Andrzej Marzec „Pod rządami
nieobecnego monarchy”
Królestwo Polskie 1370–1382
Wydanie drugie uzupełnione i
poprawione
Publikacja Andrzeja Marca
przedstawia ważny okres w dziejach państwa polskiego, jakim były dwunastoletnie
rządy Ludwika Węgierskiego. Ostatnie monograficzne opracowanie tego zagadnienia
wyszło spod pióra Jana Dąbrowskiego sto lat temu (Ostatnie lata Ludwika
Wielkiego 1370–1382, Kraków 1918). Marzec, wziąwszy pod uwagę szereg kwestii
dotyczących zarówno ustroju Królestwa Polskiego, jak i wiedzy na temat
funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa, przedstawił całościowe ujęcie tematu.

Książka składa się z pięciu
rozdziałów oraz szczegółowej bibliografii. W pierwszym rozdziale autor
przedstawił dzieje Królestwa Polskiego na przełomie lat sześćdziesiątych i
siedemdziesiątych XIV stulecia. Swoje rozważania rozpoczął od analizy opisu
przybycia do Krakowa i koronacji królewskiej Ludwika Węgierskiego,
przedstawionego w Kronice Jana z Czarnkowa. Rozdział drugi opisuje objęcie
władzy przez Ludwika Węgierskiego – zasadniczym celem badacza było uchwycenie
relacji między poddanymi a monarchą i możliwe zarysowanie ewolucji postaw
elitarnych kręgów Królestwa Polskiego. Rozdział trzeci stanowi próbę
wyświetlenia na nowo okoliczności, które doprowadziły do wystawienia przywileju
koszyckiego przez króla Ludwika we wrześniu 1374 roku. W dwóch końcowych
rozdziałach monografii autor przedstawił ostatnie lata panowania Ludwika.

Z przedmowy do wydania drugiego: „Pierwsze wydanie niniejszej
książki ukazało się jesienią 2017 roku. Miałem wówczas świadomość, jak wiele
poruszonych przeze mnie kwestii wymaga dalszych dyskusji i namysłu. Zdawałem
sobie sprawę, że z czasem okaże się, iż wiele spraw ująć można było albo
lepiej, albo zgoła inaczej. Nie przypuszczałem jednak, że tak szybko będę miał
okazję na nowo zastanowić się nad znaczną częścią napisanego przeze mnie
tekstu. Impulsem, który przesądził o ponownym wydaniu książki, stała się nowa
monografia lubelskiego historyka dr. hab. Dariusza Wróbla Na pierwszym planie.
Możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego.
Autor podjął się analizy szeregu kwestii, które wcześniej były przedmiotem
mojej uwagi, zaś lektura rozprawy lubelskiego mediewisty wzbudziła we mnie
znaczną liczbę polemicznych uwag. Okazało się też, że kompleksowe odniesienie
się do wszystkich dyskusyjnych fragmentów książki Dariusza Wróbla przerasta
objętością rozmiary nawet obszernego artykułu.

Drugim punktem odniesienia
towarzyszącym mi podczas przygotowania tej edycji książki były recenzje, którym
została poddana moja rozprawa — zarówno na etapie wydawniczym, jak i podczas
procedur habilitacyjnych (których była podstawą), wreszcie w obiegu naukowym
polskim i czeskim. Wszystko to spowodowało, że podjąłem decyzję o konieczności
przygotowania drugiego wydania, w którym zawarte zostaną moje polemiczne uwagi
względem pracy Dariusza Wróbla, odniesienia do komentarzy recenzentów oraz moje
własne wynikłe z tego wszystkiego przemyślenia. Rządy Ludwika w Polsce oraz
czas bezkrólewia po jego zgonie jeszcze długo będą zaprzątać uwagę historyków,
był to bowiem czas zasadniczych i dynamicznych przemian społecznych oraz
ustrojowych, które w znacznym stopniu zdecydowały o kształcie jagiellońskiej
monarchii […]”
Wydanie zostało dofinansowane
ze środków Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w
Krakowie.
Źródło:
https://vistulana.pl/produkt/pod-rzadami-nieobecnego-monarchy-krolestwo-polskie-1370-1382-wydanie-drugie-uzupelnione-i-poprawione
Spis treści:
https://vistulana.pl/wp-content/uploads/2021/12/Spis-tresci_Pod-rzadami-nieobecnego-monarchy.pdf
Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas
Vistulana”
Seria wydawnicza: Maiestas – Potestas – Communitas
ISBN: 978-83-65548-95-5
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 324