„Zapomniane miejsca. Pomorskie”

 

Michał Piotrowski „Zapomniane miejsca. Pomorskie”

Część północna. Przewodnik

 

„Zapomniane miejsca. Pomorskie” to kolejny tom serii przewodników przedstawiających rzadko odwiedzane przez turystów obiekty, leżące zazwyczaj z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych. W niniejszym przewodniku opisanych zostało aż 131 miejsc. W trakcie kilkunastu wypraw i wycieczek autorzy (Michał Piotrowski i Marcin Tymiński) odwiedzili między innymi zrujnowane pałace i dwory oraz znajdujące się nierzadko w ich pobliżu mauzolea i grobowce. Budowle te będące niegdyś świadectwem świetności rodów straszą dziś pustymi oczodołami okien. Ich wnętrza już dawno zostały pozbawione cennego wyposażenia, rzeźb, mebli i malowideł. Część z nich zagrabiono, a część uległa zniszczeniu w trakcie wojen i innych dziejowych zawirowań jakie nie szczędziły tych ziem.

 

Pamiątką po dawnych mieszkańcach są także zapomniane, pokryte chaszczami kurhany i cmentarze. Na kartach niniejszego przewodnika znajdziemy kilkanaście obiektów pamiętających czasy konfliktów zbrojnych. Autorzy dotarli do budowli obronnych, fortyfikacji, schronów, a nawet do wraków okrętów wojennych. Opisane zostały zdewastowane przez ludzi i czas obiekty przemysłowe, wieże ciśnień, mosty kolejowe i wiatraki. Z przewodnikiem w plecaku dotrzemy do opuszczonych kościołów i kaplic. Przy zwiedzaniu każdej z budowli należy zachować szczególną ostrożność. Wszystkie obiekty najlepsze czasy mają już przecież dawno za sobą. Czasem jeden nieostrożny krok, może skutkować tragicznymi konsekwencjami. Nie można zapominać o zabraniu na wyprawę odpowiedniego wyposażenia. Miejsca najbardziej niebezpieczne oznaczone zostały w przewodniku ikoną wykrzyknika.

 

Przewodnik, który podzielony został na trzy części (Wybrzeże – na północ od DK6, Kaszuby – między DK6 i DK20 oraz Trójmiasto i okolice), podobnie jak wszystkie poprzednie publikacje tej serii, zawiera mapki. Znajdziemy w nim również dokładne wskazówki umożliwiające odnalezienie każdego z opisywanych obiektów. Autorzy zamieścili ponadto współrzędne GPS. Wielu zaprawionych w bojach turystów dotrze do docelowych miejsc bez pomocy elektronicznych gadżetów, lecz dla mniej doświadczonych będzie to zapewne znaczne ułatwienie. Na ostatnich stronach przewodnika zamieszczono słowniczek, w którym wyjaśniono bardziej skomplikowane terminy pojawiające się w tekście. Przewodnik zaopatrzony został również w indeks miejscowości. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsce-pomorskie-czesc-polnocna-p-613.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-46-6

Liczba stron: 228

Rok wydania: 2021

„Ofiary półświatka”

 

Stanisław A. Wotowski „Ofiary półświatka”

 

W książce „Ofiary półświatka” Stanisław A. Wotowski przedstawił dalsze losy bohaterów znanych z powieści „Półświatek”. Warto więc sięgnąć po te lektury we właściwej kolejności.

Warszawa, lata 30. ubiegłego wieku. Małżeństwo młodej dziewczyny Leny nie należy do szczęśliwych. Jej małżonek to starszy, nudny i skąpy urzędnik. Lenka chciałaby się stroić, bawić, tymczasem spędza popołudnie wysłuchując ciągłych narzekań i wymówek męża. Dziewczyna popada w długi i wpada w szpony niejakiej Helmanowej. Bezwzględna i sprytna kobieta prowadząca dom schadzek, wykorzystując naiwność i trudną sytuację dziewczyny, oferuje jej pomoc finansową. Po pewnym czasie Lenka nawiązuje romans z jednym z klientów Helmanowej. To stateczny, dużo starszy od niej mężczyzna, a ponadto bezpośredni zwierzchnik jej męża.

 

Komplikują się relacje pomiędzy bratem Lenki Fredem, a piękną studentką Hanką. Dziewczyna zmienia swój stosunek do młodzieńca. Ten zaś odkrywa tajemnicę łączącą jego wybrankę z Helmanową. Załamana Hanka postanawia zerwać wszelkie relacje z właścicielką domu schadzek i Fredem. Zrozpaczona wędruje ulicami Warszawy zastanawiając się nad swą niedolą. Na jednym z mostów dostrzega dziewczynę starsza kobieta i proponuje jej nocleg. Hanka, której jest już wszystko jedno, przyjmuje propozycję. Zmęczona budzi się w obskurnej melinie na Pradze. Na ucieczkę jest już jednak za późno.

 

W porównaniu do „Półświatka” w niniejszej powieści Stanisław Wotowski skupił się na przedstawieniu dramatycznych epizodów z życia gotowych na wszystko przestępców wywodzących się z marginesu społecznego. Tu nie ma miejsca na skomplikowane knowania i subtelne intrygi. Nikt nie negocjuje, nie prosi o łaskę. Kto trafił w sidła rzezimieszków zdaje sobie doskonale sprawę, że jeśli im się nie podporządkuje czeka go niechybna śmierć. Sposób w jaki przedstawione zostały wydarzenia rozgrywające się na praskiej melinie pokazują dobitnie potencjał tkwący autorze, który swój czas poświęcił na pisanie popularnych kryminałów, powieści sensacyjnych i książek o tematyce okultystycznej.

 

Wotowski wzniósł się tu na wyżyny i zaprezentował swoją najwyższą formę. Ze scen pozornie niezbyt skomplikowanych wykrzesał maksimum. Patrząc na „Półświatek” i „Ofiary półświatka” jako na całość, trzeba przyznać że obok dylogii „Rycerze mroku” i „Kariera panny Mańki” to najlepsze dzieła w bogatym dorobku tego autora[1]. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/stanislaw-a-wotowski-ofiary-polswiatka-kpw-94-p-618.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66704-53-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 176

---

[1] Powieści Stanisława A. Wotowskiego: 

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Stanis%C5%82aw%20Wotowski

 

„Półświatek”

 

Stanisław A. Wotowski „Półświatek”

Powieść sensacyjna na tle zakulisowych stosunków Warszawy

 

Warszawa, lata 30. Lena, pochodząca z niezamożnej rodziny młoda dziewczyna, poślubia starszego o wiele lat mężczyznę. Małżeństwo nie jest udane. Lena nie kocha pana Ignacego, szanowanego i statecznego urzędnika. Pięćdziesięcioletni mężczyzna nie jest zbyt przystojny, ponadto nieustannie wypomina Lenie, jak wiele mu zawdzięcza. Dziewczyna nudzi się w jego towarzystwie. Lubi się stroić i niemal wszystkie pieniądze jakie otrzymuje od małżonka przeznacza na suknie i inne fatałaszki. Niestety pan Ignacy jest bardzo skąpy. Z czasem zaczyna przeznaczać coraz mniej środków na realizację kaprysów młodej żony. Pewnego dnia lekkomyślna dziewczyna podrabia więc podpis męża wekslu. Nie zdaje sobie sprawy jakie konsekwencje może pociągnąć jej postępek. Weksle skupuje pani Helmanowa, która prowadzi w Warszawie dom schadzek.

Lenka ulega szantażowi ze strony Helmanowej i decyduje się od czasu do czasu na spotkania w jej eleganckim mieszkaniu z zamożnymi mężczyznami. W zamian za to stręczycielka obiecuje redukcję długu a także pewne sumy pieniędzy na zaspakajanie bieżących potrzeb. W tym samym czasie brat dziewczyny zakochuje się w pannie Hance Gliniewskiej. Prawy i uczciwy młodzieniec nie spodziewa się, że niebawem jego losy splotą się z zepsutą do szpiku kości właścicielką domu schadzek. Na domiar złego coś zaczyna się psuć w rozpoczętej dopiero relacji z Hanką. Wkrótce Fred odkrywa, że za zmianą w zachowaniu Gliniewskiej kryje się pewna rodzinna tajemnica.

„Półświatek” to jedna z najbardziej znanych powieści Stanisława A. Wotowskiego[1]. Podobnie jak w innych powieściach tego autora znajdziemy w niej sceny z życia różnych sfer. Częstymi gośćmi w mieszkaniu Helmanowej bywają arystokraci, bankierzy, przedsiębiorcy i zamożniejsi mieszczanie. Wszystkim zależy na zachowaniu bezwzględnej dyskrecji. Na drugim biegunie mamy miłosne rozterki dwojga skromnych młodych ludzi. Hance i Fredowi do szczęścia wystarczy naprawdę niewiele. Mimo to ich uczucie zostanie wystawione na ciężką próbę. Muszą odnaleźć się w otaczającej ich aurze obłudy i niedomówień. Książka Wotowskiego ukazała się po raz pierwszy w 1931 roku. Dalsze losy bohaterów przedstawione zostały w powieści „Ofiary półświatka”. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/stanislaw-a-wotowski-polswiatek-kpw-93-p-617.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-83-66704-52-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 134

---

[1] Powieści Stanisława A. Wotowskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Stanis%C5%82aw%20Wotowski

„Koncern B.”

 

Adam Nasielski „Koncern B.”

 

Londyn, Ocean Indyjski, Wyspy Andamańskie, lata 30 ubiegłego wieku. Kapitan Howard, dowódca brytyjskiego krążownika podwodnego UC-143, otrzymuje nowy rozkaz. Ma dostarczyć w pewne wyznaczone miejsce niezwykle ważne, ściśle tajne dokumenty. Akta nie mogą dostać się w ręce wrogich mocarstw. Doświadczony oficer jest przekonany, że zachowanie standardowych procedur wystarczy by bez większego trudu wykonać rozkaz. Niestety, tuż po wypłynięciu z portu zaczyna zdawać sobie sprawę, że zadanie które mu powierzono jest niezwykle trudne do zrealizowania.

 

Okazuje się, że na pokładzie okrętu podwodnego znajduje się ktoś, kogo celem jest pokrzyżowanie planów kapitana Howarda. Tajemniczy osobnik uszkadza peryskopy, a także sprawia iż łączność radiowa pomiędzy okrętem a dowództwem staje się niemożliwa. Ginie kilku członków załogi. Kiedy okręt osiada na dnie i z godziny na godzinę zaczyna ubywać zapasów tlenu, nawet kapitan traci nadzieję na wypełnienie powierzonej mu misji. Przyczyną wszystkich nieszczęść jest niejaki Magnus von Berndorf, przywódca szpiegowskiej szajki nazywanej Koncernem B. To on przyjął zlecenie przejęcia lub zniszczenia tajnych dokumentów. Ambitny i bezwzględny szef doskonale zorganizowanej szajki ma wszędzie swoich ludzi, dzięki czemu potrafi z wyprzedzeniem przewidzieć każdy ruch przeciwników.

 

„Koncern B.” to powieść z wartką, sensacyjną fabułą. Choć akcja rozgrywa się głównie w zamkniętej przestrzeni, na pokładzie okrętu podwodnego dzieje się bardzo wiele. Po drugiej stronie barykady stoi bowiem tajemnicza organizacja Secret Five. W jej skład wchodzi pięciu niezwykle przebiegłych dżentelmenów, którzy w przeszłości nie raz pokrzyżowali już szyki Magnusowi von Berndorfowi. Powieść Adama Nasielskiego „Koncern B.” została wydana w 1932 roku. Jej bohaterowie pojawili się także w innych książkach tego autora: „Strzał”[1] (wyd. 1931 r.) oraz „R.”[2] (wyd. 1935 r). Obydwie zostały wznowione po latach przez wydawnictwo CM. „Strzał” ukazał się w 2016 roku a „R.” kilka miesięcy temu. Polecam.

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/adam-nasielski-koncern-b-spk-11-p-599.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Stary polski kryminał

ISBN: 978-83-66704-39-8

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 208

---

[1] Adam Nasielski „Strzał”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2016/06/strza.html

[2] Adam Nasielski „R.”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2021/08/adam-nasielski-r.html

„Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie. Część środkowa”

 

Marek Dudziak, Tomasz Sowiński

„Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie. Część środkowa”

Przewodnik

 

Trzy lata po napisanym przez Emilię Jaroszewską przewodniku „Zapomniane miejsca. Warmińsko-mazurskie. Część zachodnia”[1] w księgarniach pojawił się kolejny tom serii „Zapomniane miejsca” poświęcony temu wyjątkowemu regionowi. Jego autorzy, Marek Dudziak i Tomasz Sowiński postanowili przybliżyć czytelnikom pasjonującym się historią warte odwiedzenia miejsca leżące w części środkowej tego województwa. Przewodnik jest pokłosiem wielu wycieczek, w trakcie którzy autorzy dotarli do miejsc i obiektów, których próżno szukać w popularnych przewodnikach turystycznych. Taka jest bowiem idea przyświecająca serii „Zapomniane miejsca”. Ukazujące się w niej przewodniki prowadzą czytelników ścieżkami, na których niezbyt często można spotkać przeciętnego turystę.

 

Pośród malowniczych mazurskich lasów i jezior ukryte są zrujnowane pałace i dworki. Gdzieś w zaroślach dostrzec można opuszczone zabudowania gospodarcze, młyny i spichlerze, wzniesione jeszcze w schyłkowym okresie XIX stulecia. W mazurskich miastach i miasteczkach przetrwały zabytki techniki, wieże ciśnień a także dworce, z których ostatni pasażerowie korzystali dziesiątki lat temu.  Można tu także odnaleźć niewykorzystywane od dawna mosty. Tereny Warmii i Mazur obfitują w pamiątki związane z II wojną światową – schrony i fortyfikacje. Autorzy opisali na kartach przewodnika kilkanaście takich obiektów.

 

Podobnie jak wspomniana wcześniej Emilia Jaroszewska, również autorzy niniejszego przewodnika deklarują iż od lat są fanami twórczości Zbigniewa Nienackiego, a przemierzanie szlaków bliskich pisarzowi mieszkającemu nad Jeziorkiem, było dla nich wspaniałą i niezapomnianą przygodą[2]. Przystępując do zwiedzania przedstawionych w przewodniku obiektów, a jest ich aż 90, należy zawsze zachowywać szczególną ostrożność. Niemal każda z budowli znajduje się bowiem w złym stanie technicznym. W planach wydawniczych wydawnictwa CM znajdują się jeszcze dwa tomy, w których przedstawione zostaną zapomniane miejsca Warmii i Mazur. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-warminsko-mazurskie-czesc-srodkowa-p-623.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-57-2

Liczba stron: 178

Rok wydania: 2021

---

[1] http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2018/07/zapomniane-miejsca-warminsko-mazurskie.html

[2] Forum Miłośników Pana Samochodzika: http://pansamochodzik.net.pl

 

„Szalony pątnik, Na wzgórzu róż”

 

Stefan Grabiński „Szalony pątnik, Na wzgórzu róż”

Opowiadania fantastyczne

1918-1920

 

Stefan Grabiński należy do klasyków polskiej noweli fantastycznej. Niestety na uznanie krytyki i czytelników twórczość tego urodzonego w 1887 roku w Kamionce Strumiłowej nieopodal Lwowa pisarza musiała czekać wiele lat. Najbardziej znanym dziełem Grabińskiego był cykl nowel „Demon ruchu”[1]. Tematyka tego zbioru osnuta jest wokół zagadnień związanych z koleją, dworcami kolejowymi i podróżami pociągiem. Pozostałe tomy opowiadań i kilka powieści tego autora zostały niemal zupełnie zapomniane. Zmagający się niemal całe życie z problemami zdrowotnymi Stefan Grabiński imał się różnych zajęć by zapewnić sobie środki na skromne utrzymanie i leczenie. Zmarł jesienią 1936 roku we Lwowie.

 

W niniejszym tomie zamieszczone zostały opowiadania wybrane z dwóch zbiorów: „Szalony pątnik” oraz „Na wzgórzu róż”. Pierwszy z tomów został wydany w 1920 r. Spośród opowiadań w nim zawartych na uwagę zasługuje między innymi „Problemat Czelawy”. To historia dwóch braci, których ciała ożywają na przemian co 12 godzin. Na podstawie tego opowiadania w 1985 roku powstał fabularny film telewizyjny. W profesora Czelawę wcielił się Eugeniusz Kujawski, natomiast jego małżonkę zagrała Dorota Kamińska[2]. Bohaterem powiadania „Szary pokój” jest z kolei mężczyzna, który przeprowadził się do nowego mieszkania. Powodem zmiany lokum był niesamowity, przykry nastrój panujący w poprzednim mieszkaniu. Niestety, po przeprowadzce bohater odkrywa, że w nowym miejscu panuje niemal identyczna aura. Jak się okazuje poprzednim lokatorem obydwóch mieszkań był ten sam człowiek. Znajdziemy tu także opowiadania „Saturnin Sektor” i „Dziedzina”.

 

Wydany w 1918 roku zbiór „Na wzgórzu róż” jest reprezentowany przez opowiadania „Po stycznej”, „Zez” i „Willa nad morzem”. W ubiegłych latach nakładem wydawnictwa CM w serii Polska fantastyka zostały wznowione również inne utwory Stefana Grabińskiego: wspomniany wyżej „Demon ruchu”, a także „Salamandra” oraz „Wyspa Itongo”[3]. W 2021 roku w księgarniach pojawiły się ponadto debiutancki zbiór opowiadań pisarza „W pomrokach wiary” oraz „Klasztor i morze” i „Niesamowita opowieść”. Polecam.

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/stefan-grabinski-szalony-patnik-na-wzgorzu-roz-opowiadania-fantastyczne-p-598.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Polska fantastyka

ISBN:  978-83-66704-23-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 144

---

[1] Stefan Grabiński „Demon ruchu”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2019/04/demon-ruchu.html

[2] „Problemat profesora Czelawy”: https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=123400

[3] Seria Polska fantastyka: https://www.wydawnictwocm.pl/polska-fantastyka-c-73_80_51.html

„Willa grozy”

 

Zenon Różański „Willa grozy”

 

Warszawa, 1936 r. W okazałej willi należącej do przedsiębiorcy Józefa Karasiewicza zostają znalezione zmasakrowane zwłoki. Porąbane na kawałki ciało mężczyzny umieszczono w kufrze. Ofiara to młody inżynier Horowicz, daleki kuzyn żony Karasiewicza. Obu mężczyzn łączyły również wspólne interesy. Horowicz od sześciu lat zamieszkiwał w domu, w którym dokonał żywota. Nic więc dziwnego, że aspirant Adam Boniec przesłuchania rozpoczyna właśnie właściciela willi. Aspirant dowiaduje się, że skrzynia, w której spoczywało makabryczne znalezisko ma należeć do zatrudnionej kilka dni temu służącej. Niestety, przesłuchanie kobiety okazuje się nie możliwe, gdyż według wyjaśnień Karasiewicza służąca poprosiła go o zgodę na wyjście w celu załatwienia jakichś spraw i dotąd nie powróciła. Boniec nie daje tego po sobie poznać, ale nie do końca wierzy tłumaczeniom przedsiębiorcy. Po przesłuchaniu kolejnych osób zamieszkujących w willi dochodzi do wniosku, że każda z nich mogłaby mieć powód aby skrócić życie inżyniera Horowicza.

 

Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że wychowanicą Karasiewicza jest panna Mira Kierszyńska. Dziewczyna, którą jakiś czas temu z aspirantem połączyło uczucie, zachowuje się dziwnie. Wynosi między innymi z willi Karasiewicza siekierę, którą poćwiartowano zwłoki. Warto dodać, że aspirant Adam Boniecki, pochodzi z bardzo zamożnej rodziny, a służbę w Policji Państwowej rozpoczął by dać upust młodzieńczej żądzy przygód i wrażeń. Po ukończeniu prawa na Uniwersytecie Warszawskim, Boniec uzupełniał wiedzę w Akademii Kryminologicznej w Zurychu. W wolnych chwilach pasjami pochłaniał książki Arthura Conan Doyle`a i innych czołowych autorów powieści detektywistycznych. W Warszawie o spektakularnych śledztwach mógł jedynie pomarzyć. Interweniował zazwyczaj w sprawach drobnych kradzieży, bójek i awantur domowych. Nic więc dziwnego, że kiedy już po godzinach pracy odebrał telefon z willi Karasiewicza bez wahania udał się na miejsce zdarzenia.

 

„Willa grozy” to kryminał napisany według klasycznych wzorców. Łatwo tu zauważyć wpływy nie tylko zachodnich klasyków. Z dużą pewnością można założyć, że Różański inspirował się również powieściami rodzimych autorów i nieobce mu były kryminały Adama Nasielskiego. Wszyscy podejrzani o związek ze śmiercią inżyniera znajdują się pod jednym dachem. Akcja niemal całej powieści rozgrywa się na terenie willi. Co można powiedzieć o przebiegu śledztwa? Jesteśmy świadkami bolesnego zderzenia marzeń z rzeczywistością. Aspirant Boniec przekonuje się na własnej skórze, że tropienie przestępców nie jest tak proste jak przedstawiają to na kartach książek jego ulubieni autorzy. Od Sherlocka Holmesa dzieli go jeszcze przepaść. Popełnia liczne błędy proceduralne, daje się wodzić za nos podejrzanym, w chwili zwątpienia gotów jest nawet podać się do dymisji. Powieść Zenona Różańskiego „Willa grozy” drukowana była w odcinkach w 1936 roku na łamach „Dziennika Bydgoskiego”. Nigdy wcześniej nie ukazała się w formie książkowej. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zenon-rozanski-willa-grozy-kpw-92-p-557.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Kryminały przedwojennej Warszawy

ISBN: 978-8366704-17-6

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 194

„Zapomniane miejsca. Łódzkie”

 

Jakub Jagiełło, Ewa Perlińska-Kobierzyńska, 

Aleksandra Szafrańska-Dolewska, Tomasz Szwagrzak

„Zapomniane miejsca. Łódzkie”

Przewodnik. II poszerzona edycja

 

10 lat temu ukazała się pierwsza edycja przewodnika „Zapomniane miejsca Łodzi i okolic”. Od tego czasu kilkanaście zabytkowych obiektów w nim przedstawionych zmieniło swój status. Cieszy fakt, że większość z nich została odnowiona lub jest w trakcie renowacji. Jedynie dwie budowle, drewniany dwór w Głupicach i elektrownia w Łodzi, zostały wyburzone. Wiatrak z miejscowości Zawada ocalał dzięki przeniesieniu go na teren skansenu w Łęczycy. Jak wynika ze wstępu do nowej edycji przewodnika, największe zmiany odnotowano w północnej części województwa, w okolicach Łęczycy, Łowicza i Kutna. Miejsce obiektów nie spełniających już zakładanych kryteriów przewodnika zajęły inne, odkryte przez autorów w czasie szeregu nowych wypraw i wycieczek.

 

Na kartach bogato ilustrowanego przewodnika czwórka autorów (Jakub Jagiełło, Ewa Perlińska-Kobierzyńska, Aleksandra Szafrańska-Dolewska oraz Tomasz Szwagrzak) opisała niemal 180 opuszczonych miejsc. Wśród mocno nadgryzionych zębem czasu obiektów znajdziemy dworki i pałace, w których wnętrzach hula dziś wiatr, wille dawnych fabrykantów i oczywiście zrujnowane zakłady przemysłowe. Są kościoły, w których od dawna wierni nie zbierają się na modlitwę i trudne do odnalezienia, zatopione w chaszczach cmentarze żydowskie i ewangelickie a także obiekty fortyfikacyjne.

 

Jak zawsze w przewodnikach serii „Zapomniane miejsca”, także i tym razem obok każdego z przedstawionych obiektów zamieszczone zostały informacje ułatwiające dotarcie do opisywanych miejsc[1]. Wybierając się na wyprawę szlakiem zapomnianych miejsc województwa łódzkiego nie należy zapominać o zachowaniu wszelkich środków ostrożności. Należy mieć oczy dookoła głowy, wiele bowiem z obiektów przypomnianych na kartach przewodnika znajduje się w złym stanie technicznym. Takie budowle zostały oznaczone w przewodniku ikonką wykrzyknika. Nie trzeba natomiast dodawać, że nie warto zwlekać z odwiedzaniem opisanych tu obiektów, za kilka lat po niektórych z zabytkowych budowli nie pozostanie zapewne żaden ślad. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-lodzkie-ii-poszerzona-edycja-p-625.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66704-59-6

Liczba stron: 240

Rok wydania: 2021

---

[1] Seria "Zapomniane miejsca" na stronie wydawcy: https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-c-1_3_60.html

 

„Wróciłeś by zginąć”

 

Dymitr Możajeff „Wróciłeś by zginąć”

 

Warszawa, połowa lat 70. Po wielu latach pobytu w Stanach Zjednoczonych wraca do Polski wybitny naukowiec, profesor Palewski. Długotrwała kariera za oceanem obfitowała w liczne sukcesy, profesor wiele publikował, pisał książki. Uzyskiwał oczywiście z tego tytułu znaczne dochody. Po powrocie do ojczyzny Palewski otrzymuje list zapowiadający śmierć. Na kartce widnieje również data 11 marca 1937 roku. Profesor dzieli się tą informacją ze spotkanym przypadkowo w restauracji majorem Pleśniewiczem. Emerytowany major MO to jego dawny, dobry znajomy. Choć ich drogi rozeszły się wiele lat temu, Palewski ma nadzieję, że Pleśniewicz będzie mógł mu pomóc w rozwiązaniu zagadki tajemniczego listu.

 

Major obiecuje zając się tą sprawą. Niestety, niebawem Pleśniewicz odbiera telefon od sekretarza profesora, Bronisława Podkowińskiego. Młody człowiek informuje go, że profesor Palewski został zamordowany. Śledztwo w sprawie zabójstwa prowadzi porucznik Różycki. Milicjanci ustalają, że Palewski pozostawił testament. Wśród podejrzanych siłą rzeczy musi znaleźć się więc także osoba, która będzie dziedziczyła pokaźny majątek. Okazuje się również, że data wymieniona w liście ma związek z niejakim Romanem Potterem. To muzyk, któremu kilkadziesiąt lat wcześniej Palewski odbił narzeczoną.

 

Autor sprawnie podrzuca mylne tropy, dzięki czemu czytelnik niemal do ostatniej strony nie jest pewien, który z podejrzanych przyczynił się do przedwczesnego zgonu zamożnego profesora. Osób, którym mogło zależeć na śmierci naukowca jest bowiem kilka. Profesor Palewski prowadził bujne życie uczuciowe. Szybko się zakochiwał i równie szybko pozostawiał swoje kochanki wikłając się w nowe romanse. Milicjanci penetrują różne środowiska. Na tle szarej egzystencji zwykłych mieszkańców Warszawy autor ukazuje wycinek z barwnego życia artystów. Jedną z postaci podejrzewanych o zabójstwo jest bowiem aktorka pewnego stołecznego teatru. W nie mniej interesujący sposób przedstawione są tu epizody z życia osób ocierających się niemal o warszawski półświatek. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/dymitr-mozajeff-wrociles-by-zginac-lata-705-p-600.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-66704-38-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 144

„Zapomniane miejsca Dolnego Śląska”

 

Jakub Jagiełło „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska”

Cz. 1. Sudety Zachodnie. Przewodnik

Wydanie II zmienione

 

Dolny Śląsk to jeden z najbardziej tajemniczych a zarazem malowniczych regionów naszego kraju. Niezwykle zróżnicowany krajobraz, setki zamków, pałaców i pałacyków, ukryte gdzieś w sztolniach depozyty… To wszystko od wielu lat rozpala wyobraźnię poszukiwaczy przygód i skarbów. Nic zatem dziwnego, że kilka po pierwszym wydaniu przewodnika „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska” do księgarń trafiła jego nowa, zaktualizowana edycja. W porównaniu do wydania z 2012 roku warto zaznaczyć, że pięć obiektów wówczas opisanych, zostało poddane w mniejszym bądź większym stopniu renowacji. Istnieje więc szansa, że zabytki te przetrwają jeszcze wiele lat. Niestety dwie budowle znikły z krajobrazu. Słodownię w Ciechanowicach wyburzono, a schronisko Leśna Chata na Rozdrożu Izerskim po częściowym zawaleniu się zostało rozebrane.

 

Przewodnik składa się z trzech części. W pierwszej autor opisał obiekty znajdujące się w okolicach Jeleniej Góry i Wałbrzycha, druga obejmuje Górne Łużyce i pogranicze śląsko-łużyckie, trzecia natomiast Pogórze Kaczawskie o okolice. W sumie na kartach niniejszego przewodnika Jakub Jagiełło ocalił od zapomnienia aż 160 obiektów. Przy każdym z nich zamieszczone zostały fotografie ukazujący aktualny stan zabytku. Dodatkowo publikacja zawiera dwie wkładki z kolorowymi zdjęciami. Pod opisami zamków, dworów, kościołów czy pałaców znajdziemy dokładne informacje umożliwiające bezproblemowe odnalezienie ich w terenie. To ważne, gdyż wiele z miejsc o których przeczytamy znajduje się z dala od uczęszczanych szlaków turystycznych.

 

Taka też jest idea przyświecająca serii „Zapomniane miejsca”. Przewodniki, które się w niej ukazują są kopalnią informacji o miejscach, do których nie dociera przeciętny, niedzielny turysta[1]. Takich miejsc na terenie naszego kraju są tysiące. Zagłębiając się w lekturę niniejszego tomu poznamy historię zamków, pałaców i dworów, zwiedzimy zrujnowane zabytki techniki, zajrzymy do opuszczonych świątyń i zatrzymamy się na ukrytych pośród drzew cmentarzach ewangelickich. Zwiedzanie tych miejsc z przewodnikiem w plecaku, będzie znacznie prostsze, przyjemniejsze i bezpieczniejsze. Nie trzeba chyba dodawać, że z odwiedzeniem tych miejsc nie powinniśmy zbyt długo zwlekać.

 

Z przewodnikiem „Zapomniane miejsca Dolnego Śląska. Sudety Zachodnie” znacznie łatwiej odnajdziemy miejsca, które być może za kilka lat znikną lub zmienią się bez powrotnie. Żyjemy w czasach kiedy miliardy złotych pompowane są w budowanie replik pałaców i kamienic w centrum Warszawy, a brakuje środków na ratowanie i powstrzymanie degradacji cennych zabytków znajdujących się poza wielkimi aglomeracjami. Taka polityka osób odpowiedzialnych za ochronę dziedzictwa narodowego sprawia, że autorom kolejnych tomów serii „Zapomniane miejsca” nie zabraknie materiałów do opracowywania przewodników jeszcze przez długie lata. Polecam.

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-dolnego-slaska-cz-1-sudety-zachodnie-ii-wydanie-p-402.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Zapomniane miejsca

ISBN: 978-83-66022-82-9

Liczba stron: 220

Rok wydania: 2019

---

[1] Seria "Zapomniane miejsca" na stronie wydawcy: https://www.wydawnictwocm.pl/zapomniane-miejsca-c-1_3_60.html

„Posłaniec śmierci”

 

Andrzej Kakiet „Posłaniec śmierci”

 

Pierwsza połowa lat 80. Funkcjonariusze MO mają poważne problemy aby natrafić na trop seryjnego mordercy. Działający na terenie całego kraju zbrodniarz skrzętnie zaciera za sobą wszelkie ślady. Nie wiadomo jakie były motywy, które kierowały tajemniczym zabójcą. Jedyną wskazówką dla oficerów MO jest as trefl. Taka bowiem karta jest podrzucana każdej z przyszłych ofiar na kilka lub kilkanaście dni przed śmiercią. Niezwykle trudno jest ustalić co poza tym faktem łączy wszystkie zamordowane osoby. Wiadomo jedynie, że tuż po otwarciu koperty zawierającą makabryczną zapowiedź każda z ofiar wpada w popłoch.

Na uwagę zasługuje nietypowa jak na kryminał milicyjny konstrukcja powieści. Czytelnik ma możliwość obserwowania wydarzeń zarówno z perspektywy milicjantów jak i zbrodniarza. Ze względu na  fakt, iż ofiary wywodzą się z różnych grup społecznych przestępca, niczym kameleon, zmuszony jest wchodzić w skórę innych osób. Andrzej Kakiet ukazuje szare życie w hotelu robotniczym, zakrapiane libacje urządzane przez pracowników zatrudnionych przez zamożnego właściciela szklarni czy codzienne życie i rozterki jednego z dyrektorów agencji artystycznej „Pagart”. Powoli, krok po kroku, odsłania także pobudki, które skłoniły głównego bohatera do wkroczenia na drogę zbrodni.

 

Osoby, które otrzymały „wyrok śmierci” starają się za wszelką cenę przebywać w czyimś towarzystwie. Mają złudną nadzieję, że to jedynie może je ocalić. Niestety są w błędzie. Zazwyczaj w najbardziej niespodziewanym momencie tajemniczy osobnik zadaje śmiertelny cios. Istotnym impulsem pobudzających funkcjonariuszy MO do zintensyfikowania działań staje się zabójstwo ich kolegi, kapitana Krzysztofa Kramera. Jego współpracownicy oraz przyjaciele są przekonani, że Kramer natrafił na ślad, który mógłby doprowadzić do zdemaskowania mordercy i dlatego musiał zginąć. Sprawa rusza z miejsca dopiero wówczas, kiedy do akcji wkracza brat zabitego milicjanta, dziennikarz Andrzej Kramer. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/andrzej-kakiet-poslaniec-smierci-lata-801-p-586.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-66704-18-3

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 157

„Sobowtór doktora Bauma”

 

Antoni Hram „Sobowtór doktora Bauma”

 

Lata 30. ubiegłego wieku. W malowniczo położonej willi dyrektora banku dyskontowego Rowicza zostaje popełnione morderstwo. Ofiara to córka wpływowego dyrektora, piętnastoletnia Danusia. Pośród podejrzanych jest jej nauczycielka, panna Halina Wirska oraz lokaj. Prowadzący śledztwo, doświadczony i skrupulatny komisarz Młotocki jest jednak przekonany, że za śmiercią dziewczyny stoi jednak ktoś inny. W sprawę zaangażowany jest również aspirant Dąbrowski. Młody aspirant wielokrotnie bywał w willi Rowicza i potajemnie wzdychał do panny Haliny. Przesłuchania domowników nie wnoszą żadnych istotnych szczegółów. Śledztwo nie posuwa się naprzód.

 

Kto wie, czy skomplikowaną sprawę udałoby się kiedykolwiek rozwikłać, gdyby nie zeznania słynnego psychiatry doktora Leona Bauma. Doktor próbuje przekonać komisarza Młotockiego i sędziego Bolańskiego, że Danutę Rowiczównę zabiła nauczycielka. Pewnego dnia Halina Wirska znika. Czy to oznacza, że jest ona morderczynią? Młotocki nie wierzy w sensacyjne opowieści Bauma. Jest przekonany, że doktor coś ukrywa i postanawia bliżej przyjrzeć się jego działalności. Okazuje się, że stary policyjny wyga miał nosa, a sprawa śmierci dziewczyny jest zaledwie wierzchołkiem góry lodowej.

Powieść Antoniego Hrama to połączenie klasycznego kryminału z powieścią sensacyjną. Willa dyrektora znajduje się przy drodze prowadzącej do Pucka. To właśnie w niej, a także w Gdyni, Sopocie i terenie Wolnego Miasta Gdańska rozgrywa się akcja powieści. Warto jednak dodać, że niezwykle istotne dla rozwoju fabuły wydarzenia mają miejsce na statku pływającym po Zatoce Gdańskiej. Mamy tu także wątki miłosne, w tym jeden niezwykle dramatyczny. Niektórzy z podejrzanych, z różnych względów, nie mogą wyjawić pewnych szczegółów, które mogłyby naprowadzić policję na właściwy trop.

 

Antoni Hram to pseudonim pod jakim ukrywał się tajemniczy autor Antoni Greipel. „Sobowtór doktora Bauma” drukowany był w odcinkach na łamach ilustrowanego pisma narodowego i katolickiego „Orędownik” w 1935 roku. Aż do 2021 roku powieść nigdy nie została wydana się w formie książkowej. To nie pierwszy utwór tego pisarza jaki ukazał się nakładem wydawnictwa CM. W ubiegłych latach w księgarniach pojawiły się również powieści „Upiór podziemi”[1] (w serii Kryminały przedwojennej Warszawy) oraz „W szponach szantażu”[2] (w serii Stary polski kryminał). Obydwie warte są przeczytania, szczególnie polecam jednak tę pierwszą.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/antoni-hram-sobowtor-doktora-bauma-spk-12-p-612.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Stary polski kryminał

ISBN: 978-83-66704-50-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 238

---

[1] Antoni Hram „Upiór podziemi”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2017/01/upior-podziemi.html

[2] Antoni Hram „W szponach szantażu”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2020/12/w-szponach-szantazu.html

„Zakręt samobójców”

 

G. R. Tarnawa „Zakręt samobójców”

 

Początek lat 60. W leżącym gdzieś na skraju województwa zielonogórskiego małym miasteczku Zastawie, jeden dzień zazwyczaj niewiele różni się od drugiego. Dlatego kiedy w pobliskich kamieniołomach zostają znalezione zwłoki pracownicy miejscowej poczty, wszyscy rozmawiają tylko o tym wydarzeniu. Rudowłosa dziewczyna była siostrą komendanta milicji z Zastawia, porucznika Groszkowskiego. Powstają podejrzenia, czy ktoś pomógł młodej kobiecie rozstać się ze światem. Wątpliwości nie są bezpodstawne. Kilka lat wcześniej, w tym samym miejscu stracił życie lokalny przedsiębiorca Leon Domański. Nic dziwnego, że w głowie prowadzącego śledztwo oficera milicji (brata ofiary) rodzi się pytanie czy te dwie sprawy mają ze sobą jakiś związek.

Autorowi lub autorce, bo trudno ustalić, kto kryje się pod pseudonimem G. R. Tarnawa, udało się oddać klimat lat 60. W małym miasteczku oprócz poczty, sklepu, posterunku policji i kawiarenki nie ma wielkich atrakcji. Wydarzeniem roku jest noc otwarcia winobrania. Akcja powieści rozgrywa się na Ziemiach Odzyskanych. Nie może więc z w książce, która została napisana kilkanaście lat po zakończeniu II wojny światowej, zabraknąć nawiązań to tego tragicznego okresu. Wątek ten pobrzmiewa jednak tylko gdzieś w tle, a na plan pierwszy wysuwają się skomplikowane relacje rodzinne, uczuciowe i towarzyskie łączące głównych bohaterów.

 

W małym miasteczku wszyscy się znają. Trudno utrzymać coś w tajemnicy. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, jaką przeszłość skrywa sąsiad. Nic dziwnego, mieszkają przecież w Zastawiu, miasteczku, którego historia sięga średniowiecza, stosunkowo od niedawna. Porucznik Groszkowski stara się za wszelką cenę dotrzeć do prawdy. W orbicie jego zainteresowań znajduje się kilka osób. Pośród nich jest młoda lekarka, która znalazła zwłoki urzędniczki. Komendant milicji, gubi się w swoich domysłach, i kto wie czy udałoby mu się rozwikłać tę sprawę, gdyby nie pojawił się niespodziewany sprzymierzeniec.

W latach 1963-1964 powieść „Zakręt samobójców” publikowana była w odcinkach na łamach „Gazety Pomorskiej”. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/g-r-tarnawa-zakret-samobojcow-prl-605-p-590.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-66704-28-2

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 139

Adam Nasielski „R.”

 

Adam Nasielski „R.”

 

Londyn, lata 30. ubiegłego wieku. Bezrobotny doktor filozofii, dwudziestoośmioletni Ralph Crondell z trudem wiąże koniec z końcem. Nędza zmusza go wyprzedaży skromnego majątku. By zdobyć kilka funtów na bieżące potrzeby mężczyzna zanosi do antykwariatu ostatnią książkę. Niestety zamiast oczekiwanych 50 funtów szterlingów udaje mu się wytargować zaledwie dwa. W kawiarni do której postanowił na chwilę wstąpić nawiązuje znajomość z piękną i uwodzicielską kobietą. Po kilku dniach zdesperowany Ralph zostaje przez nią przedstawiony tajemniczemu mężczyźnie. Po krótkiej rozmowie, postanawia przyjąć jego propozycję i zostaje agentem obcego wywiadu.

 

Jego szef inżynier Fulton wręcza mu znaczną sumę pieniędzy. Ralph nie jest jednak zadowolony z decyzji, do której podjęcia zmusiła go tragiczna sytuacja finansowa. Zdaje sobie sprawę, że na wycofanie się jest już teraz zbyt późno. Niebawem odnawia kontakty ze swoją sąsiadką, panną Dolly. Pomiędzy dwojgiem młodych ludzi błyskawicznie wybucha głębokie, namiętne uczucie. W głowie Crondella kołatają jednak nieustannie myśli o podjętym zobowiązaniu. Wie, że przed ukochaną nie będzie potrafił ukrywać tego faktu. Wkrótce otrzymuje do wykonania pierwsze zadanie. Inżynier Fulton dość szybko zaczyna zdawać sobie jednak sprawę, że Crondell nie jest dobrym materiałem na szpiega.

Powieść Adama Nasielskiego, jak zawsze, okraszona została solidną dawką zabawnych scen[1]. Niemal każdy z bohaterów używa swoich ulubionych, często budzących uśmiech powiedzonek. Co pewien czas autor wprowadza nowe, interesujące postacie. Bohaterowie przeżywają liczne, niebezpieczne przygody na lądzie, na morzu a także w labiryncie podziemnych korytarzy. Często balansują przy tym na granicy życia i śmierci. Powieść obfituje w liczne zwroty akcji. Czytelnicy, którzy sięgną po książkę, by poczytać o przygodach agenta o kryptonimie „R” na brak wrażeń i emocji na pewno nie będą narzekać. Powieść została wydana po raz pierwszy w 1935 roku i nigdy dotychczas nie była wznawiana. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/adam-nasielski-r-spk-10-p-588.html

 

Wydawca: CM

Seria wydawnicza: Stary polski kryminał

ISBN: 978-83-66704-32-9

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 153

---

[1] Powieści Adama Nasielskiego: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Adam%20Nasielski

„Przekładanka”

 

Karol Wilt „Przekładanka”

 

Warszawa, początek lutego 1966 roku. W jednym z mieszkań zostają znalezione zwłoki młodej kobiety. Wszystko wskazuje na to, że Agnieszka Marczak odkręciła kurki z gazem i popełniła samobójstwo. Pierwszymi osobami, które pojawiły się w mieszkaniu Agnieszki byli dozorca i jego żona. To ją zaniepokoił zapach ulatniającego się gazu. Kilka tygodni później w niewielkim, urządzonym schludnie i ze smakiem mieszkanku, spotykają się radca prawny Jerzy Wołodko oraz uznany psychiatra Leszek Gellert. Ten pierwszy to pracownik Instytutu Kryminalistyki, często współpracujący z organami ścigania przy rozwiązywaniu skomplikowanych spraw. Wołodko uważa, że Marczakówna padła ofiarą morderstwa, a jej samobójstwo zostało upozorowane.

Mężczyźni zamierzają w miłej atmosferze, przy kawie i papierosie, zastanowić się nad tą sprawą. Chcą przyjrzeć się osobom, którym mogłoby zależeć na śmierci dziewczyny. Niebawem wychodzą na jaw nowe fakty wskazujące na to, że Wołodko może mieć rację. Agnieszka Marczak, była studentką szkoły teatralnej. Dziewczyna prowadziła niezwykle bujne życie towarzyskie. W chwili śmierci była w ciąży. Nic więc dziwnego, że jednym z głównych podejrzanych jest ojciec dziecka. Drugim osobnikiem, który mógł mieć motyw by skrócić życie Agnieszki był wspomniany wcześniej dozorca. 

 

Powieść jest bardzo ciekawie skonstruowana. O niemal wszystkich okolicznościach śmierci Agnieszki Marczak czytelnik dowiaduje się z rozmowy prowadzonej przez Wołodkę i GelIerta. Trzeba też przyznać, że nie brak w książce odważnych scen. Główna bohaterka nim trafiła do kostnicy nie należała bowiem do osób pruderyjnych. Uczestniczyła w rozmaitych przyjęciach, w trakcie których nawiązywała znajomości, bardzo często kończące się w łóżku. Warto nadmienić, że na kartach powieści pojawiają się również echa zakończonej ponad 20 lat wcześniej wojny. Dozorca domu, w którym mieszkała Marczakówna ma za sobą niezbyt chlubną przeszłość. W okresie okupacji był szmalcownikiem.

Jak wynika z informacji zamieszczonej na stronie Klubu Mord, pod pseudonimem Karol Wilt ukrywała się Natalia Modzelewska, małżonka ministra spraw zagranicznych w latach 1946-1951 Zygmunta Modzelewskiego[1]. W jej dorobku oprócz licznych tłumaczeń, znajdziemy także dwa inne kryminały: „Nie chciałem jej zabić” oraz „Dalszego ciągu nie będzie”. Polecam.

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/karol-wilt-przekladanka-lata-605-p-601.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-66704-37-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 195

---

[1]https://www.klubmord.com/recenzje/recenzje-2011/dalszego-ciagu-nie-bedzie-marzena-pustulka-144-2011