Krajowej Stefana Grota-Roweckiego, co zrozumiałe szczególny nacisk kładąc na wydarzenia jakie miały miejsce tuż przed aresztowaniem generała, 30 czerwca 1943 r. Akcja powieści rozkręca się z każdą stroną. Bohaterowie pokonując kolejne trudności przeżywają szereg, niejednokrotnie karkołomnych przygód. Krok po kroku zbliżają się do celu jaki sobie założyli, odkrywając jednocześnie nieznane epizody z lat wojny.

Warto tu przypomnieć wypowiedź z 2016 r., w której Artur Pacuła zdradza małe co nieco z tajników swojego warsztatu pisarskiego. Znajduje ona również odzwierciedlenie w niniejszej powieści: „Musiałem się wystrzegać skomplikowanych odniesień historycznych, które uwielbiam, ale młodzież niekoniecznie. Starałem się tak wpleść je w opowiadanie historii, aby nie zanudziły czytelnika. Jednak jakaś wiedza jest potrzebna i musi się przewinąć. Staram się, aby historia opowiadana w powieści była jak najbliższa rzeczywistości. Stąd długo grzebię w źródłach. Musiałem uważać, aby wszyscy mówili językiem zrozumiałym i adekwatnym do wieku”[2].

Powieść „Gdzie jest skrytka generała Grota?” została wydana pod patronatem Forum Miłośników Pana Samochodzika. Miłośnicy twórczości Zbigniewa Nienackiego mogą się zatem pobawić w wyszukiwanie na jej kartach pewnych analogii związanych z bohaterami utworów jakie wyszły spod pióra autora, który znalazł życiową przystań nad Jeziorkiem. Choć na okładce książki widnieje wskazówka sugerująca, że jej adresatem jest młodzież uważam, że jest to raczej powieść familijna, a jej lektura może sprawić przyjemność również nieco starszym czytelnikom. Dwie poprzednie powieści Artura Pacuły zostały wysoko ocenione przez członków kapituły konkursu na najlepszą Samochodzikową Książkę Roku. Tę również warto polecić.

Wydawnictwo: Novae Res

Patronat medialny: Forum Miłośników Pana Samochodzika

ISBN: 978-83-8147-184-8
Rok wydania: 2018

Liczba stron: 402

---

[1] Recenzje pierwszych powieści Artura Pacuły: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Artur%20Pacu%C5%82a

[2] Wywiad dla Forum miłośników Pana Samochodzika, lato 2016 r.: http://pansamochodzik.net.pl/viewtopic.php?t=3767

”Profesor Weigl i karmiciele wszy”

Mariusz Urbanek ”Profesor Weigl i karmiciele wszy”

Rudolf Weigl to człowiek, który pokonał tyfus plamisty. W czasie pierwszej wojny światowej epidemie tyfusu pochłonęły kilka milionów ludzkich istnień. Szczepionka opracowana przez Weigla uratowała od śmierci kolejne miliony w Chinach, Afryce i Europie. W czasie drugiej wojny światowej we Lwowie dał polisę na życie paru tysiącom ludzi. Poeta Zbigniew Herbert, matematyk Stefan Banach, filozof Mieczysław Kreutz, pisarz Mirosław Żuławski, geograf Eugeniusz Romer, historyk literatury Stefania Skwarczyńska, kompozytor Stanisław Skrowaczewski, aktor Andrzej Szczepkowski karmili własną krwią wszy konieczne do produkcji leku.

Ausweis Instytutu Antytyfusowego Rudolfa Weigla był w czasie okupacji gwarancją bezpieczeństwa. Pozwalał uniknąć wywiezienia na roboty przymusowe i bezpiecznie wyjść z każdej łapanki. Niemcy potrzebowali szczepionki. Chcieli, żeby Weigl podpisał reichslistę. Odmówił. Czuł się Polakiem, choć w jego żyłach nie było polskiej krwi. Kusili go poparciem w Komitecie Noblowskim dla nagrody, do której był wielokrotnie nominowany przed wojną. Nie uległ. Po wojnie wrócił temat Nobla dla Weigla. Wtedy kilku zazdrosnych kolegów oskarżyło go o kolaborację, bo szczepionkę, którą produkował, wykorzystywał Wehrmacht. Historia zadrwiła z Rudolfa Weigla okrutnie. Pierwszy raz stracił szansę na Nobla, bo chciał być Polakiem a nie Niemcem, drugi, bo znaleźli się Polacy, którzy uznali, że był złym Polakiem.

Źródło:

http://iskry.com.pl/biografie/574-profesor-weigl-i-karmiciele-wszy-9788324410095.html

Recenzje książki:

https://histmag.org/Mariusz-Urbanek-Profesor-Weigl-i-karmiciele-wszy-recenzja-i-ocena-17614

http://tu-czytam.blogspot.com/2018/10/mariusz-urbanek-profesor-weigl-i.html

Wydawca: Iskry

ISBN: 978-83-244-1009-5

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 376

„Podziemia III Rzeszy”

Jerzy Rostkowski „Podziemia III Rzeszy”

Tajemnice Książa, Wałbrzycha i Szczawna-Zdroju

Dolny Śląsk to kraina tajemnic i na poły mitycznych skarbów III Rzeszy. Ukrytych w podziemiach starych zamków, w kopalnianych korytarzach, niekiedy w samych centrach dużych miast. Zamaskowane i zaminowane, do dziś dyskretnie pilnowane są przez budzących lęk zagadkowych „strażników” i polskie służby specjalne.

Laboratoria, które pracowały nad bronią jądrową i rakietami balistycznymi, zbiory muzealne, broń Werwolfu, złoto banków Rzeszy – to tylko część frapujących dolnośląskich sekretów, które w Podziemiach III Rzeszy odsłania znakomity ich badacz i odkrywca Jerzy Rostkowski. - Tadeusz Kisielewski, autor bestsellerów „Zamach”, „Zabójcy” i „Katyń”

Jerzy Rostkowski urodził się w 1950 r. w Jeleniej Górze. Jak pisze Tadeusz Kisielewski, jest on „jednym z najwybitniejszych polskich eksploratorów – ludzi, których wiedza, dociekliwość, pasja oraz intuicja badawcza prowadzą nierzadko do odkryć budzących zazdrość zawodowych historyków”. Niestrudzony tropiciel sekretów II wojny światowej oraz ich popularyzator. Uwielbia, jak mówi, „ulotny pył tajemnicy drzemiący na starych dokumentach”. Napisał wiele książek, m.in. Zamek Książ – zapomniana tajemnica, Znikające miasta, Lampy śmierci i Rozkaz – zapomnieć!

Źródło:

https://www.rebis.com.pl/pl/book-podziemia-iii-rzeszy-tajemnice-ksiaza-walbrzycha-i-szczawna-jerzy-rostkowski,HCHB04428.html

Więcej o książce:

http://mojhistorycznyblog.pl/rostkowski-jerzy-bdquopodziemia-iii-rzeszy-co-kryja

Wydawca: Rebis

ISBN: 978-83-7510-642-8

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 296

„Kronika córki obszarnika”

Ewa Ostoja-Solecka „Kronika córki obszarnika”

Podole - Kazachstan - Afryka - PRL - USA

Książka jest autobiografią autorki przedstawiającą jej życie obfitujące w dramatyczne wydarzenia. Sielankowe dzieciństwo trzylatki na przedwojennym Podolu zostaje przerwane wraz z wybuchem wojny. Najpierw rodzinny majątek opuścił zagrożony aresztowaniem ojciec, później nastąpiła ucieczka z matką i bratem do Lwowa do rodziny matki, a niedługo potem wywózka całej rodziny do Kazachstanu, gdzie umarł dziadek autorki.

Z ZSRR udaje się im wydostać wraz z Armią Andersa i trafiają do Afryki, do Ugandy, gdzie brat autorki ciężko choruje na malarię. Dzięki pomocy polskiej delegatury oraz znajomości języków obcych (francuskiego i angielskiego) matce udaje się załatwić pracę i wyjazd do Kenii zapewniającej zdrowszy klimat. Tam w angielskich szkołach, w tropikalnym klimacie autorka zaznaje wytchnienia po piekle zesłania.

Po przybyciu do Ugandy, 1943 r.

W 1946 r. autorka wraz z rodziną wraca do Polski. Tam następuje zderzenie z brutalną rzeczywistością PRL-u. W 1950 r. UB aresztuje ojca i wiąże się to z zasądzonym przepadkiem mienia, co prowadzi do bardzo trudnej sytuacji życiowej całej rodziny. Również po wyjściu ojca z więzienia po 4 latach nie jest łatwo, ponieważ dalej znajduje się on pod lupą SB.

Autorce mimo trudności czynionych przez władze udaje się skończyć studia geologiczne i zacząć pracę w firmie mającej kontakty zagraniczne. Jednak po pewnym czasie sama staje się obiektem zainteresowania SB, a w końcu zaczyna jej również grozić prześladowanie ze strony SB. Wtedy wraz z 3-letnim synem decyduje się na desperacką ucieczkę do USA, do których w dramatycznych okolicznościach udaje jej się dotrzeć. Jednak SB nie przestaje się nią interesować i kiedy w stanie wojennym po raz pierwszy po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych przyjeżdża do Polski esbecy opracowują plan jej rozpracowania. Dzięki swojej pracowitości i wytrwałości udało jej się w USA zrobić karierę w banku i na giełdzie. Obecnie jest na emeryturze.

Książka objęta patronatem medialnym TVP Historia.

Rozmowa z autorką:

https://halopolonia.tvp.pl/38744243/0

Wydawnictwo: Kubajak

ISBN: 978-83-62501-43-4

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 200

„Dziewczyna z Krakowa”

Alex Rosenberg „Dziewczyna z Krakowa”

Kraków. Rita Feuerstahl, młoda dziewczyna żydowskiego pochodzenia, marzy o tym aby w przyszłości wykonywać zawód prawnika. Niestety jej ambitne plany zostają niespodziewanie pokrzyżowane. Wybucha II wojna światowa. Dziewczyna wdaje się w romans, a później na świat przychodzi dziecko. Mąż kobiety zostaje trafia do wojska, a ona wraz małym synkiem zostaje osadzona w getcie. Kobieta starając się uratować dziecko zamierza znaleźć dla niego bezpieczne schronienie. Nie jest to oczywiście proste. Mimo jej starań Stefanek nie dociera do rodziny, u której miał się ukryć.

Kiedy hitlerowcy podejmują decyzję o wywózce ludności z getta do obozu koncentracyjnego, Rita Feuerstahl pod fałszywym nazwiskiem ucieka z Krakowa. Mieszkając w otoczeniu nieprzyjaciela, kobieta musi stale uważać aby nie narazić się na zdemaskowanie. Mimo, że jej nieodłącznym towarzyszem jest strach, Rita nie bacząc na niebezpieczeństwo zamierza odszukać zaginionego synka. Śledzimy także losy mężczyzn związanych z główną bohaterką. Książka przepełniona jest wzruszającymi, emocjonującymi scenami. Fabuła powieści ociera się również o kilka innych krajów. Przenosimy się do Niemiec, Hiszpanii, Francji oraz do Moskwy.

Autor zmusza czytelnika aby wraz z bohaterami próbował znaleźć odpowiedzi na wiele pytań związanych z sensem życia, wojną i utratą bliskich. Pisarz nie ukrywa, że w trakcie prac nad książką korzystał z relacji zaprzyjaźnionych osób, które przeżyły gehennę II wojny światowej. Nic więc dziwnego, że tak plastycznie i wiarygodnie nakreślił scenerię i klimat najtragiczniejszego okresu w dziejach Polski i Europy. „Dziewczyna z Krakowa” jest pierwszą powieścią w dorobku amerykańskiego filozofa Alexandra Rosenberga (ur. 1946 r.). Książka doczekała się również przekładów na język węgierski, hebrajski oraz włoski. Polecam.

Wydawca: Helion

ISBN: 978-83-283-2476-3

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 436

„Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjnej Warszawie”

„Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjnej Warszawie”

Studia historyczne pod redakcją naukową Roberta Spałka

Porządek publiczny i bezpieczeństwo to wartości, których ochrony w latach okupacji niemieckiej podjęły się instytucje i organizacje Polskiego Państwa Podziemnego. Dla hitlerowskiego najeźdźcy chaos, znieprawienie, anarchizacja postaw części warszawiaków były czynnikami sprzyjającymi dodatkowemu zastraszeniu ogółu mieszkańców miasta i okolic. Potrzeba bojkotowania niemieckich przepisów prawnych, biernego i czynnego przeciwstawienia się władzy okupanta, choć były konieczne, to stwarzały niebezpieczeństwo wykształcenia nawyków, które przeniesione w przyszłość, do wolnej Polski, stanowić mogły niebezpieczeństwo dla jej rozwoju i bytu. Elity państwa konspiracyjnego walczyły więc o przywracanie mieszkańcom Warszawy minimum bezpieczeństwa egzystencjalnego niezbędnego do przetrwania fizycznego i podtrzymania wzorców moralnych. Nawet jeśli walka ta była ograniczona, często nieskuteczna, a po części iluzoryczna, to pozostawała zauważanym świadectwem moralności i żywotności narodu i państwa podziemnego, zwalczającego zarówno przestępczość pospolitą i bandytyzm, jak i szmalcownictwo, aż po szpiegostwo, kolaborację i zdradę.

Publikowane artykuły stanowią przyczynki, syntezy aż po studia problemów. Niektóre są przede wszystkim podsumowaniem dotychczasowych badań, inne łączą wiedzę szerzej dostępną z nowatorskimi ustaleniami i nieznanymi szczegółami, wreszcie zamieszczamy w tomie i teksty o cechach pionierskich, wytyczające i wskazujące nowe kierunki badań. Lektura całości powinna stanowić przydatne uzupełnienie wiedzy dla zawodowych historyków badaczy, zarazem być może stanie się istotną pozycją dla wielbicieli Klio, w tym nauczycieli, studentów i dziennikarzy.

Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/58522,Porzadek-publiczny-i-bezpieczenstwo-w-okupacyjnej-Warszawie.html

Nowości wydawnicze IPN:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/nowosci-wydawnicze-ipn/27357,Nowosci-wydawnicze.html

Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej

Seria wydawnicza: „Warszawa nie?pokonana”, t. XVII

ISBN: 978-83-8098-430-1

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 508

„Dywizjon 303”

Arkady Fiedler „Dywizjon 303”

Arkady Fiedler (1894–1985), jeden z najsłynniejszych polskich podróżników i pisarzy. Autor trzydziestu dwóch książek, które od kilkudziesięciu lat stanowią kanon polskiej literatury podróżniczej. Twórczość Arkadego Fiedlera, przetłumaczona na ponad dwadzieścia języków, znana jest daleko poza granicami Polski. Do bestsellerów należały wydane przed drugą wojną światową reportażowe książki opisujące wyprawy do Amazonii („Ryby śpiewają w Ukajali”) i do Ameryki Północnej („Kanada pachnąca żywicą”). W 1974 r. powstało Muzeum-Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera w Puszczykowie pod Poznaniem (www.fiedler.pl). W tym wyjątkowym miejscu można zapoznać się z bogatą twórczością autora oraz obejrzeć mnóstwo pamiątek z licznych podróży pisarza i jego synów.

Bitwa o Anglię z 1940 roku to czas, w którym ważyły się losy Europy uginającej się pod jarzmem niemieckiej III Rzeszy. Ciężar obrony wyspy spoczął na barkach pilotów myśliwskich, którzy musieli odpierać potężne armady Luftwaffe. W tym niezwykłym boju wzięli udział także Polacy. Byli wśród nich piloci z legendarnego 303. Dywizjonu Myśliwskiego, którzy w godzinie ciężkiej próby spisali się znakomicie, osiągając imponującą skuteczność.

Arkady Fiedler towarzyszył im w czasie bitwy o Anglię i barwnie opisał ich służbę. Powstała książka „Dywizjon 303”, w której po raz pierwszy przedstawiono dzieje tej słynnej jednostki. Miejmy nadzieję, że niniejsze wydanie trafi do szerokiego grona młodych czytelników, bowiem mimo upływającego czasu książka pozostaje pięknym świadectwem wysiłku ludzi, dzięki którym biało-czerwona szachownica stała się symbolem lotniczego kunsztu, poświęcenia i woli walki o wolność ojczyzny.

Źródło:

https://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/Dywizjon-303-wersja-filmowa/1119

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-8127-173-8

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 180