„Rocznik Historyczny MHPRL nr 37”

 

„Rocznik Historyczny MHPRL nr 37”

 

Spis treści

 

Zamiast wstępu

J. Gmitruk – 100. rocznica zwycięskiej wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920….

 

Artykuły i studia

A. Biały – I Wszchbiałoruski Zjazd Kobiet chłopek i robotnic Polek….

M. Pachucki – Działalność kulturalno-społeczna Kół Młodzieży Wiejskiej na terenie gminy Siemień w latach 1924-1939…

R. Turkowski – Kulisy funkcjonowania ośrodka Polskiego Stronnictwa Ludowego w Królestwie Szwecji…

Ł. Podlejski – Michał Olszewski. Zapomniany poseł ludowy z Lusławic…

T. Sumara – Działalność Jana Sobka (1880-1955) z Handzlówki…

L. Olejnik – Jan Plewiński (1898-1970). Działalność społeczno-polityczna po II wojnie światowej…

 

Materiały źródłowe

M. Ratyński – „O własnych siłach”. Wspomnienia Kazimierza Bartla o dzieciństwie i młodości…

Materiały, informacje, wspomnienia

S. Hadyna – Niezwykła historia zwykłych mieszkańców Woli Grójeckiej w czasie wojennej zagłady…

 

Recenzje

M. Kwiatkowski – Mateusz Ratyński, Stanisław Osiecki (1875-1967). Polityk z pasją…

 

Z życia Muzeum

A. Jeż – Nowości wydawnicze MHPRL…

A. Indraszczyk – Działalność naukowa w 2021 r….

E. Kwiatkowska – Nowe nabytki w Muzeum…

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/rocznik-historyczny-mhprl-nr-37

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISSN: 1425-834X

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 200

Świętokrzyskie regionalia (cz. 142)

 

„Odnowa starodawnych ozdób świętego zjawienia…”

„Odnowa starodawnych ozdób świętego zjawienia…” to reprint książki ks. Tomasza Józefa Kantego Sierosławskiego wzbogacony o transkrypcję tekstu, komentarze i obszerne opracowanie.

Oryginał książki ukazał się w 1752 r., a więc 270 lat temu i miał w zamiarze autora upamiętniać 100. rocznicę włoszczowskich objawień. Książka ówczesnego włoszczowskiego proboszcza jest jednak nie tylko publikacją dewocyjną z legendą etiologiczną objawień, ale jest także bardzo interesującym źródłem do badań historycznych, kulturowych i… literackich. Dotychczasowa recepcja książki obejmowała jednak niemal wyłącznie fragment poświęcony objawieniom, natomiast zupełnie pomijane były te części książki, które mają wartość literacką, historyczną i regionalną. Wydawnictwo przywraca pamięć o XVIII-wiecznym autorze i jego książce. W książce znalazło się obszerne opracowanie prezentujące genezę i recepcję książki, omawiające kontekst historyczny objawień we Włoszczowie oraz przedstawiające poetycką i retoryczną twórczość włoszczowskiego proboszcza (wpisującą go w poczet późnobarokowych twórców).

 

Książka zawiera tłumaczenia twórczości ks. Tomasza Sierosławskiego z języka łacińskiego. Opracowanie i redakcja tekstu: Michał Staniaszek; tłumaczenia z języka łacińskiego: ks. dr. hab. Tadeusz Gacia.

 Publikacja jest dostępna na stronie wydawcy:

https://www.facebook.com/commerce/products/odnowa-starodawnych-ozd%C3%B3b-%C5%9Bwi%C4%99tego-zjawienia/7594763477231912

Wydawca: Drukarnia Kontur, Włoszczowa

ISBN: 978-83-65334-68-8

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 274 (w tym 12 stron na kolorowych wkładkach)

Świętokrzyskie regionalia (cz. 141)

 

Janusz Gmitruk, Stanisław Durlej, Longin Kaczanowski, Józef Szczepańczyk

„Śmierć i pamięć. Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie”

Od idei do realizacji

 

Po upływie blisko czterdziestu lat, ostatecznie materializuje się wizja upamiętnienia w Michniowie walki i męczeństwa wsi polskich w okresie II światowej. Michniów, ofiara bestialskiej pacyfikacji w dniach 12 i 13 lipca 1943 r., w czasie której zamordowano 203 osoby a wieś spalono, stał się symbolem martyrologii mieszkańców setek polskich wiosek w latach 1939-1945 na ziemiach włączonych do III Rzeszy, w Generalnym Gubernatorstwie oraz na dawnych Kresach II Rzeczpospolitej. […] Fragment ze Wstępu

 

Spis treści

Wstęp…

Janusz Gmitruk, Martyrologia wsi polskiej w latach 1939-1945…

Longin Kaczanowski, Nikt nie zostanie zapomniany. Zagłada i Pamięć Michniowa…

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, Pamięć w sztuce utrwalona….

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, U źródeł idei budowy michniowskiego Mauzoleum…

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, Mauzoleum od idei do realizacji…

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, Kalendarium najważniejszych wydarzeń…

Józef Szczepańczyk, Obchody rocznicy pacyfikacji – wybór…

Józef Szczepańczyk, Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej…

Aneksy…

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/smierc-i-pamiec-mauzoleum-martyrologii-wsi-polskich-w-michniowie-od-idei-do-realizacji

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-308-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 284

Świętokrzyskie regionalia (cz. 140)

 

„Namiot Salomona. Opowieść o cadyku rodem z Włoszczowy”

 

Książka „Namiot Salomona. Opowieść o cadyku rodem z Włoszczowy” zawiera tłumaczenie hebrajskiej opowieści o Salomonie Rabinowiczu z Radomska - słynnym rabinie i założycielu chasydzkiej dynastii. Salomon znany jest powszechnie jako pierwszy rabin żydowskiej gminy w Radomsku, ale urodził się  w 1793 r. we Włoszczowie i tu spędził połowę swojego życia. Wokół tego mniej znanego, i w dodatku do niedawna zapomnianego, faktu z życiorysu cadyka skupiona jest książkowa opowieść.

W książce znalazło się tłumaczenie hebrajskiego oryginału „Namiotu Salomona” opracowane przez dr Małgorzatę Lipską z Uniwersytetu Wrocławskiego - hagiograficznej opowieści chasydzkiej złożonej ze wspomnień o cadyku, z fragmentów listów i anegdot. Tekst źródłowy został poprzedzony wprowadzeniem do dziejów chasydyzmu autorstwa dr. Marka Tuszewickiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wątki lokalne i kontekst historyczny związany z upamiętnieniem dawnych włoszczowian pochodzenia żydowskiego znajdziemy we wstępie burmistrza Włoszczowy Grzegorza Dziubka i w artykule rzecznik gminy Iwony Boratyn. Regionalista Michał Staniaszek omówił w swoim tekście zachowane włoszczowskie ślady słynnego rabina.

 

Publikacja zaciekawi czytelników, przypomni i przybliży postać jednego z najbardziej znanych włoszczowian, do którego grobu w Radomsku wciąż licznie pielgrzymują chasydzi z całego świata.

Książka jest dostępna na stronie wydawcy:

https://www.facebook.com/commerce/products/%22namiot-salomona-opowie%C5%9B%C4%87-o-cadyku-rodem-z-w%C5%82oszczowy%22---ksi%C4%85%C5%BCka/9627344927307324

 

Wydawca: Drukarnia Kontur, Włoszczowa

ISBN: 978-83-65334-72-5

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 86 (w tym 8 stron z ilustracjami)

Świętokrzyskie regionalia (cz. 139)

 

Jan Kulpiński, Adam Malicki „Bywaj dziewczę zdrowe, Ojczyzna mnie woła…”

 

Książka Jana Kulpińskiego i Adama Malickiego „Bywaj dziewczę zdrowe, Ojczyzna mnie woła…” zawiera opracowane przez autorów wspomnienia 8 powstańców styczniowych, którzy walczyli na terenie obecnego województwa świętokrzyskiego. Wspomnienia uzupełniają biogramy 85 uczestników walk (niektóre opracowane po raz pierwszy)!

Rzecz jest niezwykle ciekawa, bo znaczna część z opublikowanych wspomnień była dotychczas trudno dostępna. Ich pierwodruki pochodzą bądź z prasy z przełomu XIX i XX w., bądź – jak w przypadku Feliksa Wojciechowskiego – zostały opracowane na podstawie zachowanego rękopisu.

Pasjonaci historii powstania styczniowego, jakimi są Jan Kulpiński i Adam Malicki, wykonali tytaniczną pracę, opatrując wspomnienia licznymi i szczegółowymi przypisami. Wzbogacili w ten sposób lekturę powstańczych relacji o naukowy, krytyczny komentarz. Dodane aneksy z wojskowymi raportami i innymi dokumentami tłumaczonymi z rosyjskiego znakomicie uzupełniają powstańczą opowieść. Opracowania genealogiczne i kwerenda archiwalna w wyniku której zebrano w książce liczne zdjęcia, skany dokumentów oraz ilustracje są dodatkowym argumentem świadczącym o wyjątkowej pracowitości i kompetencjach autorów. Z kolei indeksy nazwisk i miejscowości sprawiają, że korzystanie i przeszukiwanie publikacji jest bardzo wygodne.

   

        

Książka jest dostępna na stronie wydawcy:

https://www.facebook.com/drukarniakontur/shop/?ref_code=mini_shop_profile_featured_shop_card_cta&ref_surface=profile

 

Wydawca: Drukarnia Kontur, Włoszczowa

ISBN: 978-83-65334070-1

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 430

Świętokrzyskie regionalia (cz. 138)

 

Józef Sygiet - Historia Oddziału Partyzanckiego Batalionów Chłopskich „Jana”

Opracowanie: Karolina Maciaszek

 

Józef Sygiet „Jan” pochodził z rodziny chłopskiej. Był jednym z bardziej znanych dowódców Batalionów Chłopskich i działaczem ludowym. W okresie PRL za swoją działalność okupacyjną był prześladowany i więziony. Dowodzony przez niego Oddział Partyzancki BCh (LSB) działający na Kielecczyźnie zasłynął wieloma brawurowymi akcjami. Były to m.in. atak na garnizon niemiecki w Szczekocinach, zamachy na tamtejszego burmistrza i komendanta policji granatowej, przechwytywanie transportów z żywnością, karanie polskich urzędników współpracujących z Niemcami, walka z hitlerowcami pacyfikującymi wsie.

Niniejsza publikacja ma charakter źródłowy. Zamieszczono w niej spisane przez Józefa Sygieta wspomnienia, zestawienia odznaczeń i awansów, materiały prasowe, jak i korespondencje dotyczące dowodzonego przez niego oddziału. Materiały te przechowywane są obecnie w Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego.

 

Spis treści

Wstęp…

Wspomnienia i relacje z lat 1937-1944…..

Pamiętnik dowódcy Grupy Partyzanckiej BCh w Obwodzie Włoszczowa…

Józef Sygiet „Jan” – biografia – K. Maciaszek….

Bibliografia…

Indeks nazwisk i pseudonimów…

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/historia-oddzialu-partyzanckiego-batalionow-chlopskich-jana

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-270-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 180

Świętokrzyskie regionalia (cz. 124)

 

Stanisław Michnowski „Z dziejów Polski i Skarżyska Kamiennej”

 

W polskiej historiografii poczesne miejsce zajmuje literatura wspomnieniowa. Publikacja „Z dziejów Polski i Skarżyska-Kamiennej” autorstwa znakomitego geofizyka, pracownika naukowego Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Stanisława Michnowskiego jest tego najlepszym przykładem. Autor nadał swym wspomnieniom zwartą, logiczną strukturę i chronologiczne ujęcie. Za punkt wyjściowy przyjął ukazanie losów rodziny Michnowskich, dziejów Skarżyska-Kamiennej oraz Młodzaw, a także historii Polski na przestrzeni wieków. Nowatorskie, niezwykle osobiste ujęcie przeżyć wplecionych w historię wsi, miasta, a nawet kraju sprawia, że czytelnik postrzega dzieje swego państwa z nieznanej dotąd perspektywy. Autor połączył walory tak charakterystycznego dla umysłów ścisłych analitycznego podejścia do życia z głębokimi emocjami. (fragment Wstępu)

 

Źródło:

https://neriton.pl/produkt/z-dziejow-polski-i-skarzyska-kamiennej

 

Wydawca: Neriton

ISBN: 978-83-66018-92-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 245

Świętokrzyskie regionalia (cz. 123)

 

Justyna Bielecka „Kuchnia świętokrzyska”

 

To już szósta z serii książek kuchni regionalnej „Mamo, daj mi przepis”. Wcześniej wydane zostały przepisy śląskie: „Ciasta i ciasteczka”, „Potrawy z warzyw, grzybów, kaszy i mąki”, „Dania mięsne i rybne”, „Przekąski i desery na małe przyjęcia” oraz „Przetwory oraz zioła w kuchni i spiżarni”. Wymienione tomy cieszą się dużym zainteresowaniem czytelników. Teraz przygotowaliśmy przepisy „Kuchni świętokrzyskiej”.

 

Książka podzielona została na działy, w których pogrupowane zostały: zupy, potrawy z ziemniaków, potrawy mięsne i z roślin strączkowych, potrawy z kapusty i grzybów, potrawy z kaszy i mąki, chleby i mazidła, potrawy z sera i jajek, desery, przetwory i nalewki. Smakosze regionalnej kuchni znajdą tu tradycyjne przepisy na przepyszne potrawy: zalewajkę, flaki, krupnik, kapuśniak, pyzy, śledzie, bigos, pierogi, gołąbki, kotlety, naleśniki, szarlotkę, ciasto drożdżowe, konfitury czy nalewki.

 

Przepisy na potrawy są sprawdzone przez pokolenia i gwarantują, że ze smakiem sięgniemy po dokładki. Wszystkie dania są proste do zrobienia. Całość, podobnie jak we wcześniejszych tomach została opatrzona pięknymi fotografiami.

Dodatkowo w drugiej części książki znajduje się notes na zapisanie własnych receptur. Wszystko po to, żeby ulubione przepisy mieć zawsze na wyciągnięcie ręki.

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/jednosc-dla-domu-91/5782/mamo-daj-mi-przepis-kuchnia-swietokrzyska

 

Wydawca: Jedność

Seria: Mamo, daj mi przepis

ISBN: 978-83-8144-593-1

Liczba stron: 264

Rok wydania: 2021

Świętokrzyskie regionalia (cz. 122)

 

Paweł Tkaczyk, Krzysztof Pęczalski

„Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kielcach”

 

Ten oryginalny w formie album jest wspólnym dziełem dwóch autorów: ks. Pawła Tkaczyka, dyrektora Muzeum Diecezjalnego w Kielcach, mającego pod swoją troskliwą pieczą zabytki sakralne znajdujące się na terenie diecezji kieleckiej, oraz Krzysztofa Pęczalskiego, znanego kieleckiego fotografa, od lat zajmującego się dokumentowaniem urody i walorów ziemi świętokrzyskiej.

Historia kieleckiej katedry obchodzącej właśnie swój jubileusz 850-lecia została zatem opowiedziana zarówno poprzez sugestywne, barwne słowo, jak i piękny, nastrojowy obraz. Przeglądając karty albumu, zgłębiamy burzliwą biografię tej świątyni, powstałej z fundacji biskupa krakowskiego Gedeona w 1171 r. i poświęconej w 1213 r. przez jego następcę bpa Wincentego Kadłubka. Na przestrzeni wieków, zachowując ciągłość kultu, przechodziła szereg architektonicznych przeobrażeń, zyskując w końcu obecny wygląd barokowej budowli, z wysmukłą sygnaturą oraz apsydą z romańskich ciosów pozostałych po pierwotnym kościele i naznaczonych gmerkami, znakami pierwszych budowniczych. Z kolejnych rozdziałów – Niebo, Ofiara, Skarb – dowiadujemy się wielu ciekawych informacji na temat programu ikonograficznego dekoracji malarskiej tej bazyliki, wyposażenia wnętrza i otoczenia kościoła, licznych ołtarzy, w tym głównego z imponującą nastawą i obrazem Wniebowzięcia NMP autorstwa Szymona Czechowicza, czy cennych zabytków przechowywanych w katedralnym skarbcu.

Zapoznając się z materialnym bogactwem kieleckiej katedry, poznajemy też jej gospodarzy i opiekunów: biskupów i proboszczów, artystów i mecenasów, duchownych i świeckich, którzy na miarę własnych możliwości dbali o swoją świątynię, będącą świadkiem ich silnej wiary i dziejowych przemian. Historia kieleckiej katedry to wszak szczególny dokument życia tutejszej wspólnoty wiernych i samych Kielc.

 

Ks. Paweł Tkaczyk, ur. w 1969 r., dr historii sztuki, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Kielcach, dyrektor ds. Budownictwa Sakralnego i Kościelnego diecezji kieleckiej, kapłan i wykładowca.

Krzysztof Pęczalski, ceniony fotograf, operator kamery, ur. w Pińczowie, zawodowo związany z ziemią świętokrzyską i Ponidziem. Jego prace ilustrują m.in. liczne albumy poświęcone tym małym ojczyznom.

 

Źródło:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/6005/katedra-wniebowziecia-najswietszej-maryi-panny-w-kielcach

 

Wydawca: Jedność

ISBN: 978-83-8144-585-6

Liczba stron: 300

Rok wydania: 2021

Świętokrzyskie regionalia (cz. 121)

 

ks. Bartłomiej Krzos 

„Przewodnik po dziejach Diecezji Sandomierskiej”

 

W 2018r. Diecezja Sandomierska obchodzi piękny jubileusz 200 lat swojego istnienia. Z tej okazji powstała niniejsza książka, która w przystępny sposób opisuje dzieje ziem leżących obecnie w granicach diecezji.

 

Źródło:

https://wds.pl/200-lat-diecezji-sandomierskiej-przewodnik-po-dziejach-diecezji-sandomierskiej,c111,p1011,pl.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

ISBN: 978-83-8101-205-8

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 432

Świętokrzyskie regionalia (cz. 120)

 

Elżbieta Orzechowska

„Duchowieństwo diecezji sandomierskiej w Powstaniu Styczniowym”

 

Zryw niepodległościowy 1863r. był ściśle powiązany z religijną motywacją społeczeństwa i katolicką tożsamością narodu. Uwidoczniło się to w zespoleniu ze sobą dwóch popularnych wówczas haseł: obrony wiary i wolności ojczyzny. Ludzie Kościoła nie pozostali obojętni na te wezwania. Nie znaczy to, że wszyscy solidarnie i jednomyślnie opowiedzieli się za walką zbrojną. Postawy duchowieństwa rzymskokatolickiego, podobnie jak innych grup społecznych w Królestwie Polskim, były bardzo zróżnicowane. Bezpośredni udział księży w insurekcji - wbrew twierdzeniu wielu badaczy - nie był też powszechny.

 

Zadaniem autorki było ukazanie w tej publikacji wielorakich zachowań duchownych diecezji sandomierskiej w dobie Powstania Styczniowego. Razem z innymi uczestnikami zrywu zbrojnego odegrali oni bowiem ważną rolę w podtrzymywaniu i utrwalaniu narodowej tożsamości i wolnościowych dążeń społeczeństwa polskiego, bez których nie byłoby wydarzeń 1918 r. Książka ukazuje się w ważnym czasie dla dziejów Polski: w setną rocznicę odzyskania niepodległości po 123 latach niewoli.

 

Źródło:

https://wds.pl/200-lat-diecezji-sandomierskiej-duchowienstwo-diecezji-sandomierskiej-w-powstaniu-styczniowym,c111,p1013,pl.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

ISBN: 978-83-8101-206-5

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 520

Świętokrzyskie regionalia (cz. 119)

 

ks. Bogdan Stanaszek „Diecezja Sandomierska 1818-2018”

Tradycje historyczne

 

Historyk napotyka na spore przeszkody, chcąc opisać dzieje diecezji. Wbrew pierwszym skojarzeniom nie chodzi tu o granice, kościoły, nawet te zabytkowe, majątki, również te wielkie. Te czynniki są ważne, ale podmiotem w historii jest człowiek. To ludzie tworzą instytucje, wznoszą budynki, wytyczają granice jednostek administracyjnych. Chcąc przedstawić historię diecezji rozumianej jako wspólnota wierzących trzeba przede wszystkim przypomnieć ludzi, który ją kształtowali. Spojrzenie badacza koncentruje się na duchownych, a świeccy pojawiają się niejako w tle, choć przecież oni współtworzą Kościół. Pewno usprawiedliwieniem takiego ujęcia jest fakt, że to biskupi i księża nadają ton pracy duszpasterskiej, a bez ich zaangażowanie życie religijne obumiera. Ze wstępu

 

Źródło:

https://wds.pl/200-lat-diecezji-sandomierskiej-diecezja-sandomierska-1818-2018,c111,p1019,pl.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

ISBN: 978-83-8101-197-6

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 160

Świętokrzyskie regionalia (cz. 118)

 

Bożena Ewa Wódz „Dzieje Zamku Królewskiego w Sandomierzu”

 

To opowieść o historii Wzgórza Zamkowego od neolitu, aż do czasów współczesnych. Opowieść o przemianach architektonicznych tego miejsca, o ludziach z nim związanych, wydarzeniach, jakie rozgrywały się w czasach, kiedy rozświetlał je sakralny blask królewskiej Korony i później, kiedy nadeszły czasy schodzenia w cień, upadku, aż wreszcie degradacji do funkcji więziennego gmachu.

 

Treść dopełniona bogatym wzorem ilustracji oraz luksusowa edycja obejmująca: artystyczne opracowanie graficzne, zastosowanie papieru i druku wysokiej jakości oraz dwie wklejki – jedną z planem więzienia w okresie międzywojennym i drugą z rysunkiem architektonicznym elewacji zamku w ujęciu południowo-wchodnim i północno-zachodnim, powinno spełnić oczekiwania najbardziej wymagających czytelników.

Wydanie książki zbiega się z obchodami 100-lecia Muzeum 

oraz 35-lecia funkcjonowania tej instytucji kultury w murach Zamku Królewskiego.

 

Projekt graficzny publikacji został przygotowany przez Bogumiłę Szlęk-Gancarz

 

Publikacja została wydana dzięki dofinansowaniu 

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

 

Źródło:

http://zamek-sandomierz.pl/sklep/publikacje/dzieje-zamku-kr%C3%B3lewskiego-w-sandomierzu-detail

http://www.zamek-sandomierz.pl/602-dzieje-zamku-krolewskiego-w-sandomierzu

 

Wydawca: Muzeum Okręgowe w Sandomierzu

ISBN: 978-83-88295-60-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 271

Świętokrzyskie regionalia (cz. 117)

 

Konrad Mucha „Z dziejów dawnego Fałkowa”

Od średniowiecza do 1945 roku 

 

Książka „Z dziejów dawnego Fałkowa” to publikacja historyka-pasjonata, która dopełnia obraz przeszłości Małej Ojczyzny – Fałkowa. Jest to klasyczne dzieło historii regionalnej, która pod mianem mikrohistorii zyskuje dziś coraz bardziej na znaczeniu. Autor w oparciu o szeroką bazę źródłową (źródła archiwalne, źródła drukowane, wspomnienia, relacje, ikonografia) daje czytelnikowi bogato ilustrowaną panoramę dziejów Fałkowa do 1945 r.

Z kart książki poznajemy m.in. właścicieli Fałkowa, dzieje parafii, poczet burmistrzów, wójtów, proboszczów i organistów. Z zainteresowaniem śledzimy rozwój rzemiosła, przemysłu i handlu oraz dzieje organizacji społecznych m.in. straży pożarnej. Autor przybliża też życie kulturalne i rozwój szkolnictwa w lokalnej społeczności. Na uwagę zasługuje też skatalogowanie w książce miejscowych zabytków, których obfitość może zadziwiać. Trudno więc nie zauważyć, że praca jest wielowątkowa i w znacznej części ukazuje lokalne dzieje na szerszym tle historycznym.

Niekwestionowaną zaletą książki jest przebogata warstwa faktograficzna, bogactwo źródeł, aparat naukowy i materiał ikonograficzny. Ogromne nagromadzenie wiedzy nadaje pracy charakter wręcz encyklopedyczny i zapewne zainteresowani będą sięgać często po tę jedną z pierwszych prób monograficznego opracowania dziejów Fałkowa. dr hab. JERZY GAPYS, prof. UJK

Źródło:

https://xlm.pl/ksiazka/z-dziejow-dawnego-falkowa-od-sredniowiecza-do-1945-roku

Więcej o publikacji:

https://echodnia.eu/swietokrzyskie/w-odkrywaniu-tajemnic-falkowa-z-pewnoscia-pomoze-ci-ta-ksiazka/ar/c1-15563390

 

Wydawca: Zona Zero Sp. z o.o.

ISBN: 978-83-66177-14-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 661

 

Świętokrzyskie regionalia (cz. 116)

 

„Świętokrzyskie studia archiwalno-historyczne”

Tom IX/2020

 

Redakcja naukowa: Łukasz Guldon, Edyta Majcher-Ociesa, Wiesława Rutkowska, Hubert Wilk

 

SPIS TREŚCI:

 

ARTYKUŁY

Iwona Pogorzelska – Pocztówka w zasobie Archiwum Państwowego w Kielcach na podstawie zespołu archiwalnego “Fotografie, pocztówki i dokumentacja epistolograficzna ze zbiorów Januariusza Glibowskiego, antykwariusza z Kielc” z lat 1890-1947

Lech Frączek – Rodziny szewców włoszczowskich w XIX wieku. Studium demograficzne

Piotr Sławiński – Ojciec Aleksander Klockowski OFM (zm. 1813) – autor pieśni okresu Insurekcji 1794 r. wykorzystanej w melodramacie Władysława Ludwika Anczyca (1823-1883) Kościuszko pod Racławicami

Lucyna Łysiak-Kosowska – Religijność i moralność katolików według struktury społecznej w dekanacie Miechocin w okresie międzywojennym

Agnieszka Dziarmaga – Pamięć mieszkańców dawnych sztetli o żydowskich sąsiadach. Wybrane aspekty – Działoszyce, Pińczów, Chmielnik

Anna Michalczyk – Obchody świąt narodowych w Końskich w okresie międzywojennym – 3 Maja i 11 Listopada w świetle źródeł archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach

Konrad Maj – Rozminowywanie terenów powiatu sandomierskiego po działaniach wojennych z lat 1944-1945

Tadeusz Banaszek – Udział wojska w życiu społeczno-gospodarczym województwa kieleckiego w latach 1945-1975

 

ŹRÓDŁA

Edyta Majcher-Ociesa – Pismo funkcjonariuszy Policji Komunalnej z 25 lutego 1919 roku, skierowane do Magistratu miasta Sosnowca w sprawie podwyższenia wynagrodzenia

Tomasz Karbowniczek – Odezwa Pierwszomajowa Komitetu Okręgowego Zagłębia Dąbrowskiego Komunistycznej Partii Robotniczej Polski i Zagłębiowskiego Okręgowego Komitetu Polskiej Partii Socjalistycznej z 1920 roku

 

RECENZJE I OMÓWIENIA

Lech Frączek, Księga Cechu Włoszczowskiego z Włoszczowy z lat 1819-1848, Włoszczowa 2019, ss. 135 – Łukasz Guldon

Krzysztof Ślusarek, Mieszkańcy Jędrzejowa Anno Domini 1886, Kraków 2019, ss. 204 – Lech Frączek

“Miechoviana. Szkice historyczne”, opracowanie zbiorowe pod redakcją Włodzimierza Barczyńskiego i Marcina Florka, Muzeum Wsi Miechowskiej w organizacji, Miechów 2018, ss. 92 – Andrzej Korban

Omówienia: Rodzina Policyjna w fotografii 1929-1939, red. nadkom. K. Musielak, T. Bracka, J. Olbrychowski, G. Szkotner, M. Zychowicz, Biuro Historii i Tradycji Policji Komendy Głównej Policji, Warszawa 2018, ss.179; Marcin Kania, Policja Państwowa w powiecie zawierciańskim 1927-1939. Struktura, działalność, wojenne i powojenne losy funkcjonariuszy, Wydawnictwo IPN, Katowice – Warszawa 2019, ss. 461; Robert Piwko, Raoul Sergiusz Madeła “Paproć” (1914-1945). Zarys biografii ostatniego szefa wywiadu Obwodu AK Sandomierz, Sandomierz 2019, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu, ss. 118; Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939-1945, red. T. Domański, E. Majcher-Ociesa, Wydawnictwo IPN, Kielce – Warszawa 2019; Policja Państwowa i Policja Województwa Śląskiego w kolorowej fotografii, red. nadkom. K. Musielak, G. Grześkowiak, M. Chlipała, Biuro Historii i Tradycji Policji Komendy Głównej Policji, Warszawa 2019, ss. 100; 100-lecie Policji Miasta Kielce, red. D. Palacz, K. Wątorek, P. Zalewski, Muzeum Narodowe w Kielcach, Kielce 2019, ss. 518; 100 lat sandomierskiej Policji. Dziedzictwo i współczesność, red. D. Chmielowiec, T. Giergiel, Sandomierz 2019, ss. 152; Dominik Flisiak, Działalność syjonistów-rewizjonistów w Polsce w latach 1944/1945-1950, Wydawnictwo TYGIEL, Lublin 2020, ss. 280; Eligiusz Małolepszy, Teresa Drozdek-Małolepsza, Kultura fizyczna i turystyka w województwie wołyńskim w latach 1921-1939, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań, ss. 301; Studium z rozwoju administracji, Kościoła i społeczności opatowskiej, red. Radosław Kubicki, [seria wydawnicza: Studia nad Rozwojem Miasta Opatowa i Powiatu Opatowskiego, t. 3], Kielce, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2020, ss. 260; Żydzi i wojsko polskie w XIX i XX wieku, red. T. Domański, E. Majcher-Ociesa, Wydawnictwo IPN, Warszawa – Kielce 2020, ss. 343; Teresa Kultys-Lentowicz, Krajobrazy piórem zatrzymane, Kielce 2020, ss. 338 – Zespół Redakcyjny

 

KRONIKA

Działalność Archiwum Państwowego w Kielcach w 2019 roku – Wiesława Rutkowska

Sprawozdanie z cyklu “Spotkań ze źródłem archiwalnym” w 2019 roku – Damian Kozłowski, Agnieszka Zięba-Dąbrowska

Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Przyjaciół Archiwum Diecezjalnego im. bł. Wincentego Kadłubka w Kielcach za rok 2019 – Lech Frączek

Sprawozdanie z realizacji serii wykładów Kieleckiego Towarzystwa Naukowego pt. “Wiedza: Otwarte!” w 2019 roku – Artur Kornacki

Sprawozdanie z realizacji nagrań do projektu Kieleckiego Towarzystwa Naukowego pod tytułem “By nie zapomnieć… Ludzie nauki, kultury i sztuki w Kielcach” w 2019 roku – Artur Kornacki

Sprawozdanie z udziału Archiwum Państwowego w Kielcach w Dniu Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 23 marca 2019 roku – Agnieszka Szczerba

Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. “Takie same dla wszystkich – znaczenie przedmiotów w postrzeganiu i kształtowaniu tożsamości narodowej i lokalnej”, Suchedniów, 7 września 2019 roku – Krzysztof Karbownik

Sprawozdanie z wystaw prezentowanych przez Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Kielcach w ramach projektu “Spotkania ze źródłem archiwalnym” – Elżbieta Woźniczka, Ewa Lewicka

Sprawozdanie z otwarcia wystawy “100 lat Huty >>Ludwików<< w Kielcach 1919-2019” w Muzeum Historii Kielc – Damian Kozłowski

Sprawozdanie z VIII edycji konkursu “Nasi sąsiedzi – Żydzi” (2020) – Tomasz Świątkowski

SYLWETKI

Ks. Józef Zdanowski – historyk Kościoła, muzealnik, bibliotekarz i archiwista – Andrzej Kwaśniewski

Informacja o autorach

Indeks osób

Indeks miejscowości

Fotografie

 

Źródło:

https://kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/swietokrzyskie-studia-archiwalno-historyczne-tom-ix

 

Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

http://www.kieleckietowarzystwonaukowe.pl/oferta-wydawnicza

 

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Archiwum Państwowe w Kielcach

ISSN: 2353-1223

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 376 stron + wkładka 56 stron na papierze kreda z 115 fotografiami

 

 

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego można nabyć 

w biurze Towarzystwa lub zamawiać:

listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce

telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328

e-mail: ktn@kieleckietowarzystwonaukowe.pl

 

Świętokrzyskie regionalia (cz. 115)

 

Antoni Heda-Szary Wspomnienia „Szarego”

"Szary" to legenda podziemnego państwa polskiego. Partyzant, który organizował brawurowe akcje bojowe na oddziały niemieckie, więzienia i banki, wymierzał chłosty volksdeutschom i gorliwym żandarmom, chronił i wspierał materialnie ludność cywilną… Zdradzony, został aresztowany i skazany na wielokrotną karę śmierci. Ta historia była opowiadana, śpiewana, przekazywana z ust do ust, mimo oficjalnego zakazu. Jej siła wynika z faktu, że "Szary" jest zwycięzcą w wymiarze moralnym i historycznym.

 

Źródło:

http://www.rytm-wydawnictwo.pl/nowosci/wspomnienia-8222-szarego-8221_p_1891.html 

Recenzje książki:

https://histmag.org/antoni-heda-szary-wspomnienia-szarego-recenzja-13826

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/6550/wspomnienia-szarego

 

Wydawca: Oficyna Wydawnicza RYTM

ISBN: 978-83-7399-875-9

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 468

Świętokrzyskie regionalia (cz. 114)

 

Andrzej Żychowski „500 lat osadnictwa żydowskiego w Opatowie”

 

Niniejsze opracowanie przedstawia rys historyczny ludności żydowskiej w Opatowie od początku osadnictwa, aż po dzień dzisiejszy. Najwięcej miejsca poświęcono okresowi międzywojennemu i II wojny światowej, czyli czasom stosunkowo nam bliskim i dotychczas najmniej zbadanym. Podczas pisania pracy wykorzystano materiały z kilkunastu archiwów, bibliotek i ośrodków naukowych mieszczących się w Warszawie, Radomiu, Sandomierzu, Opatowie, Krakowie, Kielcach i Jerozolimie. Najwięcej wykorzystano źródeł z Archiwum Państwowego w Kielcach – Oddział w Sandomierzu oraz archiwów prywatnych. Dzięki temu zaprezentowano szereg dokumentów, zdjęć i przedmiotów dotychczas nikomu nieznanych i uznawanych za bezpowrotnie zaginione. Ze Wstępu.

Opatów. Domy żydowskie przy ulicy Wąskiej, grudzień 1942 roku. 

Andrzej Żychowski (ur. 14 września 1961 roku w Opatowie) – nauczyciel, regionalista, działacz harcerski. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie (1993); dodatkowo ukończył studia podyplomowe w zakresie zarządzania w Akademii Pedagogicznej w Krakowie (2000) oraz informatyki w Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach 2001. Od roku 1986 nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 2 w Opatowie. Miłośnik i badacz historii Opatowa, ziemi opatowskiej oraz harcerstwa. Autor wielu artykułów publikowanych w: „Silva Rerum”, „Innowacjach”, „Czuwaj”, „Ziemi Opatowskiej”, „Głosie Opatowa”, „Kwartalniku Opatów”, „W blasku Kolegiaty”, a także publikacji książkowych: 80 lat harcerstwa w Opatowie (Opatów 1996), Był kiedyś Opatów i jego zacni mieszczanie, cz. I, II, III (Opatów 2004 i 2005), 90 lat harcerstwa w Opatowie (2006), 50 lat Szkoły Podstawowej Pomnik Tysiąclecia w Opatowie (2013).

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/500-lat-osadnictwa-zydowskiego-w-opatowie

 

Spis treści

Rozdział I

Osadnictwo żydowskie w Opatowie do II wojny światowej

Rozdział II

Kwestie prawne dla Żydów opatowskich

Rozdział III

Na wspólnej ziemi, razem, czy osobno?

Rozdział IV

Przywódcy religijni i kulturalni

Rozdział V

Okres II wojny światowej

Rozdział VI

Dokumenty i aneksy

Fotografie

Dokumenty

Bibliografia

Wykaz zdjęć i dokumentów

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-104-9

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 564

Świętokrzyskie regionalia (cz. 113)

 

Michał Korwin-Szymanowski „Dwór nad Nidą”

Zapiski ostatniego dziedzica z Mokrska (1905–1950)

 

Zapiski Michała Korwin-Szymanowskiego to wyjątkowy dokument ukazujący ostatni okres istnienia polskiego ziemiaństwa na przy kładzie losów właściciela niewielkiego majątku w Mokrsku Dolnym nad Nidą. To niespełna pół wieku, okres gdy świat się całkowicie zmienił; czas rewolucji i wojen, przemian społecznych i politycznych.

Znajdujemy tu opis licznych decyzji finansowych, ale przede wszystkim kłopotów i sukcesów związanych z gospodarowaniem w majątku. Mokrsko to dla niego warsztat pracy, ale też centrum życia rodziny: radości i smutków. Coraz bardziej czuje się z nim związany. „Wszystko, co tu jest, sam skonstruowałem, pobudowałem, zasadziłem i zorganizowałem”.

Przed gankiem dworu w Mokrsku Górnym

„Pieniądz jest konieczną dźwignią dobrobytu, spokoju i niezależności. Sam pieniądz szczęścia nie daje, może jednak do osiągnięcia szczęścia pomagać. Trzeba więc szanować pieniądz, rachunki ściśle prowadzić, często bilans majątku robić i odpowiednio do wyniku tego bilansu postępować”. Te słowa, zapisane w testamencie, mogą stanowić podsumowanie życia ostatniego dziedzica z Mokrska.

Źródło:

https://ksiegarnia.pwn.pl/Dwor-nad-Nida,875953248,p.html

Strony wydawcy:

http://www.nieoczywiste.pl

https://www.facebook.com/Nieoczywiste

Więcej o publikacji:

https://kielce.wyborcza.pl/kielce/7,47262,26758422,zapiski-ostatniego-dziedzica-z-mokrska-legionisci-wzieli-auto.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Nieoczywiste

ISBN 978-83-66402-53-9

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 216

Świętokrzyskie regionalia (cz. 112)

 

Dzieje Karczówki w Kielcach w latach 1624-2024

Tom VIII cz. 3: J. F. Carosi. Podróże po polskich prowincjach, 

obserwacje mineralogiczne i inne dodatkowe opisy tych ziem

 

Ukazuje się drukiem jedna z ważniejszych prac dotyczących m.in. geologii i mineralogii w Polsce, autorstwa Jana Filipa Carosiego, pt. "Reisen durch verschiedene polnische Provinzen, mineralogischen und andern Inhalts (Podróże po polskich prowincjach, obserwacje mineralogiczne i inne dodatkowe opisy tych ziem)", wydana w Lipsku w latach 1781-1784 w dwóch częściach. Co się tyczy przekładu jej tekstu z języka niemieckiego na polski, to w tym miejscu należy zaznaczyć, że przekład ten jest tłumaczeniem typowo filologicznym, i podana terminologia fachowa stanowi propozycję translatora. Wyjaśnienie jej specyfiki planowane jest w kolejnych częściach naszej edycji, takich jak, geologiczna i mineralogiczna, krajoznawcza, historyczna.  (…)

 

(…) Monografia będzie składać się z dziesięciu tomów, z których w pierwszym omówione zostały początki fundacji, okoliczności przybycia bernardynów na Karczówkę oraz powstanie jej insygniów, nawiązujących do herbu fundatora i herbów tych biskupów, którzy prawdopodobnie w XVIII wieku przyczynili się do rozbudowy Karczówki. Drugi fragment tego tomu został poświęcony osobie jej fundatora z 1624 roku Marcina Szyszkowskiego, ale jako człowieka Kościoła, realizującego postanowienia Soboru Trydenckiego, którego najwybitniejszym przedstawicielem był św. Karol Boromeusz, stanowiący dla biskupa krakowskiego wzór do naśladowania. (…) dr Jerzy Michta

Książka na stronie wydawcy:

http://www.mhki.kielce.eu/zawartosc/dzieje-karczowki-w-kielcach-w-latach-1624-2024-t-viii-cz-2-i-3

 

Wydawca: Muzeum Historii Kielc

ISBN: ISBN 978-83-63477-17-2

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 437