Pokazywanie postów oznaczonych etykietą mapa. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą mapa. Pokaż wszystkie posty

wtorek, 22 lutego 2022

„Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783”


„Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783”

(tom 15, części A, B, C)

 

W latach 1779-1783 wojskowi kartografowie austriaccy pod kierunkiem ppłk. Friedricha von Miega sporządzili dokładną mapę tzw. Królestwa Galicji i Lodomerii, czyli ziem polskich zagarniętych przez Austrię w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej. Arkuszom mapy towarzyszą opisy kartowanego terenu obejmujące charakterystykę lasów i roślinności, ukształtowania terenu, rzek i wód oraz ważniejszych budowli o znaczeniu militarnym (zamki, dwory, kościoły i klasztory).



 

Tom 15 zawiera 28 arkuszy map (w tym 3 kopie), wraz z odpowiadającymi im opisami wojskowymi kraju. Materiał ten obejmuje zachodnią część Wyżyny Podolskiej, sięgającą na północy skraju Wyżyny Wołyńskiej, zawartą między dolinami dwóch lewobrzeżnych dopływów Dniestru: rzek Seret na zachodzie i Zbrucz (określanej po 1772 r. jako Podhorce) na wschodzie. Pod względem geograficzno-historycznym ów teren do I rozbioru pozostawał w granicach państwa polskiego, stanowiąc w większości północno-wschodnią część ziemi halickiej województwa ruskiego (Ruś Czerwona) oraz zachodni fragment województwa podolskiego (Podole Koronne). Jego północne pobrzeże zaliczane było do województwa wołyńskiego. Pod rozbiorami obszar ten wchodził w skład cyrkułów tarnopolskiego i zaleszczyckiego, w okresie międzywojennym mieścił się w województwie tarnopolskim, obecnie zastąpionym obwodem z tą samą siedzibą.

 



Komplet w folii termokurczliwej zawiera:

część A: wstępna – opisowa, ilustrowana, w języku polskim i niemieckim, format książki A4, ss. 243

część B: 28 map w pudełku (luźne arkusze, pełnokolorowe reprodukcje w formacie oryginalnym)

część C: tłumaczenie na język ukraiński opisów wojskowych do map





Źródło:

https://vistulana.pl/produkt/galicja-na-jozefinskiej-mapie-topograficznej-1779-1783-tom-15-czesci-a-b-c

 

Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”

Seria: Galicja na józefińskiej mapie topograficznej

ISBN: 978-83-65548-81-8

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 244



wtorek, 15 lutego 2022

„Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783”

 


„Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783”

 (tom 11, części A, B, C)

 

W latach 1779-1783 wojskowi kartografowie austriaccy pod kierunkiem ppłk. Friedricha von Miega sporządzili dokładną mapę tzw. Królestwa Galicji i Lodomerii, czyli ziem polskich zagarniętych przez Austrię w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej. Arkuszom mapy towarzyszą opisy kartowanego terenu obejmujące charakterystykę lasów i roślinności, ukształtowania terenu, rzek i wód oraz ważniejszych budowli o znaczeniu militarnym (zamki, dwory, kościoły i klasztory).

 




Tom zawiera 24 arkusze mapy (ponadto 4 kopie) wraz z odpowiadającymi im opisami wojskowymi kraju. W ich zasięgu znalazły się tereny ciągnące się od średniego Dniestru po Karpaty. Zawierają się one w czworokącie, u naroży którego leżą Stryj, Rohatyn, Stanisławów (Iwano-Frankiwsk) i górskie pasmo Gorganów. Do I rozbioru Polski (1772) tereny te należały do województwa ruskiego (Rusi Czerwonej), tworząc południową część ziemi lwowskiej (powiat żydaczowski) i zachodnią część ziemi halickiej; jedynie północno-zachodni skraj należał do ziemi przemyskiej. Pod panowaniem austriackim obszar ten w większości mieścił się w cyrkule stryjskim, mniejsze fragmenty – w cyrkułach brzeżańskim oraz stanisławowskim. W odrodzonej Polsce wchodził niemal w całości w obręb województwa stanisławowskiego. We współczesnych podziałach administracyjnych Ukrainy zawiera się w granicach obwodów iwano-frankowskiego oraz lwowskiego.

 



Komplet w folii termokurczliwej zawiera:

część A: wstępna – opisowa, ilustrowana, w języku polskim i niemieckim, format książki A4, ss. 265

część B: 24 mapy w pudełku (luźne arkusze, pełnokolorowe reprodukcje w formacie oryginalnym)

część C: tłumaczenie na język ukraiński opisów wojskowych do map







Źródło:

https://vistulana.pl/produkt/galicja-na-jozefinskiej-mapie-topograficznej-1779-1783-tom-11-czesci-a-b-c

 

Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”

Seria: Galicja na józefińskiej mapie topograficznej

ISBN: 978-83-65548-80-1

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 264




piątek, 23 lipca 2021

„Plan Warszawy 1655. Erik Jönsson Dahlberg”


Agnieszka Bartoszewicz, Paweł E. Weszpiński

„Plan Warszawy 1655. Erik Jönsson Dahlberg”

 

Kolejny tom – znanej i cenionej serii Planów Warszawy – zatytułowany „Erik Jönsson Dahlberg – 1655 Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 30 sierpnia 1655 roku była zajęta”. Plan 1655 to najwcześniejszy znany drukowany plan Warszawy!

 


Autorzy publikacji, czyli Paweł E. Weszpiński oraz Agnieszka Bartoszewicz, pozwalają zobaczyć plan Dahlberga nie tylko jako cenny dokument dziejów warszawskiej kartografii, ale także fascynujący przekaz historyczny i ikonograficzny. Urbs Warsavia  na planie Erika J. Dahlberga. Rycina nie jest duża, ponieważ była ilustracją.  Zajmowała, jak byśmy dziś powiedzieli, rozkładówkę w drukowanej siedemnastowiecznej księdze, której autor opisał dzieje zwycięstw władcy Szwecji Króla Karola X Gustawa. Księga miała sławić króla oraz jego polityczne i wojenne sukcesy. Urbs Warsavia [!] – Miasto Warszawa było ukazane jako jeden z wielu jego podbojów.

 


Łaciński tytuł umieszczony w kartuszu u góry z barokową kwiecistością informuje nas, że jest to wizerunek miasta, jakie ujrzały wojska szwedzkie, wkraczając do stolicy Rzeczpospolitej w czasie Potopu: Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 30 sierpnia 1655 roku była zajęta.

 


Źródło:

https://sklep.muzeumwarszawy.pl/pl/p/Plan-Warszawy-1655.-Erik-Jonsson-Dahlberg/2354

 

Wydawca: Muzeum Warszawy

ISBN: 978-83-657-7790-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 272 + mapy



wtorek, 26 listopada 2019

Świętokrzyskie regionalia (cz. 74)



Świętokrzyskie - 101 atrakcji turystycznych
Mapa turystyczna


Mapa samochodowo-krajoznawcza województwa świętokrzyskiego, w skali 1:200'000 - regionu pełnego zabytków, atrakcji kulturalnych i przyrodniczych. Na mapie zaznaczono większość miejsc i obiektów, które warto zobaczyć, ale te najbardziej  ciekawe wybrane wg subiektywnego uznania autora jako 101 największych atrakcji wyróżniono graficznie na mapie i dodatkowo opisano  w informatorze turystycznym na rewersie wydawnictwa. Poza krótką charakterystyką regionu świętokrzyskiego opisy atrakcji zostały pogrupowane na kilka bloków:




-Atrakcje Kielc
-Atrakcje Sandomierza
- Zamki, Pałace, Dwory
-Architektura miast i miasteczek
-Architektura sakralna
-Martyrologia
-Muzea i zabytki techniki
-Atrakcje przyrodnicze
-Inne ciekawe miejsca i obiekty

Źródło:


Rodzaj: Jednostronna mapa z informatorem turystycznym na odwrocie
Skala: 1:200'000
Rok wydania: 2019
Wydanie: 2
Format: B1 (68 x 98 cm)



środa, 20 listopada 2019

Świętokrzyskie regionalia (cz. 73)



Ponidzie. Szlak kajakowy Nidy
Mapa turystyczna


Jest to mapa dwustronna w skali 1:75'000. Przedstawia jeden z ciekawszych turystycznie regionów Polski, położony w województwie świętokrzyskim nad dolną i środkową Nidą. Zasięg mapy wyznaczają: od północy - Chęciny; od południa - Proszowice; od zachodu - Jędrzejów i od wschodu - Staszów. Osią regionu jest rozległa dolina Nidy, otoczona pasmami niewysokich wzgórz i garbów. Wzdłuż Nidy leżą najstarsze miasta regionu: Chęciny, Pińczów, Wiślica i Nowy Korczyn. Interesująca historia tego obszaru, wspaniałe zabytki, uzdrowiska, jak również rzadkie w Polsce elementy środowiska – kras gipsowy, murawy kserotermiczne, wapienne i gipsowe wzgórza, silnie meandrująca Nida, tworząca starorzecza i rozlewiska oraz jedyna w Polsce delta śródlądowa sprawiają, że jest to wymarzone miejsce do odpoczynku. 




Gęsta sieć dróg, niewielkie natężenie ruchu, dość małe nachylenie terenu sprawiają, że jest to atrakcyjny teren na rower. Znakowane szlaki piesze łączą ze sobą najważniejsze miasta regionu, a wijąca się wśród łąk i pól Nida idealnie nadaje się do spływów kajakowych. Na obszarze tym rozwija się także turystyka konna. Doskonałe warunki do wypoczynku oraz uprawiania sportów wodnych daje utworzony na rzece Czarnej Staszowskiej zbiornik Chańcza. Na odwrocie mapy znajdują się plany centrum miast: Buska-Zdroju, Pińczowa i Jędrzejowa (1:20 000). Informator mapy wzbogacony został szczegółowym opisem szlaku kajakowego Nidy wraz z kilometrażem. Zamieszczono tu również opisy wartych zobaczenia zabytków, rezerwatów przyrody, uzdrowisk i innych atrakcji turystycznych. Mapa polecana jest do uprawiania różnych rodzajów turystyki, jak również dla osób zmotoryzowanych.

Źródło:


Rodzaj: mapa dwustronna z mini-przewodnikiem turystycznym na odwrocie
Skala: 1:75'000
Rok wydania: 2019
Wydanie: 8
Format: B1 (68 x 98 cm)



czwartek, 14 listopada 2019

„Mapa zamków Polski”



„Mapa zamków Polski”


Mapa Polski z zaznaczonymi zamkami. Naniesiono na mapę wszystkie zachowane tego typu zabytki naszego kraju, także te z których do dziś zostały tylko fundamenty. Wydanie bogato ilustrowane ikonami warowni i pałaców. Najważniejsze obiekty zostały opisane w informatorze znajdującym się na odwrocie mapy.




Źródło:


Rodzaj: mapa jednostronna z informatorem turystycznym na odwrocie
Skala: 1:900'000
Rok wydania: 2019
Wydanie: 2
Format: B1




piątek, 8 listopada 2019

Świętokrzyskie regionalia (cz. 72)



Góry Świętokrzyskie - mapa laminowana


Jest to mapa dwustronna w skali 1:60'000. Przedstawiono na niej obszar całych Gór Świętokrzyskich – masywu położonego w centralnej części Wyżyny Kieleckiej, z najwyższym szczytem Łysicą (612 m n.p.m.). Zasięg mapy wyznaczają: Końskie na północy, Ostrowiec Świętokrzyski na wschodzie, Dobrzeszów na zachodzie, Raków na południu. W centralnej części mapy znajdują się Kielce – stolica województwa świętokrzyskiego oraz Świętokrzyski Park Narodowy. 

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są: urozmaicona rzeźba terenu, duża lesistość (lasy bukowo-jodłowe) i rumowiska skalne – gołoborza. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa (Dąb „Bartek”) i obiekty geologiczne (jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne).  walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne (Jaskinia Raj), cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. a mapie zastosowano cieniowanie w celu uzyskania wrażenia plastyczności rzeźby terenu.

Źródło:


Rodzaj: mapa dwustronna laminowana
Skala: 1:60'000
Rok wydania: 2019
Wydanie: 8
Format: B1 (68 x 98 cm)




piątek, 18 października 2019

„Dawne mapy. Podróż w przeszłość”



Kevin J. Brown „Dawne mapy. Podróż w przeszłość”
Przekład: Michał Zagrodzki


Bogato ilustrowane „Dawne mapy" prezentują historię kartografii, począwszy od Tabula Peutingeriana (której oryginał pochodzi z I wieku p.n.e.) aż do XX‑wiecznych map propagandowych. To zapis poznawania świata wielu pokoleń, wyobrażeń o świecie istniejącym, ale i wyobrażonym, którego nigdy nie było. Te mapy pozwolą nam wyruszyć śladami dawnych odkrywców oraz XIX‑wiecznych dżentelmenów podróżników. Umożliwią zrozumienie specyfiki mało znanej kartografii fantazyjnej i tej wciąż popularnej – perswazyjnej.




W tę niezwykłą podróż w czasie zabiera nas Kevin J. Brown, marszand rzadkich map, który sam przemierzył niejeden taki szlak, a dawnej kartografii podporządkował całe swoje życie.

Źródło:


Wydawca: Arkady
ISBN: 978-83-213-5111-7
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 208



poniedziałek, 10 października 2016

Świętokrzyskie regionalia (cz. 20)



Góry Świętokrzyskie


Jest to mapa dwustronna w skali 1:60 000. Przedstawiono na niej obszar całych Gór Świętokrzyskich – masywu położonego w centralnej części Wyżyny Kieleckiej, z najwyższym szczytem Łysicą (612 m n.p.m.).Zasięg mapy wyznaczają: Końskie na północy, Ostrowiec Świętokrzyski na wschodzie, Dobrzeszów na zachodzie, Raków na południu. W centralnej części mapy znajdują się Kielce – stolica województwa świętokrzyskiego oraz Świętokrzyski Park Narodowy. Obszar mapy obejmuje miasta: Starachowice, Skarżysko-Kamienna, Suchedniów, Stąporków, Chęciny, Daleszyce, Nowa Słupia, Opatów, Bałtów. 

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są: urozmaicona rzeźba terenu, duża lesistość (lasy bukowo-jodłowe) i rumowiska skalne – gołoborza. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa (Dąb „Bartek”) i obiekty geologiczne (jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne).

O walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne (Jaskinia Raj), cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. Góry Świętokrzyskie są miejscem doskonale nadającym się na wszelkie wycieczki i spacery, a nieduże wysokości względne sprawiają, że każdy turysta może spróbować zgłębiać tajniki tego masywu. Na mapie zastosowano cieniowanie w celu uzyskania wrażenia plastyczności rzeźby terenu.

Źródło:

Rodzaj: mapa dwustronna
Skala: 1:60'000
Rok wydania: 2016
Wydanie: 7
Format: B1 (68 x 98 cm)

---

„Ponidzie. Spływ kajakowy Nidą”


Jest to mapa dwustronna w skali 1:75 000. Przedstawia jeden z ciekawszych turystycznie regionów Polski, położony w województwie świętokrzyskim nad dolną i środkową Nidą. Zasięg mapy wyznaczają: od północy - Chęciny; od południa - Proszowice; od zachodu - Jędrzejów i od wschodu - Staszów. Osią regionu jest rozległa dolina Nidy, otoczona pasmami niewysokich wzgórz i garbów. Wzdłuż Nidy leżą najstarsze miasta regionu: Chęciny, Pińczów, Wiślica i Nowy Korczyn. Interesująca historia tego obszaru, wspaniałe zabytki, uzdrowiska, jak również rzadkie w Polsce elementy środowiska – kras gipsowy, murawy kserotermiczne, wapienne i gipsowe wzgórza, silnie meandrująca Nida, tworząca starorzecza i rozlewiska oraz jedyna w Polsce delta śródlądowa sprawiają, że jest to wymarzone miejsce do odpoczynku. 

Gęsta sieć dróg, niewielkie natężenie ruchu, dość małe nachylenie terenu sprawiają, że jest to atrakcyjny teren na rower. Znakowane szlaki piesze łączą ze sobą najważniejsze miasta regionu, a wijąca się wśród łąk i pól Nida idealnie nadaje się do spływów kajakowych. Na obszarze tym rozwija się także turystyka konna. Doskonałe warunki do wypoczynku oraz uprawiania sportów wodnych daje utworzony na rzece Czarnej Staszowskiej zbiornik Chańcza. 

Na odwrocie mapy znajdują się plany centrum miast: Busko-Zdroju, Pińczowa i Jędrzejowa (1:20 000). Informator mapy wzbogacony został szczegółowym opisem szlaku kajakowego Nidy wraz z kilometrażem. Zamieszczono tu również opisy wartych zobaczenia zabytków, rezerwatów przyrody, uzdrowisk i innych atrakcji turystycznych. Mapa polecana jest do uprawiania różnych rodzajów turystyki, jak również dla osób zmotoryzowanych.

Źródło:

Rodzaj: mapa dwustronna z mini-przewodnikiem turystycznym na odwrocie
Skala: 1:75'000
Rok wydania: 2015
Wydanie: 7
Format: B1 (68 x 98 cm)



„Świętokrzyskie - część zachodnia”


Jest to mapa jednostronna w skali 1:100 000. Przedstawia obszar zachodniej części województwa świętokrzyskiego. Zasięg mapy wyznaczają: Gowarczów na północy, Maluszyn na zachodzie, Książ Wielki na południu i Busko-Zdrój na wschodzie. Obszar mapy obejmuje: Końskie, Stąporków, Przedbórz, Włoszczowę, Małogoszcz, Chęciny, Kielce, Jędrzejów, Pińczów, Szczekociny. 

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są urozmaicona rzeźba terenu i duża lesistość, zwłaszcza w części północnej. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa i obiekty geologiczne (jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne). O walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne, cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. a odwrocie mapy znajduje się informator turystyczny bogato zdobiony fotografiami. Mapa polecana jest do uprawiania różnych form turystyki, jak również osobom zmotoryzowanym. Uzupełnieniem jest mapa: "Świętokrzyskie - część wschodnia".

Źródło:

Rodzaj: mapa jednostronna z przewodnikiem turystycznym na odwrocie
Skala: 1:100'000
Rok wydania: 2012
Wydanie: 1
Format: B1 (68 x 98 cm)

---

„Świętokrzyskie - część wschodnia”


Jest to mapa jednostronna w skali 1:100 000. Przedstawia obszar wschodniej części województwa świętokrzyskiego. Zasięg mapy wyznaczają: Rzuców na północy, Kielce na zachodzie, Połaniec na południu i Ćmielów na wschodzie. Mapa obejmuje Świętokrzyski Park Narodowy wraz z najwyższym szczytem Łysicą (612 m n.p.m.) oraz miasta: Szydłowiec, Starachowice, Ostrowiec Świętokrzyski, Bałtów, Opatów, Staszów, Busko-Zdrój, Kielce.

Charakterystyczne dla krajobrazu tego regionu są urozmaicona rzeźba terenu i duża lesistość. Występuje tu wiele osobliwości przyrody, w tym wiekowe drzewa i obiekty geologiczne (gołoborza, jaskinie, skałki, wyrobiska skalne i inne). O walorach historyczno-kulturowych obszaru świadczą: zabytkowe budowle sakralne, zabytkowe obiekty architektury świeckiej, zabytki techniki dawnego górnictwa i hutnictwa, pozostałości budownictwa drewnianego, stanowiska archeologiczne, cmentarze i miejsca pamięci z okresu I i II wojny światowej. Na odwrocie mapy znajduje się informator turystyczny bogato zdobiony fotografiami. Mapa polecana jest do uprawiania różnych form turystyki, jak również osobom zmotoryzowanym. Uzupełnieniem jest mapa: "Świętokrzyskie - część zachodnia".

Źródło:

Rodzaj: mapa jednostronna z przewodnikiem turystycznym na odwrocie
Skala: 1:100'000
Rok wydania: 2015
Wydanie: 2
Format: B1 (68 x 98 cm)


środa, 5 listopada 2014

„Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy”




Robert Marcinkowski „Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy”


Celem publikacji Roberta Marcinkowskiego było ukazanie zmian zachodzących w organizmie miejskim stolicy na przestrzeni ostatnich stu kilkudziesięciu lat. W okresie tym zmieniały się granice miasta i nazwy ulic. W czasie ostatniej wojny bezpowrotnie zniknęło tysiące zabytkowych budowli: kamienic i kościołów. Dzieła zniszczenia dopełniła polityka władz po 1945 r. i rozbiórka całych dzielnic celem stworzenia miejsca pod nową zabudowę, już w duchu socrealistycznym.

Zamiar przyświecający autorowi udało się w pełni zrealizować. Dzięki Atlasowi możemy dostrzec jak niewiele domów ocalało z wojennej zawieruchy. Możemy również uświadomić sobie jak ważne dla nas i dla przyszłych pokoleń jest uratowanie pozostałych historycznych obiektów.




„Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy” składa się z dwóch głównych części. Pierwsza obejmuje tablice zawierające plany miasta, druga natomiast zawiera opisy widoków Warszawy. Aktualizacja części pierwszej ukończona została w 2012 roku. Na kilkudziesięciu stronach znajdziemy m.in. umiejscowienie zabudowy sprzed 1939 r. która przetrwała do naszych czasów, zabudowy murowanej z przełomu XIX i XX wieku obecnie nieistniejącej, nieistniejącą zabudowę z lat 1900-1939, zabytkowe budynki przesunięte po II wojnie światowej, tereny zajmowane przez kolej od początku XX w. aż do wybuchu wojny, parki i skwery, ogrody, sady oraz cmentarze. Z planów dowiemy się ponadto, które z budynków zostały zrekonstruowane w okresie ostatnich sześćdziesięciu lat. Wędrując dziś bowiem uliczkami warszawskiej Starówki, musimy uzmysłowić sobie, że mimo tytanicznego wysiłku osób pracujących przy odbudowie, niektóre z kamienic uzyskały jedynie wygląd zbliżony do oryginalnego.




Część opisowo-ikonograficzna wypełniona jest reprodukcjami serii widokówek, których pierwsze emisje ukazały się w 1908 r. Przeglądanie pochodzących w większości ze zbiorów autora klimatycznych pocztówek to niejednokrotnie jedyna możliwość na odbycie sentymentalnego spaceru po Warszawie naszych pradziadków. Przy każdym z widoków zamieszczony jest rys historyczny przedstawionego obiektu. Nie są to jednak suche opisy, lecz okraszone wieloma barwnymi ciekawostkami objaśnienia pozwalające na zagłębienie się w historię i przeznaczenie budowli, w ich wojenne losy i przebudowy. Mapy zawierają sygnatury wskazujące miejsca, w których stał fotograf podczas wykonywania fotografii wykorzystanych następnie na pocztówkach.




Atlas kierowany jest do wszystkich miłośników historii przedwojennej stolicy. Do ich rąk trafiło unikatowe wydawnictwo. Publikacja będzie niewątpliwie służyć pomocą także czytelnikom zainteresowanym powieściami, których akcja rozgrywa się w dawnej Warszawie. Warto aby sięgnęli po niego także urzędnicy, w których gestii leży wydawanie zezwoleń na rozbiórkę budynków. Może kiedy uświadomią sobie jak dużo nieodwracalnych błędów popełnili ich poprzednicy planujący kształt Warszawy, głębiej zastanowią się nim złożą podpis pod kolejnym dokumentem skazującym na unicestwienie następny obiekt z historycznej tkanki miasta. Polecam.

---
Źródło ilustracji: Robert Marcinkowski 
„Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy,” s. 41, 196 i 210.

Wydawca: Oliwka
ISBN: 978-83-931203-1-4
Rok wydania: 2013
Liczba stron:  256



poniedziałek, 28 kwietnia 2014

"Strażnik skarbu"


Aneta Ponomarenko "Strażnik skarbu"



W moich podróżach po coraz dłuższej półce z kryminałami retro sięgnąłem jakiś czas temu po powieść Anety Ponomarenko, której akcja rozgrywa się w Kaliszu w 1888 r. Najstarsze polskie miasto jest areną szeregu zbrodni. Ginie pomocnik aptekarza oraz wdowa po radcy prawnym. Policjanci uważają, że mają do czynienia z samobójstwami. Na miejsca przestępstw przybywają Walery Konstantynowicz Jezierski, agent do specjalnych poruczeń w randze radcy stanu oraz młody żydowski lekarz Jakub Zaif, z którymi przez ponad 300 stron powieści będziemy wędrować kaliskimi ulicami usiłując trafić na ślad osobnika, który zburzył spokój stolicy guberni. W trakcie prowadzenia śledztwa polski Żyd zaprzyjaźnia się z szefem rosyjskiej policji.

To właśnie Zaif odkrywa, że ktoś upozorował samobójstwa a w rzeczywistości dokonano morderstw. Wkrótce potem w bibliotece klasztornej zostają odkryte ciała dwóch zakonników, którzy przed śmiercią byli torturowani. Nasi dwaj bohaterowie są przekonani, że wszystkie zabójstwa łączy wspólna nić, która ma związek z kolekcjonerami masońskich pamiątek. Jak się bowiem okazuje Kalisz był niegdyś ważnym ośrodkiem wolnomularskim a gdzieś w mieście znajduje się ukryty przez nich skarb. Giną kolejne osoby, ktoś usiłuje zabić doktora Zaifa…

Aneta Ponomarenko z dużą pieczołowitością przedstawiła Kalisz u schyłku XIX wieku. Gościmy w pałacu dobrodusznego, dbającego o miasto gubernatora Michała Piotrowicza Daragana.[1] W tymże pałacu Jakub Zaif zapałał uczuciem do jego pięknej córki. Zdawał sobie jednocześnie sprawę, że ta miłość nie ma zbyt wielkiej przyszłości. Tak wiele dzieliło przecież córkę prawosławnego urzędnika i syna żydowskiego bankiera.

Od ojca doktora Zaifa przyjmujemy zaproszenie na wystawną ucztę w jego tajemniczym domu. Zaglądamy za klasztorne mury, do piwnic, cel zakonników i biblioteki. Odwiedzamy mieszkania kaliszan, sklepy i księgarnie. Wraz z mieszkańcami miasta uczestniczymy w balu dobroczynnym zorganizowanym przez życzliwego Polakom gubernatora.

Z uśmiechem czytamy, jaką atrakcją dla mieszkańców XIX-wiecznego miasta był telefon, odkurzacz, czy też inne wynalazki. Nie bez wpływu  na rozwój śledztwa są także eksperymenty z daktyloskopią prowadzone przez dr Zaifa.

W jednym z wywiadów Aneta Ponomarenko zdradziła, że cykl powieści o przygodach agenta Jezierskiego i doktora Zaifa zamknie się na trzech tomach. Drugiej książki „Dom śmierci” nie miałem jeszcze okazji przeczytać, ale autorka uważa, że jest znacznie lepsza od „Strażnika skarbu,”[2] więc pewnie niebawem będę miał okazję do ponownych odwiedzin dawnego Kalisza. Polecam.


Wydawnictwo: Szara Godzina
Seria wydawnicza: Calisia
ISBN: 978-83-933462-2-6
Rok wydania: 2012
Liczba stron: 367

Moja ocena: 5/6

wtorek, 28 stycznia 2014

"Czarna Hańcza"


Wanda Miłaszewska "Czarna Hańcza"

Powieści Wandy Miłaszewskiej, zapomnianej już dziś pisarki cieszyły w latach dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku dużą popularnością. Pisała o życiu na kresach, wsi, dworach i przyrodzie. Po 1951 r. wszystkie jej książki zostały wycofane z bibliotek i objęto je zapisem cenzury. Do niewielu powieści wznowionych po 1989 r. należy „Czarna Hańcza,” której zamierzam poświęcić kilka akapitów. Udało mi się zdobyć przedwojenne wydanie. Egzemplarz mimo, że mocno nadgryziony zębem czasu ma jednak wiele uroku.

„Czarna Hańcza” to sielankowa opowieść o wycieczce kajakowej, którą pod koniec sierpnia 1929 r. odbyła autorka wodami Pojezierza Suwalsko – Augustowskiego, Kanale Augustowskim i Czarnej Hańczy. Towarzyszył jej Tadeusz Tomaszewski, właściciel dóbr położonych pod Sokółką, któremu pisarka dedykowała tę książkę.

Podobną wyprawę kilka lat później opisał w „Na tropach Smętka” Melchior Wańkowicz. W przeciwieństwie do niego, Miłaszewska nie poruszyła w swej powieści skomplikowanych problemów politycznych dotyczących polskości tych ziem. Skupiła się na przedstawieniu uroków wędrówki. Sama pisarka określiła swą powieść jako pełną „literackich-esów floresów.” Autorka kocha przyrodę, pisze o borach malowniczo rozciągających się wzdłuż brzegów rzeki, wschodach i zachodach słońca, ucieczce przed burzą. Przedstawia wizyty u gościnnych gospodarzy, którzy z otwartym sercem przyjmowali wędrowców zatrzymujących się na noclegi.

Dawno nie pisałem o książce, w której ktoś kogoś nie zabił, nie okradł, nie oszukał. Ta powieść pozwala się wyciszyć, płynąc Bobrem (tak autorka ochrzciła swój kajak) po wigierskiej krainie.


Wanda Miłaszewska (Źródło: „Tęcza” zeszyt 31 z 4 sierpnia 1928 r., s. 6)

Z powieści, niczym z tytułowej rzeki możemy wyłowić wiele aforyzmów:

O życiu: „Życie jednak ma bystry prąd i piaskiem trosk powszednich zamula najpiękniejsze wspomnienia. Trudno później, nawet w jakieś słoneczne święto duszy, odnaleźć ich pierwotną barwę i smak” oraz  „Galopujemy przez życie, ot, jak teraz przez fale. I ciągle, ciągle jedynie na powierzchni. I ciągle ocieramy się tylko naskórkiem naszych uczuć, myśli, serc – o rzeczy najważniejsze, o rzeczy, które są cudem życia i jego najwspanialszym przejawem, jego istotną treścią.”

O lampie naftowej i nie tylko: „Naftowa lampa, mimo że nieraz „filuje”, kopci, albo zaczyna dogasać właśnie w chwili najmniej do tego odpowiedniej, ma jeden cudowny dar: skupia wokoło siebie mieszkańców domu.”

O szczęściu: „Lubię przeżywać naprzód, lub wstecz chwile szczęśliwe. W ten sposób miewam ich więcej, niż inni ludzie: jeśli marzenie się spełniło, mnożę je we wspomnieniu tyle razy, ile tylko zapragnę, a jeżeli zawiedzie – zostanie na pociechę jasny obraz przyszłości oglądanej oczyma duszy.”

O szczęściu (nigdy za wiele): „Szczęście jest tylko wtedy doskonałe, gdy je można rozsiać pełnymi garściami wkoło siebie. Ukrywane zazdrośnie, zagrabione na własność, przestanie świecić, nie ogrzeje nikogo.”

O żeglowaniu o zachodzie słońca i ludzkich pragnieniach: „Cudownie jest płynąć w ostatnich blaskach i myśleć, że pierwszy dzień się kończy. I cudownie jest myśleć, że nadejdzie następny.”

Ozdobą powieści są czarno-białe zdjęcia klasyka polskiej fotografii Jana Bułhaka. Do książki załączone są dwie wkładki z mapami: Jezior Wigierskich oraz „Szlakiem Bobra” – od Augustowa do Augustowa. Powieść „Czarna Hańcza” Wandy Miłaszewskiej jest dostępna również na stronach Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej: http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=18046 

Wanda Miłaszewska zginęła wraz z mężem pod gruzami zawalonego domu podczas Powstania Warszawskiego w dniu 10 sierpnia 1944 r. 

Wydawnictwo: Księgarnia Świętego Wojciecha. Poznań – Warszawa – Wilno - Lublin
Rok wydania: 1931
Liczba stron: 233