„Żołnierze Armii Krajowej na
Kresach wschodnich podczas II wojny światowej”
Historia-polityka-pamięć
Wyjątkowa pozycja książkowa z
serii wydawniczej Biblioteki Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, przybliżająca
czytelnikowi zagadnienia „drugowojennych wydarzeń kresowych” przez pryzmat
zarówno życiorysów osób zaangażowanych w walkę z okupantami, jak też historię
poszczególnych oddziałów partyzanckich AK.
Paweł Kołodziejski „Wielkie bitwy
husarii w komiksie”
Wyjątkowa komiksowa publikacja o
husarii znakomicie przedstawia kluczowe dla losów Rzeczypospolitej bitwy pod
Kircholmem, Kłuszynem, Chocimiem i Wiedniem. Wspomina też o innych znaczących
bitwach husarii: pod Orszą, Beresteczkiem, Parkanami i Hodowem. Komiks zawiera
zarys historyczny tej znakomitej formacji wojskowej, podstawowe informacje o
najbardziej zasłużonych dowódcach (S. Żółkiewskim, J. K. Chodkiewiczu, S.
Lubomirskim, P. Sahajdacznym, J. Sobieskim, S. Czarnieckim, K.
Ostrogskim). Wstęp przygotowała dr Joanna Wieliczka-Szarkowa, a
zilustrował znany krakowski artysta Paweł Kołodziejski - zafascynowany pięknem
i potęgą tej skrzydlatej formacji.
Tadeusz Halpert „Pamiętnik.
Pierwsze 72 lata mojego życia”
Rodzina
Halpertów do 1932 roku posiadała pałac i dobra w Szczekocinach. „Pamiętnik.
Pierwsze 72 lata mojego życia” został spisany po angielsku przez Tadeusza
Halperta na emigracji w Vancouver w 1958 r. Książka z polskim tłumaczeniem
miała promocję podczas V Szczekocińskiego Festiwalu Dialogu Kultur we wrześniu
2022 r. „Pamiętnik” jest bardzo ciekawą pozycją wydawniczą. Atrakcyjność tekstu
wynika stąd, że może on być zarówno źródłem do badań historycznych, ale
także obyczajowych. Książka została wydrukowana przez angażującą się w
regionalne przedsięwzięcia Drukarnię Kontur. „Pamiętnik” liczy 86 stron 155x230
mm w oprawie twardej, jest do nabycia u wydawców, czyli w Stowarzyszeniu
Miłośników Historii Szczekocin i okolic.
W dorobku twórcy polskiej noweli
fantastycznej Stefana Grabińskiego znajdziemy kilka zbiorów opowiadań i
powieści. Uznanie krytyki przyniósł pisarzowi cykl nowel „Demon ruchu”, kolejne
dzieła Grabińskiego zostały docenione dopiero po jego śmierci. Od kilku lat
nakładem wydawnictwa CM ukazują się wznowienia dzieł Grabińskiego, najbardziej
znane, jak wspomniany wyżej „Demon ruchu”, a także mniej popularne, te od
których rozpoczynała się kariera pisarza urodzonego w 1887 r. w Kamionce
Strumiłowej[1].
Zbiór „Niesamowita opowieść”, który został wydany w 1922 roku, zawiera siedem
opowiadań: Spojrzenie, W domu Sary, Na
tropie, Świadek Materna, Kochanka Szamoty, Nietykalny oraz Przed drogą daleką.
Niewątpliwie największe wrażenie
na odbiorcy wywierają Dom Sary oraz Kochanka Szamoty. Bohaterką opowiadania
Dom Sary jest mieszkająca w
tajemniczej willi, piękna kobieta. Sara uwodzi mężczyzn, uzależnia ich od
siebie, sprawia, że nie mogą bez niej żyć. Zaniepokojony dziwnym zachowaniem i
postępującym załamaniem stanu zdrowia swego przyjaciela, Władek, postanawia
sprawdzić, co kryje się za murami domu Sary. Odkrywa tajemnicę demonicznej niewiasty
i podejmuje z nią „walkę”. Opowiadanie to, podobnie jak Kochanka Szamoty, zostało dostrzeżone przez filmowców. W 1985 r.
Zygmunt Lech zrealizował klimatyczny horror telewizyjny. W roli Sary Bragi została
obsadzona zapomniana już dziś Hanna Balińska.
Kochanka Szamoty, to historia miłości do wyśnionej kobiety. Maria
Kalergis wyznacza bohaterowi spotkania tylko raz w tygodniu, a jej zachowanie,
kiedy dochodzi do schadzek bywa często trudne do wyjaśnienia. W opowiadaniach Stefana
Grabińskiego próżno szukać makabrycznych scen. Autor miał swoje wypróbowane
metody budowania napięcia i klimatu grozy, która niepostrzeżenie przenika do
codziennego życia bohaterów, osłabia ich, obezwładnia. Jego bohaterowie
wyposażeni bywają często w niezwykłą zdolność, która pozwala im dostrzec to co
dla ogółu jest niewidoczne bądź zupełnie nieistotne. Ten „szósty zmysł” najczęściej
nie pomaga im jednak ustrzec się tego co prowadzi do zguby i zatracenia.
Polecam.
„Pożary w
miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne,
społeczne i kulturowe”
Katalog
Współpraca: Emil Kalinowski,
Elżbieta Nowosielska
Prezentowany katalog jest
pierwszą w polskiej historiografii próbą całościowego zebrania wiadomości o
pożarach miast i miasteczek Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI-XVIII
wieku. Zawiera informacje o blisko 5000 pożarów, z których około 2000 zostało
dokładniej opisanych. W szczegółowych notach uwagę zwrócono m.in. na przyczyny
poszczególnych klęsk ognia, czas ich trwania, skutki, jakie za sobą pociągnęły,
śmiertelne ofiary. Wszystkie zapisy dotyczące poszczególnych miast i miasteczek
zaopatrzone zostały w przypisy, na końcu tomu zaś zamieszczono obszerną
bibliografię.
Katalog razem z monografią Pożary w
miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne,
społeczne i kulturowe (WUW, Warszawa 2021), stanowią pierwsze
kompleksowe opracowanie zagadnienia pożarów w nowożytnej Polsce.
Lata 70. XVIII wieku. Wielkie
Księstwo Litewskie chyli się ku upadkowi, a szlachta dzieli na wrogie obozy
zwolenników starego i nowego ładu. Tymczasem na zachodzie Europy filozofowie
głoszą prymat rozumu, rodzą się nowatorskie style w sztuce, kobiety dochodzą do
głosu w życiu publicznym, naukowym i artystycznym. Czy ten ożywczy powiew dotrze
do Wilna?
Franciszek Ksawery z Milkont
Narwojsz, jezuita, filozof, matematyk, poeta i obywatel świata jest gorącym
wyznawcą postępowych idei. Ze studiów we Francji przywiózł wyobrażenie Boga
obserwującego człowieka z oddali i nienasyconą pasję do nauki. Lecz czy
teleskopy i mikroskopy potrafią wyjaśnić, co dzieje się z duszą?
Przed Franciszkiem kolejna podróż
– przez Warszawę, Gdańsk, Amsterdam i Paryż aż do Londynu. Co spotka potomka
starego szlacheckiego rodu? Jaka przyszłość czeka jego krewnych? Komu przekaże
rodzinną sylwę?
Opowieść o końcu wszystkiego –
stulecia, dawnego porządku, jednostki, a jednocześnie o początkach
najważniejszych pojęć naszej cywilizacji: praw człowieka, równości, tolerancji
i wolności.
Przekład książki dofinansowany
przez Lithuanian Culture Institute.
Pierwsza biografia twórcy przygód
Tomka Wilmowskiego
Książki o przygodach Tomka
Wilmowskiego zachwyciły nastolatków i zapewniły Alfredowi Szklarskiemu sukces,
którego w Polsce nie udało się później długo powtórzyć żadnemu autorowi
piszącemu dla młodzieży. Łączny nakład sagi wyniósł ponad 10 milionów
egzemplarzy, a pisarz, znany początkowo głównie na Śląsku, zyskał
międzynarodowy rozgłos – jego powieści tłumaczono na kilkanaście języków.
Powołany do życia przez Szklarskiego bohater, przemierzający najodleglejsze
krainy, doskonale orientujący się w ich historii, kulturze oraz zwyczajach,
musiał przykuwać uwagę, być wzorem do naśladowania i – zarazem – obiektem
zawiści. Powieści uczyły nie tylko geografii i historii, ale także męstwa i
prawdziwej przyjaźni. Kształtowały wyobraźnię paru pokoleń młodych czytelników.
Co wiemy o ich autorze? Jego portret, który otrzymujemy, może zaskakiwać.
Piotr Makuła (red.) „Piękna niepodległa. Album wystawy”
Wydany przez Muzeum Armii Krajowej w Krakowie album
opisujący czasową wystawę muzealną poświęconą zaangażowaniu Kobiet-Polek w trud
walki o niepodległość Rzeczpospolitej w trakcie Wielkiej Wojny, jak również w
czasie zmagań o kształt terytorialny odrodzonego polskiego państwa.
Niniejsza pozycja w sposób ikonograficzny i opisowy przybliża czytelnikowi
treści ukazane w przestrzeni wspomnianej wystawy, zorganizowanej na 100-lecie
odzyskania przez Polskę niepodległości.
„Aktywność
polityczno-społeczna ziemiaństwa województwa kieleckiego w latach 1918-1939”
Monografia dr. Marcina
Łuczkowskiego jest oparta na bogatym materiale źródłowym, począwszy od źródeł
archiwalnych (archiwów regionalnych i centralnych), zasobów kościelnych,
poprzez wspomnienia i pamiętniki, a skończywszy na źródłach drukowanych.
Faktografia pozyskana z dokumentacji jest umiejętnie obudowana literaturą.
Zastosowano właściwe metody badawcze, m.in. metodę bezpośrednią, pośrednią,
statystyczną i komparatystyczną. W związku z powyższym upoważnia do wniosków
natury ogólnej. Autor w pracy niekiedy nie stroni od wniosków i uogólnień,
które idą na przekór ustaleniom w literaturze. Ukazuje specyfikę ziemiaństwa
kieleckiego, jak również procesy i zjawiska właściwe dla całego ziemiaństwa polskiego.
Praca dr. Marcina Łuczkowskiego zasługuje na publikację, prezentuje bowiem
oryginalne ustalenia badawcze, które ubogacają wiedzę na temat ziemiaństwa
kieleckiego, jak również, przez ukazanie zachodzących w tej społeczności
procesów wspólnych dla całego ziemiaństwa polskiego, jest interesującym studium
nad dziejami tej warstwy – dr hab. prof. UJK Jerzy Gapys
Poniewierani, osaczani, tropieni.
Uwięzieni a niepokonani. Bohaterów łączy polski gen wolności. Przedzierali
się przez ostępy Syberii i piaski irackich pustyń. Ukrywali
w bagażnikach samochodów dyplomatycznych i zamarzali pod podwoziem
TIR-a, by dotrzeć do miejsca, gdzie mogliby oddychać swobodnie.
Niewiarygodna
eskapada. Exodus Sławomira Rawicza i Witolda Glińskiego
z Syberii w czasie II wojny światowej
W bagażniku
ambasadora. Krystyna Skarbek, ulubiony szpieg Churchilla, wymyka się
Niemcom z Budapesztu
Panowie, jesteście
wolni… Rozbicie więzienia UB i wielka ucieczka aresztantów
z katowni w Kielcach w roku 1945
Ochotnik do Auschwitz. Witold
Pilecki znika z najbardziej strzeżonego obozu zagłady
Niezwykły kurier, dobry
Człowiek. Ucieczka Ludwika Niemczyka z PRL
Muszę opuścić
Polskę. Perfekcyjny plan kompozytora Andrzeja Panufnika
Brawurowa ucieczka małolatów spod
władzy Jaruzelskiego. 300 mil Adama i Krzysztofa Zielińskich pod
podwoziem tira
Operacja Samum. Tajna
akcja ewakuacji amerykańskich i brytyjskich agentów z Iraku
przeprowadzona przez polski wywiad w 1990 r.
Nie ma takich więzień, z których Polacy nie potrafiliby uciec, ani
trudności, których nie potrafiliby przezwyciężyć. Ryzykowali własnym
życiem, żeby pomóc innym. Wielka sztafeta pokoleń wolnych ludzi.
