„Rozmaite święta zawsze winnego uczczenia godne”

 

Katarzyna Buczek  „Rozmaite święta zawsze winnego uczczenia godne”

Uroczystości szkolne w czasach Komisji Edukacji Narodowej

 

Monografia jest kontynuacją rozważań Autorki dotyczących świąt o charakterze państwowym, obchodzonych w szkołach Komisji Edukacji Narodowe, zawartych w publikacji „Nadawać duszom kształt narodowy”. Święta o państwowym charakterze w czasach Komisji Edukacji Narodowej (WUW, Warszawa 2021).

Święta i ich celebrowanie służyły nie tylko upamiętnieniu czy uczczeniu danej osoby lub wydarzenia. Miały także walor dydaktyczny, wychowawczy i poznawczy oraz społeczny i kulturotwórczy. Kształtowały postawy patriotyczne i obywatelskie, uczyły szacunku do własnej historii, tradycji i religii. Utrwalały pamięć o wydarzeniach istotnych z punktu widzenia całego państwa i narodu, jak również o zasięgu bardziej lokalnym, kształtując przywiązanie do „małej ojczyzny” oraz integrując społeczności lokalne i mniejsze wspólnoty, np. szkolne.

To cenna pozycja dla badaczy, przede wszystkim historyków różnej specjalności, zwłaszcza historyków wychowania, nauczycieli i wychowawców oraz dla szerszego grona czytelników zainteresowanych tą tematyką. Niezbędna lektura dla studentów pedagogiki.

 

Dr hab. Katarzyna Buczek jest wykładowcą na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się problemami edukacji w Rzeczypospolitej drugiej połowy XVIII i pierwszych dekad XIX wieku, a także związkami edukacji i sztuk widowiskowych. Autorka monografii: Hugo Kołłątaj i edukacja, Zbiory dydaktyczne Gimnazjum i Liceum Wołyńskiego w Krzemieńcu (1805–1833), „Nadawać duszom kształt narodowy”. Święta o państwowym charakterze w czasach Komisji Edukacji Narodowej oraz artykułów, m.in. w „Kwartalniku Pedagogicznym”, „Rozprawach z Dziejów Oświaty” i „Pamiętniku Teatralnym”.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18599-Rozmaite-swieta-zawsze-winnego-uczczenia-godne-Uroczystosci-szkolne-w-czasach-Komisji-Edukacji-Narodowej.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/cc193d51143e5f2ddeb88d733804ca61/18599_13195.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-6312-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 230

„Tadeusz Mazowiecki. Pisma i dokumenty. Premier 1989–1990”

 

„Tadeusz Mazowiecki. Pisma i dokumenty. Premier 1989–1990”

Red. naukowa: Andrzej Kaczyński, Wojciech Mazowiecki, Jacek Wojnicki

 

Tadeusz Mazowiecki (1927-2013), pierwszy niekomunistyczny premier Polski po II wojnie światowej, był niewątpliwie ważną postacią polskiego życia publicznego drugiej połowy XX wieku. Powstała zatem inicjatywa przygotowania kilkutomowej edycji rozproszonych pism Mazowieckiego oraz dokumentów z nim związanych, która obejmowałaby czasy jego działalności społecznej i politycznej.

Prezentowany tom, dotyczący okresu, kiedy Tadeusz Mazowiecki pełnił funkcję premiera, składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera teksty i dokumenty powstałe w latach 1989-1990, czyli w okresie działalności rządu Mazowieckiego lub bezpośrednio wcześniej. Druga to wybór późniejszych wywiadów i artykułów rozliczeniowych. Tadeusz Mazowiecki do końca życia bowiem rozliczał się z decyzji, które podjął jako premier, bronił ich, nierzadko po raz pierwszy ujawniał okoliczności im towarzyszące.

Rząd Mazowieckiego kładł podwaliny nowej państwowości polskiej – w kraju zdewastowanym gospodarczo i ustrojowo przez niemal pół wieku komunizmu. Przeprowadził Polskę od autorytaryzmu do demokracji, a jej gospodarkę od niewydolnej systemowej biedy do wolnego rynku. Nie były to reformy doskonałe, ale były rewolucyjne, choć wprowadzane drogą ewolucyjną. Piętnaście miesięcy rządu Mazowieckiego wystarczyło, by Polska zaczęła strategiczne zmiany w każdej dziedzinie, później kontynuowane. Nie wystarczyło jednak, by wszystko zrobił rząd Mazowieckiego – choć to jemu potem najłatwiej zarzucano błędy transformacji, a nie jego krytykom i następcom.

Tadeusz Mazowiecki był człowiekiem przywiązującym duże znaczenie do świata wartości. Politykę postrzegał jako działanie dla dobra wspólnego. Dziś już nie jest to cecha, która kojarzy się z politykami. Dlatego warto przypomnieć, że politykę można uprawiać inaczej i że można było ją tak uprawiać jeszcze niedawno.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18573-Tadeusz-Mazowiecki-Pisma-i-dokumenty-Premier-1989-1990.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/4ea7c6e620a3f3c52ed49bb79f173f96/18573_13145.pdf  

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-6241-2

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 630

„Wehikuły pamięci”

 

Piotr Okniński „Wehikuły pamięci”

Przeszłość i władza w dawnym Krakowie (do końca XVIII w.)

 

Prezentowana książka została poświęcona zjawisku kultury pamięci elity władzy miasta Krakowa w okresie średniowiecza i czasów nowożytnych (do końca XVIII wieku). Autor koncentruje się przede wszystkim na funkcjonowaniu miejskich „wehikułów pamięci” – a więc praktyk politycznych zaangażowanych w wytwarzanie, kształtowanie i instytucjonalizację oficjalnej pamięci miasta, której podstawowym nośnikiem były przywileje strzeżone na ratuszu. Owa swoista polityka pamięci władz miasta Krakowa służyła przede wszystkim legitymizacji samorządowego ładu prawno-ustrojowego. Ośrodkiem koordynującym pracę krakowskich „wehikułów pamięci” była kancelaria działająca u boku rady miejskiej.

 

Dr Piotr Okniński pracuje na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Wcześniej pracował w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie i w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. Członek Komisji Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN. Specjalizuje się w badaniach z zakresu źródłoznawstwa i historii form kancelaryjnych oraz porównawczej historii miast i mieszczaństwa Europy Środkowej w średniowieczu i czasach nowożytnych.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18707-Wehikuly-pamieci-Przeszlosc-i-wladza-w-dawnym-Krakowie-do-konca-XVIII-w.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/3b36c5ea52420eba7da174537e5b5013/18707_13344.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-6159-0

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 268

 

„Nadawać duszom kształt narodowy”

 

Katarzyna Buczek „Nadawać duszom kształt narodowy”

Święta o państwowym charakterze w czasach Komisji Edukacji Narodowej

 

Książka dotyczy zagadnienia tworzenia się powszechnych obchodów świąt o znaczeniu państwowym w drugiej połowie XVIII wieku. We wspólnym świętowaniu dostrzegano ważny walor wychowawczy. Z tego powodu w szkołach Komisji Edukacji Narodowej obchodzono święta związane z osobą panującego.

W 1783 roku zainicjowano powszechne obchody setnej rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem, zapoczątkowując tym samym świętowanie rocznic wydarzeń historycznych. Szkoły włączyły się także w obchody pierwszego nakazanego ustawowo święta – upamiętnienia rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

W książce przedstawione są też formy obchodów łączących elementy religijne (nabożeństwa), naukowe (mowy, prelekcje, prezentacje, wykłady popularyzatorskie) oraz artystyczne (spektakle, deklamacje) i widowiskowe (iluminacje i fajerwerki).

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-13563-Nadawac-duszom-ksztalt-narodowy-Swieta-o-panstwowym-charakterze-w-czasach-Komisji-Edukacji-Narodowej.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/b6e97a05e53c4a605e2d0731e5f3fc77/13563_8661.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4961-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 230

„Dux fabulosus”

 

Paweł Żmudzki „Dux fabulosus”

O tradycji historiograficznej osnutej wokół postaci Leszka Czarnego 

od „Gesta Lestkonis” do dzieł Bartosza Paprockiego

 

Publikacja została poświęcona problemowi kreowania historiograficznego wizerunku księcia Leszka Czarnego od czasów mu współczesnych do schyłku XVI wieku. W dwóch dziełach Bartosza Paprockiego – Gnieździe Cnoty i Herbach rycerztwa polskiego – Leszkowi Czarnemu przypisana została zupełnie wyjątkowa rola, co Autor, prezentując meandry tradycji historiograficznej, usiłuje wyjaśnić. W tym celu podejmuje próbę dookreślenia hipotetycznego źródła, które powstało na dworze księcia (Gesta Lestkonis), a także analizuje historiograficzne zabiegi Jana Długosza i jego autorski pomysł na wizerunek władcy. Badacz omawia ponadto obraz relacji Piasta z krakowską gminą miejską, który odegrał szczególną rolę w XVI-wiecznej tradycji.

 

Dr hab. Paweł Żmudzki – profesor na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Historyk mediewista i źródłoznawca, szczególnie zainteresowany źródłami narracyjnymi oraz historiografią średniowieczną.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18162-Dux-fabulosus-O-tradycji-historiograficznej-osnutej-wokol-postaci-Leszka-Czarnego-od-Gesta-Lestkonis-do-dziel-Bartosza-Paprockiego.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/c8d4624f56c197db0db1e193fd34a1a5/18162_12675.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5996-2

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 308

„Była wschodnia Galicja w Polsce, Polska w byłej wschodniej Galicji”

 

Jagoda Wierzejska „Była wschodnia Galicja w Polsce, Polska w byłej wschodniej Galicji”

Obraz (wielo)narodowej prowincji w międzywojennej literaturze polskiej

 

Publikacja jest pierwszą monografią dotyczącą polskiej literatury międzywojennej poświęconej byłej wschodniej Galicji. Autorka omawia akty dyskursywne, ze szczególnym uwzględnieniem wypowiedzi literackich, które w okresie międzywojennym kreowały obraz wielonarodowej po-habsburskiej krainy. Analizuje także działania sensotwórcze, których celem było symboliczne zawłaszczenie i dostosowanie regionu do politycznej, społecznej i kulturowej sfery polskości w II Rzeczypospolitej.

 

Jagoda Wierzejska – historyczka literatury i krytyczka literacka. Doktoryzowała się w Zakładzie Literatury XX i XXI wieku na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (2011). Jest autorką książki Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego (2012). Za rozprawę doktorską, stanowiącą podstawę tej publikacji, zdobyła nagrodę Archiwum Emigracji dla najlepszej pracy doktorskiej o tematyce emigracyjnej. Stypendystka Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie (2016) i Uniwersytetu Wiedeńskiego (2017). Laureatka konkursu stypendialnego dla najwybitniejszych młodych naukowców Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2018). Kieruje grantem badawczym NCN (Wielo)narodowa wschodnia Galicja w międzywojennym dyskursie polskim (oraz w jego wybranych kontr-dyskursach) (2019–2023). Jest współredaktorką 10 tomów zbiorowych i tematycznych numerów czasopism oraz 60 artykułów naukowych z zakresu literaturoznawstwa oraz z pogranicza, na którym sytuuje się ta dyscyplina wraz z kulturoznawstwem i historią.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18172-Byla-wschodnia-Galicja-w-Polsce-Polska-w-bylej-wschodniej-Galicji-Obraz-wielo-narodowej-prowincji-w-miedzywojennej-literaturze-polskiej.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/9f0dc686db68e9c09bd56b83231fe773/18172_12854.pdf 

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-6040-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 834

„Infrastruktura sportowa międzywojennej Warszawy”

 

Kamil Potrzuski „Infrastruktura sportowa międzywojennej Warszawy”

 

Monografia jest próbą rekonstrukcji dziejów infrastruktury sportowej w międzywojennej Warszawie. Sport w Polsce tego okresu był dynamicznie rozwijającą się sferą życia społecznego. Powstawały kluby, sekcje i organizacje sportowe zrzeszające coraz więcej ludzi pragnących w wolnym czasie realizować się w fizycznej rywalizacji. Generowało to potrzebę rozwoju specjalistycznej infrastruktury: boisk, bieżni, kortów, lodowisk, torów kolarskich, przystani wioślarskich. W latach 1918–1939 w Warszawie powstały setki nowych urządzeń sportowych – od imponujących kompleksów Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego czy toru wyścigów konnych na Służewcu po osiedlowe boiska, szkolne pływalnie i przyzakładowe strzelnice.

 

Kamil Potrzuski (ur. 1987) – historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje jako nauczyciel akademicki w Katedrze Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz nauczyciel szkolny w LXVII Liceum Ogólnokształcącym in. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie. Zajmuje się historią sportu w okresie II Rzeczypospolitej, dziejami polskiego ruchu olimpijskiego oraz historią Warszawy. Prywatnie mąż Olgi i tata Anastazji, Stefana i Konstantego.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18086-Infrastruktura-sportowa-miedzywojennej-Warszawy.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/de2c57680dd03fc776cd5f328e1bd0b4/18086_12625.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5832-3

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 424

 

„Fundacje klasztorów żeńskich w Polsce XIII wieku”

 

Anna Agnieszka Dryblak „Fundacje klasztorów żeńskich w Polsce XIII wieku”

Między recepcją obcych wzorców a tworzeniem oryginalnego modelu

 

Monografia stanowi analizę fundacji najważniejszych żeńskich założeń monastycznych powstałych w kręgu dynastii piastowskiej w XIII wieku. Ukazuje je na tle porównawczym, przedstawia ideę klasztoru kobiecego we wczesnośredniowiecznej Europie Zachodniej i jej recepcję w Europie Środkowej. Zarysowuje też (nieco inaczej prezentujące się) początki żeńskich wspólnot w Polsce, przywołując przy tym także znaczące dwunastowieczne fundacje możnowładcze.

Dr Anna Agnieszka Dryblak (ur. 1990) – historyk mediewista. Adiunkt w Zakładzie Historii Średniowiecznej Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, członek projektu „Zasoby symboliczne i struktury polityczne na peryferiach. Legitymizacja elit w Polsce i Norwegii, około 1000–1300”. Do jej zainteresowań badawczych należą żeński monastycyzm w średniowieczu, rola kobiet w kulturze politycznej i religijnej wczesnego i pełnego średniowiecza, hagiografia i kult świętych.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-17248-Piastowskie-fundacje-klasztorow-zenskich-w-Polsce-XIII-wieku-Miedzy-recepcja-obcych-wzorcow-a-tworzeniem-oryginalnego-modelu.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5753-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 340

„Polacy, Żydzi i mit handlu kobietami”

Aleksandra Jakubczak „Polacy, Żydzi i mit handlu kobietami”

 

Autorka podejmuje temat handlu kobietami na przełomie XIX i XX wieku. Zastanawia się, jak wyjaśnić ogromne zainteresowanie ówczesnych tym procederem wobec niewielkiej liczby przypadków handlu potwierdzonych przez źródła archiwalne. Rozważa też, czy handel istniał na ziemiach polskich na tak wielką skalę, jak powszechnie utrzymywały media. Stawia również pytanie, czy przypisywanie odpowiedzialności za ten proceder władzom zaborczym i Żydom miało swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. W badaniach autorka zastosowała zachodnie metodologie badawcze zakładające istnienie paniki moralnej i mitu o handlu kobietami.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-12384-Polacy-Zydzi-i-mit-handlu-kobietami.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4368-8

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 248

 

 

„Mitologia Słowian”

 

Aleksander Gieysztor „Mitologia Słowian”

Nowe wydanie Mitologii Słowian zostało przygotowane na podstawie materiałów zachowanych w spuściźnie pośmiertnej autora. Zawiera ono: aparat badawczy (przypisy, bibliografię obejmującą kilkaset pozycji), przygotowany częściowo przez Aleksandra Gieysztora i zachowany w rękopisie, częściowo zaś opracowany przez Anetę Pieniądz i wydawcę na podstawie zachowanych notatek autora, niepublikowane dotąd teksty dotyczące mitologii, ilustrujące różne obszary działalności badawczej i popularyzatorskiej autora (referaty konferencyjne, zapisy audycji telewizyjnych i radiowych).

Zamieszczono także:

- Wstęp Karola Modzelewskiego, prezentujący sylwetkę A. Gieysztora jako badacza i znaczenie jego porównawczych studiów nad mitologią dla rozwoju mediewistyki polskiej, a zwłaszcza jego rolę we wprowadzaniu nowych propozycji metodologicznych inspirowanych osiągnięciami językoznawstwa, antropologii kulturowej, etnologii itp.

- Posłowie Leszka P. Słupeckiego poświęcone rozwojowi studiów nad mitologią słowiańską w ciągu ostatnich 20 lat i aktualnym perspektywom badawczym w tej dziedzinie; pozwalające czytelnikowi zapoznać się z nowymi odkryciami archeologicznymi i postępem badań nad mitologią porównawczą, a także spojrzeć na tezy Aleksandra Gieysztora z perspektywy dzisiejszego stanu badań.

- Wprowadzenie Anety Pieniądz przedstawiające warsztat badawczy autora, przygotowany na podstawie zachowanych materiałów archiwalnych.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-796-Mitologia-Slowian.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-0234-0

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 407

 

„Gotycka architektura murowana w Polsce”

 

Andrzej Grzybkowski „Gotycka architektura murowana w Polsce”

 

Autor opisuje rozwój polskiej architektury gotyckiej w ramach większych europejskich całości kulturowych, a nie państwa w jego często zmienianych granicach. Ważniejszą, od domniemanej spójności państwowej, rolę odgrywało wspólne z innymi krajami środowisko geograficzne i zależności artystyczne od krajów sąsiadujących, często istotniejsze od relacji międzydzielnicowych. Takie przekonanie odzwierciedla w książce układ materiału zabytkowego z silnym zróżnicowaniem dzielnicowym i dopiero wewnątrz tego podziału wyróżnianie typów przestrzennych budowli.

W przeciwieństwie do podobnych (nielicznych i niezbyt aktualnych) opracowań autor ogranicza kontekst historyczno-społeczny oraz problemy "ikonografii architektury", jej znaczeń i symboliki na rzecz ujęcia morfologicznego, analizy form, także detalu architektonicznego. Kryterium jakości artystycznej z jednej strony często prowadzi do przewartościowania znanych i popularnych budowli, z drugiej zaś – do wyróżnienia osiągnięć polskiej architektury na tle Europy Środkowo-Wschodniej.

Zakres chronologiczny książki jest szerszy niż przyjęty dotychczas w badaniach architektury gotyckiej: od zwiastunów gotyckich w romanizmie aż do występującego w XVII wieku postgotyku. Zasięg terytorialny odzwierciedla natomiast kolejne zmiany – powiększania i pomniejszania – obszaru Polski. Autor wykracza zatem poza obecne granice i sposób ujęcia tych kwestii w analogicznych opracowaniach niemieckich, czeskich czy litewskich.

Książka zawiera 171 czarno-białych zdjęć i schematów oraz indeks nazw geograficznych i omawianych obiektów architektonicznych. Konstrukcja książki, dobrze wyrażona w analitycznym spisie treści, podkreśla jej walor jako podręcznika akademickiego.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-270-Gotycka-architektura-murowana-w-Polsce.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-1873-0

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 310

 

„Egipt ezoteryczny”

 

Erik Hornung „Egipt ezoteryczny”

Tajemna wiedza Egipcjan i jej wpływ na kulturę Zachodu

Redaktor naukowy: Andrzej  Niwiński

 

Książka stanowi studium zjawiska, które jest obecne w kulturze europejskiej od dwóch tysięcy lat i wciąż się rozwija, mimo iż opiera się na nieprawdziwym założeniu, jakoby starożytni Egipcjanie posiedli wiedzę innym niedostępną i zazdrośnie strzeżoną, co wywoływało domysły i mnożyło legendy. Erik Hornung, niemiecki egiptolog, wykazał, jak wielki wpływ wywierała ezoteryka egipska na historię europejskiej umysłowości. Czerpały z niej nie tylko alchemia, astrologia czy inne nauki tajemne, lecz także ruchy różokrzyżowców, wolnomularstwo oraz teozofowie.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-17353-Egipt-ezoteryczny-Tajemna-wiedza-Egipcjan-i-jej-wplyw-na-kulture-Zachodu.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5977-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 300

„Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku”

 

Krzysztof Mrozowski 

„Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku”

 

Założona u progu XIV wieku Warszawa długo pozostawała miastem dość typowym: niedużym ośrodkiem produkcyjnym i jednym z licznych punktów na trasie wielkiego handlu. W XVI wieku stopniowo jej rola zaczyna się zmieniać. Przeobrażeniom tym towarzyszą przemiany społeczne i przestrzenne: powiększa się terytorium miasta, kształtują się funkcje poszczególnych obszarów i ich nazwy, do ośrodka napływają imigranci z bliższych i dalszych stron, którzy szukają tu dla siebie docelowego miejsca. Właśnie analizie i rekonstrukcji tych procesów została poświęcona ta książka.

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-12130-Przestrzen-i-obywatele-Starej-Warszawy-od-schylku-XV-wieku-do-1569-roku.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4029-8

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 370

„Awangardowa klisza”

 

Weronika Kobylińska „Awangardowa klisza”

Polska fotografia w dwudziestoleciu międzywojennym

 

Autorka dokonuje krytycznej analizy awangardowego paradygmatu w odniesieniu do polskiej fotografii, rekonstruuje informacje o marginalizowanych bądź zapomnianych praktykach fotograficznych polskiego dwudziestolecia międzywojennego, podejmuje próbę krytycznego odczytania dotychczasowego zarysu granic polskiej fotografii awangardowej.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-15552-Awangardowa-klisza-Polska-fotografia-w-dwudziestoleciu-miedzywojennym.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5166-9

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 298

„Księgi ławnicze Starej Warszawy z lat 1453-1535”. Wydanie 2

 

„Księgi ławnicze Starej Warszawy z lat 1453-1535”. Wydanie 2

Red. naukowa: Agnieszka Bartoszewicz

 

Edycja źródłowa ksiąg ławniczych Starej Warszawy z lat 1453-1535 została przygotowana przez Agnieszkę Bartoszewicz, profesora w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, oraz grono jej uczniów: Krzysztofa Mrozowskiego, Macieja T. Radomskiego, Katarzynę Wardę i Urszulę Zacharę-Związek.

Publikacja obejmuje cztery księgi warszawskiego sądu ławniczego zawierające protokoły działalności tego urzędu i dokumentujące życie mieszkańców Starej Warszawy u schyłku średniowiecza i na początku epoki nowożytnej. Zebrany materiał źródłowy umożliwia szczegółowe badania nad społeczeństwem miasta, zarówno jego kulturą umysłową, jak i materialną, a także przestrzenią i życiem ekonomicznym, pokazując codzienną egzystencję Warszawy przeżywającej okres dynamicznego rozwoju i pełniącej coraz bardziej istotną rolę polityczną i gospodarczą.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-14743-Ksiegi-lawnicze-Starej-Warszawy-z-lat-1453-1535-wyd-2.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4967-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 1128

„Bibliografia literatury dla dzieci i młodzieży. Wiek XIX”

 

Elżbieta Boczar „Bibliografia literatury dla dzieci i młodzieży. Wiek XIX”

Literatura polska i przekłady

 

Prezentowana publikacja zawiera wykaz literatury dla dzieci i młodzieży wieku XIX stanowi zatem wprowadzenie do wydanych wcześniej analogicznych bibliografii dotyczących późniejszych okresów, czyli: "Bibliografia literatury dla dzieci i młodzieży 1901-1917" (Warszawa 2005), "Bibliografia literatury dla dzieci i młodzieży 1918-1939" (Warszawa 1995); warto wspomnieć, że istnieją też odpowiednie wykazy za lata 1945-1960.

Autorka wykonała ogromną pracę, zestawiając książki i czasopisma adresowane do dzieci. Zaopatrzenie bibliografii w indeksy: autorów i współpracowników; drukarzy, nakładców i wydawców; tytułów oraz serii, znakomicie wzbogaca zawartość informacyjną przygotowanego zbioru. Pozycja ta jest bezcenna dla każdego badacza kultury czy literatury dziecięcej i młodzieżowej wieku XIX.

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-6538-Bibliografia-literatury-dla-dzieci-i-mlodziezy-Wiek-XIX-Literatura-polska-i-przeklady-PDF.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-1838-9

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 572

"Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku..."

 

Andrzej Karpiński, Elżbieta Nowosielska 

„Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku 

i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe”

 

Prezentowana monografia stanowi pierwszą w polskiej historiografii próbę całościowego omówienia pożarów i ich następstw w Rzeczpospolitej Obojga Narodów od XVI do XVIII wieku. Opierając się na bardzo zróżnicowanych i rozproszonych źródłach rękopiśmiennych i drukowanych oraz starszej i nowszej literaturze przedmiotu, Andrzej Karpiński omawia kolejno: przyczyny wczesnonowożytnych miejskich pożarów (wojna, podpalenie, wyładowania atmosferyczne, nieostrożne obchodzenie się z ogniem), ich liczbę, rozmiary, czas trwania i częstotliwość, największe klęski ognia w wybranych kilkunastu wielkich i średnich ośrodkach miejskich, wreszcie – skutki demograficzne, ekonomiczne, społeczne, urbanistyczno-architektoniczne i polityczne pożóg. Elżbieta Nowosielska opisuje rozwój ówczesnego ustawodawstwa przeciwpożarowego oraz próby zabezpieczenia się i gaszenia XVI-XVIII-wiecznych pożarów. Rozprawę opatrzono obszerną bibliografią, licznymi szczegółowymi zestawieniami i tabelami, ilustracjami, streszczeniem anglojęzycznym oraz indeksami.

Monografia razem z katalogiem Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Katalog (WUW, Warszawa 2020), https://www.wuw.pl/product-pol-12635-Pozary-w-miastach-Rzeczypospolitej-w-XVI-XVIII-wieku-i-ich-nastepstwa-ekonomiczne-spoleczne-i-kulturowe-Katalog.html w którym opisano blisko 5000 klęsk ognia, stanowią pierwsze kompleksowe opracowanie zagadnienia pożarów w nowożytnej Polsce.

Publikacja na stronie wydawcy:

 https://www.wuw.pl/product-pol-13849-Pozary-w-miastach-Rzeczypospolitej-w-XVI-XVIII-wieku-i-ich-nastepstwa-ekonomiczne-spoleczne-i-kulturowe.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4370-1

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 534

„Monarchia, społeczeństwo, tożsamość”

 

„Monarchia, społeczeństwo, tożsamość”

Studia z dziejów średniowiecza

Komitet redakcyjny: Katarzyna Gołąbek, Marek A. Janicki, Maria Koczerska, Roman Michałowski, Piotr Okniński, Marcin R. Pauk, Aneta Pieniądz, Piotr Węcowski

 

Księga jubileuszowa ofiarowana przez przyjaciół i współpracowników znakomitemu warszawskiemu mediewiście, od lat związanemu z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Tom zawiera 32 studia z dziejów pełnego i późnego średniowiecza, dedykowane wybitnemu warszawskiemu mediewiście prof. Sławomirowi Gawlasowi z okazji Jego jubileuszu.

Zebrane tu prace historyków polskich i zagranicznych, w większości mieszczące się w przedziale chronologicznym od XII po początek XVI wieku, odzwierciedlają szerokie spektrum zainteresowań badawczych Jubilata. Wśród nich na szczególna uwagę zasługują zagadnienia ustroju społecznego i jego średniowiecznych transformacji, systemów prawnych, gospodarki i dziejów miast, jak również zróżnicowanych form tożsamości społecznej oraz kultury politycznej wieków średnich.

Jak piszą we wstępie członkowie komitetu redakcyjnego, profesor Sławomir Gawlas, „żywiołowo wręcz zainteresowany przeszłością we wszelkich jej wymiarach podejmuje coraz to nowe tematy badawcze, a jednocześnie pilnie obserwuje i krytycznie analizuje współczesność, zasługując tym samym na miano prawdziwego polihistora”. Stąd też rozległość tematyki niniejszego tomu: od roli po rozważania, czy w średniowiecznej Polsce używano wulgaryzmów; od postaci wędrowców w piastowskiej legendzie dynastycznej po śląskie legendy krwi; od analizy roli herbów po zagadnienia ekonomiczne w funkcjonowaniu zakonów w średniowieczu. W ramach trzech tytułowych zagadnień dotyczących monarchii, społeczeństwa i tożsamości mieszczą się teksty wybitnych polskich i zagranicznych historyków, dając swego rodzaju przekrój aktualnych badań prowadzonych w tych obszarach.

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-12954-Monarchia-spoleczenstwo-tozsamosc-Studia-z-dziejow-sredniowiecza.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4195-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 566

„Kalwarie polskie”

 

Marek Prejs „Kalwarie polskie”

Perspektywa komunikacyjna

 

Praca jest próbą opisu naukowego najważniejszych i najbardziej reprezentatywnych kalwarii w ich rozwoju czasowym, znajdujących się obecnie na terenie Polski. I tak obok powszechnie znanych obiektów pochodzących z XVII wieku, takich jak Kalwaria Zebrzydowska, Pakoska, Wejherowska, Pacławska, Krzeszowska czy Wambierzycka, oraz kalwarii z XVIII wieku, takich jak Kalwaria Annogórska, opisowi poddane zostały również mniej znane obiekty architektoniczno-krajobrazowe, dziewiętnastowieczne i z I połowy XX wieku, np. Kalwaria Piekarska, Głotowska, Ujska, tzw. małe kalwarie słupowe na Dolnym Śląsku, Kalwarie Wielewska, Panewnicka, oraz te całkiem współczesne, z końcówki wieku XX i XXI, jak Kalwaria Gietrzwałdzka, Kodeńska, Golgota Beskidów, Kalwaria w Wąsoszu Górnym, w Wierszach na obrzeżach Puszczy Kampinoskiej, w Pratulinie na Podlasiu czy też w Kurzętniku na Pojezierzu Brodnickim.

Uwzględnienie tych najnowszych założeń na równych prawach i z jednakową dokładnością, jak w przypadku ich utytułowanych barokowych poprzedniczek, umożliwiło całościowy ogląd fenomenu polskich kalwarii, ich rangi artystycznej i miejsca w dziedzictwie kulturowym, kształtującym naszą narodową tożsamość. Przy czym zastosowanie aparatury teorii komunikacji pozwoliło wykazać, jak skomplikowanym i wielopiętrowym są one tekstem kultury. Komunikują się językiem przestrzeni, będąc systemem „przestrzennych podpór” pamięci kulturowej (Assmann), językiem dekoracji plastycznej i towarzyszących im napisów, dzięki konsekwentnej teatralizacji i oralizacji programów treściowych, również językiem gestu i ciała, poprzez właściwe im praktyki cielesne (Connerton). Całość wzbogaca oryginalny autorski materiał fotograficzny, będący wynikiem wielu lat pracy „w terenie” i stanowiący organiczny element samego wywodu.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-16666-Kalwarie-polskie-Perspektywa-komunikacyjna.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5596-4

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 298

 

 

Łukasz Bukowiecki „Muzea-preteksty”

Niezrealizowane przedsięwzięcia muzealne wobec negatywnego dziedzictwa w Warszawie

 

Książka przedstawia niezrealizowane koncepcje muzeów, które formułowano w kontekście przełomowych dla Warszawy momentów XX wieku. Były one pretekstem do fizycznej transformacji i symbolicznego przechwycenia budowli postrzeganych jako „negatywne dziedzictwo” (Lynn Meskell). Muzea te miały służyć zagospodarowaniu i przekształceniu budynków, o których dalszą przyszłość toczono publiczne spory: opuszczony przez wiernych w 1915 roku sobór prawosławny na pl. Saskim, szykowany do powojennej odbudowy Zamek Królewski, odziedziczony po PRL-u Pałac Kultury i Nauki. Kto i dlaczego domagał się utworzenia muzeów w tych obiektach? Dlaczego te muzea nie powstały? Co z tego wynikło? Podstawą analiz są m.in. materiały archiwalne, dokumentacja projektowa, artykuły prasowe, a nawet utwory literackie.

Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej, która w 2020 roku otrzymała wyróżnienie w konkursie Nagroda Prezydenta m.st. Warszawy za prace dyplomowe z zakresu rozwoju Warszawy.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-17224-Muzea-preteksty-Niezrealizowane-przedsiewziecia-muzealne-wobec-negatywnego-dziedzictwa-w-Warszawie.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5420-2

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 414

„Śmierć, pogrzeb i upamiętnienie władców w dawnej Polsce”

 

„Śmierć, pogrzeb i upamiętnienie władców w dawnej Polsce”

Hanna Rajfura, Patrycja Szwedo, Barbara Świadek, 

Marek Walczak, Piotr Węcowski (Red. naukowa)

 

Prezentowany tom zawiera wyniki badań historycznych oraz historyczno-artystycznych nad problematyką śmierci, pochówków i upamiętnienia władców oraz władczyń (nie tylko polskich) od późnego średniowiecza do początku XX wieku. Publikowane artykuły dotyczą, z jednej strony, prywatnej sfery życia monarchów, ich religijności i stosunku do śmierci, z drugiej zaś – organizacyjnego, politycznego i symbolicznego wymiaru ich zgonów oraz pogrzebów.

Prace o charakterze syntetycznym przedstawiają tytułowy problem w międzynarodowym kontekście, a studia przypadku włączają do obiegu naukowego dotychczas nieznane, zapomniane lub niedostatecznie wykorzystane materiały źródłowe. Zgromadzenie rozproszonych wiadomości oraz interdyscyplinarne podejście pozwoliły rzucić nowe światło na słabo dotąd rozpoznane zagadnienie śmierci i upamiętnienia władców w dawnej Polsce.

Publikacja kierowana jest do wszystkich zainteresowanych historią, historią sztuki, literatury oraz muzyki.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-12917-Smierc-pogrzeb-i-upamietnienie-wladcow-w-dawnej-Polsce.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-4366-4

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 282