Operacja „Dorsze”
Bartłomiej Kluska (scenariusz),
Tomasz Kleszcz (rysunki)
Nie wiemy, dlaczego Zbigniew
Klichowski, nastoletni pomocnik elektromontera, który naprawiał sieć
elektryczną w poznańskim Forcie VIII, zdecydował się pomóc brytyjskim jeńcom.
Czy gdyby miał świadomość, że udział w operacji „Dorsze” zakończy się skazaniem
na karę śmierci jego matki, Marii Klichowskiej, podjąłby inną decyzję?
W przygotowanym w Oddziałowym
Biurze Edukacji Narodowej IPN w Łodzi komiksie Operacja „Dorsze” spotykamy się
z bohaterem zbiorowym. To obok Klichowskich również Michalina Gorczyca, Maria
Jasińska, Olga Kamińska-Prokop, Bolesław Kierczyński i Witold Łaszczyński –
uczestnicy akcji, których tragiczne losy mogą służyć jako przykład heroizmu. Dokładnej
liczby uczestników tych działań nie znamy, informacji dostarczają nam jedynie
niemieckie akta śledcze i sądowe.

Akcja „Dorsze” prowadzona była w
ramach wojskowych struktur ZWZ/AK. Obejmowała przede wszystkim ukrywanie jeńców
alianckich zbiegłych z niemieckich obozów na terytorium okupowanej Polski – w
tym organizację schronienia i fałszywych dokumentów, a także zapewnienie
finansowych środków na utrzymanie i codzienną opiekę. W kolejnym – jeszcze
bardziej ryzykownym – etapie podejmowano próby przerzucenia jeńców przez
granicę, do państw, które pozostawały poza kontrolą III Rzeszy. Trasy były
różne, wiodąc m.in. do Szwecji, Szwajcarii, na Węgry, do Francji, a stamtąd do
Hiszpanii lub bezpośrednio na Wyspy Brytyjskie, a nawet – przez Rumunię – do Afryki
Północnej.

Opieka ta była traktowana jako
wyraz naturalnej współpracy z będącą sojusznikiem Polski Wielką Brytanią oraz
jako forma oporu przeciw niemieckiemu okupantowi. O ile jeńcy alianccy
chronieni byli Konwencją Genewską i schwytani podczas próby ucieczki, z reguły
wracali za obozowe druty, o tyle los pomagających im Polaków bywał znacznie
gorszy. Tym bardziej winni jesteśmy im pamięć.
Komiks na stronie wydawcy:
https://lodz.ipn.gov.pl/pl6/publikacje/komiksy/165155,Operacja-Dorsze.html
Wydawca: Instytut Pamięci
Narodowej
Komisja Ścigania Zbrodni
Przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi
Rok wydania: 2022
Liczba stron: 40