„Moralista i waganci”

Lucyna Sieciechowiczowa „Moralista i waganci”

Jednym z głównych bohaterów powieści historycznej Lucyny Sieciechowiczowej „Moralista i waganci” jest żyjący na przełomie XVI i XVII wieku poeta i rajca lubelski Sebastian Klonowic. Drogi tego sympatyzującego z ruchami reformacyjnymi uczonego i przyszłego wykładowcy Akademii Zamojskiej przecinają się ze ścieżkami dobrodusznego i nieco naiwnego waganta Baltazara Stawinogi. Przymierający głodem Baltazar, absolwent Akademii Krakowskiej, marzy o objęciu posady bakałarza. Niestety nie jest to łatwe i aby zapewnić sobie choć kęs chleba i miskę strawy przystaje do grupy wędrownych aktorów. Artyści przemieszczając się z miasta do miasta nie tylko zapewniają rozrywkę gawiedzi, lecz również ratują z opresji grupkę szukających schronienia na ziemiach polskich kacerzy. Tłem powieści są bowiem konflikty religijne oraz walka o wpływy między magnaterią a szlachtą za czasów króla Zygmunta III Wazy.

Akcja powieści rozgrywa się w kilkunastu miastach, lecz najważniejsze wydarzenia dla rozwoju fabuły mają miejsce w Krakowie, Lublinie, Zamościu oraz Gdańsku. Przed oczami czytelnika przemaszerowują liczne zastępy postaci historycznych z kanclerzem wielkim koronnym Janem Zamoyskim na czele. Niedola wagantów, ich marzenia, walka o każdy grosz i kąt do spania kontrastują z dostatnim życiem mieszczan i magnaterii oraz z samowolą i bezkarnością szlacheckich awanturników.

Zapomniana już dziś pisarka Lucyna Sieciechowiczowa (1909-1986) niezwykle barwnie i z wielką dbałością o detale historyczne odmalowuje życie i obyczaje mieszczan krakowskich, lubelskich, czy zamojskich. Pieczołowicie opisuje przebieg biesiad, w których uczestniczą utalentowane lekkoduchy – rybałci i wystawnych uczt, stanowiących tło do ubijania interesów przez statecznych i zamożnych kupców. Z gruntowną znajomością rzeczy autorka przedstawia również wyprawę flisaków pod wodzą szypra Klonowica. Co ciekawe, sławny rektor rzeczywiście odbył kilkutygodniową podróż Wisłą do Gdańska. Napisał również czteroczęściowy poemat „Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi”. Utwór ten został wydrukowany w Krakowie w 1595 r.[1].

Natrafiłem na opinię iż pisarka „przywiązywała wagę przede wszystkim do walorów poznawczych swych powieści, a w mniejszym stopniu troszczyła się o ich atrakcyjność fabularną – stąd, przeładowane erudycją, były trudne w lekturze”[2]. Trudno mi się z tym zgodzić. Co prawda powieść „Moralista i waganci” nie należy do utworów adresowanych do dziesięcio, czy dwunastolatków, lecz dla czytelników, którzy pasjonują się dziejami I Rzeczpospolitej będzie niewątpliwie smakowitym kąskiem, szczodrze i ze znawstwem doprawionym mnóstwem ciekawostek historycznych. Sebastian Klonowic oraz Baltazar Stawinoga pojawiają się również na kartach powieści „Za krakowską bramą” Lucyny Sieciechowiczowej. Polecam.

Wydawca: Nasza Księgarnia

Rok wydania: 1958

Liczba stron:  428

---

[1]https://pl.wikipedia.org/wiki/Flis,_to_jest_Spuszczanie_statk%C3%B3w_Wis%C5%82%C4%85_i_inszymi_rzekami_do_niej_przypadaj%C4%85cymi

[2] Więcej o autorce: http://ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/lucyna-sieciechowiczowa

„… a Bóg rozdaje karty”

Jerzy Kusecki „… a Bóg rozdaje karty”

Tom 2: Pokój

Tom II powieści "…a Bóg rozdaje karty" to kontynuacja  losów  Polaków, poznanych w tomie I, których zawierucha wojenna wciągnęła na niemiecką stronę. Nie dla wszystkich z nich koniec wojny oznaczał koniec tułaczki… Losy bohaterów w dużej mierze zostały oparte na autentycznych wydarzeniach, które spotkały znajomych i najbliższych członków rodziny Autora, dlatego też te opowieści o ludzkich dramatach są tak przejmujące. Na szczęście nadzieja pozwala, by zawsze gdzieś w tym wszystkim tliła się iskierka zwiastująca lepsze jutro.

Pułkownik, nie spiesząc się, wyjął powoli skórzany portfelik, a z niego kilka zdjęć. Poszperał wśród nich palcami i bez słowa jedno z nich podsunął Marii pod sam nos. Zdziwienie pomieszane z przerażeniem odmalowało się na jej twarzy. Ten nieznany jej rosyjski oficer trzymał przed nią jej fotografię.

–Jak się nazywasz? – zapytał Rosjanin.

Maria nie odpowiedziała, wciąż wpatrując się w zdjęcie.

–Nie rozumiesz, co do ciebie mówię? Nie rozumiesz po rosyjsku? – dopytywał się.

–Nazywam się Maria Kaiser – odparła cichutko po niemiecku.

–Jesteś Polką czy Niemką? – pytał dalej.

–I tym, i tym – odpowiedziała, nie zastanawiając się nad tym, co mówi.

–To może wolisz rozmawiać po niemiecku? – zapytał teraz płynną niemczyzną.

–Skąd ma pan moją fotografię? – spytała Maria, nie odpowiadając na jego pytanie.

–To nie twoje zdjęcie. To jest zdjęcie mojej siostry – odpowiedział, przyglądając mu się z niedowierzaniem.

Źródło:

http://wydawnictwopoligraf.pl/863/kusecki-jerzy/a-bog-rozdaje-karty-tom-2-pokoj.html

Wydawca: Poligraf

ISBN: 978-83-7856-633-5

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 340

„Dzika Mrówka i tam-tamy”

Andrzej Perepeczko „Dzika Mrówka i tam-tamy”

Przygody Dzikiej Mrówki to seria powieści, której bohaterami są bracia-bliźniacy Marek i Jarek czyli Dzika Mrówka i Jego Brat. W pierwszym tomie chłopcy podczas ekscytującego rejsu do Afryki ratują arabskich rozbitków, tropią podejrzanych hiszpańskich marynarzy i… łapią afrykańskich złodziejaszków.

Andrzej Perepeczko (ur. 5 czerwca 1930 we Lwowie) – marynarz. Objechał świat pływając na statkach polskich i zagranicznych jako mechanik. Wykładowca docent i profesor na Politechnice Gdańskiej oraz w Państwowej Wyższej Szkole Morskiej. Obronił też pracę doktorską z zakresu historii na Uniwersytecie Gdańskim, a przede wszystkim… pisał książki, których ma kilkadziesiąt na swoim koncie. Są to powieści dla dzieci i dorosłych, podręczniki i skrypty akademickie, artykuły i opowiadania.

Źródło:

http://ksiegarnia.bernardinum.com.pl/pl/p/DZIKA-MROWKA-I-TAM-TAMY/1080

Wydawca: Bernardinum

ISBN: 978-83-8127-068-7

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 284

„Tajemnica zegara królewskiego”

Kazimierz Konarski „Tajemnica zegara królewskiego”

Na życzenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jego nadworny zegarmistrz, pan Gugenmus, konstruuje zegar. Nie jest to zwykły czasomierz, lecz kunsztownie wykonane arcydzieło sztuki zegarmistrzowskiej. Na marmurowym postumencie wznosi się owalny palisandrowy cokół podparty wykonanymi z brązu figurami ludzkimi. Pan Gugenmus zbudował ponadto mechanizm, umożliwiający dostęp do umieszczonej wewnątrz zegara skrytki. O jej istnieniu poinformowany został jedynie król Stanisław August. Przez długi czas zegar cieszył gości przybywających do zamku królewskiego. W styczniu 1794 r. król wręczył go w prezencie ślubnym starościcowi Kazimierzowi Nałęckiemu i jego wybrance, pięknej pannie Krystynie Jasinowskiej, podkomorzance łukowskiej. Stanisław August przekazał młodym także zapieczętowany list. Zastrzegł jednak, że mogą go otworzyć wyłącznie jeśli znajdą się w bardzo trudnej sytuacji życiowej.

Mijają lata. Odchodzą najstarsi członkowie rodu Nałęckich, rodzą się dzieci, a przez kraj wymazany z mapy Europy przetaczają się kolejne konflikty zbrojne. Ziemie polskie spływają krwią. W każdym zrywie narodowowyzwoleńczym biorą udział przedstawiciele rodziny Nałęckich. Ich patriotyczna postawa sprawia, że zostają pozbawieni rodowego majątku. Przez cały ten okres w posiadaniu rodziny znajduje się strzegący królewskiej tajemnicy stary zegar.

Kazimierz Konarski urodził się w 1886 r. w Jeleniowie, małej wiosce leżącej u stóp Gór Świętokrzyskich[1]. Nic więc dziwnego, że akcję jednego z trzech rozdziałów powieści umieścił w tak bliskich sobie stronach. Potomkowie bohaterów na skutek dziejowych zawirowań osiadają bowiem w leżącym nieopodal gór Opatowie. W miasteczku tym, mogącym poszczycić się niemal tysiącletnią historią, włączają się aktywnie w nurt walk powstańczych w 1863 r.

„Tajemnica zegara królewskiego” to jedna z kilku powieści historycznych adresowanych do młodych czytelników w dorobku Kazimierza Konarskiego, zasłużonego polskiego archiwisty i profesora Uniwersytetu Warszawskiego. To pełna uroku, staroświecka powieść, nasączona nutami patriotycznymi. Nie brak tu scen batalistycznych a sympatyczni i mężni bohaterowie przeżywają emocjonujące przygody. To właśnie sensacyjna fabuła sprawia, że w przeciwieństwie do wielu podobnych utworów z tego okresu, czytelnik nie zasypia w trakcie lektury, lecz nieśpiesznie odwracając kartki wędruje wraz z przedstawicielami rodziny Nałęckich przez 123 lata mrocznej i krwawej historii naszej ojczyzny.

W powieści pojawiają się również postacie historyczne. Szymon Konarski pod przybranym nazwiskiem (Janusz Hejbowicz) powraca na ziemie ojczyste by prowadzić działalność rewolucyjną, a Józef Hauke-Bosak dowodzi siłami zbrojnymi województw krakowskiego i sandomierskiego w powstaniu styczniowym. Książka Kazimierza Konarskiego ukazała się w 1933 r. Dziś jednak bez trudu można zdobyć egzemplarz z 1971 r. i odkryć tajemnicę królewskiego zegara. Polecam.

Wydawca: Instytut wydawniczy PAX

Ilustracje: Ludwik Maciąg

Rok wydania: 1971

Liczba stron: 207

---

[1] Więcej o autorze: http://www.sbc.org.pl/Content/145770/2012-3.pdf

„Ścieżki przeszłości”

Edyta Kowalska „Ścieżki przeszłości”

Weronka ma trzynaście lat, kiedy wybucha II wojna światowa. Jej życie diametralnie się zmienia, gdy pewnej nocy pod dom dziewczyny przyjeżdżają niemieccy żołnierze. Od tej chwili Weronka musi stawić czoła przeciwnościom losu.  Ponad siedemdziesiąt lat później jej wnuczka otrzymuje list z Danii. Co takiego wydarzyło się w życiu Weronki? Czy Julia pozna tajemnice swojej babci? „Ścieżki przeszłości” to opowieść o tym, jak kruche i złudne potrafi być szczęście oraz o tym, że przeszłość zatacza kręgi, z którymi wcześniej czy później musimy się zmierzyć.

Źródło:

http://wydawnictwopoligraf.pl/727/kowalska-edyta/sciezki-przeszlosci.html

Recenzja powieści:

https://www.subiektywnieoksiazkach.pl/2016/11/sciezki-przeszosci-edyta-kowalska.html

Wydawca: Poligraf

ISBN: 978-83-7856-493-5

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 184

Świętokrzyskie regionalia (cz. 54)

Kazimierz Winiarczyk „Wąchock i okolice od pradziejów do współczesności”

Kalendarium

Jest to już ósma publikacja Kazimierza Winiarczyka, po „Kalendarium wąchockim", „Cmentarzach wąchockich", „Szkicach z dziejów Wąchocka", „To już 20 lat", „Marcinków zarys dziejów" oraz „Rataje i okolice. Zarys dziejów", "Wąchockim Słowniku Biograficznym". Stanowi ona efekt jego długoletnich poszukiwań w Archiwach Państwowych: w Radomiu, Kielcach i Starachowicach, ale także w Archiwum Parafialnym w Wąchocku i Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Starachowicach. Autor czerpał też z materiałów Archiwum Zakładowego Urzędu Miasta i Gminy Wąchock i własnych zapisków dotyczących historii najnowszej.

Wąchock, ul. Kościelna. Początek lat dwudziestych ubiegłego wieku.

Źródło:

http://www.powiat.starachowice.pl/?pid=1&ca=show&id=2778

Więcej o publikacji:

http://wachock.info/2016/10/20/opisal-dzieje-dawne-i-wspolczesne-wachocka-nowa-ksiazka-winiarczyka

http://www.echodnia.eu/swietokrzyskie/wiadomosci/starachowice/a/wielkie-zainteresowanie-historia-wachocka-i-ksiazka-kazimierza-winiarczyka,10771508

Wydawca: PU Compus, Starachowice

ISBN: 978-83-64038-48-8

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 240

„Historia wspólna czy rozdzielna”

Maria Barbara Piechowiak (pseud. Topolska) „Historia wspólna czy rozdzielna”

Polacy, Litwini, Białoerusini, Ukraińcy w ich dziejowym stosunku (XV-XX w.)

Autorka, prof. emeryt. Uniwersytetu Zielonogórskiego, od lat 1970. specjalizując się w mało znanej z powodów polityki historycznej i mało rozpowszechnianej tematyce, stawia w swej książce szereg pytań. Próby odpowiedzi dotyczą wspólnej z Polską przeszłości Litwinów, Białorusinów i Ukraińców. Ich wspólnych zasług w pochodzie zachodnioeuropejskiej cywilizacji (głównie w j. polskim) – odmiennej od Rosji. A także zalet tego modelu, tworzonego z udziałem przedstawicieli również innych narodowości i wyznań, co symbolizuje przyjmowanie go przez carów Rosji i ich otoczenie od połowy XVII w. W tej książce – twórcy nowoczesnych państw  narodowych – występują jako członkowie europejskiej wspólnoty od kilku wieków, do której po bolesnych doświadczeniach XX w. usiłują obecnie powrócić.

Kościół katedralny we Lwowie

Zobaczmy jak wiele czynników wpływa nadal na niewłaściwe oceny wspólnych niegdyś zasług, podziwianych w państwach zachodnich. Przyczyniły się one do utrwalania i wzrastania  stereotypów oraz, w celu umacniania świadomości narodowej, prowadziły do bratobójczych walk. Esej X – w podsumowaniu – wskazuje na efekty procesu bliskości i następnie przejawów obcości aż do naszych dni. 

Źródło:

http://www.oficynamjk.com.pl/nasza-oferta.html

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Kucharski 

ISBN: 978-83-64232-05-3

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 380

„Złote lata polskiej chuliganerii. 1950-1960”

Piotr Ambroziewicz „Złote lata polskiej chuliganerii. 1950-1960”

Jaki jest rodowód chuligana? Dlaczego chuligan stał się problemem politycznym? Jak mucha zwalczała chuliganerię? Co wspólnego z polskim chuliganem miał bagnet w brzuchu Koreanki? Czy chuligan i bikiniarz byli przyrodnimi braćmi? To tylko niektóre z wielu ciekawych pytań, które autor stawia w zakrojonej na szeroką skalę opowieści o pladze, jaka nawiedziła Polskę Ludową w latach pięćdziesiątych minionego stulecia – chuligaństwie. Szeroką, bo przedstawiającą rozmaite aspekty tego zjawiska w okresie jego złotych lat, gdy chuligaństwo kwitło na potęgę – wskutek niemocy władz, nieudolności fatalnie wyszkolonej milicji, braku narzędzi prawnych, a także z powodu powiększania się rzeszy młodych ludzi znudzonych socjalistyczną „mową-trawą”. Wszystko w formach też rozmaitych, ale zawsze atrakcyjnych dla odbiorcy, zwłaszcza gdy nie jest pozbawiony poczucia humoru. Autor nie stroni od anegdot i historii barwnych, choć przecież wyłuskanych z ponurej, wszechogarniającej szarzyzny tamtej dekady. W paru momentach sięga i do własnych wspomnień, ale – w tych kluczowych – ponad „opis własnymi słowami” przedkłada pełnokrwisty, najlepiej oddający istotę rzeczy oraz atmosferę cytat.

Wielu czytelników lektura może zaszokować. Mniej nawet łobuzerskimi lub zgoła bandyckimi poczynaniami chuligańskich paczek, bardziej emanującym z licznych stron antyamerykanizmem, w treści i formie graniczącym z paranoją. Nie autora, lecz ważnych, choć drugoplanowych, bohaterów jego książki: polityków, dziennikarzy na usługach władzy, tzw. działaczy, prawników. Z kolei miłośników literatury i filmu zainteresują chuligańskie fascynacje autorów dzieł papierowych i celuloidowych. Jest jeszcze coś, co wyróżnia tę książkę – to ważny dla każdego rozdziału i dla wielu sytuacji opis tła, na jakim rozgrywają się przedstawione wypadki. Tła politycznego, społecznego, obyczajowego. Z kolei dołączone do każdego rozdziału „Niezbędniki” wyjaśnią (młodszemu lub po prostu mniej w historii zorientowanemu) czytelnikowi: kto, co i dlaczego.

---

Piotr Ambroziewicz, warszawiak lewobrzeżny, absolwent Wydziału Prawa i Administracji UW. Dzięki studenckim praktykom w sądach i prokuraturze poznał ten „najstarszy teatr świata” i zrezygnował z pracy w todze na rzecz dziennikarstwa sądowego i okołosądowego. Najdłużej (27 lat) pracował w „Prawie i Życiu” oraz w „Gazecie Sądowej” (12 lat). Współpracował m.in. z „Aneksem”, magazynem kryminalnym „Reporter” i literacko-kryminalnym „Pocisk”. W „Skarpie Warszawskiej” wydał książkę Widziałem. Słyszałem. Spisałem. Wspomnienia reportera sądowego PRL (2016), a w KiK (obecnie Wolters Kluwer Polska) zbiór felietonów Moja Wysokość Podatnik, drukowanych w „Przeglądzie Podatkowym” w latach 1998–2003.

Źródło:

https://ksiegarnia.pwn.pl/Zlote-lata-polskiej-chuliganerii.-1950-1960,743422983,p.html

Wydawca: PWN

ISBN: 978-83-01-19852-7

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 238

„Perkunowe wyroki”

Joanna Żamejć „Perkunowe wyroki”

Powieść magiczno-historyczna

Lata 70. XIV wieku. Puszczański gród nad Alną rozrasta się i prężnie rozwija, przybywają kolejni przybysze w nadziei na lepszą przyszłość. To właśnie tu, w średniowiecznym Allenstein, Joanna Żamejć rozpoczyna swą opowieść – kontynuację losów Auszry, Namira, Maurersohnów, zasadźcy, Margrit, ale oddaje także głos nowemu pokoleniu, czyli dzieciom pierwszych osadników. Społeczność grodu powoli zaczyna się krystalizować, umacniają się lokalne więzi oparte na tradycji i Jedynej Wierze. Czy we wspólnocie Allenstein jest zatem miejsce dla obcej, innej – dla litewskiej ragany? Czy Auszra i jej współplemieńcy ocalą swą tradycję, żyjąc wśród chrześcijan? Czy można jeszcze przestrzegać odwiecznych praw natury, gdy coraz bardziej kuszą „brzęcząca moneta” i wielki świat, pełen nowych wyzwań, tajemnic i zagrożeń? 

„Perkunowe wyroki" to kontynuacja powieści „Nawrócenie wiedźmy".

Autorka w barwnych słowach kreśli historie pełnokrwistych postaci, którymi rządzą ludzkie, jakże uniwersalne namiętności: miłość, przyjaźń, oddanie, ale także nienawiść, zazdrość, chęć zemsty… Na tle losów bohaterów rozgrywa się bezwzględna walka biskupstwa warmińskiego z państwem zakonnym. Krzyżackie intrygi dawno przestały mieć wymiar dyplomatyczny, a stały się niebezpieczną grą, która bezceremonialnie wkracza w życie bohaterów i burzy ich spokój.

Spotkanie autorskie z Joanną Żamejć w ramach promocji książki „Perkunowe wyroki”

Stary Ratusz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie, 12.05.2018 r.

„Perkunowe wyroki” to opowieść o powrotach i bolesnych rozstaniach, o wyborach i ich konsekwencjach, o ciężarze odpowiedzialności, o konieczności zachowania wiary i tradycji przy jednoczesnej akceptacji tego, co nowe, o poszukiwaniu szczęścia i spełnienia nawet daleko poza rodzinnym, bezpiecznym gniazdem, bo kto wie, dokąd prowadzą kręte Perkunowe ścieżki?

Źródło:

http://wydawnictwo.elset.pl/?p=books&id=240&cat=

Wydawca: Pracownia Wydawnicza ElSet

ISBN: 978-83-64736-94-0

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 486

Pracownia Wydawnicza ElSet na Facebooku:

https://www.facebook.com/elset.wydawnictwo

„Rutka”

Zbigniew Białas „Rutka”

Koszmar życia w getcie, pierwsza miłość, wywózka do Auschwitz. Skromny rozmiarami dziennik Rutki ujawniony sześćdziesiąt lat po wojnie był sensacją historyczną. Rekonstruując losy dziewczyny w zbeletryzowanej formie Zbigniew Białas w nowej, niecierpliwie wyczekiwanej powieści składa wzruszający hołd nastolatce, której przyszło dorastać w nieludzkich czasach.

Źródło:

http://www.wydawnictwomg.pl/rutka

Więcej o książce:

http://dzieje.pl/aktualnosci/zbigniew-bialas-pisze-ksiazke-o-rutce-laskier

Wydawca: MG

ISBN: 978-83-7779-481-4 

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 128