„Łódzkie. Między Bzurą, Pilica i Wartą. Przewodnik”

 

Mirek Osip-Pokrywka „Łódzkie. Między Bzurą, Pilica i Wartą. Przewodnik”

 

Województwo łódzkie usytuowane w samym centrum Polski pozbawione jest sztandarowych atrakcji turystycznych, jakimi mogą się chwalić nadbałtyckie plaże, karpackie szlaki górskie, czy mazurskie jeziora. Są nawet tacy, którzy mieszkając tu po kilkanaście lat, nie znajdują wokół siebie nic ciekawego. Dowody na to, jak niewiele widzą, znajdą Państwo na następnych blisko dwustu stronach tej książki. Odkryłem ich dla Państwa 40 – tyle, ile jest podrozdziałów tej publikacji. Bo nie jest to typowy przewodnik. To raczej zbiór opowieści o miejscach szczególnych. Czasami są to duże aglomeracje, niewielkie miasteczka, wielokrotnie wioski, ale również obiekty przyrodnicze. Każda z opowieści rozwijana jest wokół konkretnej historii, legendy, przekazu ludowego lub postaci. Uzupełnieniem każdego takiego eseju są informacje zawarte w ramkach. Pozwalają one czytelnikowi na lepszą orientację na miejscu, ocenę kontekstu i doradzają, co warte jest obejrzenia w okolicy.

 

Przewodnik opisuje:

– główne krainy geograficzne i historyczne województwa łódzkiego ze szczegółowymi mapami: od północy Ziemia Łęczycka i Łowicka, na zachodzie Ziemia Sieradzka, na wschodzie Ziemia Rawska i Tomaszowska, oraz na południu Ziemia Wieluńska i Ziemia Piotrkowska.

– ponad 100 miejsc. Miasta, miasteczka, wioski – a tam około pół tysiąca zabytkowych obiektów. Szlaki piesze, rowerowe i kajakowe. Kompleksy leśne, parki krajobrazowe, rezerwaty i pomniki przyrody. Szlaki wodne i malownicze doliny głównych rzek: Bzury, Pilicy i Warty.

– wszystko zilustrowane autorską fotografią – ponad 600 kolorowych zdjęć.

 

Mirek Osip-Pokrywka podróżuje po świecie i publikuje materiały o ciekawych miejscach, krajach i kulturach w magazynach podróżniczych, pismach popularnonaukowych i periodykach krajoznawczych. Wydał (także z żoną) kilkanaście przewodników turystycznych i albumów fotograficznych. Za ostanie swoje dzieło, dwutomowy Leksykon Zabytków Architektury Kresów Wschodnich, podczas Warszawskich Targów Książki w 2018 r. otrzymał Nagrodę Magellana w kategorii Wydarzenie Roku.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/7610/lodzkie-miedzy-bzura-2c-pilica-i-warta-przewodnik

 

Wydawca: Jedność

ISBN: 9788381449939

Liczba stron: 192

Rok wydania: 2023

„Łotwa – ilustrowany przewodnik historyczny. Inflanty Polskie i Kurlandia”

 

Mirek Osip-Pokrywka  

„Łotwa – ilustrowany przewodnik historyczny. Inflanty Polskie i Kurlandia”

 

Cztery krainy historyczne rozciągające się na terenie współczesnej Łotwy. Kurlandia na zachodzie, centralnie Semigalia, Liwlandia na północy, Łatgalia na południowym wschodzie – historycznie określana jako Polskie Inflanty, oraz stołeczna Ryga, najważniejsze miasto średniowiecznych Inflant. Każda z krain zilustrowana szczegółową mapą, a w przypadku Rygi planem miasta – ułatwiającymi orientację w terenie i precyzyjną lokalizację.

Ponad 100 miejscowości bogato zilustrowanych autorską fotografią (700 zdjęć!), w tym około pół tysiąca historycznych obiektów – ze szczegółowym opisem tych, które cechują związki z polskim dziedzictwem kulturowym sięgającym czasów I i II Rzeczypospolitej.

 

Średniowieczne warownie rycerzy Zakonu Kawalerów Mieczowych, biskupie zamki i rezydencje, pałace i ogrody książęce, szlacheckie dwory i ziemiańskie majątki, ryskie secesyjne kamienice, świątynie i nekropolie, miejsca pamięci i chwały oręża.

Siedziby i fundacje starych polsko-inflanckich rodów: Borchów, Hylzenów, Kierbedziów, Korffów, Manteufflów, Mohlów, Platerów, Ryków, Sołtanów, Szadurskich, Tyzenhauzów, Zyberków itd. Miejsca emigracji i nauki słynnych rodaków w czasach braku polskiej państwowości.

 

Przewodnik opisuje:

– krainy geograficzne i historyczne rozciągające się na terenie współczesnej Łotwy, szczególnie związane z polskim dziedzictwem kulturowym sięgającym czasów I i II Rzeczypospolitej.

– ponad 100 miejscowości, biskupie zamki i rezydencje, pałace i ogrody książęce, szlacheckie dwory i ziemiańskie majątki, ryskie secesyjne kamienice, świątynie i nekropolie, miejsca pamięci i chwały oręża.

– wszystko zilustrowane autorską fotografią – ponad 700 kolorowych zdjęć.

 

Mirek Osip-Pokrywka podróżuje po świecie i publikuje materiały o ciekawych miejscach, krajach i kulturach w magazynach podróżniczych, pismach popularnonaukowych i periodykach krajoznawczych. Wydał (także z żoną) kilkanaście przewodników turystycznych i albumów fotograficznych. Za ostanie swoje dzieło, dwutomowy Leksykon Zabytków Architektury Kresów Wschodnich, podczas Warszawskich Targów Książki w 2018 r. otrzymał Nagrodę Magellana w kategorii Wydarzenie Roku.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/8193/lotwa-ilustrowany-przewodnik-historyczny-inflanty-polskie-i-kurlandia

 

Wydawca: Jedność

ISBN: 9788383530253

Liczba stron: 208

Rok wydania: 2025

„Zabytkowe klasztory w Małopolsce”

 

Marcin Pielesz „Zabytkowe klasztory w Małopolsce”

Przewodnik

 

Publikacja „Zabytkowe klasztory w Małopolsce” wpisuje się w popularny w ostatnich latach nurt tzw. turystyki pielgrzymkowej. Umożliwia kompleksowe zapoznanie się z dziedzictwem zabytkowych konwentów, które od wieków kształtują polską religijność i kulturę. Prezentujemy obiekty klasztorne usytuowane w bliższych i dalszych okolicach Krakowa: od położonych z dala od głównych szlaków turystycznych pereł architektury w Bieczu, Hebdowie i Alwerni, poprzez ważny ośrodek kultu maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej i prastare opactwo w Tyńcu z uposażeniem obejmującym niegdyś „pięć miast i sto wsi”, aż po świątynię benedyktynek w Staniątkach, Bazylikę Grobu Pańskiego w Miechowie oraz zespół klasztorny norbertanek w Imbramowicach. W kronikach klasztornych, ale także w ich wnętrzach, na krużgankach i dziedzińcach, w parkach i ogrodach, w elementach wyposażenia, na murach i w podziemiach, zapisany został genius loci – urzekający duch czasu i miejsca. Pradawne gmachy małopolskich konwentów, mimo różnorakich zawirowań dziejowych, prawie bez wyjątku i niemal bez przerwy – to ewenement w skali naszego kraju! – pozostają we władaniu swych pierwotnych gospodarzy.

 

Odbiorcy: - miłośnicy historii Polski - pielgrzymi - amatorzy turystyki - osoby wrażliwe na piękno architektury i sztuki Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę? Klasztory są kunsztownymi perłami architektury i skarbnicami piękna, a także depozytariuszami tych treści dziedzictwa, które zazwyczaj nie od razu sobie uświadamiamy: życia i śmierci, modlitwy i pokuty, radości, rozterek i strapień minionych, a także obecnych pokoleń wspólnot zakonnych oraz wiernych świeckich.

 

Oto siedemnaście zabytkowych zespołów klasztornych – świadków losów osób w nich przebywających, a także burzliwych dziejów naszej Ojczyzny. Na bogactwo treści naszego przewodnika składają się: barwne fotografie wraz z dołączonymi do nich szczegółowymi opisami architektury, dzieł sztuki i wyposażenia wnętrz, zarys dziejów prezentowanych klasztorów, a także zamieszkujących je zgromadzeń zakonnych, dane teleadresowe obiektów oraz słownik terminów. W publikacji anonsujemy ponadto obiekty i atrakcje turystyczne znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie opisywanych konwentów.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/2503/zabytkowe-klasztory-w-malopolsce-przewodnik

 

Wydawca: Jedność

ISBN: 978-83-7660-928-7

Liczba stron: 271

Rok wydania: 2014

„Zamki, pałace i dwory Dolnego Śląska. Powiat oleśnicki”

 

Damian Dąbrowski „Zamki, pałace i dwory Dolnego Śląska. Powiat oleśnicki”

 

Na kartach przewodnika „Zamki, pałace i dwory Dolnego Śląska. Powiat oleśnicki” Damian Dąbrowski przedstawił dzieje rezydencji, które przetrwały do naszych czasów, jak i tych które powoli zamieniają się w ruiny lub znikły z krajobrazu regionu. Autor kreśli losy każdego z obiektów od czasów powstania aż do chwili obecnej. Mimo historycznych zawirowań, na terenie powiatu zachowało się niemal 60 zamków, pałaców, dworów oraz siedzib wolnych właścicieli ziemskich. Wybierając obiekty do przewodnika autor przeprowadził wnikliwą kwerendę źródeł przedwojennych, sięgnął ponadto do opracowań konserwatorskich.

 

Przewodnik Damiana Dąbrowskiego stanowi doskonałe kompendium wiedzy o historii rezydencji oraz ich właścicielach. Najstarszym z opisanych obiektów jest zamek w Oleśnicy, którego początki sięgają XIV stulecia. Znaczna część zamków, pałaców i dworów na tym terenie znajduje się w nienajlepszym stanie technicznym. Niszczeje między innymi zamek w Bierutowie a także pałace w Posadowicach czy Dalborowicach. Od czasu do czasu podejmowane są na szczęście działania powstrzymujące degradację niektórych obiektów. Autor zauważa, że większość z rezydencji leżących na terenie powiatu można jeszcze uratować i przywrócić im choćby cień dawnej świetności.

 

Damian Dąbrowski zamieścił w publikacji szereg wiadomości o innych zabytkach oraz atrakcjach przyrodniczych znajdujących się w pobliżu opisywanych rezydencji. Warto nadmienić, że w pracy nad przewodnikiem autor wykorzystał wywiady przeprowadzone z mieszkańcami powiatu oleśnickiego. W bogato ilustrowanym przewodniku znajdziemy fotografie archiwalne i współczesne opisywanych obiektów a także mapki przedstawiające założenia pałacowo-folwarczne. Niniejsza publikacja jest trzecim tomem serii. W ubiegłych latach ukazały się przewodniki „Pałace Dolnego Śląska. Powiat trzebnicki. Gmina Trzebnica i Zawonia” oraz „Pałace Dolnego Śląska. Powiat wołowski”. Polecam.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/damian-dabrowski-zamki-palace-i-dwory-dolnego-slaska-powiat-olesnicki-p-959.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

ISBN: 978-83-68018-65-3

Liczba stron: 404

Rok wydania: 2024

„Zapomniane miejsca. Opolskie” Część zachodnia. Przewodnik

 

Jakub Jagiełło „Zapomniane miejsca. Opolskie” Część zachodnia. Przewodnik

 

„Zapomniane miejsca. Opolskie” Część zachodnia to kolejny przewodnik z bestsellerowej serii, w którym znajdziemy obiekty których „się nie zwiedza” i „się nie opisuje”. Jak czytamy we wstępie, pierwotnie budowle znajdujące się na terenie województwa opolskiego, miały zostać przedstawione w jednym tomie. W trakcie prac nad przewodnikiem, po przeprowadzeniu inwentaryzacji w terenie, okazało się jednak, że miejsc, które warto przypomnieć czytelnikom jest znacznie więcej niż początkowo zakładano. Stąd też postanowiono „podzielić województwo” na dwa tomy. W tomie pierwszym znalazły się powiaty zachodnie, a więc: nyski, opolski, brzeski, kluczborski i namysłowski, w tomie drugim przestawiono natomiast powiaty leżące na wschodzie. W sumie autor odwiedził i opisał na kartach przewodnika 106 opuszczonych miejsc.

 

Podobnie jak w innych tomach serii Zapomniane miejsca, w niniejszym przewodniku znajdziemy mnóstwo ciekawostek związanych z obiektami, które zazwyczaj omijają niedzielni turyści. Miejsca te położone są na ogół w pewnym oddaleniu od uczęszczanych szlaków, często dotarcie do nich wymaga przezwyciężenia pewnych trudności. Kiedy znajdziemy się u celu, również należy zachować ostrożność. Często bowiem wewnątrz opisywanych budowli znajdują się niezabezpieczone przejścia, nadwyrężone stropy, popękane ściany. Miejsca szczególnie niebezpieczne, w tym grożące zawaleniem, autor zaznaczył w przewodniku ikonką wykrzyknika. 

 

Jakub Jagiełło na kartach przewodnika przedstawia opuszczone i zrujnowane pałace i dwory. Przypomina historię nieczynnych od dawna fabryk, oraz nieco mniejszych budynków takich jak browary, gorzelnie, młyny, wiatraki, spichlerze i obiekty architektury kolejowej. Nieco mniej mamy tu natomiast obiektów militarnych. Opisy niektórych obiektów zostały wzbogacone o informacje biograficzne przybliżające postacie, które związane były z danym miejscem. Przewodnik zawiera precyzyjne wskazówki, umożliwiające dotarcie do obiektów, mapki, na których budowle zostały zaznaczone, kolorowe wkładki z fotografiami a także słowniczek objaśniający trudniejsze określenia wykorzystane w tekście. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-opolskie-czesc-zachodnia-p-858.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-68018-34-9

Liczba stron: 172

Rok wydania: 2024

„Zapomniane miejsca. Lubuskie” Część północna. Przewodnik

 

Jakub Jagiełło, Adam Sowa „Zapomniane miejsca. Lubuskie”

Część północna. Przewodnik

 

Na kartach przewodnika „Zapomniane miejsca. Lubuskie” autorzy, Jakub Jagiełło oraz Adam Sowa, przedstawili 113 opuszczonych obiektów znajdujących się w północnej części tego województwa. Tom został podzielony na kilka rozdziałów. W pierwszym przybliżono historię miejsc leżących w okolicach Międzyrzecza i Świebodzina, w drugim, obiekty położone w rejonie Słubice – Kostrzyn, wzdłuż granicy z Niemcami. Kolejne rozdziały zawierają solidną dawkę wiadomości o zapomnianych miejscach w okolicy Gorzowa Wielkopolskiego oraz w powiecie strzelecko-drezdeneckim.

 

Podobnie jak w przypadku poprzednich przewodników także i tym razem znajdziemy tu praktyczne informacje o zabytkowych budowlach oraz miejscach, które zazwyczaj pomijamy w trakcie wakacyjnych lub urlopowych wyjazdów. Na opisywanym terenie występuje znaczne zagęszczenie nieużytkowanych już obiektów wojskowych oraz starych rezydencji. Oprócz fortyfikacji, bunkrów, zamków, pałaców i dworów nie brak jednak w lubuskim opuszczonych świątyń i cmentarzy ewangelickich. Z przewodnikiem w dłoni odwiedzimy nieczynne od lat obiekty przemysłowe, zabytki techniki, przystaniemy na chwilę obok nietypowych pomników, wież i mostów.

 

Znacznym ułatwieniem w dotarciu do opisywanych miejsc są bardzo dokładne wskazówki zamieszczone przez autorów, w tym współrzędne GPS. Na ostatnich stronach przewodnika znajdziemy słowniczek, w którym wyjaśniono bardziej skomplikowane terminy, związane głównie z architekturą, a także indeks wszystkich miejscowości. Po przybyciu do opuszczonego obiektu nie należy zapominać o zachowaniu szczególnej ostrożności, niektóre z budowli znajdują się bowiem w złym stanie technicznym. Miejsca takie zaznaczono w przewodniku ikonką wykrzyknika. Upływ czasu a także brak zainteresowania właścicieli lub lokalnych władz sprawia, że niektóre obiekty, do których dotarli autorzy, za kilka lat znikną z krajobrazu regionu. Warto zatem pospieszyć się ze zwiedzaniem. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-lubuskie-czesc-polnocna-zm-16-p-781.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-67240-88-8

Liczba stron: 196

Rok wydania: 2023

„Zapomniane miejsca Dolnego Śląska. Sudety Środkowe i Wschodnie”

 

Jakub Jagiełło „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska. Sudety Środkowe i Wschodnie”

 

Obfitujący w tysiące zabytkowych budowli Dolny Śląsk należy do najbardziej tajemniczych regionów naszego kraju. Malownicze widoki i bogata historia tych ziem od dawna przyciągają rzesze turystów. Czasem warto jednak zmienić zaplanowaną trasę wędrówki i zwiedzić mniej znane, nie oblegane przez tłumy miejsca. Z przewodnikiem Jakuba Jagiełły w plecaku dotrzemy do zrujnowanych zamków, grodzisk, pałaców i znajdujących się często w ich pobliżu mauzoleach oraz dworów. Odnajdziemy kościoły, które od lat nie pełnią już funkcji sakralnych i klimatyczne, choć często zdewastowane, cmentarze ewangelickie. W przewodniku zostały przedstawione nieużytkowane od dawna obiekty przemysłowe, zabytki techniki oraz obiekty militarne, fortyfikacje i bunkry z okresu II wojny światowej.

 

Tereny opisane na kartach przewodnika od dawna przyciągają miłośników historii. Nic zatem dziwnego, że dziesięć lat po pierwszej edycji przewodnika na półkach w księgarniach pojawiło się jego nowe, uaktualnione wydanie. Niektóre z opisanych w poprzednim wydaniu obiektów znikły już niestety z krajobrazu Sudetów Środkowych i Wschodnich a inne niebawem podzielą ich los. Tego typu budowle, z których pozostały jedynie resztki ukrytych gdzieś w zaroślach fundamentów, nie zostały uwzględnione w niniejszym wydaniu. Jakub Jagiełło zauważa jednak, że na Dolnym Śląsku można zaobserwować pozytywne zmiany w odniesieniu do zabytków, co pozwala mieć nadzieję, że w kolejnych latach coraz więcej opuszczonych obiektów zyska szanse na ocalenie i drugie życie.

 

W sumie Jakub Jagiełło opisał w przewodniku aż 123 warte odwiedzenia miejsca. Nie należy zapominać, że większość z nich znajduje się z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych. Autor podzielił przewodnik na trzy rozdziały. W pierwszym z nich scharakteryzował obiekty leżące w okolicach Wałbrzycha, Świdnicy i Dzierżoniowa, w drugim północną część Kotliny Kłodzkiej i okolice Ząbkowic Śląskich. Miejsca znajdujące się w południowej części Kotliny Kłodzkiej znajdziemy natomiast w rozdziale trzecim, ostatnim. Wszyscy miłośnicy eksploracji, przed przystąpieniem do zwiedzania budowli opisanych w przewodniku, powinni pamiętać o konieczności zachowania szczególnej ostrożności. Miejsca najbardziej niebezpieczne zostały oznaczone ikonką wykrzyknika. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-dolnego-slaska-sudety-srodkowe-i-wschodnie-p-851.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-68018-25-7

Liczba stron: 160

Rok wydania: 2024

„Pałace świętokrzyskie. Dzieje – atrakcje – sekrety”

 

Rafał Jurkowski „Pałace świętokrzyskie. Dzieje – atrakcje – sekrety”

 

Pałace Świętokrzyskie to drugi tom serii przewodników Świętokrzyskie wędrówki historyczne. Przedstawiono w nim losy niemal sześćdziesięciu pałaców znajdujących się w granicach województwa świętokrzyskiego. Są pośród nich tak znane budowle jak Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach czy pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, są również obiekty, które w trakcie wieków utraciły funkcje obronne i z zamków przeistoczyły się w pałace. Znajdziemy na kartach przewodnika informacje o zabytkach, które podzieliły los pałacu Karskich we Włostowie, i na skutek dziejowych zawirowań z architektonicznych perełek zamieniły się w porośnięte trawą ruiny. W przewodniku znalazło się również miejsce na przypomnienie historii pałacyków wzniesionych na terenie Kielc i Ostrowca Świętokrzyskiego na przełomie XIX i XX stulecia.

 

Podobnie jak w poświęconym zamkom świętokrzyskim,  pierwszym tomie serii, także w niniejszej książce zamieszczone zostały informacje o wartych odwiedzania zabytkach znajdujących się w pobliżu opisywanych obiektów.

Źródło:

https://www.wydawnictwocm.pl/rafal-jurkowski-palace-swietokrzyskie-dzieje-atrakcje-sekrety-p-449.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Świętokrzyskie wędrówki historyczne

ISBN: 978-83-66371-33-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 240

„Kalwarie polskie”

 

Marek Prejs „Kalwarie polskie”

Perspektywa komunikacyjna

 

Praca jest próbą opisu naukowego najważniejszych i najbardziej reprezentatywnych kalwarii w ich rozwoju czasowym, znajdujących się obecnie na terenie Polski. I tak obok powszechnie znanych obiektów pochodzących z XVII wieku, takich jak Kalwaria Zebrzydowska, Pakoska, Wejherowska, Pacławska, Krzeszowska czy Wambierzycka, oraz kalwarii z XVIII wieku, takich jak Kalwaria Annogórska, opisowi poddane zostały również mniej znane obiekty architektoniczno-krajobrazowe, dziewiętnastowieczne i z I połowy XX wieku, np. Kalwaria Piekarska, Głotowska, Ujska, tzw. małe kalwarie słupowe na Dolnym Śląsku, Kalwarie Wielewska, Panewnicka, oraz te całkiem współczesne, z końcówki wieku XX i XXI, jak Kalwaria Gietrzwałdzka, Kodeńska, Golgota Beskidów, Kalwaria w Wąsoszu Górnym, w Wierszach na obrzeżach Puszczy Kampinoskiej, w Pratulinie na Podlasiu czy też w Kurzętniku na Pojezierzu Brodnickim.

Uwzględnienie tych najnowszych założeń na równych prawach i z jednakową dokładnością, jak w przypadku ich utytułowanych barokowych poprzedniczek, umożliwiło całościowy ogląd fenomenu polskich kalwarii, ich rangi artystycznej i miejsca w dziedzictwie kulturowym, kształtującym naszą narodową tożsamość. Przy czym zastosowanie aparatury teorii komunikacji pozwoliło wykazać, jak skomplikowanym i wielopiętrowym są one tekstem kultury. Komunikują się językiem przestrzeni, będąc systemem „przestrzennych podpór” pamięci kulturowej (Assmann), językiem dekoracji plastycznej i towarzyszących im napisów, dzięki konsekwentnej teatralizacji i oralizacji programów treściowych, również językiem gestu i ciała, poprzez właściwe im praktyki cielesne (Connerton). Całość wzbogaca oryginalny autorski materiał fotograficzny, będący wynikiem wielu lat pracy „w terenie” i stanowiący organiczny element samego wywodu.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-16666-Kalwarie-polskie-Perspektywa-komunikacyjna.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5596-4

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 298

 

 

Łukasz Bukowiecki „Muzea-preteksty”

Niezrealizowane przedsięwzięcia muzealne wobec negatywnego dziedzictwa w Warszawie

 

Książka przedstawia niezrealizowane koncepcje muzeów, które formułowano w kontekście przełomowych dla Warszawy momentów XX wieku. Były one pretekstem do fizycznej transformacji i symbolicznego przechwycenia budowli postrzeganych jako „negatywne dziedzictwo” (Lynn Meskell). Muzea te miały służyć zagospodarowaniu i przekształceniu budynków, o których dalszą przyszłość toczono publiczne spory: opuszczony przez wiernych w 1915 roku sobór prawosławny na pl. Saskim, szykowany do powojennej odbudowy Zamek Królewski, odziedziczony po PRL-u Pałac Kultury i Nauki. Kto i dlaczego domagał się utworzenia muzeów w tych obiektach? Dlaczego te muzea nie powstały? Co z tego wynikło? Podstawą analiz są m.in. materiały archiwalne, dokumentacja projektowa, artykuły prasowe, a nawet utwory literackie.

Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej, która w 2020 roku otrzymała wyróżnienie w konkursie Nagroda Prezydenta m.st. Warszawy za prace dyplomowe z zakresu rozwoju Warszawy.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-17224-Muzea-preteksty-Niezrealizowane-przedsiewziecia-muzealne-wobec-negatywnego-dziedzictwa-w-Warszawie.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5420-2

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 414

„Pomniki historii”

 

Monika Karolczuk „Pomniki historii”

 

Na szczególne wyróżnienie, jakim jest uznanie za pomnik historii, zasłużyły nie tylko miejsca szeroko znane ze swego historycznego znaczenia, jak zespoły miejskie Krakowa, Warszawy, Gdańska, Torunia czy Poznania, najstarsze opactwa, owiane aurą potęgi i malowniczości zamki, pola bitwy pod Grunwaldem, Racławicami i na Westerplatte, kanały Augustowski i Elbląski, ale także rzadziej wymieniane perły polskiego krajobrazu kulturowego, jak most żelazny w Ozimku, radiostacja w Gliwicach, drewniane kościoły w Orawce, Szalowej czy Klępsku i wiele innych. Książka prezentuje wszystkie aktualnie ustanowione rozporządzeniem Prezydenta RP pomniki historii, których jest aż 117, przy czym połowa znalazła się w tym gronie w ostatnich latach - w związku ze stuleciem odzyskania niepodległości w 2018 r. taką nobilitacją cieszyło się już nieco ponad 100 miejsc, potem przybyły kolejne.

 

- 117 pomników historii – kalejdoskop chwały polskiej historii, sztuki, kultury

- ciekawe opisy

- blisko 500 fotografii

- lokalizacja na mapie Polski

 

Źródło:

https://www.aromatslowa.pl/pomniki-historii-monika-karolczuk

https://www.aa.com.pl/pomniki-historii-monika-karolczuk 

https://www.religijna.pl/pomniki-historii-monika-karolczuk

Więcej o publikacji:

https://www.kmktychy.pl/produkt/pomniki-przyrody

 

Wydawca: Aromat Słowa

ISBN: 978-83-65758-45-3

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 320

„Amalia Krieger”

 

Ewa Gaczoł, Joanna Gellner „Amalia Krieger”

 

Amalia, córka Ignacego i Hanny z Thiebergów, urodziła się w 1846 roku w Lipniku w powiecie bialskim. Czternaście lat później rodzina przeprowadziła się do Krakowa, gdzie Ignacy otworzył zakład fotograficzny. Początkowo często pozowała ojcu i jako jedyna z pięciu córek, zainteresowała się pracą fotografa. Po śmierci ojca rodzeństwo odziedziczyło cieszący się renomą zakład i zgromadzoną kolekcję szklanych klisz. Choć oficjalnie firmę przejął Natan, to jednak prowadzili ją razem, zwłaszcza że brat często przyjmował zamówienia wymagające wyjazdów z Krakowa. Po śmierci Natana w 1903 roku Amalia została samodzielną właścicielką rodzinnego atelier. Kierowała zakładem do 1926 roku.

Prowadząc firmę, Amalia Krieger kontynuowała prace rozpoczęte przez swych poprzedników, udostępniając kolekcję klisz na potrzeby rozmaitych wydawnictw, publikacji i czasopism naukowych, prasy ilustrowanej oraz do produkcji pocztówek z widokami miasta. Amalia Krieger przejęła zakład fotograficzny będąc już kobietą w wieku dojrzałym co z pewnością wpłynęło w znaczący sposób na charakter wykonywanej przez nią pracy. Swoją uwagę skupiła więc na ścisłym centrum Krakowa i portretach oraz reprodukcjach dokumentów i dzieł sztuki.

Amalia Krieger starała się zatrzymać w swoich kadrach najważniejsze przemiany zachodzące w mieście. W szczególności dokumentowała stare budynki, które stopniowo znikały z mapy Krakowa. Amalia pozostawała wyczulona na różne przejawy życia artystycznego w mieście. Fotografowała jednak nie tylko dzieła uznanych artystów, lecz także twórców młodego pokolenia, m.in. należących do Grupy Pięciu Vlastimila Hofmana, Tymona Niesiołowskiego i Mieczysława Jakimowicza. Fotografka pozostawiła także bogatą kolekcję portretów pojedynczych osób oraz grup. Spod ręki Amalii wyszła też cała galeria portretów krakowian. Amalia Krieger zmarła 21 września 1928 roku. Na pogrzebie, który odbył się 23 września poza rodziną i przyjaciółmi, obecni byli także przedstawiciele czołowych instytucji miejskich, m.in. prezydent Krakowa Karol Rolle. Po jej śmierci zgodnie z pozostawionym testamentem gmina miejska stała się dysponentem klisz pochodzących z rodzinnego atelier.

Źródło:

https://sklep.muzeumkrakowa.pl/produkt/amalia-krieger-wer-pol#oprawa-miekka

 

Wydawca: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

ISBN: 978-83-66334-21-2

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 147

„Pałac Popielów”

 

Paweł Dettloff „Pałac Popielów”

Przemiany architektoniczne i wystrój wnętrz.

W 200-lecie krakowskiej rezydencji rodzinnej

 

Najnowsza publikacja Pawła Dettloffa z Instytutu Sztuki PAN to wielowątkowa, przekrojowa opowieść o dziejach tytułowego pałacu usytuowanego przy ul. św. Jana 20, począwszy od średniowiecza aż po współczesność. Autor skupia się tym razem nie tylko na przemianach architektonicznych budynku – pierwotnie dwie kamienice w toku dziejów scaliły się, zmieniały właścicieli, podupadały i podnosiły się z ruiny. Jako historyk sztuki i konserwator zabytków Paweł Dettloff kompetentnie opowiada o detalach architektonicznych, szczególną uwagę skupiając na portalu wejściowym, który zdobi pałac. Z tej książki wyłania się jednak dużo pełniejszy obraz – można w niej przeczytać o losach ludzi, którzy byli z pałacem związani. Autor dzięki imponującej kwerendzie dotarł nie tylko do informacji na temat najznamienitszych lokatorów, uświadamiając Czytelnikom, że historię budynku tworzyli też ci, o których z czasem się zapomina. Pomieszczono tu kilkaset kolorowych ilustracji, ukazujących m.in. przemiany pałacu, plany, odkrywki w trakcie remontów oraz portrety mieszkańców.

 

Znalazło się w prezentowanej publikacji także miejsce na wątek bardziej osobisty – książkę dopełniają teksty obecnego właściciela budynku, Bogusława Rostworowskiego, który barwnie opowiada historię swoją i swojej walki o przywrócenie rezydencji dawnej świetności w niełatwej rzeczywistości PRL, a także później – opieka nad zabytkiem to nieustanna praca, która trwa także i dziś.

 

Pałac Popielów to interesująca lektura, ale jednocześnie rzetelna publikacja naukowa, stanowiąca ważny głos w badaniach nad krakowskimi kamienicami, postulująca kolejne badania, pozwalające rekonstruować historię budynków, które tworzą niepowtarzalny klimat Starego Miasta.

 

Źródło:

https://vistulana.pl/produkt/palac-popielow-przemiany-architektoniczne-i-wystroj-wnetrz-w-200-lecie-krakowskiej-rezydencji-rodzinnej-2

 

Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”

ISBN:  978-83-65548-88-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 536

„Ignacy Krieger”

 

Ewa Gaczoł, Teresa Kwiatkowska „Ignacy Krieger”

Wydanie drugie

 

Ignacy Krieger urodził się w 1817 roku w Mikołaju, później mieszkał w Lipniku, dawnym powiecie bialskim. W Krakowie zamieszkał z żoną Anną, trzema córkami oraz synem, w 1861 roku doczekał się jeszcze jednej córki. Pierwsze atelier przy ulicy Grodzkiej działało dość krótko, w tym czasie Krieger rozpoczął starania o wybudowanie zakładu fotograficznego w podwórzu domu przy ulicy św. Jana 1 i prawdopodobnie już na początku 1861 roku przeniósł się do nowej pracowni. Początkowo nowy zakład w kamienicy Bonerowskiej, mieszczącej się na rogu Rynku Głównego i ulicy św. Jana, był pozbawioną ogrzewania drewnianą budką na podwórzu, przybudowaną do murowanej oficyny.

Pod koniec lat 70. XIX wieku, w czasie przebudowy kamienicy, którą podwyższono o jedną kondygnację, atelier zostało przeniesione na IV piętro. Przez cały okres istnienia zakładu reklamowały go gabloty i okna wystawowe ze zdjęciami, umieszczone na parterze kamienicy. Ignacy Krieger w ciągu całej kariery zawodowej posługiwał się w pracy techniką mokrego kolodionu. Proces ten polegał na naniesieniu na szklaną płytę substancji zwanej kolodionem - alkoholowo-eterowego roztworu azotanu celulozy z światłoczułymi solami srebra. Nowa technika pozwalała na uzyskanie dowolnej liczby odbitek na podłożu papierowym. Stosowano papier albuminowy, który był cienki i delikatny, wymagał więc podklejania na tekturę, często zdobioną dekoracją litograficzną. Technika kolodionowa, odznaczająca się wysoką jakością obrazu, była znacznie prostsza i tańsza od dagerotypii. Dzięki tym cechom szybko zapewniła fotografii prawdziwą powszechność i masowość.

Najstarsze fotografie Ignacego Kriegera ukazują jeszcze zbiedniały Kraków ze śladami wielkiej przeszłości jako stolicy Polski. Widzimy na nich Rynek - serce miasta od czasów lokacji w 1257 roku - ze szpecącymi go Sukiennicami. Na kolejnych, powstających z biegiem lat kliszach utrwalone zostały więc przemiany miasta, takie jak renowacja i przebudowa Sukiennic czy budowa nowych gmachów użyteczności publicznej. Dużą część klisz Ignacego Kriegera stanowią tak zwane typy ludowe. Największa część to zdjęcia mieszkańców podkrakowskich wiosek. Byli oni fotografowani głównie w swych odświętnych strojach, a charakterystyczny ubiór Krakowiaków budził zachwyt zarówno artystów jak i ludoznawców, tworzył całe serie fotografii typów ludowych w różnych ujęciach lub pozowanych scenkach. Ignacy Krieger zmarł 17 czerwca 1889 roku i został pochowany na Nowym Cmentarzu Żydowskim przy ulicy Miodowej.

Dobrze prosperujący zakład wraz ze zrobionymi dotychczas kliszami pozostawił swoim dzieciom których wyuczył zawodu. W 1926 roku Amalia Krieger przekazała wielotysięczny zbiór szklanych negatywów i wyposażenie atelier gminie miasta Krakowa. Klisze te, przechowywane obecnie w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, są bezcennym świadectwem zmian zachodzących w mieście i posiadają olbrzymią wartość jako źródła historyczne.

 

Źródło:

https://sklep.muzeumkrakowa.pl/produkt/ignacy-krieger-wer-pol#oprawa-miekka

 

Wydawca: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

ISBN: 978-83-66334-23-6

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 119

„Podgórze”

 

Anna Kwiatek „Podgórze”

Album

 

Położone na prawym brzegu Wisły Podgórze ma grono wiernych miłośników. Niegdyś Królewskie Wolne Miasto, założone w 1784 roku przez cesarza Austrii Józefa II, od ponad stu lat połączone z Krakowem, przykuwa uwagę dzięki pięknym zabytkom, malowniczym zaułkom, parkowej zieleni, skałom Krzemionek, widokom roztaczającym się z kopca Kraka… Znajdują się tu miejsca będące zarówno świadkami historii, sięgające mitycznych początków Krakowa, jak i odgrywające istotną rolę w najnowszych dziejach miasta.

 

Album, który oddajemy do Państwa rąk, nie jest katalogiem – to subiektywny wybór fotografii Podgórza z zasobu Muzeum Krakowa, prezentowany w układzie chronologicznym. Terytorialnie obejmuje widoki tzw. Starego Podgórza, bowiem dzisiejsza dzielnica XIII jest znacznie większa niż historyczny teren dawnego miasta. Głównym bohaterem albumu jest zmieniający się krajobraz miasta, decydujący o jego specyficznej atmosferze. W związku z tym główną rolę w albumie odgrywają fotografie wykonane w plenerze.

 

Podgórze przez lata przyciągało fotografów, którzy utrwalali jego architekturę, mieszkańców, sceny z życia codziennego, momenty wyjątkowe i odświętne. Plon ich pracy zachował się między innymi w zbiorach Muzeum Krakowa, które od 2018 roku może się poszczycić oddziałem poświęconym historii Podgórza mieszczącym się w odrestaurowanych zabudowaniach zajazdu Pod św. Benedyktem. Dokumentacja fotograficzna znajdująca się w muzealnej kolekcji umożliwia wgląd w jego przeszłość tej części Krakowa, a fotografie te są nie tylko nośnikiem bezcennych informacji i niezwykle wartościowym źródłem ikonograficznym, ale skłaniają także do zadumy nad burzliwymi dziejami Podgórza. Wiele z nich ma również wyjątkowe walory estetyczne.

Inspiracją do powstania albumu była również wystawa „Wizja lokalna. Podgórze w oczach fotografów”, prezentowana w 2018 roku w Muzeum Podgórza.

 

Źródło:

https://sklep.muzeumkrakowa.pl/produkt/podgorze-album

  

Wydawca: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

ISBN: 978-83-66334-58-8

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 192

„Przewodnik po secesji w Łodzi i województwie łódzkim”

 

Maria Nowakowska „Przewodnik po secesji w Łodzi i województwie łódzkim”

 

Nowa Sztuka do dziś budzi żywe, choć sprzeczne emocje. Dla jednych jest ostoją kiczu i pozbawionej treści dekoracyjności, dla innych okresem pełnym „wybujałego” piękna, odrzucającego skostniałe rygory. Niektórzy widzą w niej łabędzią pieśń odchodzącej w przeszłość „ornamentalnej wyobraźni”, która jako pogrobowiec XIX wieku musiała ustąpić pod naporem nowoczesności.

Secesja to ważny, choć krótki rozdział w historii architektury Łodzi. Śmiałe realizacje spod ręki Gustawa Landau-Gutentegera, Augusta Furuhjelma czy Dawida Lande – by wymienić tylko kilku z całej plejady twórców – do dziś cieszą oczy przechodniów, wzbogacając swoją urodą miejski pejzaż.

 

A jednak warto spojrzeć na początek XX wieku jako na kolebkę nie tylko Nowej Sztuki, ale i „Nowych Czasów”, w których Łódź – siłą swoich mieszkańców – pokonuje kolejne cywilizacyjne zapóźnienia, stawiając najnowocześniejsze w kraju szpitale, kina, banki i elektrownie. Nie znaczy to oczywiście, że przemilczymy grupę okazałych, bogato zdobionych kamienic i rezydencji. Parafrazując słowa wyryte na fasadzie wiedeńskiego Pawilonu Secesji: obdarzmy czasy przynależną im sztuką, sztukę – wolnością, Czytelnikom zaś dajmy należny im detal.

 

Powyższy tekst umieszczony na okładce przewodnika wprowadza w temat łódzkiej secesji. Na ponad 300 stronach opisanych zostało kilkadziesiąt przykładów sztuki secesyjnej z Łodzi i regionu, zarówno całych budynków, jak również mniejszych elementów, czy nawet detali. Całość jest bardzo bogato ilustrowana (ponad 200 fotografii!).

Przewodnik stanowi swoistą kontynuację książki "Łódzki detal. Przewodnik po Łodzi szlakami detali architektonicznych”, stworzoną przez Marię Nowakowską, twórczynię marki Łódzki detal.

Źródło:

https://regiocentrum.pl/wydawnictwo/przewodnik-po-secesji-w-lodzi-i-wojewodztwie-lodzkim

 

Wydawca: Centrum Inicjatyw na rzecz Rozwoju REGIO

ISBN: 978-83-949070-3-7

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 304

„Zamki, dwory i pałace”

Mikołaj Gospodarek „Zamki, dwory i pałace”

Polska nieznana. 150 najwspanialszych dzieł architektury

 

W tej publikacji zdjęciom towarzyszą opisy, lecz miejsce liczb i dat zajęły emocje i przeżycia. Znajdziesz tu minimum informacji potrzebnych, by lepiej zrozumieć niezwykłość budowli, i zdjęcie, w którym zakląłem chwilę zachwytu. W trudnym wyborze obiektów, które tu znajdziecie, kierowałem się prostą zasadą – co chciałbym zobaczyć ponownie, do którego miejsca chcę wracać? Wybierzcie się więc tam teraz razem ze mną! Wsłuchajmy się w szepty historii. To one są w tych miejscach najpiękniejsze. Mikołaj Gospodarek

 

Mikołaj Gospodarek – fotograf, dziennikarz i podróżnik. Ukończył studia na Wydziale Filmu i Fotografii w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi. Zawodowo zajmuje się utrwalaniem na fotografiach piękna krajobrazów. Od niedawna także opisuje miejsca niezwykłe w Polsce, na które natknął się podczas wieloletnich podróży. Jego celem było i jest jednak opisywanie świata nie słowami, a obrazami.

 

Źródło:

https://www.empik.com/zamki-dwory-i-palace-polska-nieznana-gospodarek-mikolaj,p1286402922,ksiazka-p

 

Wydawca: Pascal

ISBN: 978-83-8103-855-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 320