„Sprawy milicyjne”

 

Anna Kłodzińska „Sprawy milicyjne”

 

W latach 2015-2020 w serii Najlepsze kryminały PRL wznowiono komplet trzydziestu czterech powieści kryminalnych Anny Kłodzińskiej[1]. Po trzech latach przerwy nakładem wydawnictwa CM, wydano w tej samej serii dwa kolejne tomiki z twórczością autorki: „Sprawy milicyjne” oraz powieść obyczajową z wątkami autobiograficznymi „Pokolenie dłużników”[2]. Anna Kłodzińska przez szereg lat pracowała w „Życiu Warszawy”, gdzie prowadziła między innymi kronikę kryminalną. Nie dziwi więc fakt, że bohaterem większości jej powieści był oficer MO, porucznik Szczęsny. By pozyskać materiały dziennikarskie Kłodzińska wielokrotnie spotykała się z funkcjonariuszami Milicji Obywatelskiej, którzy dzielili się z nią swoimi wspomnieniami, bądź też informowali o zakończonych niedawno sprawach.

 

„Sprawy milicyjne” to zbiór ponad trzydziestu tekstów reporterskich, które powstały na podstawie takich właśnie rozmów z przedstawicielami organów ścigania. Reportaże te były drukowane na łamach „Życia Warszawy” w drugiej połowie lat 70. Kłodzińską interesowały nie tylko sprawy najcięższego kalibru jak zabójstwa. Pisywała także o śledztwach prowadzonych w sprawie włamań, i kradzieży. Kilka reportaży to swoista przestroga przed żerującymi na naiwności ludzkiej oszustami. Warto zwrócić uwagę na reportaż, przypominający historie z Dzikiego Zachodu, o kradzieżach koni jakie zaczęto odnotowywać już w 1971 roku w województwach leżących w północno-wschodniej Polsce. Opowieścią o szczegółach tej nietypowej sprawy podzielił się z autorką niejaki podpułkownik Marian Iwaniuk z Biura Kryminalnego Komendy Głównej MO.

 

Autorka przedstawia wydarzenia, które rozgrywały się na terenie całego kraju. Jej rozmówcy nieustannie podkreślają, że w niemal wszystkich przypadkach zakończenie sprawy sukcesem byłoby niemożliwe, gdyby nie pełna poświęceń i wyrzeczeń codzienna, żmudna praca śledcza milicjantów oraz zaangażowanie społeczeństwa. Co nie powinno dziwić, prawie wszystkie opisane przez Kłodzińską historie mają „szczęśliwe” zakończenie. W tym przypadku oznaczać może to tylko jedno: sprawca zostaje wytropiony, osądzony i odesłany na zasłużony odpoczynek do więzienia. Kilka z zamieszczonych w niniejszym tomiku historii mogłoby zapewne stanowić kanwę dłuższych form literackich, takich jak powieść kryminalna. Polecam.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/anna-klodzinska-sprawy-milicyjne-tom-35-p-776.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-67240-82-6
Rok wydania: 2023

Liczba stron: 178

---

[1] Powieści Anny Kłodzińskiej: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/search/label/Anna%20K%C5%82odzi%C5%84ska

[2] Anna Kłodzińska „Pokolenie dłużników”: https://www.wydawnictwocm.pl/anna-klodzinska-pokolenie-dluznikow-tom-36-p-782.html

„Trzysta procent socjalizmu”

 

Andrzej Janikowski „Trzysta procent socjalizmu”

Przodownicy pracy w PRL

 

Przodownictwo pracy w PRL-u to temat niemal zupełnie zapomniany. Starsze pokolenia mogą jeszcze kojarzyć go ze słynnym niegdyś filmem Andrzeja Wajdy „Człowiek z marmuru”. Młodsi – już z niczym. A przecież to historia bardzo daleka od banału, przepełniona heroizmem i ludzkimi dramatami, obrazująca doskonale grozę stalinizmu i komunistyczną utopię.

W trudnej powojennej rzeczywistości tysiące robotników uwierzyło w obietnicę lepszego, socjalistycznego jutra i zaangażowało się bez reszty w masowy ruch współzawodnictwa pracy. W wyścigowym tempie wznosili domy i wydobywali węgiel, bijąc kolejne rekordy, wyrażane w setkach procent tak zwanej normy. Pracowali w błysku fleszy i przy aplauzie propagandy, patrzyli ze zdjęć w gazetach i ogromnych portretów; nazwiska najsławniejszych górników, murarzy czy stoczniowców znała cała Polska.

Jednak opowieść o ludzkiej determinacji, poświęceniu i komunistycznej mitologii jest w swoim najgłębszym wymiarze uniwersalną historią, mówiącą o śmierci idei. Entuzjazm ludzi został przez władze kompletnie zmarnowany, a podwyższanie norm aż do absurdu przerodziło współzawodnictwo w prawdziwy koszmar. Przodownictwo pracy stało się symbolem stalinowskiej przemocy, a przodownicy – wrogami społeczeństwa, które nie chciało pracować do upadłego, ale po prostu żyć.

Trudno uwierzyć, ale ruch w skarlałej i zupełnie pozbawionej znaczenia formie przetrwał właściwie do końca PRL-u, a przodownikami pracy były nawet tak ważne dla naszej historii osoby jak Anna Walentynowicz. Ostatecznie przeminął wraz z ustrojem. Jednak nawet dziś, kompletnie zapomniany, niesie ze sobą ważną treść – przestrogę z odległej przeszłości, aktualną w każdym miejscu i każdym czasie.

 

Andrzej Janikowski jest niezależnym dziennikarzem i pisarzem. Współpracował z licznymi czasopismami. Jest autorem thrillera „Wiwisekcja zbrodni”.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.proszynski.pl/product/trzysta-procent-socjalizmu-przodownicy-pracy-w-prl

 

Wydawca: Prószyński Media Sp. z o.o.

ISBN: 978-83-8295-330-5

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 288

„Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych”

 

Zbigniew Rokita „Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych”

 

Nowa książka Zbigniewa Rokity, laureata Nagrody Literackiej „Nike” 2021

Włóczęgowski poemat reporterski autora Kajś. To tu, na „Ziemiach Odzyskanych”, miało po wojnie miejsce jedno z najbardziej spektakularnych wydarzeń w dwudziestowiecznej historii Europy. To tu, w tych wszystkich Wrocławiach i Szczecinach, Polska stanęła przed jednym z największych cywilizacyjnych wyzwań – przemienieniem Niemiec w Polskę.

Ale wciąż widać szwy, którymi pozszywali Polski przedwojenną i powojenną. Wyłażą france. Bo tu, na „Odzyskanych”, jest jakoś inaczej. Uliczne tabliczki przypominają piastowskie drzewka genealogiczne, zewsząd wyzierają cegły o barwie wściekłej krwi, blokowiska lokowane na prawie niemieckim, wilhelmińskie gmachy otoczone przez parkingi niestrzeżone, a jednak płatne. Tutejsi Polacy często wciąż wahają się, czy już są stąd, czy jeszcze znikąd – a niektórzy dalej snują opowieść, którą ktoś ileś tam lat temu przerwał martwym już mieszkańcom ich kamienic.

I dlatego ja, kundel „Ziem Odzyskanych”, zlepiony z tutejszych i przyjezdnych, ruszyłem w tę dziwną podróż po „Odzyskanych”, po Poniemiecczyźnie, żeby to wszystko ujrzeć na własne oczy.

„Zbigniew Rokita jest prawdziwym odkrywcą Odrzanii – krainy, o której miałem nikłą wiedzę, mimo że wielokrotnie w niej byłem. Ta książka to fascynująca podróż w czasie i przestrzeni po ziemiach przyłączonych do Polski po 1945 roku. Pomysł, język, humor i w końcu absolutna miłość autora do Odrzanii sprawiły, że ja – rodowity Wiślanin – nie mogłem się oderwać od lektury. Niezwykle ważna książka, która może pomóc zrozumieć współczesną Polskę”. - Jan Holoubek

„Niby znaliśmy to wszystko z lekcji historii – Ziemie Odzyskane, Uzyskane, Stracone – a jednak Rokita tak opowiada o powojennych losach polskich granic, że mam ochotę wołać: ach, Polska, cóż to za kraj? Kraj, do którego przyzwyczailiśmy się aż za bardzo, dlatego raz na jakiś czas ktoś musi nam go opowiedzieć na nowo. Rokita zadaje pytania, interpretuje i wątpi w taki sposób, że historiozofia staje się thrillerem i kryminałem, dramatem i komedią. Znakomita książka, i zawadiacka, i frasobliwa, i roztropna”. - Małgorzata Rejmer

„Po II wojnie światowej Polska wchłonęła potężną część Niemiec. Rozpoczął się jeden z największych eksperymentów demograficznych w Europie XX wieku. Odrzania to wyznanie miłości Zbigniewa Rokity do ziemi i ludzi, którzy byli i ciągle są obiektem tego eksperymentu, fascynująca wyprawa w głąb świata odzyskanego, który pozostaje zagadką”. - Dariusz Rosiak

„Zbiorowa pamięć i tożsamość to dynamiczne i różnorodne wymiary życia, pełne sprzeczności, paradoksów, konfliktów i cierpienia. Żeby je w tym całym powikłaniu i skomplikowaniu opisać – zwłaszcza dzisiaj, kiedy do doraźnych politycznych celów chętnie posługują się nimi różnej barwy populiści – potrzeba dużej wrażliwości i talentu. Zbigniew Rokita ma i jedno, i drugie. A co najważniejsze, ma także odwagę, żeby mierzyć się z najtrudniejszymi aspektami polskiej – i nie tylko polskiej – historii. Bardzo polecam”. - Tomasz Stawiszyński

Zbigniew Rokita (ur. 1989) – reporter, dziennikarz i redaktor. Jego książkowy debiut Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium (2018) został przełożony na język ukraiński i doczekał się adaptacji teatralnej wystawionej przez Teatr Nowy w Zabrzu. Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku (2020) wyróżniono Nagrodą Literacką „Nike” 2021 (zarówno przez jury, jak i w plebiscycie czytelników) oraz nominowano do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, nagrody Ambasador Nowej Europy i Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego. Jest również autorem sztuk teatralnych Nikaj (Teatr Zagłębia, reż. Robert Talarczyk) i Weltmajstry (Teatr Korez, reż. Robert Talarczyk).

W swoich tekstach Rokita przypomina, że historia nigdy nie jest tak oczywista jak w szkolnych podręcznikach. Opowiada o pamięci, tworzeniu mitów i przemilczeniach. O tym, co dziadkowie często woleliby zapomnieć, a wnukowie chętnie rozgrzebują.

---

Książka na stronie wydawcy:

https://www.znak.com.pl/ksiazka/odrzania-podroz-po-ziemiach-odzyskanych-rokita-zbigniew-257651

 

Wydawca: Znak Literanova

ISBN: 978-83-240-9647-3

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 320

„Pierwsza wojna polsko-indiańska. Ameryka Łacińska w pół drogi”

 

Roman Warszewski „Pierwsza wojna polsko-indiańska. Ameryka Łacińska w pół drogi”

 

Znany poeta i redaktor naczelny kwartalnika literackiego „Migotania” Zbigniew Joachimiak po przeczytaniu Pierwszej wojny polsko-indiańskiej napisał do autora: To świetna książka. Przemawia nawet do tych – jak ja – którzy nie są zbyt zainteresowani opisywanym przez Ciebie regionem. Ale jest pełna przemawiających do wyobraźni uogólnień, skłania do myślenia i pobudza do czytania częstą zmianą perspektywy oraz zaskakującymi zderzeniami wypadków i planów. Poza tym wszystkim książka jest niezwykle aktualna i pokazuje Amerykę Łacińską na rozdrożu: między tym, co było, co jest i – prawdopodobnie – dopiero będzie. [...] Domyślam się, że Rysiek, któremu książkę pośmiertnie dedykujesz, to Ryszard Kapuściński. Twój Mistrz na pewno jest z Ciebie dumny.

 

Roman Warszewski – pisarz, dziennikarz, redaktor, podróżnik. Od 35 lat podróżuje po Ameryce Łacińskiej i wielu twierdzi, że zna ją jak własną kieszeń. Jest autorem książek poświęconych temu kontynentowi, m.in. Pokażcie mi brzuch terrorystki, Marcahuasi – kuźnia bogów czy Tajna misja El Dorado. W serii Historyczne Bitwy wydawnictwa Bellona opublikował m.in. siedmioksiąg na temat ważnych batalii w historii Ameryki Łacińskiej. Jego książka Dzikowska. Pierwsza biografia legendarnej podróżniczki (Znak, Kraków 2019) została wyróżniona w roku 2020 Nagrodą Magellana w kategorii wydarzenie roku. Jest redaktorem naczelnym czasopisma „Żyj Długo” i stale współpracuje z kilkoma periodykami podróżniczymi. W roku 2021 otrzymał drugą nagrodę w konkursie fotograficznym zorganizowanym przez ambasadę Peru z okazji dwusetlecia uzyskania przez ten kraj niepodległości, a w roku 2022 z rąk marszałka województwa pomorskiego odebrał nagrodę specjalną w dziedzinie kultury. Był stypendystą Fundacji Komisji Europejskiej, Fundacji German Marshall Fund oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Uniwersytetu Saarlandzkiego. W roku 2022 otrzymał odznaczenie Gloria Artis.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/Pierwsza-wojna-polsko-indianska.-Ameryka-Lacinska-w-pol-drogi/2055

Więcej informacji: 

www.warszewski.info

 

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-8127-995-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 292

„Ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata 1926-1928”

 

Dorota i Dariusz Grochalowie 

„Ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata 1926-1928”

 

Jest to pasjonujący reportaż historyczny o pierwszej polskiej wyprawie samochodowej dookoła świata, harcerza Jerzego Jelińskiego. Po raz pierwszy poznajemy ze szczegółami tę epicką wędrówkę, która powtórzona nawet w dzisiejszych czasach byłaby olbrzymim przedsięwzięciem. Podróż przez Europę, Afrykę, Amerykę, Japonię znów Afrykę i Europę zajęła Jelińskiemu dwa lata i jest jednym z największych osiągnięć podróżniczych przedwojennej Polski. Zachowana księga wyprawy zawiera wpisy głów państw, polityków, aktorów, dostojników, braci skautów i wielu innych osób, w tym: Piłsudskiego, Mościckiego, Masaryka, Mussoliniego, prezydenta USA. Podróż Jelińskiego relacjonowały gazety na całym świecie, w Polsce był sławny i prowadził setki spotkań i prelekcji opowiadając o swoich przygodach.

 

Książka zawiera kilkadziesiąt unikalnych ilustracji, dzięki udostępnionym przez rodzinę podróżnika materiałom, zdjęciom, wycinkom prasowym. Autorzy przeprowadzili bardzo szczegółowe kwerendy w archiwach, m.in. w USA dzięki czemu możemy wreszcie poznać szczegóły tej fantastycznej ekspedycji.

 

Książka została wydana pod patronatem ArchiwumHarcerskie.pl, którego właścicielem i operatorem jest Fundacja Jakobstaf!

 

Książka na stronach wydawcy:

https://www.jakobstaf.pl/wydawnictwa/ekspedycja-automobilem-dookola-swiata

https://www.facebook.com/GrochalEkspedycjaJelinskiego

https://www.facebook.com/jakobstaf

Recenzje publikacji:

https://sztukater.pl/ksiazki/item/34973-ekspedycja-pierwszego-polaka-automobilem-dookola-swiata-1926-28.html

https://warsztat.koszykowa.pl/2021/04/01/ekspedycja-pierwszego-polaka-automobilem-dookola-swiata-1926-1928

 

Wydawca: EW-POL BIS Paweł Uzarowicz

ISBN: 978-83-960165-0-8

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 240

„Solo. Moje samotne wspinaczki”

 

Krzysztof Wielicki „Solo. Moje samotne wspinaczki”

 

”Nawet gdy jestem sam, nie czuję się samotny. Wiem, że ktoś na mnie czeka w bazie, w domu. Dwudniową samotność można polubić, bo ona wynika z realizacji marzenia. Boję się samotności w życiu.”

Krzysztof Wielicki jest piątym człowiekiem na świecie, który zdobył wszystkie czternaście ośmiotysięczników. Samotnie wspinał się na Broad Peak, Lhotse, Dhaulagiri, Makalu, Nanga Parbat… Wydawać, by się mogło, że jego kariera wspinaczkowa nie ma już przed czytelnikami tajemnic. A jednak. „Solo” to zapis samotnych wejść Krzysztofa Wielickiego na najwyższe góry świata okraszony subtelnie podanymi refleksjami autora – bohatera o kondycji człowieka, o górach, partnerstwie i samotności.

Alpinizm stawia na wartości, które wykluczają samotność: partnerstwo liny, zaufanie, uważność, troska o drugiego człowieka. Wspólne przeżycia są pełniejsze, wtedy lepiej smakują sukcesy, a porażki są mniej gorzkie. Skąd zatem ta potrzeba samotnej wspinaczki? Czy jest świadomym wyborem, czy dręczącą ambicją? Efektem splotu okoliczności?

Czy samotność w górach jest głębsza, pełniejsza, bardziej dojmująca? Pomaga czy przeszkadza? Paraliżuje, czy da się ją oswoić? Czegoś uczy, a może dodaje jedynie strach do ciszy i pustki? Czy poznał odpowiedzi na te pytania?

 

Co powoduje, że człowiek decyduje się na samotne wspinanie? Że mimo: niepokoju, stresu, strachu podejmuje to wyzwanie i realizuje je z pokorą pomieszaną z brawurą i zuchwałością? Na te pytania Wielicki stara się odpowiedzieć w tej książce. Analizuje swoje wielkie samotne wspinaczki na ośmiotysięcznikach, próbuje odnaleźć ich przyczynę. Dociera jednak do zaskakującego odkrycia: gdy w samotności, przygotowując posiłek, rozlewa herbatę do dwóch kubków. Uzmysławia sobie, jak wielką sprawą jest w górach partnerstwo. Janusz Majer, himalaista

Jak ten „Asteriks” to robi? I po kiego diabła? Trudno Go nie podziwiać. Równie trudno nie lubić. Najtrudniej nie być go ciekawym. Co w nim siedzi? Co jest jego magicznym napojem? I jakim cudem przeżył wyzywając na solo tyle najpotężniejszych szczytów? Odpowiedzi znajdziecie w tej książce. Gwarantuję, że nie oderwiecie się od niej. Jacek Żakowski, dziennikarz

Źródło:

https://kulturalnysklep.pl/product-pol-99234-Solo-Moje-samotne-wspinaczki.html

Recenzje książki:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4994682/solo-moje-samotne-wspinaczki

 

Wydawca: Agora

ISBN: 978-83-268-3846-0

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 240

„Śmierć warta zachodu”

 

Magdalena Rigamonti, Małgorzata Sidz, Robert Mazurek, Paweł Reszka, 

Piotr Siemion, Brygida Grysiak, Jan Rojewski, Cezary Łazarewicz, Dorota Łosiewicz

„Śmierć warta zachodu”

 

Tematem tego zbioru reportaży, wywiadów i esejów pióra wybitnych polskich autorów jest służba, służba dla kraju, służba dla drugiego człowieka. Służba żołnierza na misji, policjanta antyterrorysty, strażaka, ratownika medycznego. Służba i wszystko co się z nią wiąże – honor, odwaga, odpowiedzialność, strach, samotność, ordery, wdzięczność ale nierzadko także osierocone dzieci, rodziny, smutek, trauma, żałoba …śmierć dzisiaj, tu i teraz. Ta rzekomo słodka i godna, wyjątkowa, bo „za ojczyznę”, w obronie wspólnoty, w imię wyższego celu. Śmierć godna pozazdroszczenia. Czy jednak aby na pewno?

Jak to jest, kiedy -- choćby w najszczytniejszym celu -- giną najbliższe nam osoby? Albo, kiedy ideał poświęcenia zderza się z bólem, banalnością, absurdem życia tych, którzy tego daru śmierci musieli być świadkiem? To trudne pytania dla nas wszystkich. Jak przyjmujemy ten dar my, mieszkańcy pragmatycznych, zadowolonych z siebie czasów, w których kalectwo czy zgon to tematy wstydliwe i niemodne? Tradycyjny szacunek wobec śmierci w imię ideału to przecież tylko oficjalna strona medalu. Prawda bywa mniej oczywista.

Autorzy, wśród których są najbardziej znani polscy reporterzy i pisarze, szukają odpowiedzi na najtrudniejsze pytanie życia, mając za punkt wyjścia prawdziwe historie podopiecznych Fundacji Dorastaj z Nami. Uzupełnieniem poszczególnych relacji są przejmujące fotogramy Maksymiliana Rigamonti.

Źródło:

https://www.swiatksiazki.pl/smierc-warta-zachodu-6677440-ksiazka.html

Recenzja książki:

https://www.subiektywnieoksiazkach.pl/2020/11/smierc-warta-zachodu.html

 

Wydawca: Bellona

ISBN: 978-83-11-15993-8

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 308