Pokazywanie postów oznaczonych etykietą plan. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą plan. Pokaż wszystkie posty

piątek, 23 lipca 2021

„Plan Warszawy 1655. Erik Jönsson Dahlberg”


Agnieszka Bartoszewicz, Paweł E. Weszpiński

„Plan Warszawy 1655. Erik Jönsson Dahlberg”

 

Kolejny tom – znanej i cenionej serii Planów Warszawy – zatytułowany „Erik Jönsson Dahlberg – 1655 Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 30 sierpnia 1655 roku była zajęta”. Plan 1655 to najwcześniejszy znany drukowany plan Warszawy!

 


Autorzy publikacji, czyli Paweł E. Weszpiński oraz Agnieszka Bartoszewicz, pozwalają zobaczyć plan Dahlberga nie tylko jako cenny dokument dziejów warszawskiej kartografii, ale także fascynujący przekaz historyczny i ikonograficzny. Urbs Warsavia  na planie Erika J. Dahlberga. Rycina nie jest duża, ponieważ była ilustracją.  Zajmowała, jak byśmy dziś powiedzieli, rozkładówkę w drukowanej siedemnastowiecznej księdze, której autor opisał dzieje zwycięstw władcy Szwecji Króla Karola X Gustawa. Księga miała sławić króla oraz jego polityczne i wojenne sukcesy. Urbs Warsavia [!] – Miasto Warszawa było ukazane jako jeden z wielu jego podbojów.

 


Łaciński tytuł umieszczony w kartuszu u góry z barokową kwiecistością informuje nas, że jest to wizerunek miasta, jakie ujrzały wojska szwedzkie, wkraczając do stolicy Rzeczpospolitej w czasie Potopu: Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 30 sierpnia 1655 roku była zajęta.

 


Źródło:

https://sklep.muzeumwarszawy.pl/pl/p/Plan-Warszawy-1655.-Erik-Jonsson-Dahlberg/2354

 

Wydawca: Muzeum Warszawy

ISBN: 978-83-657-7790-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 272 + mapy



środa, 5 listopada 2014

„Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy”




Robert Marcinkowski „Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy”


Celem publikacji Roberta Marcinkowskiego było ukazanie zmian zachodzących w organizmie miejskim stolicy na przestrzeni ostatnich stu kilkudziesięciu lat. W okresie tym zmieniały się granice miasta i nazwy ulic. W czasie ostatniej wojny bezpowrotnie zniknęło tysiące zabytkowych budowli: kamienic i kościołów. Dzieła zniszczenia dopełniła polityka władz po 1945 r. i rozbiórka całych dzielnic celem stworzenia miejsca pod nową zabudowę, już w duchu socrealistycznym.

Zamiar przyświecający autorowi udało się w pełni zrealizować. Dzięki Atlasowi możemy dostrzec jak niewiele domów ocalało z wojennej zawieruchy. Możemy również uświadomić sobie jak ważne dla nas i dla przyszłych pokoleń jest uratowanie pozostałych historycznych obiektów.




„Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy” składa się z dwóch głównych części. Pierwsza obejmuje tablice zawierające plany miasta, druga natomiast zawiera opisy widoków Warszawy. Aktualizacja części pierwszej ukończona została w 2012 roku. Na kilkudziesięciu stronach znajdziemy m.in. umiejscowienie zabudowy sprzed 1939 r. która przetrwała do naszych czasów, zabudowy murowanej z przełomu XIX i XX wieku obecnie nieistniejącej, nieistniejącą zabudowę z lat 1900-1939, zabytkowe budynki przesunięte po II wojnie światowej, tereny zajmowane przez kolej od początku XX w. aż do wybuchu wojny, parki i skwery, ogrody, sady oraz cmentarze. Z planów dowiemy się ponadto, które z budynków zostały zrekonstruowane w okresie ostatnich sześćdziesięciu lat. Wędrując dziś bowiem uliczkami warszawskiej Starówki, musimy uzmysłowić sobie, że mimo tytanicznego wysiłku osób pracujących przy odbudowie, niektóre z kamienic uzyskały jedynie wygląd zbliżony do oryginalnego.




Część opisowo-ikonograficzna wypełniona jest reprodukcjami serii widokówek, których pierwsze emisje ukazały się w 1908 r. Przeglądanie pochodzących w większości ze zbiorów autora klimatycznych pocztówek to niejednokrotnie jedyna możliwość na odbycie sentymentalnego spaceru po Warszawie naszych pradziadków. Przy każdym z widoków zamieszczony jest rys historyczny przedstawionego obiektu. Nie są to jednak suche opisy, lecz okraszone wieloma barwnymi ciekawostkami objaśnienia pozwalające na zagłębienie się w historię i przeznaczenie budowli, w ich wojenne losy i przebudowy. Mapy zawierają sygnatury wskazujące miejsca, w których stał fotograf podczas wykonywania fotografii wykorzystanych następnie na pocztówkach.




Atlas kierowany jest do wszystkich miłośników historii przedwojennej stolicy. Do ich rąk trafiło unikatowe wydawnictwo. Publikacja będzie niewątpliwie służyć pomocą także czytelnikom zainteresowanym powieściami, których akcja rozgrywa się w dawnej Warszawie. Warto aby sięgnęli po niego także urzędnicy, w których gestii leży wydawanie zezwoleń na rozbiórkę budynków. Może kiedy uświadomią sobie jak dużo nieodwracalnych błędów popełnili ich poprzednicy planujący kształt Warszawy, głębiej zastanowią się nim złożą podpis pod kolejnym dokumentem skazującym na unicestwienie następny obiekt z historycznej tkanki miasta. Polecam.

---
Źródło ilustracji: Robert Marcinkowski 
„Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy,” s. 41, 196 i 210.

Wydawca: Oliwka
ISBN: 978-83-931203-1-4
Rok wydania: 2013
Liczba stron:  256