„Filip Orlik (1672–1742) i jego Diariusz”
Wstęp i opracowanie Walentyna Sobol
Filip Orlik (1672-1742) – hetman kozacki, następca Iwana Mazepy, którego był najbliższym współpracownikiem, pełnił funkcję pisarza generalnego wojska zaporoskiego. W 1709 roku, po klęsce Szwedów i sprzymierzonych z nimi wojsk kozackich w bitwie pod Połtawą, obaj schronili się w Imperium Osmańskim. Po śmierci Mazepy, 16 kwietnia 1710 roku Orlik został wybrany na hetmana przez starszyznę kozacką i wojsko. Przyjęto wówczas wspólnie Konstytucję Praw i Wolności Wojska Zaporoskiego, w której określono granice państwa ukraińskiego, terytorium, pojęcie narodu, finanse, sądownictwo i religię. Podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1710-1711 Orlik walczył ponownie na Ukrainie, ostatecznie jednak zmuszony był wycofać się na terytorium osmańskie. Wiązał spore nadzieje z Polską, zwłaszcza po zawarciu związku małżeńskiego córki Stanisława Leszczyńskiego z królem Francji Ludwikiem XV. Do końca życia zabiegał w europejskich stolicach o poparcie dla sprawy niepodległości Ukrainy. Zmarł w Jassach w 1742 roku.
Oryginał Diariusza Filipa Orlika z lat 1720-1732 znajduje się w
Archiwum Dyplomatycznym Ministerstwa Europy i Spraw Zagranicznych Francji.
Podstawę niniejszego wydania stanowi fragment rękopisu obejmujący lata
1725-1726. Jest to pierwsza polska edycja tego interesującego źródła
historycznego.
Dzięki jego lekturze możemy obserwować krąg kulturowy hetmana, podążać jego
drogami w staraniach o wolność Ukrainy, dla której jest wielkim bohaterem
narodowym. Dla współczesnych Polaków Filip Orlik jest z kolei niezwykłym pod
wieloma względami przedstawicielem elity I Rzeczypospolitej.
Książka na stronie wydawcy:
https://www.wuw.pl/product-pol-15594-Filip-Orlik-1672-1742-i-jego-Diariusz.html
Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
ISBN: 978-83-235-5230-7
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 532
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz