„Zofia Kossak. Bezcenne dziedzictwo”

 

„Zofia Kossak. Bezcenne dziedzictwo”

Elżbieta Hurnik, Anna Wypych-Gawrońska, Ewelina Dziewońska-Chudy (red.)

 

Zofia Kossak-Szczucka była postacią wybitną. Była jedną z najwybitniejszych Polek, niestety nieco zapomnianą. Niniejsza publikacja, zawierająca referaty prezentowane w trakcie naukowej konferencji zorganizowanej w Senacie RP oraz na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie, przywraca współczesnym naszą wielką rodaczkę: znakomitą pisarkę, heroiczną działaczkę społeczną w czasie okupacji, bezkompromisową patriotkę i chrześcijankę.

 

Publikacja dostępna na stronie wydawcy:

https://www.ujd.edu.pl/shop/view/zofia-kossak-bezcenne-dziedzictwo

https://www.ujd.edu.pl/shop/cat/wydawnictwo-ujd

 

Wydawca: Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

ISBN: 978-83-66536-11-1

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 310

Świętokrzyskie regionalia (cz. 154)

 

Jan Kulpiński, Adam Malicki „Tobiem winien miłość, a Ojczyźnie życie”

Powstanie styczniowe w Świętokrzyskiem.

Wybór wspomnień uczestników walk

 

„Tobiem winien miłość, a Ojczyźnie życie. Powstanie styczniowe w Świętokrzyskiem. Wybór wspomnień uczestników walk” to opracowanie autorstwa Jana Kulpińskiego i Adama Malickiego. Niniejszy tom jest kontynuacją pierwszego zbioru wspomnień „Bywaj dziewczę zdrowe, Ojczyzna mnie woła”. Złożyły się nań, podobnie jak wcześniej, mało znane i rzadko publikowane wspomnienia powstańców, które zostały opatrzone obszernym komentarzem historycznym, genealogicznym i uzupełnione aneksami. Dzięki temu czytelnicy zainteresowani tematem powstania zyskali doskonały materiał do zgłębiania tematu, analizy wydarzeń i porównań.

 

Zwracają uwagę obszerne aneksy, których przygotowanie wymagało nierzadko wiele pracy poświęconej na kwerendę archiwalną i opracowanie materiałów. Szczegółowe biogramy autorów opracowanych wspomnień uzupełniają noty biograficzne wymienionych we wspomnieniach postaci. Całość została opatrzona indeksami. Klimat wydarzeń przybliżają liczne zdjęcia, plany, mapy i skany dokumentów.

 

Publikacja jest dostępna na stronie Drukarni Kontur:

https://www.facebook.com/drukarniakontur 

Spis treści:

https://www.facebook.com/photo/?fbid=712773247320520&set=pcb.712741800656998

 

Druk: Drukarnia Kontur, tel. 41 39 45 321

ISBN: 978-83-65334-80-0

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 452

„Niech świat zapłonie”

 

Mariusz Wajcher „Niech świat zapłonie”

 

Świat, który znamy, przestanie kiedyś istnieć. Szybciej, niż się nam wydaje.

Lata dwudzieste XXI wieku. Wojna w Ukrainie dobiegła końca. Rosja, kolos na glinianych nogach, nie ma sił ani środków na dalsze forsowanie swoich imperialistycznych zapędów. Mimo że żadna ze stron konfliktu nie jest zadowolona z rezultatów, na świecie zapanował pozorny spokój.

Seria zamachów terrorystycznych w Nowym Jorku burzy odbudowany niedawno ład. Kiedy okazuje się, że jedną z ofiar jest żona prezydenta Briana Neilsona, żądza zemsty staje się wartością nadrzędną. Bliski Wschód płonie. Europa przygląda się dramatycznym wydarzeniom ze współczuciem, uśpiona fałszywym poczuciem bezpieczeństwa." Ale to tylko mrzonki. Gdzieś tam na wschodzie powstaje śmiały plan, który ma zachwiać znanym nam światem. Sprawdzian solidarności właśnie się rozpoczyna. Faza 1 wielkiego planu też, bo – jak się wkrótce okaże – wszyscy są tylko marionetkami w rękach pewnego Starca…

– Podejdź tu do mnie i powiedz, co widzisz.
– Nowy Jork – odpowiedział, nie rozumiejąc, o co chodzi.
– Dokładnie: gnijące jabłko, a w jego sercu twój cel i twoje odkupienie za poprzednie błędy. – Przerwał, aby dać znak ochroniarzom, którzy natychmiast skierowali się do znajdujących się na tyłach gabinetu drzwi ewakuacyjnych. – Twoje zadanie. Będziesz niósł nadzieję na lepszą przyszłość dla następnych pokoleń wojowników. Stworzysz fundament, na którym my zbudujemy nasz świat, wolny od knowań Ameryki i całego tego zepsutego zachodu z ich niemoralnymi prawami, wolnościami i przekonaniami. Wszystko dzięki tobie, pamiętaj o tym – powiedział jeszcze, nim zniknął za drzwiami, odprowadzany przez ciągle czujnych ochroniarzy. Cała trójka szybko wsiadła do czekającego na dole SUV-a. Odjechali, zostawiając za sobą magazyn i Ahmeda, którego mieli już nigdy nie zobaczyć.

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly/niech_swiat_zaplonie,druk

 

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8313-583-0

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 364

 

„Twierdze osiemnastowiecznej Europy” Tom II

 

Maciej Trąbski (red.). „Twierdze osiemnastowiecznej Europy” Tom II

Studia z dziejów nowożytnej sztuki wojennej

 

Twierdze w XVIII w. stanowiły podstawę operacyjną działań ofensywnych lub zasadniczy element linii obronnych, osłaniały mobilizację wojsk w głębi kraju, zabezpieczały miasta, porty, trakty i przeprawy oraz zapewniały zaopatrzenie i miejsce schronienia dla korpusów polowych. Tym samym były istotnym elementem ówczesnej sztuki wojennej, co powodowało, iż przez całe stulecie powstawały nowe oraz modernizowane były stare twierdze. Rozwój osiemnastowiecznej sztuki fortyfikacyjnej oraz postęp w dziedzinie inżynierii wojskowej i artylerii związany był z działalnością Sebastiena Le Prestre de Vaubana i Marca René de Montalemberta. Pierwszy z nich tworzył przede wszystkim w XVII w., ale dzieła jego stanowiły kanon niemal przez całe następne stulecie. Drugi z wymienionych prezentował swoje koncepcje w ostatniej ćwierci XVIII w., ale uznanie zdobył dopiero w epoce napoleońskiej. Ich dzieła stanowiły wzór i inspirację dla wielu inżynierów wojskowych, dzięki czemu sztuka budowy, obrony i zdobywania twierdz stale się rozwijała.

Podobnie jak w pierwszym tomie również w niniejszym „twierdze osiemnastowiecznej Europy” rozpatrywane są w różny sposób. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju hasło wywoławcze dla szerszej dyskusji nad dziejami nowożytnej wojskowości oraz powiązania tejże z kwestiami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi. Oczywiście na pierwszym planie znajdują się tytułowe twierdze analizowane pod kątem architektury militarnej. W prezentowanych artykułach czytelnik znajdzie więc przykłady francuskich fortyfikacji nabrzeżnych (Andrzej Stroynowski), jak i inspirowane dziełami Vaubana i Montalemberta twierdze pruskie (Grzegorz Podruczny). Odnośnie do postaci drugiego z francuskich twórców systemów fortyfikacyjnych, w niniejszej publikacji można się zapoznać z jego drogą życiową, która doprowadziła go m.in. do członkostwa w Królewskiej Akademii Nauk w Paryżu (Małgorzata Durbas).

Najliczniej jednak omówione zostały fortece znajdujące się na terenie ówczesnego państwa rosyjskiego (Władimir Artamonow, Maksim Anisimow, Paweł Korkosz, Igor Gostew) oraz Rzeczypospolitej Obojga Narodów (Jozef Balužinský i Dalibor Mikulík, Jacek Feduszka). Natomiast jeden z artykułów dotyczy fortyfikacji austriackich budowanych, bądź planowanych do wystawienia na terenie Galicji (Michał Baczkowski). Kolejnym aspektem stricte militarnym nieodzownie związanym z twierdzami były znajdujące się w nich garnizony, co omówione zostało na przykładzie twierdzy kamienieckiej (Łukasz Cholewiński), częstochowskiej (Maciej Trąbski) i toruńskiej (Adam Paczuski), przy czym w dwóch pierwszych artykułach szeroko zaprezentowane zostały również plany rozbudowy fortec, remonty i okoliczności kapitulacji, natomiast w trzecim, wykraczającym poza ramy XVIII w., przede wszystkim relacje pomiędzy żołnierzami a ludnością cywilną.

Oczywiście nie mogło zabraknąć tekstów przedstawiających udział poszczególnych twierdz w działaniach wojennych. Wątek ten pojawiał się już w artykułach dotyczących twierdz rosyjskich. Natomiast w części zatytułowanej Twierdze w ogniu walk przedstawione zostały działania, które doprowadziły do zdobycia szwedzkiej twierdzy Nienszanc (Witalij Bohatyrewicz) oraz twierdz kurlandzkich (Mariusz Balcerek) w czasie Wielkiej Wojny Północnej, nieudana próba odzyskania Poznania przez wojska Augusta II w tym samym okresie (Karol Kościelniak), a także działania w czasie konfederacji barskiej (Wojciech Kęder, Adam Danilczyk).

Obraz twierdz w źródłach kartograficznych i opracowaniach historycznych stanowi kolejny dział niniejszej publikacji. Znajdują się w nim artykuły analizujące na podstawie osiemnastowiecznych planów i map kolejne koncepcje ufortyfikowania Poznania (Zbigniew Pilarczyk) oraz stan zachowania zamków i twierdz znajdujących się w południowo-zachodniej części Rzeczypospolitej w 1702 r. (Wojciech Dudak i Radosław Herman). Kolejne dwa teksty stanowią historiograficzne studia poświęcone osobie komendanta twierdzy kamienieckiej – gen. Janowi de Witte (Anna Czerniecka-Haberko) oraz przeglądowi współczesnej historiografii ukraińskiej w zakresie badań nad fortyfikacjami leżącymi na terenach dzisiejszej Ukrainy (Norbert Morawiec i Walery Łastowskij).

W prezentowanej publikacji znajdują się też teksty dotyczące pozamilitarnych aspektów funkcjonowania twierdz. Do takich należą funkcje sakralne, a ściślej rzecz biorąc funeralne, które z czasem zdominowały pierwotnie ściśle militarne założenie twierdzy pietropawłowskiej (Paweł Krokosz) oraz lazarety, w których umieszczani byli chorzy i ranni żołnierze (Katarzyna Milik).

Tom uzupełniają dwa zbiory tekstów źródłowych. Pierwszy stanowi instrukcja hetmana polnego koronnego Wacława Rzewuskiego, a w zasadzie jej fragment poświęcony obowiązkom i kompetencjom komendantów twierdz oraz zasadom pełnienia przez żołnierzy służby wartowniczej (Maciej Trąbski). Drugi zbiór zawiera korespondencję komendanta twierdzy kamienieckiej gen. Jana de Witte z lat 1768–1776, ukazującą trudną sytuację garnizonu w okresie Konfederacji Barskiej i pierwszych latach po jej zakończeniu (Łukasz Cholewiński). Przy tej okazji należy zaznaczyć, że wszelkie uzupełnienia redakcyjne w cytatach i tekstach źródłowych zamieszczone zostały w nawiasach kwadratowych.

Prezentowane w niniejszej publikacji materiały stanowią wkład w poznanie i popularyzację historii wojskowości epoki nowożytnej, a zwłaszcza jej aspektów związanych z szeroko rozumianym tematem osiemnastowiecznych twierdz europejskich. Maciej Trąbski

 

Publikacja dostępna na stronie wydawcy:

https://www.ujd.edu.pl/shop/view/twierdze-osiemnastowiecznej-europy-tom-ii

 https://www.ujd.edu.pl/shop/cat/wydawnictwo-ujd

Wydawca: Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

ISBN: 978-83-7455-590-6

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 572

„Wielkie Księstwo Litewskie. Podróż po bliskich Kresach”

 

Sławomir Koper „Wielkie Księstwo Litewskie. Podróż po bliskich Kresach”

 

Wielkie Księstwo Litewskie to nie tylko Litwa. Terytorium dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego rozciąga się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi. Każde z tych Państw z dumą odnosi się do spuścizny największego organizmu politycznego Europy. Na ziemiach litewskich pozostały dawne stolice Księstwa; Wilno, Kowno i Troki, Białorusini remontują po swojemu siedziby dawnych rodów magnackich i przypominają, że najważniejsze dokumenty Wielkiego Księstwa zostały spisane nie w litewskim ale w ruskim języku.

Wielkie Księstwo Litewskie. Wyprawa do bliskich Kresów nie jest kontynuacją cyklu kresowego, a raczej jego uzupełnieniem. Od serii kresowej różni ją przede wszystkim narracja - to zapis współczesnych podróży, wywiadów i rozmów. Zestawia losy dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego z dzisiejszą rzeczywistością. Opowiadam o współczesności Litwy i Białorusi, o śladach polskości i wielkości na tych ziemiach, przypominając dawną chwałę Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Odwiedzając dawne magnackie siedziby wielkich rodów książęcych, nie zapominam o kosztowaniu specjałów kuchni białoruskiej i litewskiej. A przejazd przez granicę i podróż drogami Republiki Białorusi to swoiste deja vu filmów Barei. Sławomir Koper

 

- Jak wjechać do państwa Łukaszenki, czyli problemy z wizą.

- Białoruska kuchnia i piwo

- Brześć i unia brzeska oraz niesławny proces brzeski

- Grodno Batorego, Tyzenhauza, Orzeszkowej i Nałkowskiej

- Samochodem po białoruskich drogach

- Kąpiel w Świtezi - śladami wielkiej miłości wieszcza

- Wymarłe polskie wsie na Białorusi

- Radziwiłłowie. Bohaterowie czy zdrajcy?

(Kiejdany, Taurogi, Szawle, Teszle). Góra Krzyży.

- Ostatni taki Kmicic - Bułak Bułatowicz

- Kowno, najbardziej litewskie z miast (Mickiewicz, klasztor w Pożajściu)

- Prohibicja po litewsku i świńskie uszy z grochem

- Kaziuki i śledzie z grzybami

- Śladami Marszałka na Wileńszczyźnie (Druskienniki, Bezdany, Pikieliszki)

- Wilno po polsku, Troki i Karaimi.

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/zapowiedzi/wielkie-ksiestwo-litewskie-podroz-po-bliskich-kre

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-914-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 464

„Girlaski”

 

Julian Krzewiński „Girlaski”

 

Warszawa, lata 20. Ryszard Rzymski, czterdziestopięcioletni przystojny dżentelmen bywa częstym gościem teatrzyku „Orfeum”. Zamożny mężczyzna podoba się kobietom i raz po raz nawiązuje nowe romanse. Pewnego dnia Rzymski postanawia zerwać z dotychczasowym trybem życia. Ma dość kolejnych rozczarowań i nic nie znaczących miłostek. Wkrótce potem Rzymski postanawia zaopiekować się mieszkającą w suterenie tej samej kamienicy ubogą dziewczyną Sonią i uczynić z niej swoją „damę do towarzystwa”. Dziewczyna jest zdumiona, że Rzymski, o którego miłosnych podbojach krążyły niezliczone opowieści, traktuje ją jedynie jak przyjaciółkę i siostrę. Po pewnym czasie Sonia opuszcza Ryszarda. Udaje się jej zdobyć posadę girlsy w teatrzyku „Orferum”. W dziewczynie zakochuje się bratanek jej dawnego opiekuna. Na drodze do szczęścia Soni i Jerzego staje matka młodzieńca. Według niej, tancerka nie jest odpowiednią partią dla jej syna. Postanawia za wszelką cenę doprowadzić do zakończenia tego romansu…

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://wydawnictwomg.pl/girlaski

 

Wydawca: Wydawnictwo MG  

ISBN: 978-83-7779-913-0

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 192

„Rzym i Jerozolima”

 

Krawczuk Aleksander „Rzym i Jerozolima”

 

Trylogia Aleksandra Krawczuka, na którą składają się książki: Herod król Judei, Tytus i Berenika oraz Rzym i Jerozolima, przedstawia skomplikowane i dramatyczne dzieje stosunków między państwem rzymskim a Judeą w dobie rodzącego się chrześcijaństwa. Jej chronologiczne ramy wyznaczają daty wkroczenia Pompejusza do świątyni jerozolimskiej w 63 roku p.n.e. oraz stłumienia powstania żydowskiego w latach siedemdziesiątych n.e. Losy bohaterów: Heroda, go wnuczki Bereniki oraz przyszłych cesarzy Wespazjana i Tytusa ukazane są na szerokim tle walk o władzę w samym Imperium, a także politycznych i doktrynalnych sporów wśród Żydów.

Publikacja na stronie wydawcy:

https://iskry.com.pl/produkt/rzym-i-jerozolima

Recenzja książki:

https://histmag.org/Aleksander-Krawczuk-Rzym-i-Jerozolima-recenzja-i-ocena-25880

 

Wydawca: Iskry

ISBN: 978-83-207-1532-3

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 632

Świętokrzyskie regionalia (cz. 153)

 

Stanisława Skrzyniarz „Tęsknota za Bielinami”

 

Z Przedmowy do książki (fragment):  „Z radością przyjąłem propozycje napisania wstępu do książki Stanisławy Skrzyniarz, kuzynki Stanisława Durleja, ale też kobiety niezwykłej. Jej życiorys wpisuje się w dramatyczne dzieje Bielin i okolic. Jest to historia biednego dziecka wiejskiego, które ze wszystkich sił dążyło do tego, aby kochać i być kochane przez najbliższych. Inteligentna, pełna życia chciała poznawać świat, wyjść za opłotki domu rodzinnego. Aby sięgać wyżej, uczyć się, studiować. Dla młodej dziewczyny ze wsi niełatwo było wyrwać się z biedy, która była nieodzowną częścią jej życia, ale i społeczności wiejskiej”. Dr Janusz Gmitruk, Dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

 

Spis treści:

Podziękowanie

Część I

Przedmowa

Słowo wstępne

Część II

1.Dom rodzinny i moi sąsiedzi

2.Różne opowiadania

3.W bielińskiej szkole

4.Od małego byłam chuderlakiem

5.Z malinami z Bielin do Kielc

6.Piąta kolumna w Bielinach

7. Gdy wybuchła II wojna światowa

8.Pierwsze zbrodnie niemieckie w Bielinach

9. Sierpień 1944 roku

10.Żołnierzy radzieckich częstowaliśmy bimbrem i kiszoną kapustą

11.A po wojnie

12.Na Święty krzyż do dentysty

13.Ożywiło się życie kulturalno-oświatowe

14. W Uniwersytecie Ludowym w Brusie koło Łodzi prowadzonym przez Zofię Solarzowi

15. Nago i boso

16.Ciągnął mnie sentyment do miejsca urodzenia i dzieciństwa

17. Smutek po śmierci brata Józka i ojca

18.Nigdy nie przyznałam się, że byłam głodna

19. Wspomnienia autorki o nauczycielu Władysławie Turynie

20. Moja podróż do Bielin po 10 latach

21.Przebieg uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy w Szkole Podstawowej w Bielinach, poświęconej Władysławowi Turynie- 13października 1996 roku

22.Artykuł z ,,Ludowca Świętokrzyskiego” nr 11(36) z listopada 1996r.(przedruk)

23.Artykuł z ,,Gazety Bielińskiej” z 20.03-20.04.2002r.

24.Artykuł z ,,Ludowca Świętokrzyskiego” nr3-4(95-96) z 2002r.

Aneks fotograficzny

Publikacje książkowe Ludowego Towarzystwa Naukowo- Kulturalnego Oddział w Kielcach

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/tesknota-za-bielinami

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-08-8816-166-7

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 145

„Zeszyty Komiksowe” - 28: Sto lat polskiego komiksu”

 

„Zeszyty Komiksowe” - 28: Sto lat polskiego komiksu”

 

Polacy uwielbiają rocznice. Weźmy „stulecie polskiego komiksu”. Może to prawda, może nieprawda. Może to był komiks, a może – historyjka obrazkowa. Ale trzeba przyznać, że coś w tym jest. Niniejszy numer przynosi wytłumaczenie, dlaczego obchodzimy okrągłą rocznicę polskiego komiksu, oraz kalendarium ilustrujące przemiany, które zachodziły w rodzimych historyjkach obrazkowych na przestrzeni ostatnich stu lat.

 

Analizy, wspomnienia, wywiady, recenzje, a wszystko to tradycyjnie uzupełnione krótkimi komiksami inspirowanymi tematem numeru.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://fundacja-ikp.pl/wydawnictwo/page/3

 

Wydawca: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

ISSN: 1733-3008

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 142

„Trzysta procent socjalizmu”

 

Andrzej Janikowski „Trzysta procent socjalizmu”

Przodownicy pracy w PRL

 

Przodownictwo pracy w PRL-u to temat niemal zupełnie zapomniany. Starsze pokolenia mogą jeszcze kojarzyć go ze słynnym niegdyś filmem Andrzeja Wajdy „Człowiek z marmuru”. Młodsi – już z niczym. A przecież to historia bardzo daleka od banału, przepełniona heroizmem i ludzkimi dramatami, obrazująca doskonale grozę stalinizmu i komunistyczną utopię.

W trudnej powojennej rzeczywistości tysiące robotników uwierzyło w obietnicę lepszego, socjalistycznego jutra i zaangażowało się bez reszty w masowy ruch współzawodnictwa pracy. W wyścigowym tempie wznosili domy i wydobywali węgiel, bijąc kolejne rekordy, wyrażane w setkach procent tak zwanej normy. Pracowali w błysku fleszy i przy aplauzie propagandy, patrzyli ze zdjęć w gazetach i ogromnych portretów; nazwiska najsławniejszych górników, murarzy czy stoczniowców znała cała Polska.

Jednak opowieść o ludzkiej determinacji, poświęceniu i komunistycznej mitologii jest w swoim najgłębszym wymiarze uniwersalną historią, mówiącą o śmierci idei. Entuzjazm ludzi został przez władze kompletnie zmarnowany, a podwyższanie norm aż do absurdu przerodziło współzawodnictwo w prawdziwy koszmar. Przodownictwo pracy stało się symbolem stalinowskiej przemocy, a przodownicy – wrogami społeczeństwa, które nie chciało pracować do upadłego, ale po prostu żyć.

Trudno uwierzyć, ale ruch w skarlałej i zupełnie pozbawionej znaczenia formie przetrwał właściwie do końca PRL-u, a przodownikami pracy były nawet tak ważne dla naszej historii osoby jak Anna Walentynowicz. Ostatecznie przeminął wraz z ustrojem. Jednak nawet dziś, kompletnie zapomniany, niesie ze sobą ważną treść – przestrogę z odległej przeszłości, aktualną w każdym miejscu i każdym czasie.

 

Andrzej Janikowski jest niezależnym dziennikarzem i pisarzem. Współpracował z licznymi czasopismami. Jest autorem thrillera „Wiwisekcja zbrodni”.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.proszynski.pl/product/trzysta-procent-socjalizmu-przodownicy-pracy-w-prl

 

Wydawca: Prószyński Media Sp. z o.o.

ISBN: 978-83-8295-330-5

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 288