Pokazywanie postów oznaczonych etykietą świętokrzyskie. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą świętokrzyskie. Pokaż wszystkie posty

środa, 18 listopada 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 11)




Krzysztof Ślusarek „Jędrzejów w latach 1795-1918. Portret miasta i jego mieszkańców”


Przystępując do opisania historii Jędrzejowa w okresie zaborów, trzeba sobie zdać sprawę, że wstępujemy na teren dziewiczy. Do tej pory nie prowadzono bowiem większych monograficznych badań nad historią tego miasta na przestrzeni całych jego dziejów, w tym szczególnie nad okresem XIX w. Wyjątek stanowią tu jedynie nieliczne prace autorstwa Antoniego Artymiaka, ks. Daniela Olszewskiego i Waldemara Kowalskiego, Wojciecha Zwierzchowskiego, Arkadiusza Sokoła czy Stanisława Wiecha. Drobne wzmianki na temat dziejów miasta znaleźć można również w opracowaniach dotyczących historii Kielecczyzny w okresie zaborów. Najcenniejsze są tu monografie autorstwa kieleckich historyków: Wiesława Cabana, Jerzego Z. Pająka, Stanisława Wiecha i Stanisława Marcinkowskiego. Dzięki tym opracowaniom dysponujemy pewną wiedzą na temat kierunków rozwoju miasta Kielecczyzny w XIX w., losów klasztoru oo. Cystersów i obu jędrzejowskich parafii oraz historii oświaty i osadnictwa żydowskiego w Jędrzejowie po 1862 r. Całkowicie brakuje natomiast opracowań poświęconych historii samego miasta. Podstawę niniejszej pracy stanowią zatem prawie wyłącznie materiały archiwalne oraz częściowo źródła drukowane. Największy zasób archiwaliów dotyczących dziewiętnastowiecznych dziejów Jędrzejowa znajduje się w Archiwum Państwowym w Kielcach. Przechowywane są tam m.in. akta miasta Jędrzejowa, które w odniesieniu do XIX w. zachowały się jedynie w formie szczątkowej. Jak się wydaje, archiwum miejskie spłonęło w jednym z pożarów miasta na początku lat 80. XIX w. Do dziś przetrwały zatem tylko księgi uchwał zebrania gminnego za lata 1893-1899 i 1901-1904, księgi ludności stałej, księga protokołów posiedzeń rady parafialnej przy kościele Świętej Trójcy za lata 1900-1909 oraz akta dotyczące wyboru wójta w 1890 r. (Ze wstępu)


Źródło:
  
Wydawca: Nowa Galicja
ISBN: 978-83-6321799-0
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 280


wtorek, 10 listopada 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 10)


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego



Edyta Majcher-Ociesa (red.) „Z dziejów policji polskiej w latach 1919-1945”


Praca zawiera materiały z konferencji zorganizowanej w Kielcach 19 czerwca 2009 roku w ramach obchodów rocznicy 90-leica powstania Policji Państwowej w Polsce. W poszczególnych referatach opisano różne aspekty funkcjonowania Policji Państwowej w dwudziestoleciu międzywojennym m.in. podstawy prawne i organizację, obecność kobiet w szeregach Policji Państwowej, rolę policji w tłumieniu strajków robotniczych. Omówiono również sylwetki Komendantów Głównych Policji Państwowej w II RP oraz najwybitniejszych policjantów z województwa kieleckiego. Jeden z referatów został poświęcony Janowi Piwnikowi "Ponuremu", bohaterowi II wojny światowej i przedwojennemu policjantowi.


Źródło:


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 978-83-60777-34-3
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 214




Marta Pawlina-Meducka (red.) „Bataliony Chłopskie w ocenie współczesnej historiografii”


Praca jest owocem konferencji naukowej, która odbyła się w Kielcach 8 grudnia 1999 r.
Przedstawiono na niej następujące referaty:
- Potrzeby historiograficzne ruchu ludowego ze szczególnym uwzględnieniem problematyki II wojny światowej na tle historiografii polskiej
- Ziemia i dom myśli agrarystycznej
- Myśl polityczna konspiracyjnego ruchu ludowego 1939-1945
- Bataliony Chłopskie w strukturze politycznej podziemia antyhitlerowskiego
- Spółdzielczość intendenturą Batalionów Chłopskich
- Z problematyki akcji scaleniowej Batalionów Chłopskich z Armią Krajową na Kielecczyźnie
- Wychodzenie z konspiracji Stronnictwa Ludowego "Roch" i Batalionów Chłopskich po II wojnie światowej (w świetle dokumentów źródłowych)
- Żołnierze Batalionów Chłopskich - członkowie Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec podziemia niepodległościowego w Polsce (1945-1947/1948)


Źródło:


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 83-86006-51-X
Rok wydania: 2001
Liczba stron: 174


---


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego można zamawiać:
listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce
telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328
e-mail: ktn@ujk.edu.pl



czwartek, 5 listopada 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 9)


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego



„Z życia religijnego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI-XX wieku”


Przedstawiony zbiór studiów, dotyczący wybranych zagadnień z życia codziennego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI-XX wieku, jest owocem konferencji naukowej, zorganizowanej w Kielcach 4 czerwca 2008 r. przez Instytut Historii Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz kielecki oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego. W trakcie obrad zaprezentowano referaty podejmujące różnorodne zagadnienia związane z szerokim i trudnym do precyzyjnego zdefiniowania pojęciem "życia codziennego". Uwagę referentów przyciągnęła m.in. problematyka życia towarzyskiego szlachty i ziemiaństwa, w tym szczególnie zabaw i rozrywek na dworach, kwestie wyglądu i wyposażenia dworków szlacheckich, sporów rodzinnych, zainteresowań archeologicznych dziewiętnastowiecznego ziemiaństwa, postulowanych wzorów wychowawczych w tym okresie, następnie znaczenia obrotu ziemią w życiu codziennym ziemian, ich wizerunku w oczach robotników rolnych czy wreszcie zagadnienia mentalności ziemiaństwa w trudnym okresie drugiej wojny światowej.

Źródło:


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 978-83-60777-56
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 204




Robert Ślęzak „Dekanat Włoszczowski (1867-1918)”


Celem postępowania badawczego, którego rezultaty przedstawiono w ramach niniejszego studium, była charakterystyka przemian społeczno-religijnych zachodzących we Włoszczowskiem na przełomie XIX i XX w Prezentowana praca stanowi próbę podsumowania dotychczasowych badań historycznych prowadzonych przez jej autora. Ich wstępne ustalenia opublikowano w latach 1996-2003 Zostały one uzupełnione i zweryfikowane na podstawie materiałów zgromadzonych podczas kwerendy przeprowadzonej w latach 1999-2002. (ze wstępu)


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 83-86006-78-1
Rok wydania: 2004
Liczba stron: 216 + zdjęcia


---


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego można zamawiać:
listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce
telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328
e-mail: ktn@ujk.edu.pl



sobota, 31 października 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 8)


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego



„Świętokrzyskie studia archiwalno-historyczne”


Pierwszy tom czasopisma „Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne” ukazał się w 2012 roku jako pokłosie konferencji naukowej „Z dziejów, zasobu i działalności Archiwum Państwowego w Kielcach”. Kolejne tomy poza artykułami zawierać będą źródła, recenzje i omówienia, kronikę oraz sylwetki. Na łamach „Świętokrzyskich Studiów Archiwalno-Historycznych” publikowane są teksty z zakresu archiwistyki: metodyki archiwalnej oraz archiwoznawstwa, a także opracowania o charakterze historycznym ze szczególnym uwzględnieniem dziejów regionu „Między Wisłą a Pilicą”. W zamyśle dyrekcji Archiwum Państwowego w Kielcach i redakcji jest rozszerzenie profilu periodyku także o teorię archiwalną, nauki pomocnicze historii i źródłoznawstwo. Do artykułów publikowanych w „Świętokrzyskich Studiach Archiwalno-Historycznych” dołączane są streszczenia w języku angielskim. Czasopismo wydawane wspólnie z Kieleckim Towarzystwem Naukowym jest recenzowane. Każdy tom zamykają indeksy osób i miejscowości oraz krótkie biogramy autorów poszczególnych tekstów. 


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Archiwum Państwowe w Kielcach
ISBN: 978-83-935363-2-0, 978-83-60777-48-0
Rok wydania: 2012
Liczba stron: 339




„Pamiętnik Świętokrzyski. Studia z dziejów kultury chrześcijańskiej”


Księga pamiątkowa wydana przez Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Seminarium Duchowne w Kielcach i Wyższą Szkołę Pedagogiczną im. Jana Kochanowskiego w Kielcach w hołdzie Papieżowi Janowi Pawłowi II z okazji pobytu w Kielcach.

Treść książki stanowią studia z dziejów kultury chrześcijańskiej na Kielecczyźnie. Dotychczas w większości oficjalnych wydawnictw historycznych nie było możliwe pisanie w nieskrępowany sposób na temat znaczenia kultury chrześcijańskiej w dziejach Narodu Polskiego.


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 83-900145-0-5
Rok wydania: 1991
Liczba stron: 348




Jadwiga Muszyńska, Jacek Pielas (red.) 
„Lokalne społeczności a konstytucje i uchwały sejmowe. 
Z dziejów parlamentaryzmu między Wisłą a Pilicą”


Zapis z konferencji naukowej z okazji uroczystych obchodów 675-lecia zjazdu ziem polskich w Chęcinach z 1331 roku. W konferencji wzięli udział referenci, zajmujący się niemal wszystkimi epokami historycznymi. Uczestniczący zaprezentowali również wyniki badań naukowych podkreślając znaczenie przedstawicieli tego regionu w organach ustawodawczych funkcjonujących w kolejnych wiekach.


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wydawnictwo Sejmowe, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ISBN: 978-83-60777-14-5, 978-83-7059-922-5
Rok wydania: 2008
Liczba stron: 235


---


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego można zamawiać:
listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce
telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328
e- mail: ktn@ujk.edu.pl


czwartek, 29 października 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 7)


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego



 Szymon Orzechowski, Ireneusz Suliga (red.) 
„50 lat badań nad starożytnym hutnictwem świętokrzyskim. 
Archeologia – Metalurgia – Edukacja”


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:


Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 978-83-86006-97-7, 83-86006-97-8
Rok wydania: 2006
Liczba stron: 240




Szymon Orzechowski 
„Zaplecze osadnicze i podstawy surowcowe starożytnego hutnictwa świętokrzyskiego”


Prezentowane opracowanie jest próbą podsumowania moich wieloletnich badań nad zapleczem osadniczym oraz środowiskowymi uwarunkowaniami produkcji metalurgicznej świętokrzyskiego centrum starożytnego hutnictwa żelaza. To trudne, ale jakże zajmujące zadanie mogło być realizowane tylko dzięki życzliwości i pomocy wielu osób, które skierowały moją uwagę na to zagadnienie, a później nieustannie wspierały w podjętej pracy.

Spis treści:

Od autora 

I. Zagadnienia wstępne

II. Środowisko geograficzne

III. Ogólna charakterystyka starożytnego okręgu hutniczego w Górach Świętokrzyskich

IV. Pomorsko-kloszowy zespół kulturowy i jego rola w kształtowaniu się początków kultury przeworskiej w Górach Świętokrzyskich i na Wyżynie Sandomierskiej

V. Osadnictwo kultury przeworskiej w Górach Świętokrzyskich i na Wyżynie Sandomierskiej w młodszym okresie przedrzymskim i okresie wpływów rzymskich

VI. Rozmieszczenie osadnictwa na tle wybranych elementów środowiska geograficznego 

VII. Środowiskowe warunki rozwoju starożytnego hutnictwa żelaza w Górach Świętokrzyskich

VIII. Antropogeniczne przekształcenia środowisk lessowych w wyniku działalności hutniczej

Podsumowanie

Katalog

Spis map i rycin

Spis tabel

Spis tablic

Tablice


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 978-83-60777-09-1
Rok wydania: 2007
Liczba stron: 391

---

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego można zamawiać:
listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce
telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328
e-mail: ktn@ujk.edu.pl


wtorek, 27 października 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 6)


Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego



Urszula Oettingen i Jerzy Szczepański (red.) 
„Społeczeństwo i kultura w regionie świętokrzyskim w XIX i XX wieku”


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 978-83-60777-30-5
Rok wydania: 2009
Liczba stron: 230




Urszula Oettingen i Jerzy Szczepański (red.) 
„Społeczeństwo i gospodarka w regionie świętokrzyskim w XIX i XX wieku”


Spis treści:
9 Urszula Oettingen, Jerzy Szczepański * Słowo wstępne

Artykuły:

15 Rafał Kowalczyk * Przemysł górniczo- hutniczy w Staropolskim Okręgu Przemysłowym w latach 1862-1914

41 Paweł Pańczyk * Sytuacja prawna straży ziemskiej w Królestwie Polskim w latach 1867-1915 na przykładzie guberni kieleckiej i radomskiej

59 Patrycja Zatroska * Aptekarze w guberni kieleckiej w II połowie XIX i początkach XX w.

71 Tomasz Domański * Troska duchowieństwa diecezji kieleckiej o zdrowie publiczne na przełomie XIX i XX w.

85 Monika Ruszkowska * Społeczna działalność prawników w guberni kieleckiej na przełomie XIX w. i XX W.

103 Maciej Łagan  *  Damy klasowe. Przyczynek do dziejów Progimnazjum i Gimnazjum Żeńskiego Rządowego w Kielcach w latach 1869-1915

115 Ireneusz Ciosek * Podstawy organizacyjne samorządu powiatowego w województwie kieleckim w pierwszych latach niepodległości (1918-1923)

133 Elżbieta Słabińska * Warunki życia chłopów małorolnych na wsi województwa kieleckiego  w pierwszych latach niepodległości ( 1918-1921) w świetle sprawozdań  wojewodów i starostów

147 Justyna Staszewska * Udział ludności żydowskiej w życiu gospodarczym Bodzentyna w latach 1918-1939

161 Edyta Majcher * Kamieniołomy na obszarze województwa kieleckiego w dwudziestoleciu międzywojennym . Nadzór administracyjny i struktura własności

177 Tadeusz Banaszek * Rola Wojska Polskiego w życiu społeczeństwa województwa kieleckiego w latach 1922-1939

187 Grzegorz Miernik * Zmiany granic i podziałów administracyjnych województwa kieleckiego w latach 1950 -1956

Materiały:

203 Mariusz Nowak * Problemy z wprowadzeniem zasad postępu agrotechnicznego w stopnickich dobrach Niziny w świetle uwag właściciela – Ludwika Walchnowskiego – złożonych w Towarzystwie Rolniczym w 1859 r.

209 Urszula Oettingen * Dobra ziemskie Czarkowy Wielkie w świetle listów Rajmunda Górskiego do Władysława Pusłowskiego (z 1859 roku)

221 Sławomir Maj * Aktywność społeczności parafii Koniemłoty w latach 1910-1914 w świetle pamiętników księdza Czesława Woyny

241 Małgorzata Przeniosło * Aktywność polityczna i społeczna Wielopolskich z Chrobrza i Potockich z Chrząstowa (informacje w korespondencji rodzinnej z lat 1905 -1939)

261 Jacek Legieć * Dzienniki posiedzeń kieleckiego oddziału gubernialnego Komitetu Wielkiej Księżnej Elżbiety

275  Adam Stoksik * Działalność Głównego Komitetu Rachunkowego na ziemi kieleckiej i radomskiej w latach 1915-1918 (wybór źródeł archiwalnych)

293 Marek Przeniosło * Łączna i jej mieszkańcy w Diariuszu Wielkiej Wojny księdza Józefa Rokosznego

317 Anna Opara – Rak * Obraz stosunków rodzinnych w aktach notarialnych z okresu międzywojennego przyczynkiem do badań genealogicznych

327 Indeks nazwisk


Więcej o publikacjach Kieleckiego Towarzystwa Naukowego:

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe
ISBN: 978-83-60777-15-2
Rok wydania: 2008
Liczba stron: 339

---

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego można zamawiać:
listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce
telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328
e-mail: ktn@ujk.edu.pl



środa, 14 października 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 5)




Halina Maria Machul „Ariańskim szlakiem po ziemi kieleckiej”


Pierwsza książka, przewodnik-album, w nowej serii prezentującej piękno i walory poznawczo-turystyczne ziemi kieleckiej. Dużym walorem przewodnika są zdjęcia równoprawne z tekstem. Autorka opisuje ginący świat materialnych śladów po braciach polskich.


Źródło:


Wydawca: Agencja Wydawnicza „Egros”
ISBN: 978-83-89986-58-0
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 144


poniedziałek, 5 października 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 4)



„Szydłów przez stulecia. Monografia Gminy Szydłów”


Pod koniec 2011 r. została wydana książka Szydłów przez stulecia - monografia Gminy Szydłów. Jest to pierwsze w historii dzieło o charakterze monografii, tak szeroko opisujące tematykę Szydłowa i gminnych miejscowości. Monografia ma charakter pracy zbiorowej, pod naukową redakcją dr Cezarego Jastrzębskiego.

Pierwsze wydanie zostało wydrukowane na cele promocyjne w ramach projektu Szydłów - polskie Carcassonne - kampania promocyjna współfinansowanym z środków UE. Książka jest formatu B5 (16 x 24 cm), liczy 552 strony, zawiera około 250 zdjęć (kolor) i jest w twardej oprawie. Składa się z czterech części: Badania naukowe, Źródła, Wspomnienia, Varia. Spis treści, wstęp oraz kilka przykładowych stron prezentujemy w poniższych pdf-ach.




Źródło:

Wydawca: Gmina Szydłów
ISBN: 978-83-922366-9-6
Rok wydania: 2011
Liczba stron: 552



piątek, 2 października 2015

Świętokrzyskie regionalia (cz. 3)


Wydawnictwa Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu



"Stosunki chrześcijańsko-żydowskie w historii, sztuce i pamięci.
Europejski kontekst dzieł w katedrze sandomierskiej"


Książka dokumentuje przebieg konferencji, jaka miała miejsce w Sandomierzu 11 stycznia 2013 r., zorganizowanej przy współpracy Diecezji Sandomierskiej i Wesleyan University w Stanach Zjednoczonych.

Rozprawy zamieszczone w publikacji mają na celu przedstawienie wstępnego zarysu, ułatwiającego zrozumienie obrazów Martyrologium rzymskiego z katedry sandomierskiej, w ich szerszym kontekście artystycznym, historycznym i historiograficznym, na tle wydarzeń zarówno europejskich, jak i lokalnych.

Źródło:

Więcej o książce:

Wydawca: Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
ISBN: 978-83-257-0734-7
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 264 + ilustracje




„Muzeum pamiątek narodowych ks. Jana Wiśniewskiego”


Więcej o książce:
oraz:

Wydawca: Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
ISBN: 978-83-938050-1-3
Rok wydania: 2015
Liczba stron: 36




„Sandomierski ogród kanonika Marcina z Urzędowa”


Więcej o książce:
oraz:

Wydawca: Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
ISBN: 978-83-938050-0-6
Rok wydania: 2015
Liczba stron: 37



czwartek, 17 września 2015

Regionalia świętokrzyskie (cz. 2)



Roman Chyła „Dzieje Zawichostu do początków XIX wieku”


Książka 'Dzieje Zawichostu do początków XIX wieku” autorstwa dr Romana Chyły. To pierwsza naukowa monografia dziejów Zawichostu, która prezentuje ośrodek grodowo- miejski od czasów najdawniejszych do początków XIX wieku. Monografia jest wzbogacona zdjęciami. Są wśród nich fotografie dokumentów przechowywanych w archiwum sióstr klarysek w Krakowie.


Źródło:

Publikacja ukazała się dzięki wsparciu Urzędu Miasta i Gminy Zawichost

Więcej o książce:

Biblioteka Publiczna w Zawichoście na Facebooku:

Wydawca: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
ISBN: 978-83-257-0251-9
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 407


środa, 9 września 2015

Regionalia świętokrzyskie (cz. 1)


I wojna światowa w regionie świętokrzyskim



Marek Lis „By nie zatarł ich czas ...: Śladami mogił i cmentarzy wojennych I wojny światowej
 w powiatach: sandomierskim, opatowskim i staszowskim”


Wydawca: PAIR Sandomierz
ISBN: 83-86436-57-3
Rok wydania: 2001
Liczba stron: 100



Marek Lis „Krwawe Zaduszki wielkiej wojny: 
Bitwa nad Opatówką, 1 - 3 listopada 1914 roku”


Wydawca: PAIR Myjakpress
ISBN: 978-83-61435-52-5
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 99



Marek Lis „Legioniści w Jakubowicach”


Wydawca: PAIR Sandomierz-Ożarów
ISBN: 8386436-33-6
Rok wydania: 2004
Liczba stron: 144


piątek, 20 lutego 2015

„My z pałacu”



Andrzej Nowak-Arczewski „My z pałacu”


Kilka kilometrów obok jednego z najstarszych ośrodków regionu świętokrzyskiego - Opatowa leży niewielka miejscowość Włostów. Jeszcze do niedawna funkcjonowała w niej znana w regionie cukrownia, która swe powstanie zawdzięcza związanej z Sandomierszczyzną rodzinie Karskich. Dziś po cukrowni oraz po znajdującym się nieopodal okazałym, neorenesansowym pałacu pozostało jedynie wspomnienie.



Fot. 1. Ruiny pałacu we Włostowie w 2009 r. Fot. Autor Bloga


Andrzej Nowak-Arczewski w książce „My z pałacu” przedstawia dzieje rodowej siedziby Karskich od czasów jej największej świetności aż po upadek w latach PRL-u. W tętniących przed wojną murach rezydencji gościł m.in. nuncjusz papieski Achille Ratti, który w 1922 zostając głową Stolicy Apostolskiej przybrał imię Pius XI. Autor pełną garścią czerpie ze wspomnień byłego mieszkańca pałacu Juliusza Karskiego, jednego z synów ostatniego właściciela Włostowa. Jest to dla niego sentymentalna podróż do miejsca nierozerwalnie związanego z dzieciństwem. Juliusz jako młody chłopiec opuścił Włostów w latach wojny i wraz z rodziną ewakuował się do Warszawy. Juliusz Karski często przywołuje postać ojca Szymona, który przejął majątek Włostów w 1928 r. znacznie go unowocześniając. W skład dóbr włostowskich wchodziły wówczas m.in. gorzelnie, stawy rybne, młyn, hodowla koni oraz cukrownia, które racjonalnie zarządzane przynosiły ogromne dochody. Dzięki Karskim setki mieszkańców Włostowa i ubogich okolicznych wiosek mogły liczyć na zatrudnienie w trudnych latach międzywojennych.



Fot. 2. Wnętrze kaplicy grobowej rodziny Karskich 
na włostowskim cmentarzu parafialnym w 2009 r. Fot. Autor Bloga


Jest jednak coś, co odróżnia tę publikację od podobnych wydawnictw. Andrzej Nowak-Arczewski dociera do ludzi, których przodkowie pracowali w pałacu. Dzięki czemu możemy spojrzeć na rodzinę Karskich oraz zajrzeć do ich rezydencji także z innej perspektywy. Autor zamieścił w książce również relacje starszych mieszkańców Włostowa, którzy pamiętają jeszcze pałac z lat II Rzeczypospolitej oraz z okresu przemian ustrojowych po 1945 r.

Pałac Karskich przetrwał czasy wojennych zawirowań dziejowych. Zajmowali go żołnierze niemieccy jak i radzieccy sołdaci. Jego mury wyszły zwycięsko z najtragiczniejszego okresu w historii naszego kraju. Opuszczony i niezabezpieczony budynek rozgrabili okoliczni mieszkańcy w czasach umacniania się władzy ludowej.  Ponoć do dnia dzisiejszego elementy wyposażenia pałacu można znaleźć w wielu domach na terenie gminy. Juliusz Karski po raz pierwszy odwiedził pałac 12 lat po zakończeniu działań wojennych. Już wtedy ich rodowa siedziba była poważnie zniszczona. Dziś pozostało po niej kilka mocno nadwyrężonych ścian i sterty gruzu, które porasta coraz więcej krzewów i drzew. W książce Andrzeja Nowaka-Arczewskiego znajdziemy reprodukcje przedwojennych fotografii, dzięki którym możemy wyobrazić sobie wygląd pałacu w latach największej świetności. Polecam.


Wydawca: Bellona
ISBN: 978-83-11-13419-5
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 174


wtorek, 5 sierpnia 2014

"Bunt w więzieniu na Świętym Krzyżu"


Bartosz Grzegorz Kułan "Bunt w więzieniu na Świętym Krzyżu w dniu 20 września 1925 roku"


Szczególne miejsce w moim księgozbiorze zajmują pozycje poświęcone historii ziemi świętokrzyskiej. Tereny od Iłży i Lipska na północy po Staszów na południu, Wisłę na wschodzie i Nową Słupię na zachodzie wielokrotnie przemierzałem w moich wędrówkach. Właśnie nad Nową Słupią wznosi się Łysa Góra, na której zlokalizowany jest kilkusetni klasztor.  W okresie międzywojennym miejsce to było domem nie tylko dla zakonników. Mieściło się tu także Więzienie Ciężkie, do którego trafili m.in. przywódca nacjonalistów ukraińskich Stefan Bandera a także skazany za napady na karę śmierci (zamienioną przez prezydenta na 15 lat więzienia) późniejszy pisarz Sergiusz Piasecki.




Widok ogólny zakładu karnego na Świętym Krzyżu od strony bramy głównej. 
Zdjęcie wykonane w dn. 25 września 1925 r. Źródło: Bartosz Grzegorz Kułan 
„Bunt w więzieniu na Świętym Krzyżu w dniu 20 września 1925 roku,” s. 170.


Trudne warunki klimatyczne i zaostrzony rygor sprawiły, że więzienie to było uważane za najsurowsze w II RP. Osadzano w nim osoby skazane za najcięższe przestępstwa, często z karami dożywocia. Nic więc dziwnego, że więźniowie, którzy nie mieli nic do stracenia podejmowali próby ucieczek. I właśnie dramatyczne wydarzenia, które miały miejsce u schyłku kalendarzowego lata 1925 r. w tymże zakładzie karnym przedstawił w swojej pracy Bartosz Grzegorz Kułan. Wtedy to kilku więźniów, którym przewodził były wojskowy Jan Kowalski próbowało sforsować więzienne mury.




W czasie II wojny światowej na Świętym Krzyżu Niemcy utworzyli obóz zagłady jeńców radzieckich.
Szacuje się, że zmarło w nim 7-8 tysięcy żołnierzy. Fot. Autor Bloga


Książka składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy o charakterze wprowadzającym dotyczy zagadnień definicyjnych i metodologicznych. W drugim rozdziale autor opisał dzieje świętokrzyskiego więzienia od roku 1886 r.  aż do wybuchu II wojny światowej. W rozdziale tym znajdziemy także charakterystykę zakładu karnego: informacje o warunkach życia więźniów oraz stosowanych środkach ochrony. Rozdział trzeci poświecił autor na analizę przyczyn buntu oraz na rekonstrukcję wydarzeń, mających miejsce 20 września za murami wiezienia na Świętym Krzyżu. O skutkach buntu oraz procesach uczestników przeczytamy w rozdziale czwartym.

Autor w jednym z wywiadów przyznaje, że buntem zainteresował się w liceum, po przeczytaniu popularnonaukowej publikacji redaktora Zbigniewa Nosala "Piekło na świętej górze."[1] Praca Bartosza Grzegorza Kułana to pierwsza próba całościowego opracowania zagadnienia jakim było zbuntowanie się więźniów we wrześniu 1925 r. Próba bardzo udana, biorąc pod uwagę na trudności w dostępie do materiałów archiwalnych, które w znacznym stopniu uległy zniszczeniu lub zaginęły w okresie okupacji.[2] Mimo to autor postarał się nawet o przedstawienie charakterystyki oraz odtworzenie dalszych losów więźniów biorących udział nieudanej ucieczce.

Książka Bartosza Grzegorza Kułana została wyróżniona w Konkursie im. W. Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny 2012 r., organizowanym corocznie przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Instytut Pamięci Narodowej.



Wydawnictwo: ECE, Adam Marszałek
ISBN: 978-83-62363-82-7
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 181



[2] Czytelników zainteresowanych dziejami więzienia na Świętym Krzyżu w okresie II wojny światowej zachęcam do lektury wydanych w 1997 r. wspomnień Aleksandry Polanowskiej-Libner „A jak tutaj była wojna.”