„Opowiadania o świecie przestępczym carskiej Rosji” Tom 2

 

Arkadiusz Francewicz Koszko „Opowiadania o świecie przestępczym carskiej Rosji”

Tom 2

 

Wysokiej rangi funkcjonariusz carskiej policji Arkadiusz Francewicz Koszko po zakończeniu policyjnej kariery i opuszczeniu w 1917 r. Rosji, osiadł w Paryżu. W stolicy Francji postanowił spisać swoje wspomnienia sprzed lat. Już pierwszy tom opowiadań cieszył się sporym zainteresowaniem złaknionych sensacyjnych historii czytelników. Do autora nadchodziło wiele listów, w których zdecydowanie przeważały pozytywne opinie. Arkadiusz Francewicz Koszko zaznaczył w przedmowie do drugiego tomu, iż jego celem było oddanie jak najbardziej prawdziwego obrazu rosyjskiego społeczeństwa, również jego ciemnej strony. Stąd też w jego opowiadaniach pojawiają się przedstawiciele różnych klas społecznych.

W kolejnym tomie zamieszczono 15 opowiadań. Pierwsze z nich („Zabójstwo pani Timé”) to sensacyjna historia, w której główne role przypadły postaciom z wyższych sfer. Co ciekawe, osoby te wkroczyły na drogę zbrodni z marnych pobudek, ich łupem padł jedynie pierścionek o wartości 250 rubli. Do gabinetu Arkadiusza Francewicza Koszki zapukała również czterdziestoletnia kobieta, która padła ofiara przebiegłego, wyrafinowanego szantażysty. „Alchemicy z Rygi” to z kolei opowieść o oszustach, którzy wykorzystując ludzką naiwność sprzedawali im opiłki miedziane zamiast złota. Historii o rozmaitej maści cwaniakach, hochsztaplerach i wydrwigroszach bogacących się dzięki głupocie innych policjant przypomina jeszcze kilka.

 

W 1908 r. Arkadiusz Francewicz Koszko wyświetlił okoliczności tajemniczej zbrodni. Do starego kupca zostaje wysłana skrzynia z makabryczną zawartością, poćwiartowanymi zwłokami kobiety. Nadawcą paczki ma być syn owego kupca. Koszko nie wierzy jednak w winę młodzieńca, i przystępuje do działań mających wykryć prawdziwego sprawcę. W podobnym klimacie utrzymane jest także opowiadanie „Rudy trumniarz”, którego akcja rozgrywa się dwa lata później. Wykorzystujący śmierć zamożnego obywatela oszuści usiłują ograbić wdowę z pieniędzy i kosztowności. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, wszak takich osobników nie brakuje i dziś, gdyby nie wybór czasu i metody dokonania haniebnego czynu. Na ostatnich stronach opublikowano krótkie biogramy postaci występujących na kartach książki a także życiorys autora. Polecam.

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/a-f-koszko-opowiadania-o-swiecie-przestepczym-carskiej-rosji-tom-2-p-708.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

ISBN: 978-83-67240-15-4

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 216

„Opowiadania o świecie przestępczym carskiej Rosji” Tom 1

 

Arkadiusz Francewicz Koszko „Opowiadania o świecie przestępczym carskiej Rosji”

Tom 1

 

Arkadiusz Francewicz Koszko to jeden z najważniejszych funkcjonariuszy carskiej policji. Od 1908 r. Koszko piastował funkcję szefa moskiewskiej policji detektywistycznej, a kilka lat później powierzono mu odpowiedzialność za całą rosyjską policję. Po 1917 r. Arkadiusz Francewicz Koszko zmuszony został do ucieczki z Rosji. Dotarł do Paryża, gdzie imał się przeróżnych zajęć, pracował między innymi jako kierownik sklepu z futrami. W wolnych chwilach często wracał do wspomnień z czasów pracy w rosyjskiej policji. Pewnego dnia postanowił je spisać. Opowiadania zebrane w niniejszym tomie zostały opublikowane po raz pierwszy w 1926 roku, a więc dwa lata przed śmiercią autora.

 

Akcja opowiadań rozgrywa się głównie w Moskwie. Koszko i jego podkomendni zmuszeni bywają jednak czasem do opuszczenia stolicy i udają się w ślad za podejrzanym osobnikiem do innych miast rosyjskiego imperium. Tłem jednej z historii jest nawet Warszawa. Do gabinetu Koszki pukają przeróżne indywidua. Urzędnik zawsze każdego wysłucha, doradzi, czasem decyduje się osobiście zająć jakąś sprawą. Zdarza się, że Koszko podejmuje z przestępcami swoistą grę, tak jak np. w przypadku Waśki Smysłowa, który dzwonił do policjanta po dokonaniu każdej udanej kradzieży. Arkadiusz Francewicz Koszko tropi morderców, oszustów i włamywaczy. Trudno znaleźć sprawę, której nie udałoby mu się rozwikłać. Czy wysokiemu rosyjskiemu urzędnikowi policyjnemu zdarza się koloryzować? Zapewne tak. Czyni to jednak ze swoistym wdziękiem i humorem, talentu literackiego także nie można mu odmówić.

Bohaterem jednego z opowiadań jest wysoki urzędnik polskiej Policji Państwowej Ludwik Marian Kurnatowski[1]. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że Kurnatowski, podobnie jak Koszko miał w swoim dorobku kilkadziesiąt opowiadań opisujących własne policyjne dokonania. Koszko uważał warszawskiego kolegę za zdolnego i sprytnego oficera, któremu bez obaw można było powierzyć prowadzenie najbardziej skomplikowanych i niebezpiecznych spraw. Kilka tomów opowiadań Kurnatowskiego zostało po latach wznowionych w serii Kryminały przedwojennej Warszawy. W wolnej chwili warto także sięgnąć po wznowione w tej serii wspomnienia innego przedwojennego oficera polskiej policji - Daniela Bachracha[2]. Polecam.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/a-f-koszko-opowiadania-o-swiecie-przestepczym-carskiej-rosji-tom-1-p-690.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

ISBN: 978-83-67240-05-5

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 216

---

[1] Opowiadania Ludwika M. Kurnatowskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Ludwik%20M.%20Kurnatowski

[2] Opowiadania Daniela Bachracha: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Daniel%20Bachrach

„Niesamowita opowieść”

 

Stefan Grabiński „Niesamowita opowieść”

Opowiadania fantastyczne

 

W dorobku twórcy polskiej noweli fantastycznej Stefana Grabińskiego znajdziemy kilka zbiorów opowiadań i powieści. Uznanie krytyki przyniósł pisarzowi cykl nowel „Demon ruchu”, kolejne dzieła Grabińskiego zostały docenione dopiero po jego śmierci. Od kilku lat nakładem wydawnictwa CM ukazują się wznowienia dzieł Grabińskiego, najbardziej znane, jak wspomniany wyżej „Demon ruchu”, a także mniej popularne, te od których rozpoczynała się kariera pisarza urodzonego w 1887 r. w Kamionce Strumiłowej[1]. Zbiór „Niesamowita opowieść”, który został wydany w 1922 roku, zawiera siedem opowiadań: Spojrzenie, W domu Sary, Na tropie, Świadek Materna, Kochanka Szamoty, Nietykalny oraz Przed drogą daleką.

Niewątpliwie największe wrażenie na odbiorcy wywierają Dom Sary oraz Kochanka Szamoty. Bohaterką opowiadania Dom Sary jest mieszkająca w tajemniczej willi, piękna kobieta. Sara uwodzi mężczyzn, uzależnia ich od siebie, sprawia, że nie mogą bez niej żyć. Zaniepokojony dziwnym zachowaniem i postępującym załamaniem stanu zdrowia swego przyjaciela, Władek, postanawia sprawdzić, co kryje się za murami domu Sary. Odkrywa tajemnicę demonicznej niewiasty i podejmuje z nią „walkę”. Opowiadanie to, podobnie jak Kochanka Szamoty, zostało dostrzeżone przez filmowców. W 1985 r. Zygmunt Lech zrealizował klimatyczny horror telewizyjny. W roli Sary Bragi została obsadzona zapomniana już dziś Hanna Balińska.

 

Kochanka Szamoty, to historia miłości do wyśnionej kobiety. Maria Kalergis wyznacza bohaterowi spotkania tylko raz w tygodniu, a jej zachowanie, kiedy dochodzi do schadzek bywa często trudne do wyjaśnienia. W opowiadaniach Stefana Grabińskiego próżno szukać makabrycznych scen. Autor miał swoje wypróbowane metody budowania napięcia i klimatu grozy, która niepostrzeżenie przenika do codziennego życia bohaterów, osłabia ich, obezwładnia. Jego bohaterowie wyposażeni bywają często w niezwykłą zdolność, która pozwala im dostrzec to co dla ogółu jest niewidoczne bądź zupełnie nieistotne. Ten „szósty zmysł” najczęściej nie pomaga im jednak ustrzec się tego co prowadzi do zguby i zatracenia. Polecam.

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/stefan-grabinski-niesamowita-opowiesc-opowiadania-fantastyczne-p-632.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Polska fantastyka

ISBN: 978-83-66704-66-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 140

---

[1] Dzieła Stefana Grabińskiego: https://www.wydawnictwocm.pl/szukaj.html/szukaj=grabi%C5%84ski

„Moje wspomnienia z pracy w służbie zdrowia” Tom 1

 

„Moje wspomnienia z pracy w służbie zdrowia” Tom 1

Zbiór konkursowych opowiadań zebrany w formie publikacji książkowej

 

Przerażające, zabawne, pouczające... Każdy pacjent to nowa historia. Niektóre z nich zapadają tak mocno w pamięć, że warte są opisania i podzielenia się nimi z większym gronem odbiorców. Niniejsza publikacja książkowa, to zbiór najlepszych opowiadań i historii przesłanych na konkurs literacki pt. MOJE WSPOMNIENIA Z PRACY W SŁUŻBIE ZDROWIA. 

Organizatorem konkursu było Muzeum Stomatologii Piotra Kuźnika, a patronatem honorowym konkurs objęli: Naczelna Izba Lekarska, PTS oraz Naczelna Izba Aptekarska.

 

Fotel stomatologiczny, koniec XIX w.

Kolekcja Muzeum Stomatologii

Źródło:

http://www.muzeumstomatologii.pl/index.php/pl/sklep/moje-wspomnienia-zbi%C3%B3r-opowiada%C5%84-detail

 

Wydawca: Muzeum Stomatologii lek. stom. Piotra Kuźnika

ISBN: 978-83-62408-40-5

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 148

„Opowieści połabskie”

 

Robert F. Barkowski „Opowieści połabskie”

 

Pełne magii i tajemnic opowieści o średniowiecznym Połabiu

Waleczny Gostosz, odważna Słomka, młody i niedoświadczony Nieśmiech czy mściwy Ludolf - to tylko kilku bohaterów zbioru opowiadań, których akcja toczy się na ziemiach Połabia między IX a XII wiekiem. Pamiętne wydarzenia historyczne przeplatają się tutaj z codziennością zwykłych ludzi, a losy postaci znanych z kart kronik, jak Henryk Lew, Niklot czy Otton I, splatają się ze ścieżkami fikcyjnych bohaterów. Czary i wróżby, zapomniane tradycje, dramaty i radości, miłości i zdrady, sprawy wielkie i przyziemne… Pozwól uwieść się magii Połabia sprzed wielu wieków, zanim jeszcze przestało być słowiańskie.

Od wschodu dobiegł tętent kopyt. Gostosz, wyrwany z wewnętrznych rozterek, spojrzał w stronę zbliżającej się wrzawy. W podniesionej kurzawie rozpoznać można było zbrojnych jeźdźców. Zbliżali się bardzo szybko, kilku, kilkunastu… Zanim zdążył zareagować, do wsi wtargnął oddział około trzydziestu ciężkozbrojnych Sasów. Uciekinierzy z garnizonów na wschodzie Stodoranii, pierzchający w kierunku Łaby pod naporem powstańców. Na spienionych koniach wpadali w grupy zdezorientowanych i wrzeszczących mieszkańców, siejąc wokół śmierć mieczami i włóczniami.

Robert F. Barkowski jest polskim pisarzem, zamieszkałym za granicą. Jego twórczość pisarska, obejmująca powieści historyczne i książki popularnonaukowe, opisuje dzieje średniowiecznej Europy, szczególnie Polski piastowskiej i Słowiańszczyzny. Zbiór opowiadań historycznych Opowieści połabskie przenosi Czytelnika na obszary średniowiecznego, słowiańskiego Połabia.

Źródło:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=opowiesci_polabskie,druk

Więcej o autorze: https://robert-barkowski.com

Recenzje książki:

https://www.granice.pl/recenzja/opowiesci-polabskie/53016

https://moznaprzeczytac.pl/opowiesci-polabskie-robert-f-barkowski

 

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8219-806-5

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 208

„Pechowy literat i inne opowiadania, nowele, humoreski”

 

Tadeusz Dołęga-Mostowicz 

„Pechowy literat i inne opowiadania, nowele, humoreski”

 

Wybór małych form prozatorskich (i jednej poetycko-dramatycznej) Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, z których znakomita większość po raz pierwszy ukazuje się w wydaniu książkowym, rzuca nowe światło na twórczość najpopularniejszego polskiego pisarza XX wieku. Teksty z lat 1925–1939 nie tylko ukazują rozwój talentu i bardzo świadomą artystyczną drogę pisarza, ale dostarczają znakomitej rozrywki także dzisiejszemu czytelnikowi. Są tu utwory mniej i bardziej frywolne, zawsze pełne humoru, błyskotliwych obserwacji psychologicznych i obyczajowych, a także złośliwych, zaskakująco dziś aktualnych, politycznych aluzji.

 

Źródło:

http://iskry.com.pl/literatura-piekna-poezja/618-pechowy-literat-i-inne-opowiadania-nowele-humoreski-9788324410880.html 

Więcej o książce:

https://teatrdlawszystkich.eu/drobiazgi-2

 

Wydawca: Iskry

ISBN: 978-83-244-1088-0

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 272

„W czwartym wymiarze”

Antoni Lange „W czwartym wymiarze”

12 opowiadań fantastycznych

Antoni Lange uważany bywa za jednego z pionierów polskiej fantastyki naukowej. W bogatym dorobku tego młodopolskiego twórcy można znaleźć opowiadania, wiersze, dramaty oraz felietony. Aby podreperować budżet Lange podejmował się tłumaczeń poetów włoskich, francuskich, szwedzkich, angielskich, niemieckich a nawet perskich i arabskich. Pisarz pasjonował się spirytyzmem i hipnozą. Uznanie krytyki zyskały wydany w 1912 r. tom opowiadań fantastyczno-naukowych Antoniego Lange „W czwartym wymiarze” a także powieść okultystyczna „Miranda” z 1924 r.

Wznowiony w 2020 roku zbiór „W czwartym wymiarze” zawiera dwanaście opowiadań: Babunia, Władca czasu, Kometa, Sen, Eksperyment, Amor i Faun, Almanzor, Rozaura, Lenora, Memoriał doktora Czang-Fu-Li, Rebus oraz Nowe mieszkanie.

W serii Polska fantastyka wydawnictwa CM ukazały się ponadto książki: Bogusław Adamowicz „Tajemnica długiego i krótkiego życia”, Wacław Gąsiorowski „Zginęła głupota! Powieść z niedalekiej przyszłości”, Włodzimierz Zagórski „W XX wieku. Fantazja humorystyczna”, Franciszek Mirandola „Tropy. Opowiadania fantastyczne”, Jerzy Żuławski „Na srebrnym globie. Rękopis z księżyca”, „Stara Ziemia”, „Zwycięzca” oraz Stefan Grabiński „Demon ruchu”, Wyspa Itongo” i „Salamandra”[1]. Polecam.

Więcej o autorze:

http://www.tradycjaezoteryczna.ug.edu.pl/node/419

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/antoni-lange-w-czwartym-wymiarze-12-opowiadan-fantastycznych-p-463.html

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Polska Fantastyka

ISBN: 978-83-66371-38-5

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 170

---

[1] Seria Polska fantastyka na stronie wydawcy: https://www.wydawnictwocm.pl/polska-fantastyka-c-73_80_51.html

„Tropy”

Franciszek Mirandola „Tropy”

Franciszek Mirandola to pseudonim Franciszka Czesława Pika, uznawanego za  jednego z pierwszych twórców polskiej literatury fantastycznej. Przyszły literat urodził się w 1871 r. w rodzinie krośnieńskiego aptekarza. Franciszek studiował farmację i filozofię, co znajduje odzwierciedlenie w jego twórczości. Po ukończeniu studiów dopadła go jednak proza życia. Nie mógł poświęcić się jedynie pracy literackiej i łatał dziury w budżecie domowym angażując się co jakiś czas w do pracy w aptekach. Mimo to niemal każdą wolną chwilę poświęcał na pisanie, a lwią część jego dorobku stanowiły przekłady dzieł niemieckich, włoskich, angielskich czy francuskich.

Spod jego pióra wychodziły wiersze drukowane na łamach licznych tytułów prasowych. Pisywał nowele i opowiadania. Wysoko oceniany przez krytyków i miłośników rodzimej fantastyki jest zbiór opowiadań Mirandoli „Tropy”, który ukazał się w 1919 r. We wznowionym po kilkudziesięciu latach tomie zamieszczone zostało aż piętnaście opowiadań: Zatruta studnia, Ulica Dziwna, Wolność, Cel, Pułapka, Świt, Pociąg nadzwyczajny, Gościniec dusz, Stary dom, Zamknięte. Wszystkie napisane niezwykle poetyckim językiem utwory, obficie nasycone są pierwiastkami surrealizmu i oniryzmu. Za życia twórczość Franciszka Mirandoli nie doczekała się uznania. Pisarz popadł w depresję i alkoholizm. Zmarł w Krakowie 3 czerwca 1930 r.

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/franciszek-mirandola-tropy-opowiadania-fantastyczne-p-462.html

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Polska Fantastyka

ISBN: 978-83-66371-51-4

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 212

„Niebieskie ptaki Warszawy”

Ludwik M. Kurnatowski „Niebieskie ptaki Warszawy”

Nadkomisarz Urzędu Śledczego w Warszawie Ludwik Marian Kurnatowski pozostawił po sobie kilkadziesiąt opowiadań kryminalnych[1]. Niezwykle barwnie, z gruntowną znajomością rzeczy, opisał w nich mnóstwo przypadków z lat swojej długiej i obfitującej w emocjonujące epizody kariery w Policji Państwowej. We wspomnieniach nadkomisarza pojawia się cała galeria postaci reprezentujących wszystkie warstwy społeczne. Mamy więc upadłych arystokratów, kobiety lekkich obyczajów, urzędników, kupców, malwersantów, przeróżnego rodzaju złodziei, paserów i stręczycieli. Są również zwykłe wydawałoby się osoby z sąsiedztwa, których do wejścia na drogę przestępstwa skłaniają najrozmaitsze pobudki i sytuacje życiowe. Mamy wreszcie wszelkiej maści kombinatorów i oszustów, osobników którzy nie mając zamiaru wziąć się do jakiejkolwiek uczciwej pracy, głowią się w jaki sposób zdobyć fundusze, aby przez najbliższe dni i tygodnie beztrosko bawić się i balować. Takim właśnie niebieskim ptakom poświęcone jest liczące niemal 80 stron tytułowe opowiadanie zamieszczone w niniejszym tomie.

Kurnatowski opisuje w nim hulaszczy żywot kilku sprytnych oszustów-lekkoduchów, którzy wykorzystują naiwność wkraczających dopiero w dorosłe życie młodych ludzi. Kilkuosobowa szajka na swe ofiary wybiera osoby pochodzące z zamożnych rodzin. Wyrafinowani przestępcy zdobywają zaufanie nie spodziewającego się niczego delikwenta, biesiadują na jego koszt w najdroższych lokalach, a gdy wyczerpią się już środki, umiejętnie namawiają naiwniaka do zaciągania kolejnych kredytów i pożyczek. Kiedy zaczyna palić się im grunt pod nogami oszuści starają się niepostrzeżenie zniknąć. Nie zawsze sprzyja im oczywiście szczęście i od czasu do czasu trafiają za kratki. Nawet jednak w więzieniu nie marnują czasu i nawiązują znajomości, które po wyjściu na wolność procentują przy planowaniu kolejnych szachrajstw. Szajka operuje nie tylko na terenie ziem polskich, kiedy zmusza ich do tego sytuacja, jej członkowie doskonale radzą sobie nawet w Moskwie.

W sześćdziesiątym już tomie serii Kryminały przedwojennej Warszawy znajdziemy także opowiadanie „Tragiczny morderca”. Ta nieco krótsza historia związana jest z zabójstwem pewnej prostytutki. Zbrodni dokonano latem 1921 r. w kamienicy przy ulicy Jerozolimskiej w Warszawie. Nadkomisarz Kurnatowski między wierszami swoich opowiadań ostrzega czytelników jak radzić sobie w podobnych sytuacjach. Udziela także rad swoim młodszym kolegom po fachu, na co zwracać uwagę, aby skuteczniej ścigać tego typu niebezpiecznych przestępów. Opowiadania Ludwika Kurnatowskiego drukowane były na łamach „Ostatnich wiadomościach krakowskich” w latach 1931-1935. Polecam.

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/ludwik-m-kurnatowski-niebieskie-ptaki-warszawy-kpw-60-p-396.html

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66022-79-9

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 102

---

[1] Opowiadania Ludwika M. Kurnatowskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Ludwik%20M.%20Kurnatowski

„Rzeczy warszawskie z dreszczem”

„Rzeczy warszawskie z dreszczem”

Opowiadania dla młodych dorosłych

Rzeczy warszawskie z dreszczem to druga publikacja Muzeum Warszawy z opowiadaniami dla młodych dorosłych, po 20 rzeczach o Warszawie z 2017 roku. Rzeczy warszawskie z dreszczem to historie zakorzenione w konkretnej, rozpoznawalnej rzeczywistości, lecz traktujące ją z ironicznym dystansem. Czasem przerażające, a czasem po prostu zabawne. Grające z konwencją literatury kryminalnej.

Do współpracy przy książce Rzeczy warszawskie z dreszczem zaprosiliśmy czworo uznanych pisarzy o własnym, wyrazistym głosie literackim i ze znakomitym dorobkiem. Są to Jarosław Klejnocki, Hubert Klimko-Dobrzaniecki, Joanna Olech i Łukasz Orbitowski. Zainspirowani obiektami z wystawy głównej Muzeum Warszawy autorzy napisali opowiadania o charakterze sensacyjnym. W każdym pojawiają się ­– bardziej lub mniej bezpośrednio – jeden obiekt z ekspozycji oraz motywy warszawskie. Oprócz opowiadań w książce zamieściliśmy informacje o rzeczach warszawskich – opisy kuratorskie oraz przetworzone zdjęcia i metryczki.

Autorzy opowiadań: 

Jarosław Klejnocki, 

Hubert Klimko-Dobrzaniecki, 

Joanna Olech, 

Łukasz Orbitowski

Przygotowanie ilustracji, projekt książki i jej skład powierzyliśmy doświadczonym ilustratorom i grafikom ze studia Homework: Joannie Górskiej i Jerzemu Skakunowi. Oprawa graficzna książki Rzeczy warszawskie z dreszczem charakteryzuje się posuniętą do granic możliwości lapidarnością, oszczędnością kolorów i celnością metafor, a także – podobnie jak opowiadania – poczuciem humoru, ironicznym dystansem i subtelnie naszkicowanym klimatem grozy. Zamieszczone w publikacji rysunki – jest ich kilkadziesiąt – wpisują się w najlepsze tradycje polskiej szkoły ilustracji i plakatu.

Źródło:

https://sklep.muzeumwarszawy.pl/pl/p/Rzeczy-warszawskie-z-dreszczem/1128

Wydawca: Muzeum Warszawy

ISBN: 978-83-65777-31-7

Rok wydania: 2018

Liczna stron: 304

„Mściciel. Opowiadania kryminalne”

Adam Ty-ski „Mściciel. Opowiadania kryminalne”

Pierwsze wydanie

Od czasu do czasu w serii „Kryminały przedwojennej Warszawy” ukazują się zbiory opowiadań. Ich autorzy to m.in. dawni funkcjonariusze policji śledczej Ludwik M. Kurnatowski[1] i Daniel Bachrach[2]. W serii ukazały się opowiadania Antoniego Starzewskiego i Adolfa Dolińskiego[3] a także tomik „Mord przy Chmielnej” zawierający cztery historie napisane przez autora ukrywającego się pod tajemniczym pseudonimem „ELMAR”[4]. Niektóre z opowiadań publikowane były w odcinkach na łamach przedwojennej prasy, inne w trudnych dziś do zdobycia, nie wznawianych od lat książkach. Opowiadania zamieszczone w niniejszym tomie drukowano w „Ostatnich wiadomościach krakowskich” z 1933 r. Kim był autor podpisany pseudonimem Adam Ty-ski, tego niestety nie udało się ustalić.

Akcja wszystkich opowiadań rozgrywa się w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Pierwsza opowieść „Kto?... Z pamiętników inspektora Marcon” osnuta została wokół śledztwa w sprawie śmierci syna bogatego właściciela podparyskiej willi. Ustaleniem przyczyn tragedii zajmuje się wspomniany wyżej inspektor. Temu samu dżentelmenowi powierzono również prowadzenie dwóch innych spraw. Pierwszą z nich było wyjaśnienie przyczyn samobójstwa popełnionego przez pewnego szanowanego kasjera i głównego księgowego, pana Cornet. Sprawę komplikował fakt, że synem ofiarybył długoletni przyjaciel inspektora. Opowiadanie to nosi tytuł „Pod maską miłości”. Francuski bohater rozwiązuje także zagadkę zgonu wpływowego i bardzo zamożnego markiza de Crecy. W tym celu udaje się do pałacyku, w którym zamieszkiwał arystokrata. Śledczy dostrzegają przy uchu denata niewielki ślad po zastrzyku dożylnym. Wkrótce okazuje się, że w otoczeniu markiza nie brakuje osób, którym mogłoby zależeć na jego śmierci.

Miejscem akcji kilku opowiadań jest Warszawa i jej najbliższe okolice. Nie pojawia się w tych historiach oczywiście inspektor Marcon, zagadki kryminale stara się natomiast rozwiązywać aspirant Stefan Motyka. W opowiadaniu tytułowym przedstawione zostały rozterki ojca pewnej dziewczyny, który dowiaduje się, że jego przyszły zięć może być niebezpiecznym przestępcą, niejakim Gienkiem Majcherem. Zdesperowany rodzic za wszelką cenę usiłuje sprawdzić prawdziwość otrzymanych informacji i tym samym uchronić ukochaną córkę przed związkiem z poszukiwanym przez stołeczną policję bandytą. Aspirant Motyka stara się także rozwikłać zagadkę zabójstwa zamożnego adwokata. W kasie pancernej mecenasa znajduje się cenna kolekcja kamieni szlachetnych. To jedna z najciekawszych historii zamieszczonych w tomiku. W pewnym stopniu jej klimat przypomina nieco powieść Marka Romańskiego „W walce z Arseniuszem Lupinem”[5]. Opowiadanie „W matni zmysłów” poświęcone jest perypetiom aspiranta Motyki związanym ze śledztwem prowadzonym w sprawie zabójstwa panny Jadwigi Komorzanki. Piękna brunetka została zamordowana w kawiarni niedaleko Dworca Głównego. Opowiadanie „Czyja krew. „Skandal w eleganckich sferach Warszawy” to z kolei opowieść o miłostkach, zdradach i związanych z nimi moralnych dylematach.

Wydaje się, że francuski śledczy górował nieco pod względem doświadczenia i przebiegłości nad polskim kolegą po fachu. Żaden z nich jednak nie mógł się równać pod tymi względami z bohaterem kryminałów Adama Nasielskiego, genialnym inspektorem Bernardem Żbikiem. Podobnie jak wspominani przeze mnie wyżej autorzy, również Adam Ty-ski potrafił tworzyć wciągające, sensacyjne opowieści. Sądząc jednak po pewnych uproszczeniach w ukazywaniu tajników detektywistycznej profesji, nie miał on raczej w biografii epizodów związanych pracą w organach śledczych, lecz inspirował się twórczością zachodnich i rodzimych klasyków gatunku. Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66022-76-8

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 271

---

[1] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Ludwik%20M.%20Kurnatowski

[2] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Daniel%20Bachrach

[3] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Adolf%20Doli%C5%84ski

[4] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/ELMAR

[5] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2019/04/w-walce-z-arseniuszem-lupinem.html

„Demon ruchu”

Stefan Grabiński „Demon ruchu”

Urodzony w 1887 r. w niewielkim galicyjskim miasteczku nad Bugiem Stefan Grabiński, uznawany jest dziś za klasyka polskiej noweli fantastycznej. Porównywany bywa do twórców tej miary co Edgar Allan Poe, czy H. P. Lovecraft. Niestety za życia jego utwory były niedoceniane, a on sam choć wydał kilka zbiorów opowiadań, powieści a nawet sztuk teatralnych, borykał się z problemami finansowymi do końca życia. Chory na gruźlicę zmarł w nędzy i zapomnieniu w 1936 r. we Lwowie. Jedynym dziełem, jakie zaistniało w świadomości współczesnych mu czytelników i garstki krytyków, z Karolem Irzykowskim na czele, był wydany sto lat temu zbiór nowel fantastycznych „Demon ruchu”.

Spoiwem łączącym wszystkie opowiadania Stefana Grabińskiego opublikowane w tym zbiorze jest tematyka kolejowa. Kolejne karty zaludnione są pasażerami, maszynistami dróżnikami i konduktorami. Kolejarze Grabińskiego wykonują swoją pracę z pietyzmem graniczącym wręcz z pewną nabożnością. Pisarz stara się jak najprecyzyjniej przedstawić niuanse związane z pracą i życiem ludzi kolei. Pociągi mijają opuszczone dworce i w niewytłumaczalny sposób docierają lub nie do stacji docelowych. Zdarza się, że lokomotywa zwolni i zatrzyma się w miejscu, którym  znajduje się brama prowadząca do innego wymiaru. Pisarz balansuje na krawędzi rzeczywistości i snu.

Napięcie budowane jest stopniowo. Po przeczytaniu jednego, czy dwóch opowiadań czytelnik spodziewający się mocnych wrażeń może czuć się nieco zawiedziony. Autor nie epatuje bowiem przerażającymi wizjami i makabrycznym scenami. Jednak po lekturze kolejnych nowel rzeczywistość wykreowana przez autora zaczyna niespiesznie wchłaniać czytającego, który mimo woli staje się pasażerem prowadzonego przez Grabińskiego niezwykłego pociągu. Każda nowela to jeden wagon, w którym podróżni przemierzają kolejne kilometry z coraz większym zdumieniem i niepewnością kiełkującymi w umysłach.

W niniejszym tomie zamieszczone zostało 12 opowiadań tego żyjącego na przełomie wieków oryginalnego twórcy: „Maszynista Grot”, „Błędny pociąg” (Legenda kolejowa), „Demon ruchu”, „Smoluch”, „Wieczny pasażer”, „W przedziale”, „Sygnały”, „Ślepy tor”, „Ultima Tiule”, „Głucha przestrzeń”, „Dziwna stacja” oraz „Fałszywy alarm”. W 1967 r. na podstawie opowiadania „Ślepy tor” Ryszard Ber zrealizował interesujący krótkometrażowy film telewizyjny. Polecam.

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Polska fantastyka

ISBN:  978-83-66022-61-4

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 207

„Opowiem ci mroczną historię”

Stefan Darda „Opowiem ci mroczną historię”

Zbiór opowiadań grozy

Zapraszamy do mrocznego świata wykreowanego przez jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy grozy, który potrafi wywołać u odbiorcy gęsią skórkę, ale też często zainspirować do głębszych przemyśleń. Zbiór Opowiem ci mroczną historię usatysfakcjonuje zarówno zdeklarowanych miłośników horroru, jak i czytelników sporadycznie sięgających po ten rodzaj literatury.

Opowiem ci mroczną historię to pierwszy zbiór krótszych tekstów autorstwa Stefana Dardy. Zawarte w nim utwory powstawały przez kilka lat i są niejako zwieńczeniem oraz podsumowaniem pierwszego etapu twórczości Autora. W publikacji można znaleźć opowiadania, które czytelnicy mogli poznać już wcześniej – jak choćby nominowane do Nagrody Zajdla Ostatni telefon i Spójrz na to z drugiej strony – czy tytułowe Opowiem ci mroczną historię, opublikowane wcześniej w jednej z polskich antologii grozy oraz za granicą. Zbiór zawiera też teksty nigdzie wcześniej niepublikowane, jak chociażby utwór Nika (Stefan Darda mierzy się w nim ze znaną ze słowiańskiej mitologii postacią wampira) czy opowiadanie Pierwsza z kolei – poruszający formą i przerażający realizmem tekst niezawierający wątków fantastycznych.

Źródło:

https://videograf.pl/pl/p/Opowiem-ci-mroczna-historie.-Zbior-opowiadan-grozy/2113

Recenzja książki:

http://lubimyczytac.pl/ksiazka/231534/opowiem-ci-mroczna-historie-zbior-opowiadan-grozy/opinia/22220443#opinia22220443

Wydawca: Videograf

ISBN: 978-83-78-35-696-7

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 325

„Książę Nocy”.

Marek Nowakowski „Książę Nocy. Najlepsze opowiadania”

Wybór czterdziestu najlepszych opowiadań jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, mistrza krótkich form, Marka Nowakowskiego, zebranych w jednym tomie. Wśród nich są między innymi Książę Nocy, Benek Kwiaciarz, Wesele raz jeszcze!, Kwadratowy, Górą Edek, Piorunek.

Źródło:

http://iskry.com.pl/570-ksiaze-nocy-najlepsze-opowiadania-9788324405107.html

Recenzje książki:

http://instytutksiazki.pl/aktualnosci,2,ksiazka-tygodnia-ksiaze-nocy-najlepsze-opowiadania-marka-nowakowskiego,887.html

https://wpolityce.pl/kultura/390548-caly-smutek-polski-o-lekturze-opowiadan-marka-nowakowskiego

https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/1746214,1,recenzja-ksiazki-marek-nowakowski-ksiaze-nocy-najlepsze-opowiadania.read

Wydawca: Iskry

ISBN: 978-83-244-0510-7

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 1120

„Inne Światy”

„Inne Światy”

Antologia inspirowana pracami Jakuba Różalskiego

Autorzy: Sylwia Chutnik, Jacek Dukaj, Aneta Jadowska, Anna Kańtoch, Jakub Małecki, Remigiusz Mróz, Łukasz Orbitowski, Robert J. Szmidt, Aleksandra Zielińska, Jakub Kulczyk

Mistrzowie słowa i dziesięć całkowicie odmiennych opowieści. Co je łączy? Fascynacja obrazami jednego z najbardziej docenianych polskich artystów współczesnych. Niesamowite obrazy Jakuba Różalskiego i ich nieoczywisty przekaz budzący niepokój, często grozę, znajdują odzwierciedlenie w historiach stworzonych przez znakomitych autorów.

Niesamowite obrazy Jakuba Różalskiego i ich nieoczywisty przekaz budzący niepokój, często grozę, znajdują odzwierciedlenie w historiach stworzonych przez znakomitych autorów.

Opowiadanie Sylwii Chutnik to oniryczny, groteskowy zapis nocy spędzonej w praskim szpitalu. Aneta Jadowska przenosi nas do tatarskich Bahonik z początku XX wieku. Anna Kańtochprzedstawia historię alternatywną Polski roku 1943 – kraju dobrobytu rządzonego przez króla Jana VI Sobieskiego. Aleksandra Zielińska umieściła akcję w górniczej osadzie przy nieczynnej kopalni, w której trzewia zapuszcza się mały chłopiec.

Jacek Dukaj olśniewa kunsztem, opowiadając o Japonii z okresu Meiji, inżynierze z dalekiego Kraju, Którego Nie Ma, i jego latających maszynach z metalu lżejszego od powietrza. Jakub Małecki opisuje tajemnicze szaleństwo wywoływane przez ogromne roboty. Opowieść Łukasza Orbitowskiego to pięć historii, pięć ludzkich losów połączonych przedziwnym artefaktem, który wyzwala w człowieku najsilniejsze instynkty.

Głównymi bohaterami historii Jakuba Żulczyka są rubaszne krasnale, których życie nie jest ani trochę bajkowe. Remigiusz Mróz zabiera nas na wikiński drakkar, na spotkanie z człowiekiem z przyszłości. Robert J. Szmidt pokazuje historię Europy pod japońską dominacją, z latającymi statkami i legendą o smokach, która okazuje się mieć znaczenie także dla Polski.

Źródła:

https://www.wsqn.pl/ksiazki/inne-swiaty-antologia-inspirowana-pracami-jakuba-rozalskiego

http://imaginatio.wsqn.pl/inne-swiaty

Więcej o książce:

https://www.polskieradio.pl/9/5649/Artykul/2130623,Swiat-Jakuba-Rozalskiego-w-opowiadaniach

Wydawca: Wydawnictwo SQN 

ISBN: 978-83-65836-19-9

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 608

„Czarna szabla”

Jacek Komuda „Czarna szabla”

Fantazja fantazją, ale żyć trzeba. W tej historii nie będzie kolejnego prawego rycerza bez skazy ani machania śnieżnobiałą chusteczką z okna wieży. Będzie krew wsiąkająca w ziemię. Pot suszony porywistym, grudniowym wiatrem. Będą łzy, gdy czarny dym z palonych zaścianków zawieje w oczy. Będzie też niedzisiejszy honor, który mówi, że słowo jest warte więcej od każdych pieniędzy. Poczucie sprawiedliwości, które nie pozwala odwrócić oczu od niezawinionej krzywdy. Fantazja, która gna przez bezdroża w środku nocy albo hula w karczmie na rozdrożu do białego rana. Będzie jedyna w swoim rodzaju gorączka, którą może na mężczyznę sprowadzić wyjątkowa kobieta. W tej opowieści będzie wszystko, co opisać można dwoma słowami: Rzeczpospolita Szlachecka. Ta książka to podróż w czasie, z której nie chce się wracać.

Źródło:

https://fabrykaslow.com.pl/autorzy/jacek-komuda/czarna-szabla-jacek-komuda

Recenzja książki:

https://histmag.org/Jacek-Komuda-Czarna-szabla-recenzja-1491

Inne książki autora:

https://fabrykaslow.com.pl/autorzy/jacek-komuda

Wydawca: Fabryka Słów

ISBN: 978-83-7964-227-4

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 296

„Mord przy Chmielnej”

ELMAR „Mord przy Chmielnej”

Warszawa, lata dwudzieste i trzydzieste ubiegłego wieku. W mieszkaniu przy ulicy Chmielnej zostają znalezione zwłoki zamordowanego mężczyzny. Ciało denata odkryto w trumnie ustawionej w jednym z pomieszczeń. Sprawca zbrodni pozostawił w mieszkaniu ofiary złote monety leżące w szufladzie biurka. Śledztwo w tej niezwykłej i ponurej sprawie prowadzi cieszący się nieposzlakowaną opinią, znakomity warszawski detektyw Jerzy Brand.

Poza opowiadaniem „Mord przy Chmielnej” w niniejszym tomie znajdziemy jeszcze trzy inne interesujące opowiadania, których autor zamiast imieniem i nazwiskiem podpisał się pseudonimem ELMAR. Bardzo oryginalna jest „Niezwykła przygoda detektywa Banda”. Jej bohater, również detektyw Brand, na prośbę serdecznego przyjaciela bierze udział w ryzykownej, zakończonej niespodziewanym rezultatem, nocnej eskapadzie.  Detektywowi udaje się także wykryć sprawcę morderstwa dokonanego w czasie seansu spirytystycznego oraz rozwiązać sprawę zabójstwa w lwowskim hotelu Pompadour.

Mieszkający przy ul. Moniuszki w Warszawie detektyw Brand w czasie kilkuletniego pobytu za oceanem zdobywał cenne doświadczenie pracując w najstarszej agencji detektywistycznej na świecie – Pinkerton. W wolnych chwilach pan Jerzy lubił sięgnąć na półkę z książkami. Jego ulubionym autorem był oczywiście twórca postaci Sherlocka Holmesa - Arthur Conan Doyle.

Historie kryminalne napisane przez ELMAR-a nie są co prawda wybitnie skomplikowane, jednak każda wciąga czytelnika, a przedstawiony w nich obraz przedwojennej Polski urzeka niezwykłym kolorytem. Wszystkie zamieszczone w niniejszym zbiorze opowiadania mogłoby być zaczątkami dłuższych kryminalnych utworów. Tajemniczy autor pisze barwnie i ze swadą. Niewątpliwie jest to osoba, która debiut literacki ma już dawno za sobą. W notatce zamieszczonej na końcu tomu znajdziemy hipotezę, przypisującą autorstwo opowiadań popularnemu przedwojennemu twórcy powieści kryminalnych Markowi Romańskiemu. Pierwotnie opowiadania ukazały się drukiem w czasopiśmie „Ostatnie Wiadomości krakowskie” (1933 r.). Polecam.

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-65499-88-2

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 86

„Niewiasty, bądźcie ostrożne!”

Tadeusz Dołęga-Mostowicz „Niewiasty, bądźcie ostrożne!”

Opowiadania i teksty niewydane

Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898-1939) – to najpoczytniejszy polski autor w dwudziestoleciu międzywojennym. Twórca takich nieprzemijających przebojów czytelniczych, jak Kariera Nikodema Dyzmy czy Znachor, żeby wspomnieć tylko te najbardziej znane. Wbrew powszechnemu mniemaniu powieść Kariera Nikodema Dyzmy, wydana w 1932 roku, nie była jego debiutem jako człowieka pióra. Na przełomie lat 1924/1925 T. Dołęga-Mostowicz został felietonistą dziennika „Rzeczpospolita”. We wrześniu 1927 roku za swoje cięte i bezkompromisowe publikacje zapłacił ciężkim pobiciem przez „nieznanych sprawców”. Napastnicy poruszali się, jak wykazało śledztwo, samochodem komendanta głównego Policji Państwowej.

Tom zawierający opisy i komentarze dotyczące życia społecznego i dnia codziennego, który oddajemy w Państwa ręce, jest swoistym literackim dokumentem epoki i drugą częścią zbioru ponadczasowych w swojej wymowie felietonów i opowiadań, które Tadeusz Dołęga-Mostowicz napisał przed rozpoczęciem błyskotliwej kariery powieściopisarskiej.

Źródło:

https://www.wydawnictwodialog.pl/index.php?route=product/product&product_id=629

Wydawca: Wydawnictwo Akademickie Dialog

ISBN: 978-83-8002-730-5

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 201