Magda i Mirek Osip-Pokrywka
„Leksykon
zabytków architektury Kresów południowo-wschodnich”
„Leksykon zabytków architektury
Kresów południowo-wschodnich” to znakomicie edytorsko przygotowane albumowe wydawnictwo umożliwiające
miłośnikom historii sentymentalną podróż szlakiem ocalonych z burz dziejowych obiektów
historycznych na terenie województw należących do Polski przed wybuchem II
wojny światowej.
Fot. 1. Podhajce Kościół pw.
Trójcy Świętej,
źródło: „Leksykon zabytków architektury Kresów
południowo-wschodnich,” s. 68.
Wspaniale wydany leksykon
wypełniają setki fotografii przedstawiających architektoniczne pamiątki
związane dawnymi polskimi gospodarzami tych ziem. Zwiedzimy więc dziesiątki
zamków, które przed setkami lat broniły Polski przed najazdami tatarskimi.
Obejrzymy zdjęcia (często także plany) okazałych rezydencji magnackich, pałaców
i dworków szlacheckich. Wiele obiektów sakralnych nie przetrwało lat
powojennych, często bywały zamieniane na magazyny lub burzone. Mimo to autorom
udało się uratować od zapomnienia i utrwalić w niniejszej publikacji szereg
kościołów, kaplic, klasztorów, synagog, cerkwi i cmentarzy. W kresowych miastach
przed wybuchem ostatniej wojny znaczny odsetek mieszkańców stanowili Polacy.
Dlatego także na kartach książki spacerujemy ulicami Lwowa, Sambora i wielu innych
miejscowości spoglądając od czasu do czasu na fasady starych kamieniczek,
ratusze i pomniki. Z dworców kolejowych, po starych, kamiennych mostach i
wiaduktach wyruszamy wraz z autorami, aby obcować ze świadectwami polskiej
kultury narodowej.
Fot. 2. Ołyka. Kolegiata pw.
Trójcy Świętej, wnętrze,
źródło: „Leksykon zabytków architektury Kresów
południowo-wschodnich,” s. 158.
Publikacja składa się z czterech
części, z których każda poświęcona jest jednej krainie historyczno-geograficznej: Podolu, Pokuciu,
Wołyniowi oraz ziemi lwowskiej. Oprócz pięknych zdjęć znajdziemy w niej także
rysy historyczne 160 miejscowości przedstawionych w wydawnictwie. Samych
obiektów, do których dotarli Magda i Mirek Osip-Pokrywka jest ponad pół
tysiąca. Wszystkie zamieszczone w leksykonie opisy nawiązują do przynależności
danej miejscowości do I lub II Rzeczypospolitej. Zabytki Lwowa, zamki w
Chocimiu czy Zbarażu są doskonale znane wszystkim pasjonatom historii Kresów,
dlatego warto podkreślić, że autorzy zeszli ze ścieżek wydeptywanych przez
turystów odwiedzając również wioski i miasteczka pomijane zazwyczaj w
przewodnikach.
Celem autorów było ukazanie
współczesnego stanu zabytków, stąd też główny nacisk położono na wierną dokumentację
fotograficzną. Zdjęcia wykonane zostały wiosną i latem 2012 roku. Patrząc na
znakomite fotografie, dostrzegłem na kilku z nich budowle zupełnie zaniedbane, lecz
wiele obiektów sakralnych, czy obronnych doczekało się renowacji bądź
rekonstrukcji. Napawa to pewnym optymizmem i pozwala dostrzec zmiany na plus w
mentalności władz ukraińskich w stosunku do spuścizny po dawnych polskich mieszkańcach
Kresów. Polecam.
Wydawca: Arkady
ISBN: 978-83-213-4847-6
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 352
Udostępniono na blogu:
OdpowiedzUsuńhttp://literackiekresy.blogspot.com/2015/01/magda-i-mirek-osip-pokrywka-leksykon.html#comment-form