Andrzej Marzec „Pod rządami nieobecnego monarchy”
Królestwo Polskie 1370–1382
Wydanie drugie uzupełnione i poprawione
Publikacja Andrzeja Marca przedstawia ważny okres w dziejach państwa polskiego, jakim były dwunastoletnie rządy Ludwika Węgierskiego. Ostatnie monograficzne opracowanie tego zagadnienia wyszło spod pióra Jana Dąbrowskiego sto lat temu (Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370–1382, Kraków 1918). Marzec, wziąwszy pod uwagę szereg kwestii dotyczących zarówno ustroju Królestwa Polskiego, jak i wiedzy na temat funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa, przedstawił całościowe ujęcie tematu.
Książka składa się z pięciu rozdziałów oraz szczegółowej bibliografii. W pierwszym rozdziale autor przedstawił dzieje Królestwa Polskiego na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIV stulecia. Swoje rozważania rozpoczął od analizy opisu przybycia do Krakowa i koronacji królewskiej Ludwika Węgierskiego, przedstawionego w Kronice Jana z Czarnkowa. Rozdział drugi opisuje objęcie władzy przez Ludwika Węgierskiego – zasadniczym celem badacza było uchwycenie relacji między poddanymi a monarchą i możliwe zarysowanie ewolucji postaw elitarnych kręgów Królestwa Polskiego. Rozdział trzeci stanowi próbę wyświetlenia na nowo okoliczności, które doprowadziły do wystawienia przywileju koszyckiego przez króla Ludwika we wrześniu 1374 roku. W dwóch końcowych rozdziałach monografii autor przedstawił ostatnie lata panowania Ludwika.
Z przedmowy do wydania drugiego: „Pierwsze wydanie niniejszej książki ukazało się jesienią 2017 roku. Miałem wówczas świadomość, jak wiele poruszonych przeze mnie kwestii wymaga dalszych dyskusji i namysłu. Zdawałem sobie sprawę, że z czasem okaże się, iż wiele spraw ująć można było albo lepiej, albo zgoła inaczej. Nie przypuszczałem jednak, że tak szybko będę miał okazję na nowo zastanowić się nad znaczną częścią napisanego przeze mnie tekstu. Impulsem, który przesądził o ponownym wydaniu książki, stała się nowa monografia lubelskiego historyka dr. hab. Dariusza Wróbla Na pierwszym planie. Możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego. Autor podjął się analizy szeregu kwestii, które wcześniej były przedmiotem mojej uwagi, zaś lektura rozprawy lubelskiego mediewisty wzbudziła we mnie znaczną liczbę polemicznych uwag. Okazało się też, że kompleksowe odniesienie się do wszystkich dyskusyjnych fragmentów książki Dariusza Wróbla przerasta objętością rozmiary nawet obszernego artykułu.
Drugim punktem odniesienia towarzyszącym mi podczas przygotowania tej edycji książki były recenzje, którym została poddana moja rozprawa — zarówno na etapie wydawniczym, jak i podczas procedur habilitacyjnych (których była podstawą), wreszcie w obiegu naukowym polskim i czeskim. Wszystko to spowodowało, że podjąłem decyzję o konieczności przygotowania drugiego wydania, w którym zawarte zostaną moje polemiczne uwagi względem pracy Dariusza Wróbla, odniesienia do komentarzy recenzentów oraz moje własne wynikłe z tego wszystkiego przemyślenia. Rządy Ludwika w Polsce oraz czas bezkrólewia po jego zgonie jeszcze długo będą zaprzątać uwagę historyków, był to bowiem czas zasadniczych i dynamicznych przemian społecznych oraz ustrojowych, które w znacznym stopniu zdecydowały o kształcie jagiellońskiej monarchii […]”
Wydanie zostało dofinansowane ze środków Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Źródło:
Spis treści:
https://vistulana.pl/wp-content/uploads/2021/12/Spis-tresci_Pod-rzadami-nieobecnego-monarchy.pdf
Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”
Seria wydawnicza: Maiestas – Potestas – Communitas
ISBN: 978-83-65548-95-5
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 324