Stanisław Broniewski „Orsza”
„Młodość przeżywa się raz”
Gawędy o wychowaniu i historii
Zestaw tekstów i wypowiedzi
Stanisława Broniewskiego „Orsza”, byłego naczelnika Szarych Szeregów
(1915-2000) dotyczących wychowania i historii. Znajdziemy tu teksty niemal
z całego życia „Orszy” publikowane wcześniej w prasie, spisane z nagranych
wypowiedzi, wydawnictw drugiego obiegu i jego własnego archiwum. Wszystko
bogato ilustrowane unikatowymi ilustracjami oraz uzupełnione dodatkowymi
materiałami o Szarych Szeregach (słownikami wydarzeń i nazwisk) oraz o życiu
Autora, m.in. życiorysem i bibliografią.
Ze wstępu: Oddając do rąk
Czytelników książkę ze zbiorem gawęd, nie chcieliśmy tylko upamiętniać Autora –
zacnej i zasłużonej postaci historycznej. Mimo iż niewątpliwie harcmistrz
Rzeczypospolitej Stanisław Broniewski na takie upamiętnienie zasługuje. Dowódca
akcji pod Arsenałem, naczelnik Szarych Szeregów, obok Aleksandra Kamińskiego
najważniejszy twórca i strażnik mitu Szarych Szeregów, a przede wszystkim
pamięci „Rudego”, „Alka”, „Zośki” i ich przyjaciół. Mitu ciągle żywego, nadal
pobudzającego myślenie o polskim patriotyzmie w kolejnych pokoleniach.
Niewątpliwa w tym zasługa „Orszy”, postaci wybitnej i wielowymiarowej.
Naszym zamiarem nie było jednak
wyłącznie pokazanie i przypomnienie kolejnego niebanalnego polskiego życiorysu
bohatera XX wieku. Ważniejsza wydała nam się myśl samego Autora, zawarta w
jednym z prezentowanych tu tekstów: „Pamięć o wczoraj musi służyć dzisiaj”.

Stanisław Broniewski nie tylko
pełnił wiele funkcji w harcerstwie, w organizacjach społecznych i instytucjach
państwowych, lecz także był przede wszystkim wychowawcą. Jego pasją była
młodzież, na niej najbardziej mu zależało, do niej przede wszystkim chciał
dotrzeć ze swoim przekazem. Głównie młodzież harcerska, w naturalny sposób mu
najbliższa, którą uważał za elitę, zdolną do intensywnej pracy nad sobą.
Wierzył, że harcerska metoda wychowawcza sprawdzi się w każdych warunkach,
przyczyniając się do wychowania dobrych obywateli, patriotów nie szukających
uznania, lecz kierujących się ideałem służby, jak to mówił „nie sobie”. Gdy
słucha się jego wystąpień przed różnymi gremiami, zdumiewa aktualność myślenia
i refleksji o wychowaniu. Zamieszczone w tym zbiorze teksty, mimo iż były
wypowiadane lub pisane na przestrzeni wielu lat i w skrajnie różnych warunkach
historycznych, łączy obsesyjna wręcz troska o poszukiwanie najwłaściwszego
modelu wychowania młodego człowieka, w każdych warunkach, niezależnie od tego,
czy jest to czas wojny, stalinizm, przygnębiająca rzeczywistość realnego
socjalizmu, czy stan wojenny. „Orsza” zawsze szuka „powołania dla kolejnych
pokoleń” i właściwego programu jego realizacji. Wydaje nam się, że właśnie ta
nieustanna krytyczna analiza sytuacji i poszukiwanie w historii wartości,
przykładów i zdarzeń, które współcześnie można wykorzystać wychowawczo, stanowi
o świeżości przesłania „Orszy”. Jego teksty nadal można i, naszym zdaniem,
powinno się traktować jako współczesne drogowskazy wychowawcze. Warto, by
zapoznało się z nimi nowe pokolenie wychowawców, którzy nie mieli szansy poznać
myśli Autora bezpośrednio. Z takim zamiarem oddajemy ten tomik w ręce
Czytelników i chcemy, aby dotarł do młodych instruktorów harcerskich i
wychowawców.
Wydawnictwo pod patronatem Muzeum
Powstania Warszawskiego.
Źródło:
https://www.jakobstaf.pl/wydawnictwa/mlodosc-przezywa-sie-raz
Wydawca: Fundacja Jakobstaf!
ISBN: 978-83-964371-4-3
Rok wydania: 2022
Liczba stron: 460