Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Bronisław Piłsudski. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Bronisław Piłsudski. Pokaż wszystkie posty

środa, 4 czerwca 2014

"Scenariusze syberyjskie"


Wiesław Helak "Scenariusze syberyjskie"


„Scenariusze syberyjskie” Wiesława Helaka to zbiór czterech opowieści, które z powodzeniem mogłyby posłużyć jako podstawa do realizacji cyklu filmowego. Taki był też zamiar autora. Filmu niestety nie doczekaliśmy, mamy za to książkę, która w bardzo plastyczny i wzruszający sposób przedstawia splatające się ze sobą dramatyczne losy rdzennych mieszkańców wschodniej Rosji i Polaków, którzy skazani zostali na tułaczkę po dalekiej Syberii.

Pierwszy z nich, Benedykt Dybowski za swoją działalność przy organizacji powstania w 1863 r. skazany został przez na karę śmierci, która została ostatecznie zamieniona na 12 lat ciężkich robót na zesłaniu. Dybowski wraz  z innym zesłańcem Wiktorem Godlewskim prowadził badania w okolicach Jeziora Bajkał. W spartańskich warunkach, walcząc z przeciwnościami losu odkrywa wiele gatunków fauny i flory. Zyskał sobie szacunek Buriatów udzielając im nieodpłatnie pomocy medycznej.

Również Wacław Sieroszewski przeżył cały szereg dramatycznych przygód na terenach Syberii, gdzie został zesłany podobnie jak Dybowski. Badając życie mieszkańców Jakucji niemal wrósł w ich społeczność. Poślubił nawet młodą Jakutkę - Annuszkę,  dzięki czemu mamy okazję poznać zwyczaje zaręczynowe oraz uczestniczyć w przyjęciu weselnym młodej pary. Małżeństwo Sieroszewskiego, zakończyło się niestety tragicznie. Władze carskie doceniły jego prace badawcze prowadzone wśród Jakutów i zezwoliły mu na powrót na tereny Królestwa Polskiego.

Bronisław Piłsudski podczas pobytu na zesłaniu na Sachalinie poświęcił się badaniu kultury i języka Ajnów i Gilaków. Spisywał wiersze i legendy ludu który nie przetrwał do naszych czasów. Mimo iż sam cierpiał niedostatek wspierał i dzielił się żywnością z jeszcze biedniejszymi od siebie tubylcami. Zaskarbił sobie ich miłość i oddanie. Dzięki swej determinacji oraz wsparciu Carskiego Towarzystwa Geograficznego udaje mu się pozyskać niewielkie środki, które przeznacza na budowę szkoły dla Ajnów.

Ostatnia opowieść przedstawiona w „Scenariuszach syberyjskich” jest nieco odmienna od poprzednich. Tym razem Wiesław Helak na postawie wspomnień Grażyny Jonkajtys-Luba wydanych przez Instytut Literacki w Paryżu w 1981 r. przedstawił gehennę wielodzietnej polskiej rodziny w Kazachstanie.

Podobnie jak recenzowana przeze mnie powieść Wiesława Helaka „Lwowska Noc”[1] tak i „Scenariusze syberyjskie” mimo, iż napisane są oszczędnym, precyzyjnym językiem, w bardzo plastyczny sposób oddają surowe piękno dalekiej Rosji. Bohaterowie książki Helaka nie tylko muszą przystosować się do życia w spartańskich warunkach lecz niejednokrotnie ocierają się o śmierć. Autor ukazał bardzo wyraziste postacie. Dybowski, Sieroszewski i Piłsudski to odważni patrioci, przepełnieni miłością do ludzi a także chęcią poznania nowego, nieprzyjaznego świata, w którym zostali zmuszeni żyć. Wszyscy trzej pozostawili po sobie ogromną spuściznę naukową, zapisując jednocześnie w sercach i pamięci tamtejszych ludów.


Wydawnictwo: Wydawnictwo Trio, Muzeum Lwowa i Kresów
Seria wydawnicza: Biblioteka Kresowa
ISBN: 978-83-7436-328-0
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 312

Moja ocena: 6/6