Jerzy Gajdziński „Golgota Narodów”
Opowieść o życiu w łagrach i ucieczce z Workuty
Wydanie 2
"Golgota narodów" to przejmujące, zbeletryzowane wspomnienia Polaka, który w 1940 roku, mając zaledwie 15 lat, w drodze do formującego się we Francji Wojska Polskiego wpadł w ręce NKWD przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy rumuńskiej, w wyniku czego spędził ponad ponad 6 lat w różnych koloniach karnych dla nieletnich, więzieniach i łagrach na terenie ZSRR. Jego gehennę zakończyła rzecz uznawana za niemożliwą do dokonania – udana ucieczka z Workuty. Książka zaskakuje niezwykle plastycznym, niemal fotograficznym, opisem życia w sowieckich obozach koncentracyjnych i – jednocześnie – ukazuje ogrom cierpień zadanych milionom niewinnych ludzi przez zbrodniczy system komunistyczny. Nie jest to jednak sucha i monotonna relacja. Akcja toczy się szybko i ma swoją dramaturgię. Jednocześnie Autor przybliża Czytelnikowi historyczne i polityczne tło zjawisk i wydarzeń, których ofiarą padli nie tylko Polacy, ale wszystkie narody zamieszkujące ogromne obszary Europy i Azji „uszczęśliwione dobrodziejstwami” rewolucji socjalistycznej i władzy Stalina.
W styczniu 2021 roku, kiedy wspomnienia ukazały się po raz pierwszy, napisaliśmy: "Na okładce widzimy pozostałości zony śmierci „Workutłagru” sfotografowane w 1990 roku przez Tomasza Kiznego. Zdjęcie wymowne. Niby wiosna, niby odwilż, ale śnieg jeszcze całkiem nie stopniał. Druty kolczaste porzucone i przechylone. Ale przecież jeszcze stoją. Kto wie… Jak mróz znów chwyci, to może nie będzie większego problemu żeby je wyprostować i wykorzystać do tego samego celu." Mróz chwycił ponownie 24 lutego 2022 roku. Obraz współczesnej Rosji potwierdza te obawy. Mimo upływu 80 lat od wydarzeń opisywanych przez Jerzego Gajdzińskiego niewiele zmieniło się w mentalności Rosjan i w sposobie funkcjonowania ich państwowości opartej na kłamstwie, terrorze i ludobójstwie. Dokonana przez autora wnikliwa analiza podstaw zbrodniczego sowieckiego systemu politycznego wyjaśnia wiele aspektów tego co dzieje się obecnie w napadniętej zbrojnie Ukrainie i co może czekać całą Europę, jeśli wolny świat nie zdobędzie się na zdecydowaną i skuteczną reakcję.
Autor był przed wojną harcerzem i wyraźnie zaznacza, że jego postawy, hart ducha i umiejętności, dzięki którym zdołał zachować godność, przetrwać i uciec, wyniósł z domu i właśnie z harcerstwa. No i miał wiele szczęścia. Wprawdzie przez siedem lat prześladował go prawdziwy pech, ale w pewnym momencie Opatrzność wzięła go w obronę i czuwała nad nim w każdej chwili ucieczki z Workuty. Tylko dlatego możemy dziś te unikalne wspomnienia przeczytać.
Na 791 stronach ukazany jest, niemal z fotograficzną precyzją, obraz życia w sowieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych, a także mechanizmy polityczne jakie doprowadziły do niewyobrażalnych rozmiarów zbrodni komunistycznych. A przy tym, nie jest to nudna relacja. Autor był dziennikarzem i pisarzem. Wiedział jak zainteresować czytelnika i swoje wspomnienia zbeletryzował. Akcja toczy się wartko i wciąga. Wydanie drugie zostało wzbogacone w mapy i ponad 200 unikatowych, archiwalnych fotografii ilustrujących realia świata z jakim przyszło się zmierzyć autorowi.
Syn autora - Marek Gajdziński
pisze: Po wielu, wielu latach i licznych
perypetiach spełniłem ostatnią wolę mego ojca. Jego wspomnienia z łagrów
sowieckich i z ucieczki z Workuty ujrzały światło dzienne. To była jego życiowa
misja – opisać mechanizmy nieludzkiego, sowieckiego systemu, który jemu zabrał
tylko młodość i zdrowie, ale milionom innych odebrał życie. Pierwszy
rękopis wspomnień skonfiskował mu Urząd Bezpieczeństwa w 1950 roku. Ojciec odtworzył
je w latach 80. W obawie przed kolejną konfiskatą kolejne rozdziały ukrywał w
leśnych skrytkach w okolicy podwarszawskich Ząbek i Zielonki. Ukończone
dzieło było zbyt obszerne jak na możliwości druku w wydawnictwach podziemnych.
Próbowało tego wydawnictwo "Przedświt". Ostatecznie tylko „Kultura
Niezależna” (nr 40) opublikowała jeden rozdział wspomnień. Później były sprawy
pilniejsze. Aż w końcu jest. Książka jest pięknie wydana, co jest zasługą
fundacji i wydawnictwa Jakobstaf.
Książka na stronie wydawcy:
https://www.jakobstaf.pl/wydawnictwa/golgota-narodow-wydanie-2
Tam też zamieszczono kilkadziesiąt przykładowych stron książki.
Recenzje
publikacji:
Wydawca: Fundacja Jakobstaf!
ISBN: 978-83-964371-1-2
Rok wydania: 2022
Liczba stron: 791