„Na zegarze życia. 90 rocznica urodzin Stanisława Durleja”

 

„Na zegarze życia. 90 rocznica urodzin Stanisława Durleja”

 

Publikacja została wydana w związku z Jubileuszem 90. rocznicy urodzin Stanisława Durleja – wybitnego działacza ruchu ludowego, dziennikarza, społecznika.

 

Spis treści: 

Od przyjaciół

Adam Jarubas, Uznanie dla Jubilata

Czesław Siekierski, Drogi Staszku!

Janusz Gmitruk, Chłopom Polskim Szczęście Boże- Jubileusz 90-lecia Stanisława Durleja

Alfred Domagalski, Andrzej Lato, Marian Obara, Zenon Piecaba, Józef Szczepańczyk, Przez życie z ruchem ludowym

Stanisław Chałupczak, Dariusz Detka, Tomasz Jakubczyk, Stanisław Kowalski, Joanna Majewska, W imieniu przyjaciół z kieleckiego Oddziału Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego

Andrzej Dąbrowski, ,,Sagi Świętokrzyskie,, Jubilata

Stefan Józef Pastuszka, Romuald Turkowski, Słowo od Przyjaciół

Stanisław Durlej, Na dobre i złe z ruchem ludowym

Stanisław Durlej, Suplement

 

Książka na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/na-zegarze-zycia-90-rocznica-urodzin-stanislawa-durleja

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-463-7

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 102

„Po zawodach”

 

Andrzej Zawadzki „Po zawodach”

 

Nakładem Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego ukazuje się najnowsza książka o charakterze popularnonaukowym pt. Po zawodach. Autor publikacji doktor Andrzej Zawadzki jest ekonomistą rolnictwa, zawodowo związanym z bankowością i finansami. Wspólnie z prof. Kazimierzem Olesiakiem wydał dwa podręczniki akademickie - Podstawy bankowości. Podręcznik dla studentów bankowości i ubezpieczeń (Warszawa 2000 i 2002); Operacje bankowe. Podręcznik akademicki (Warszawa 2005). Jest również autorem zbioru felietonów  Ela tropi portale (Warszawa 2021). Dr. Zawadzki od lat jest związany z ruchem ludowym, należy do przyjaciół i współpracowników Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. W tamtym roku nakładem naszej placówki ukazała się jego publikacja - Teodor z Pułtuska. Bogdan Jański, mój wielki ziomek (Warszawa 2022).

 

Tym razem dr Zawadzki podjął się przygotowania opracowania o charakterze retrospektywnym i popularyzatorskim. Książka Po zawodach  prezentuje stanowiska i zajęcia wykonane głównie w okresie Polski Ludowej, które miały charakter typowy dla kraju z gospodarką centralnie sterowaną oraz agrarno- przemysłową. Dla czytelnika ze starszego pokolenia książka jest świetnym przypomnieniem minionych czasów, dla młodszego stanowi zamierzchłą, ale ciekawą historię. Dr Zawadzki przedstawia w ciekawy i syntetyczny sposób prace. Książki zdobią rysunki Marii Zawadzkiej, wnuczki autora. Rozwój cywilizacji technicznej stawiał nowe zadania przed społeczeństwem polskim, starającym się korzystać z demokracji zachodu i ustroju kapitalistycznego. Współczesne zmiany nadchodzą wraz z postępem sztucznej inteligencji, która z każdym rokiem zastępuje człowieka. Tym samym już wkrótce wiele zawodów, obecnie wykonywanych, również nie będzie aktualnych. Już teraz zachęcamy dr. Zawadzkiego do opracowania kolejnej części książki. […] Fragment z Przedmowy

 

Książka na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/po-zawodach

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-464-4

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 209

Świętokrzyskie regionalia (cz. 161)

 

Andrzej Nowak-Arczewski „Długi cień świętej góry”

 

Nie ma końca podróż wzdłuż Pasma Jeleniowskiego, od Świętego Krzyża do Opatowa, podróż przez kraj, skąd nie ma już wyjścia. Ludzie modlą się, a potem zabijają jedni drugich. Gwałty, zbrodnie, akty zemsty nie mają nic wspólnego z powtarzanymi przez nich przykazaniami o miłości bliźniego.

Historię trzech rodzin, chłopskiej, ziemiańskiej, inteligenckiej, zrekonstruowałem na podstawie relacji ich synów i wnuków, a także na podstawie rodzinnych fotografii, dokumentów i źródeł pisanych. W przedstawieniu tła niektórych zdarzeń pomogły mi umieszczone w bibliografii publikacje książkowe, jak również nigdzie niepublikowane wspomnienia. Historyczny thriller, makabreska, niemal baśniowa, alegoryczna opowieść – tak, ale nie zawieszona w próżni, tylko głęboko udokumentowana w licznych, różnorodnych źródłach.

 

Andrzej Nowak-Arczewski, dziennikarz, repor­ter. Ukończył studia na Wydziale Polonistyki Uni­wersytetu Warszawskiego w zakresie kulturoznawstwa. Laureat Ogólnopolskiego Konkursu na reportaż imienia Zbigniewa Nosala. Laureat Ogólnopolskiej Nagrody Bonum Publicum imienia Aleksandra Patkowskiego za książkę „Zmiłuj się nad nami”. Autor książek reporterskich, m.in: „My z pałacu”, „Stań do apelu. Pseudonim Tarzan”, „Przykosa”, „Na uboczu”.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/dlugi-cien-swietej-gory

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-474-3

Liczba stron: 188

Rok wydania: 2024

„Wszystkich wystrzelać jak psów…”

 

Janusz Gmitruk, Longin Kaczanowski „Wszystkich wystrzelać jak psów…”

Niemiecki odwet za działalność Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego majora „Hubala”

 

1 września każdego roku to nie tylko radosny dzień w życiu każdego ucznia, ale także tragiczny w dziejach narodu polskiego. We wrześniu 1939 roku naród polski został zarażony śmiertelnym wirusem niemieckiej i sowieckiej nienawiści i zaborczości. Trwało to 2078 dni. Głównym celem Rosjan była inkorporacja i sowietyzacja podbitych ziem. Niemcy mieli zgoła inne zamierzenia wobec narodu polskiego. Wynikały one z Generalnego Planu Wschodniego. Po zwycięskiej wojnie miała powstać Wielka III Rzesza na cmentarzu narodów słowiańskich. Polacy mieli być najpierw wyniszczeni głodem, terrorem, a ostatecznie eksterminowani biologicznie. Od pierwszych dni mimo kapitulacji armii polskiej, niektóre oddziały nie zaprzestały walki, do jednego z tych oddziałów partyzantki powrześniowej należał oddział legendarnego majora Henryka Dobrzańskiego ,, Hubala ,, – oficera, dowódcy, kawalerzysty, obrońcy ojczyzny we wrześniu 1939 roku, uważanego za pierwszego partyzanta II wojny światowej. Dlaczego podjął on się tej walki? Henryk Dobrzański urodził się 22 czerwca 1897 roku w Jaśle w rodzinie o bogatych tradycjach patriotycznych. Był synem Henryka herbu Leliwa i Marii z hr. Lubienieckich. Przed I wojną światową ukończył szkołę średnią. Był zdolnym wybijającym się uczniem. Egzamin dojrzałości złożył w czasie wojny w trybie specjalnym. Uczestniczył w polskim czynie zbrojnym w I wojnie światowej. Galicja była Postrzegana jako polski Piemont, z którego miało wyjść wyzwolenie ziem polskich. W czasie młodzieżowej działalności niepodległościowej zetknął się z pracą społeczno-polityczną ruchu ludowego. Podczas I wojny światowej walczył jako siedemnastoletni członek Polskich Drużyn Strzeleckich, a później żołnierz II Brygady Legionów Polskich. Ranny w bitwie pod Rarańczą po wyleczeniu i internowaniu u ciekł z obozu, aby brać udział w walkach o Lwów w 1918 roku w latach 1919-1921 uczestniczył w w wojnie polsko – bolszewickiej.[…] fragment z Przedmowy

 

Spis treści:

Przedmowa

Janusz Gmitruk – Eksterminacja wsi polskiej w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945

Longin Kaczanowski : ”Wszystkich wystrzelać jak psów ”

Prolog , czyli uparta Polska

Krwawe ciernie Września

Hubal i niepokonani

Pierwsze kroki

Osaczeni

Przyjechali Niemcy by spalić wioskę,

I ojcom naszym odebrać życie…

Dziś was musimy wybić i spalić

Boście trzymali oddział Hubali…

Czemu wy od nas ich zabieracie

I na śmierć prowadzicie…

Tu wzięli dzieciom ojca ,

tam matce trzech synów…

Wszystkich wystrzelać jak psów

Zabierzcie wszystko co mamy

A ojcom naszym darujcie życie

Tysiąc dziewięćset roku czterdziestego

a kwietnia jedenastego…

Polska ziemia wszystko wykryła …

…Droga (do) Prawdy…

Janusz Gmitruk

Ludowa legenda majora Henryka Dobrzańskiego ” Hubala ”

pierwszego partyzanta II wojny światowej

Aneksy – Longin Kaczanowski ( wybór )

Bibliografia

Zdjęcia

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/wszystkich-wystrzelac-jak-psow

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-387-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 364

„Brzemię niewinności. Emilia Malessa „Marcysia” (1909-1949)”

 

Maria Weber „Brzemię niewinności. Emilia Malessa „Marcysia” (1909-1949)”

 

Spis treści:

Przedmowa – Andrzej Krzysztof Kunert

Słowo od autorki

Rozdział I. W kręgu dońskiej Polonii

Rozdział II. ,,Nie chcę narażać siebie i dzieci na śmierć głodową ,,

Rozdział III. Emilia i Stanisław

Rozdział IV. ,,Zagroda,,

Rozdział V. Zdrada ,,Jaracha,,

Rozdział VI. Powstanie Warszawskie

Rozdział VII. ,,Załoga,, krakowska

Rozdział VIII. Prywatne życie Mili

Rozdział IX. ,,Ponury,,

Rozdział X. 1945

Rozdział XI. Śledztwo

Rozdział XII. Zawiodłam…

Rozdział XIII. Mity i półprawdy

Rozdział XIV. Pamięć po latach

 

,,Nie  sztuką było pracować z zapałem i wiarą w słusznej sprawie , w okresie okupacji niemieckiej , ale sztuką jest wytrwać bez wiary ”. Kpt. Emilia Malessa ,,Marysia”

,,W wyniku rozpracowania agenturalnego i i wykorzystania posiadanych materiałów śledczych w okresie 1 do 15 listopada br. aresztowano niemal całe kierownictwo WiN, skonfiskowano kasę organizacji (prawie 1,5mln dolarów) skonfiskowano 5 radiostacji i rozbito system łączności kurierskiej z Londynem”. Siemion Dawydow , z-za doradcy NKWD przy MBP ,1946

,,Dramatyzm czasu spowodował , że Mila Izdebska – Piwnik , zdesperowana , zmęczona latami odpowiedzialnej, trudnej walki z wrogiem zewnętrznym a następnie bolszewikami rodzimymi , przy braku zrozumienia decyzji o ujawnieniu współtowarzyszy u części działaczy AK choć okryta chwałą poprzez swoje wojenne czyny , odebrała sobie życie 5 czerwca 1949roku. Wcześniej została , z powodu niesprzyjających okoliczności, pozbawiona kontaktu z ukochanym przygarniętym dzieckiem. Brak mi słów z powodu poniesionej straty.

Niezapomnianej matce – Siunio – Michał Westwalewicz”

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/brzemie-niewinnosci-emilia-malessa-marcysia-1909-1949

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-407-1

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 417

Świętokrzyskie regionalia (cz. 153)

 

Stanisława Skrzyniarz „Tęsknota za Bielinami”

 

Z Przedmowy do książki (fragment):  „Z radością przyjąłem propozycje napisania wstępu do książki Stanisławy Skrzyniarz, kuzynki Stanisława Durleja, ale też kobiety niezwykłej. Jej życiorys wpisuje się w dramatyczne dzieje Bielin i okolic. Jest to historia biednego dziecka wiejskiego, które ze wszystkich sił dążyło do tego, aby kochać i być kochane przez najbliższych. Inteligentna, pełna życia chciała poznawać świat, wyjść za opłotki domu rodzinnego. Aby sięgać wyżej, uczyć się, studiować. Dla młodej dziewczyny ze wsi niełatwo było wyrwać się z biedy, która była nieodzowną częścią jej życia, ale i społeczności wiejskiej”. Dr Janusz Gmitruk, Dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

 

Spis treści:

Podziękowanie

Część I

Przedmowa

Słowo wstępne

Część II

1.Dom rodzinny i moi sąsiedzi

2.Różne opowiadania

3.W bielińskiej szkole

4.Od małego byłam chuderlakiem

5.Z malinami z Bielin do Kielc

6.Piąta kolumna w Bielinach

7. Gdy wybuchła II wojna światowa

8.Pierwsze zbrodnie niemieckie w Bielinach

9. Sierpień 1944 roku

10.Żołnierzy radzieckich częstowaliśmy bimbrem i kiszoną kapustą

11.A po wojnie

12.Na Święty krzyż do dentysty

13.Ożywiło się życie kulturalno-oświatowe

14. W Uniwersytecie Ludowym w Brusie koło Łodzi prowadzonym przez Zofię Solarzowi

15. Nago i boso

16.Ciągnął mnie sentyment do miejsca urodzenia i dzieciństwa

17. Smutek po śmierci brata Józka i ojca

18.Nigdy nie przyznałam się, że byłam głodna

19. Wspomnienia autorki o nauczycielu Władysławie Turynie

20. Moja podróż do Bielin po 10 latach

21.Przebieg uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy w Szkole Podstawowej w Bielinach, poświęconej Władysławowi Turynie- 13października 1996 roku

22.Artykuł z ,,Ludowca Świętokrzyskiego” nr 11(36) z listopada 1996r.(przedruk)

23.Artykuł z ,,Gazety Bielińskiej” z 20.03-20.04.2002r.

24.Artykuł z ,,Ludowca Świętokrzyskiego” nr3-4(95-96) z 2002r.

Aneks fotograficzny

Publikacje książkowe Ludowego Towarzystwa Naukowo- Kulturalnego Oddział w Kielcach

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/tesknota-za-bielinami

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-08-8816-166-7

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 145

„Powstanie styczniowe w panoramie dziejów”

 

Janusz Gmitruk „Powstanie styczniowe w panoramie dziejów”

 

Spis treści:

Przedmowa

I Rzeczpospolita

Księstwo Warszawskie

Królestwo Polskie

Powstanie listopadowe

Królestwo Polskie po powstaniu listopadowym

Konspiracja przed powstaniem styczniowym

Wybuch powstania styczniowego

Państwo podziemne

Kwestia chłopska w powstaniu styczniowym

Po powstaniu

Chłopska legenda powstania styczniowego

O wolność i demokracje

Polskie Państwo Podziemne

Powstanie zamojskie

Bibliografia

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/powstanie-styczniowe-w-panoramie-dziejow

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISSN: 978-08307901-410-1

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 108

„Rocznik Historyczny MHPRL nr 37”

 

„Rocznik Historyczny MHPRL nr 37”

 

Spis treści

 

Zamiast wstępu

J. Gmitruk – 100. rocznica zwycięskiej wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920….

 

Artykuły i studia

A. Biały – I Wszchbiałoruski Zjazd Kobiet chłopek i robotnic Polek….

M. Pachucki – Działalność kulturalno-społeczna Kół Młodzieży Wiejskiej na terenie gminy Siemień w latach 1924-1939…

R. Turkowski – Kulisy funkcjonowania ośrodka Polskiego Stronnictwa Ludowego w Królestwie Szwecji…

Ł. Podlejski – Michał Olszewski. Zapomniany poseł ludowy z Lusławic…

T. Sumara – Działalność Jana Sobka (1880-1955) z Handzlówki…

L. Olejnik – Jan Plewiński (1898-1970). Działalność społeczno-polityczna po II wojnie światowej…

 

Materiały źródłowe

M. Ratyński – „O własnych siłach”. Wspomnienia Kazimierza Bartla o dzieciństwie i młodości…

Materiały, informacje, wspomnienia

S. Hadyna – Niezwykła historia zwykłych mieszkańców Woli Grójeckiej w czasie wojennej zagłady…

 

Recenzje

M. Kwiatkowski – Mateusz Ratyński, Stanisław Osiecki (1875-1967). Polityk z pasją…

 

Z życia Muzeum

A. Jeż – Nowości wydawnicze MHPRL…

A. Indraszczyk – Działalność naukowa w 2021 r….

E. Kwiatkowska – Nowe nabytki w Muzeum…

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/rocznik-historyczny-mhprl-nr-37

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISSN: 1425-834X

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 200

Świętokrzyskie regionalia (cz. 141)

 

Janusz Gmitruk, Stanisław Durlej, Longin Kaczanowski, Józef Szczepańczyk

„Śmierć i pamięć. Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie”

Od idei do realizacji

 

Po upływie blisko czterdziestu lat, ostatecznie materializuje się wizja upamiętnienia w Michniowie walki i męczeństwa wsi polskich w okresie II światowej. Michniów, ofiara bestialskiej pacyfikacji w dniach 12 i 13 lipca 1943 r., w czasie której zamordowano 203 osoby a wieś spalono, stał się symbolem martyrologii mieszkańców setek polskich wiosek w latach 1939-1945 na ziemiach włączonych do III Rzeszy, w Generalnym Gubernatorstwie oraz na dawnych Kresach II Rzeczpospolitej. […] Fragment ze Wstępu

 

Spis treści

Wstęp…

Janusz Gmitruk, Martyrologia wsi polskiej w latach 1939-1945…

Longin Kaczanowski, Nikt nie zostanie zapomniany. Zagłada i Pamięć Michniowa…

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, Pamięć w sztuce utrwalona….

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, U źródeł idei budowy michniowskiego Mauzoleum…

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, Mauzoleum od idei do realizacji…

Stanisław Durlej, Józef Szczepańczyk, Kalendarium najważniejszych wydarzeń…

Józef Szczepańczyk, Obchody rocznicy pacyfikacji – wybór…

Józef Szczepańczyk, Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej…

Aneksy…

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/smierc-i-pamiec-mauzoleum-martyrologii-wsi-polskich-w-michniowie-od-idei-do-realizacji

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-308-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 284

„Wisła. historia i współczesność”

 

Stanisław Krakowiak „Wisła. historia i współczesność”

 

Podczas przemierzania rodzinnych ziem, nie sposób nie spotkać na swojej drodze szczególnej osobowości, której zakres panowania rozciąga się od Beskidu Śląskiego, aż do Zatoki Gdańskiej[…] Fragment z Przedmowy

 

Spis treści

Przedmowa…

Od Autora…

Spis treści…

Wstęp…

Rozdział I – Problematyka budowy portów śródlądowych w dotychczasowych koncepcjach….

Rozdział II – Charakterystyka portów, rynku usług portowych oraz czynników (kryteriów) lokalizacji…

Rozdział III – Czynniki lokalizacji portów wiślanych zależne od żeglugi śródlądowych…

Rozdział IV – Czynniki lokalizacji portów zależne od zaplecza drogi wodnej…

Rozdział V – Próba określenia zaplecza gospodarczego i zapotrzebowania na usługi portowe….

Zakończenie…

Bibliografia…

Spis tabel i załączników…

Spis rysunków…

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/wisla-historia-i-wspolczesnosc

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-332-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 192

Świętokrzyskie regionalia (cz. 138)

 

Józef Sygiet - Historia Oddziału Partyzanckiego Batalionów Chłopskich „Jana”

Opracowanie: Karolina Maciaszek

 

Józef Sygiet „Jan” pochodził z rodziny chłopskiej. Był jednym z bardziej znanych dowódców Batalionów Chłopskich i działaczem ludowym. W okresie PRL za swoją działalność okupacyjną był prześladowany i więziony. Dowodzony przez niego Oddział Partyzancki BCh (LSB) działający na Kielecczyźnie zasłynął wieloma brawurowymi akcjami. Były to m.in. atak na garnizon niemiecki w Szczekocinach, zamachy na tamtejszego burmistrza i komendanta policji granatowej, przechwytywanie transportów z żywnością, karanie polskich urzędników współpracujących z Niemcami, walka z hitlerowcami pacyfikującymi wsie.

Niniejsza publikacja ma charakter źródłowy. Zamieszczono w niej spisane przez Józefa Sygieta wspomnienia, zestawienia odznaczeń i awansów, materiały prasowe, jak i korespondencje dotyczące dowodzonego przez niego oddziału. Materiały te przechowywane są obecnie w Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego.

 

Spis treści

Wstęp…

Wspomnienia i relacje z lat 1937-1944…..

Pamiętnik dowódcy Grupy Partyzanckiej BCh w Obwodzie Włoszczowa…

Józef Sygiet „Jan” – biografia – K. Maciaszek….

Bibliografia…

Indeks nazwisk i pseudonimów…

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/historia-oddzialu-partyzanckiego-batalionow-chlopskich-jana

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-270-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 180

„Dzieje Sienna 1389-2012”

 

Stefan Pastuszka, Romuald Turkowski

„Dzieje Sienna 1389-2012”

Album

 

W „Albumie” udało się zgromadzić głównie materiał historyczny mimo, że zaginęła większość źródeł dokumentalnych. Właśnie te zachowane fragmentarycznie, dotyczące czasów od początku XIX wieku, znalazły tutaj swoje miejsce.

Obszerny zestaw źródeł do historii Sienna i okolic, ułożyli Autorzy w ramach siedmiu następujących działów tematycznych: 1) „Samorząd”, 2) „Bezpieczeństwo publiczne”, 3) „Gospodarka i spółdzielczość”, 4) „Oświata, kultura i zdrowie”, 5) „Życie polityczne i społeczne”, 6) „Walka o niepodległość i kombatanci” i 7) „Życie religijne”. „Przez taki układ dokumentów źródłowych chciano pokazać wszystko to, czym żyli mieszkańcy Sienna począwszy od połowy XIX do początków XXI wieku” (s. 7).

Sienno. Pierwszy wóz strażacki Ochotniczej Straży Pożarnej w 1934 roku.

W trakcie analiz badawczych zawartych w merytorycznej części historii Sienna i okolic, odnajdziemy częste odwołania do źródeł opublikowanych w „Albumie” . Fragment z artykułu A. Lecha pt. „Trylogia Sienna (1389-2012) autorstwa Stefana J. Pastuszki i Romualda Turkowskiego”, Zeszyty Wiejskie, nr 21.

 

Spis treści

S. Pora – Przedmowa

S.J. Pastuszka, R. Turkowski – Wstęp

Dokumenty – Samorząd, Bezpieczeństwo publiczne, Gospodarka i spółdzielczość, 

Oświata i kultura, Walka o niepodległość i kombatanctwo, Życie religijne

Fotografie – Architektura i samorząd, Oświata i kultura, Walka o niepodległość, 

kombatanci, tradycja, Ochotnicza Straż Pożarna, Mieszkańcy i gospodarka

Wykaz

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/dzieje-sienna-1389-2012-625-lat-sienna-album

 

Wydawcy: Towarzystwo Przyjaciół Sienna

ISBN: 978-83-60776-09-4

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 444

 

„Dzieje Sienna 1389-2012” T. 2

 

Stefan J. Pastuszka, Romuald Turkowski „Dzieje Sienna 1389-2012” T. 2

 

Tom II mimo, że jest odrębną pozycją książkową jednego autora, Romualda Turkowskiego, zachowuje ciągłość numeracji rozdziałów w odniesieniu do tomu I. Część merytoryczną historii Sienna z lat 1945–2012, otwiera więc rozdział V: „W latach powojennej odbudowy i utrwalania nowego systemu (1945–1948)”. Składa się z 11. części przedstawiających dzieje miejscowej gminy w różnych aspektach przeobrażeń społeczno-gospodarczych.

Część 1 („Pierwsze dni po wypędzeniu Niemiec”) przynosi informację, że „W dniu 15 stycznia 1945 r. Armia Czerwona wyzwoliła Sienno spod okupacji niemieckiej, przynosząc i na ten skrawek Polski system tzw. demokracji ludowej” (s. 21). Na chłodniejszym stosunku miejscowego społeczeństwa chłopskiego do nowej władzy, przecież już polskiej, zaważyły nałożone przez gminę Sienno kontyngenty zbożowe, które były wyższe od norm niemieckich. Z kolei nowa władza zajęła się „reorganizacją administracji gminnej” (cz. 2). Podstawową jednostką podziału administracyjnego kierowała Gminna Rada Narodowa (1945–1954 i 1973–1990), będąca kontynuacją przedwojennej Rady Gminnej. GRN wprowadziła „(…) model zarządzania już wcześniej przygotowany wzorując się na radzieckim systemie administracyjnym” (s. 24). „Aparat milicyjny i bezpieczeństwo w gminie” (cz. 3) zależały z pewnością od jakości funkcjonowania miejscowego posterunku Milicji Obywatelskiej, tymczasem ten „(…) jak wiele podobnych w kraju obsadzony milicjantami o wątpliwej reputacji moralnej, nienadających się do tak ważnej służby” (s. 30). Tę ocenę Autora można skojarzyć z faktem, na który się powołuje, iż „Dnia 2 marca 1947 r., przy ul. Lipskiej, zamordowano milicjanta Władysława Prokopa, urodzonego w Siennie” (s. 31). Warto też zauważyć, iż wśród funkcjonariuszy MO, „(…) nie zawsze przygotowanych do służby, często stosujących przemoc i będących w dyspozycji PPR” (s. 31), przeważała jednak młodzież chłopska (…) fragment z artykułu A. Lecha pt. „Trylogia Sienna (1389-2012) autorstwa Stefana J. Pastuszki i Romualda Turkowskiego”, Zeszyty Wiejskie, nr 21.

 

Spis treści

Indeksy

Przedmowa

Wstęp

Rozdział V – W latach powojennej odbudowy i utrwalaniu nowego systemu (1945-1948)

Rozdział VI – W okresie stalinizacji Sienna i okolic (1948-1955)

Rozdział VII – W okresie rozbicia terytorialnego gminy Sienno (1955-1972)

Rozdział VIII – W ponownie scalonej gminie (1973-1989)

Rozdział IX – Współczesne problemy życia mieszkańców gminy (1989-2012)

Zakończenie

Streszczenie

Aneks

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/dzieje-sienna-1389-2012-t-2

 

Wydawcy: Towarzystwo Przyjaciół Sienna

Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne

ISBN: 978-83-60776-11-7

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 728

Świętokrzyskie regionalia (cz. 114)

 

Andrzej Żychowski „500 lat osadnictwa żydowskiego w Opatowie”

 

Niniejsze opracowanie przedstawia rys historyczny ludności żydowskiej w Opatowie od początku osadnictwa, aż po dzień dzisiejszy. Najwięcej miejsca poświęcono okresowi międzywojennemu i II wojny światowej, czyli czasom stosunkowo nam bliskim i dotychczas najmniej zbadanym. Podczas pisania pracy wykorzystano materiały z kilkunastu archiwów, bibliotek i ośrodków naukowych mieszczących się w Warszawie, Radomiu, Sandomierzu, Opatowie, Krakowie, Kielcach i Jerozolimie. Najwięcej wykorzystano źródeł z Archiwum Państwowego w Kielcach – Oddział w Sandomierzu oraz archiwów prywatnych. Dzięki temu zaprezentowano szereg dokumentów, zdjęć i przedmiotów dotychczas nikomu nieznanych i uznawanych za bezpowrotnie zaginione. Ze Wstępu.

Opatów. Domy żydowskie przy ulicy Wąskiej, grudzień 1942 roku. 

Andrzej Żychowski (ur. 14 września 1961 roku w Opatowie) – nauczyciel, regionalista, działacz harcerski. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie (1993); dodatkowo ukończył studia podyplomowe w zakresie zarządzania w Akademii Pedagogicznej w Krakowie (2000) oraz informatyki w Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach 2001. Od roku 1986 nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 2 w Opatowie. Miłośnik i badacz historii Opatowa, ziemi opatowskiej oraz harcerstwa. Autor wielu artykułów publikowanych w: „Silva Rerum”, „Innowacjach”, „Czuwaj”, „Ziemi Opatowskiej”, „Głosie Opatowa”, „Kwartalniku Opatów”, „W blasku Kolegiaty”, a także publikacji książkowych: 80 lat harcerstwa w Opatowie (Opatów 1996), Był kiedyś Opatów i jego zacni mieszczanie, cz. I, II, III (Opatów 2004 i 2005), 90 lat harcerstwa w Opatowie (2006), 50 lat Szkoły Podstawowej Pomnik Tysiąclecia w Opatowie (2013).

 

Źródło:

https://mhprl.pl/produkt/500-lat-osadnictwa-zydowskiego-w-opatowie

 

Spis treści

Rozdział I

Osadnictwo żydowskie w Opatowie do II wojny światowej

Rozdział II

Kwestie prawne dla Żydów opatowskich

Rozdział III

Na wspólnej ziemi, razem, czy osobno?

Rozdział IV

Przywódcy religijni i kulturalni

Rozdział V

Okres II wojny światowej

Rozdział VI

Dokumenty i aneksy

Fotografie

Dokumenty

Bibliografia

Wykaz zdjęć i dokumentów

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-104-9

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 564

„Dzieje Sienna 1389-2012”, T. 1

 

Stefan Józef Pastuszka, Romuald Turkowski „Dzieje Sienna 1389-2012”, T. 1

 

Tom I przedstawionego dzieła, obejmujący swą treścią lata 1389–1945, został w całości napisany przez S. J. Pastuszka. Układ rzeczowy swej pracy logicznie podporządkowuje on jej celowi poznawczemu. Autor stosuje w kolejności rozdziałów podejście chronologiczne, ale jednocześnie uwzględnia treści pozwalające, w ramach cezur z historii państwa, na wyodrębnienie w Siennie charakterystycznych dla miasteczka przeobrażeń społeczno-gospodarczych. Dzięki temu poszczególne rozdziały uzyskały nazwy niejako godzące chronologię z treścią owych przeobrażeń.

Całość otwiera rozdz. I opisujący „Okres staropolski”, czyli najdawniejsze udokumentowane dzieje osady, (mniej więcej od XIV w.), której nazwa może pochodzić od „siana” lub „sieni”. Rozdział ten składa się z siedmiu części i doprowadza dzieje Sienna, w toku bardzo szczegółowych opisów, aż do końca I Rzeczypospolitej, niejednokrotnie zresztą poza nią wychodząc.

Część 1. („Oleśniccy”) wiąże wyraźnie powstanie i dzieje Sienna z rolą rycerzy – szlachty, którzy na tym terenie byli właścicielami ziemi i jednocześnie organizatorami osadnictwa rolniczego na prawie niemieckim. Zwraca przy tym uwagę na rolę wpływowego w państwie i możnego roku Oleśnickich, m.in. Zbigniewa, który w czasie bitwy pod Grunwaldem uratował – jak głosi legenda –życie Królowi Władysławowi Jagielle, a w 1449 r. uzyskał godność kardynała w Kościele katolickim.

W kolejnej części rozdziału I Autor przedstawia „Powstanie miasta i jego rozwój” (cz. 2) – osady o charakterze rolniczym, która prawdopodobnie prawa miejskie uzyskała w 1441 r. Formalni mieszczanie byli w przewadze użytkownikami gospodarstw rolnych, chociaż funkcjonowały tutaj w XVI w. cechy krawiecko-kowalski, szewski i garncarski. Ożywiały życie miasteczka jarmarki ustanowione przez Króla Zygmunta III w 1628 r. na św. Zygmunta i św. Małgorzatę (…) Fragmenty z artykułu A. Lecha „Trylogia Sienna (1389-2012) autorstwa Stefana J. Pastuszki i Romualda Turkowskiego”, Zeszyty Wiejskie, nr 21.

 

Spis treści

Indeksy

Przedmowa

Wstęp

Rozdział I – Okres staropolski

Rozdział II – W dobie niewoli

Rozdział III – W II Rzeczpospolitej

Rozdział IV – Tragedie „Nocy okupacyjnej”

 

Książka na stronie Wydawnictwa Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego:

https://mhprl.pl/produkt/dzieje-sienna-1389-2012-t-1

 

Wydawcy: Towarzystwo Przyjaciół Sienna

Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne

ISBN: 978-83-60776-11-7

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 446