„Powstanie Warszawskie 1944”

 

Paweł Makowiec „Powstanie Warszawskie 1944”

Taktyka walki w mieście

 

W książce przedstawiono fragmenty najważniejszych podręczników taktycznych Państwa podziemnego. Na kanwie wydarzeń podczas Powstania Warszawskiego zaprezentowana została taktyka oddziałów powstańczych. Problematyce pracy podporządkowana została jej struktura, którą stanowi pięć rozdziałów, kolejno omawiających: plan powstania, analizę taktyczną terenu Warszawy, plan opanowania miasta, działanie w Godzinie „W” oraz praktyczne doświadczenia uzyskane w walkach powstańczych.

Zasadność omówienia po raz kolejny ujętego już w licznych pracach Powstania wydaje się autorowi zasadna, ponieważ w dotychczasowych publikacjach nie postrzegano Powstania Warszawskiego jako efektu wypracowanej w konspiracji doktryny działań w mieście. Nie ujęto również kompleksowo polskich doświadczeń z walk warszawskich, wśród których za szczególnie wartościowe należy uznać polskie doświadczenia z zakresu prowadzenia walk obronnych. W istniejących pracach omijano także konsekwentnie analizę obszaru Warszawy jako potencjalnego pola walki, ograniczając się zazwyczaj do ogólnej oceny bez głębszego wniknięcia w strukturę miasta. A tylko tego typu studium może stanowić jedyne wyjaśnienie sukcesów lub porażki żołnierzy AK.

Podręcznik przeznaczony jest dla wszystkich osób zainteresowanych historią Armii Krajowej, Powstania Warszawskiego, a także działaniami taktycznymi w terenie zurbanizowanym.

Źródło:

https://ksiegarnia.difin.pl/powstanie-warszawskie-1944-taktyka-walki-w-miescie

 

Wydawca: Wydawnictwo Difin

ISBN: 978-83-8085-262-4

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 314

„Jan III Sobieski”

 

Zbigniew Wójcik „Jan III Sobieski”

 

To wznowienie klasycznej biografii Jana III Sobieskiego pióra jednego z najlepszych znawców epoki prof. Zbigniewa Wójcika. Książka jest owocem dziesiątków lat starannych i dogłębnych badań i przemyśleń autora. Jest to świetny przykład połączenia wytrawnego warsztatu historyka ze swobodą operowania piórem tak, by zawładnąć wyobraźnią  czytelnika i wciągnąć go w barwny świat Rzeczpospolitej i Europy końca wieku XVII. Wójcik napisał rzecz jeszcze w początku lat osiemdziesiątych i do dzisiaj nie ma ten obraz króla Jana konkurencji. Nie dziwne zatem, że to już trzecie wydanie.

 

Źródło:

https://piw.pl/pl/jan-iii-sobieski

 

Wydawca: Państwowy Instytut Wydawniczy

Seria: Biografie Sławnych Ludzi

ISBN: 978-83-8196-253-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 600

„Bolesław Chrobry. Złe dni”

 

Antoni Gołubiew „Bolesław Chrobry. Złe dni”

 

Trzeci tom monumentalnego dzieła o początkach polskiej państwowości. 

Powieść historyczna z czasów Mieszka I i początków panowania Bolesława Chrobrego.

Wielkie już i potężne księstwo trzyma w garści Bolesław. Mocny to ksiądz i władyka. Gońce skaczą z Krakowa do Poznania, Gniezdna, Wrocławia, Kołobrzegu. Trzeba wiedzieć co się w księstwie dzieje i co na granicach. Drogi już wyrąbane, stróże w trzemach osadzone pilnują porządku, świątki w cyrkwiach modlą się i tłumaczą nową wiarę. Bolesław, pełny ottonowej misji pragnie zjednoczonej słowiańszczyzny. Do Pragi wjeżdża jako król, którego witają zielonymi gałązkami. Nie pogodzić się z tym Henrykowi – za duże to księstwo bolesławowe, za mocne . Musi mu część zabrać a może i całe…..

  

Antoni Gołubiew we wspaniałej powieści, pełnej historycznych wydarzeń i historycznych postaci  portretuje wszystkie warstwy społeczne – od pospolitego raba, po księcia Bolesława czy cesarza Ottona III. Splata losy bohaterów, tak jak splatała się polska państwowość, wytrwale, cierpliwie, w boju i politycznych rozgrywkach.

Źródło:

http://www.wydawnictwomg.pl/boleslaw-chrobry-zle-dni

 

Wydawca: Wydawnictwo MG

ISBN: 978-83-7779-748-8 

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 432

„Bezkrólewia ksiąg ośmioro…”

 

„Bezkrólewia ksiąg ośmioro, 

czyli Dzieje Polski od zgonu Zygmunta Augusta roku 1572 aż do roku 1576, 

skreślone przez Świętosława z Borzejowic Orzelskiego, starostę radziejowskiego”. 

Tom I

 

Opracowanie i wstęp: Włodzimierz Kaczorowski

Świętosław Orzelski herbu Dryja (1549–1598), potomek rodu szlacheckiego wywodzącego się z Borzejowic koło Żnina, starosta radziejowski, poseł sejmowy i historyk był autorem dzieła Acta interregni post obitum nimirum Sigismundi Augusti przełożonego na język polski i wydanego przez Włodzimierza Spasowicza w latach 1856–1858. Wydane przez Włodzimierza Spasowicza dzieło Świętosława Orzelskiego, ze względu na wykazane przez recenzentów błędy merytoryczne występujące w edycji, jak również opuszczenia w tłumaczeniu tekstu, nie spełniło wymogów stawianych przed edytorem przez historyków. W obecnie przygotowanej edycji Bezkrólewia… dokonano weryfikacji polskiego tekstu w oryginalnej wersji (nie uzupełniono go o fragmenty opuszczone przez Spasowicza), poprawiono zniekształcone nazwiska, nazwy miejscowości itp. Edycję wzbogacono również o przypisy rzeczowe zawierające szczegółowe informacje na temat poszczególnych faktów historycznych, osób oraz nazw geograficznych – celem udostępnienia po raz pierwszy czytelnikom dowartościowanego pod względem naukowym dzieła, które pozostaje znaczącym zabytkiem piśmiennictwa historycznego XVI w. i ważnym źródłem do dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów po śmierci Zygmunta Augusta. Nowa edycja Bezkrólewia… składa się z trzech tomów: tomy pierwszy i drugi obejmują po trzy księgi, na tom trzeci składają się dwie księgi. W tomie pierwszym czytelnik będzie mógł zapoznać się z przebiegiem wydarzeń w Rzeczypospolitej Obojga Narodów od śmierci Zygmunta Augusta w 1572 r. do koronacji i sejmu koronacyjnego Henryka Walezego w 1574 r. Tomy drugi i trzeci znajdują się w końcowej fazie opracowania.

 

Źródło:

http://wydawnictwo.uni.opole.pl/bezkr-243-lewia-ksiag-osmioro-czyli-dzieje-polski-od-zgonu-zygmunta-augusta-roku-1572-az-do-roku-1576-skreslone-przez-swietoslawa-z-borzejowic-orzelskiego-staroste-radziejowskiego-tom-i.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego

ISBN: 978-83-7395-916-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 356

„Czerwone tarcze”

 

Jarosław Iwaszkiewicz „Czerwone tarcze”

 

Ponadczasowa opowieść o odrodzeniu Królestwa Polskiego. XII wiek. Czas krucjat, pańszczyzny i bratobójczych walk. Książę Henryk Sandomierski, syn Bolesława Krzywoustego, wyrusza w niebezpieczną podróż przez Europę. Zostawia za sobą rozbitą na dzielnice Polskę targaną konfliktami między pomniejszymi i chorobliwie ambitnymi władcami. Odwiedza przepełnione cichym dostojeństwem klasztory i tętniące życiem zamki. Trafia do Rzymu, do Palermo, a stamtąd do Ziemi Świętej, gdzie wraz templariuszami walczy ramię w ramię z Saracenami. Przez lata towarzyszy mu wizja korony i tego, co symbolizuje – Polski zjednoczonej, silnej, rządzonej żelazną, ale sprawiedliwą ręką jednego władcy.

Kiedy książę wraca do Sandomierza, ma już plan działania i mimo trudności stara się wcielać go w życie. Czy posiada jednak wystarczającą charyzmę? Czy ten nasz polski Hamlet, melancholik i marzyciel potrafi zdobyć się na okrucieństwo i bezwzględność? Na akty barbarzyństwa? Ile zdoła poświęcić ze swojego idealizmu, żeby scentralizować władzę?

 

Iwaszkiewicz pisał Czerwone tarcze jako remedium na beznadzieję sytuacji politycznej panującej w Europie w latach trzydziestych XX w., przygnębiony obowiązkami dyplomatycznymi na placówce w Kopenhadze.

 

Źródło:

https://marginesy.com.pl/sklep/produkt/133416/czerwone-tarcze?idcat=0 

Recenzje powieści:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4978131/czerwone-tarcze

 

Wydawca: Wydawnictwo Marginesy

ISBN: 978-83-66863-18-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 424

„Przeciw diabłom i infamisom”

 

Józef Hen „Przeciw diabłom i infamisom”

Przypadki starościca Wolskiego

 

Najpierw potyka się z infamisem. Potem z okrutnym Diabłem Stadnickim ma sprawę. Uśmierza zabijaków, łowi opryszków, karze morderców, zmaga się z bezprawiem, nadużyciami, występuje przeciw krzywdzie. Zwycięża i ponosi klęski, pada na duchu, nieraz przywiedziony jest do rozpaczy. Czasem odgrywa rolę pierwszorzędną, czasem pojawia się tylko na chwilę, by potem znowu ukryć się w cieniu. Oto mój bohater: Piotr Wolski, starościc… Józef Hen

Czy XVII-wieczna Rzeczpospolita była sprawiedliwa? Czy szlachta na swoich włościach mogła czynić, co jej się podoba? Jak działało prawo za Zygmunta III Wazy, kto bronił słabszych?

Piękne, pełne wyobraźni opowiadania awanturnicze – wzięte z  prawdziwych historii spisanych w ówczesnych aktach sądowych – o jurydycznym starościcu Wolskim, które oprócz jego przygód i zmagania się ze złem dają nam całkiem poważny ogląd życia społecznego i prawnego wieku XVII.

Źródło:

http://www.wydawnictwomg.pl/przeciw-diablom-infamisom-przypadki-staroscica-wolskiego

 

Wydawca: Wydawnictwo MG

ISBN: 978-83-7779-719-8

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 464

„Polskie skarby i tajemnice”

 

Amadeusz Majtka „Polskie skarby i tajemnice”

 

W jaki sposób kolekcja dzieł sztuki należąca do rodu Potockich trafiła aż pod Andy i jakim cudem odnalazł ją potomek Radziwiłłów? Czy rodziny nazistowskich urzędników i naukowców ciągle mają polskie dzieła sztuki? Czy istnieje międzynarodówka spadkobierców nazistów, trzymająca łapę na zrabowanych Polsce artefaktach? Co łączy Ottona Skorzenego z tajną hitlerowską fabryką i żydowskim diamentowym skarbem? Jakie sekrety skrywają głębiny Morza Bałtyckiego i dlaczego trzeba się spieszyć z ich eksploracją? Czy w Polsce istnieją zaginione miasta?

 

Źródło:

https://www.zonazero.pl/ksiazki/literatura-faktu/polskie-skarby-i-tajemnice

Recenzje książki:

https://histmag.org/Amadeusz-Majtka-Polskie-skarby-i-tajemnice-recenzja-i-ocena-22620

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4974670/polskie-skarby-i-tajemnice

 

Wydawca: Zona Zero

ISBN: 978-83-66814-04-2

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 276

„Historyczne Archiwum X”

 

Sławomir Koper „Historyczne Archiwum X”

Tajemnicze zgony znanych Polaków

 

Czy można po stuleciach, mając jedynie dostęp do archiwów pisanych znaleźć nowe dowody czyjegoś zabójstwa? Czy warto brać się za bary z narodowymi mitami? Opowieści o wciąż niewyjaśnionych zgonach czternastu znanych Polaków.

 

Zginął w bitwie z Turkami? Władysław Warneńczyk.

Czy naprawdę jest protoplastą Krzysztofa Kolumba?

 

Zamordowany król? Stefan Batory.

Tyfus, nerki, czy protestancka trucizna?

 

W poszukiwaniu bohaterskiej śmierci

Książę Józef Poniatowski. Pod własnym ogniem

 

Samobójstwo premiera. Walery Sławek.

Dlaczego  zdecydował się na tak desperacki krok?

 

Śmierć ułana. Bolesław Wieniawa – Długoszowski.

Kto pomógł mu wypaść z balkonu - i dlaczego?

 

Stefan Witkowski i Muszkieterowie. Czy rzeczywiście zdradzili Polskę?

Największy rywal Grota - Roweckiego.

 

Pojechał w futerku, wrócił w kuferku. Bolesław Bierut.

Moskiewski sposób odsuwania od władzy

 

Tajemnica kliniki rządowej. Jerzy Zawieyski.

Chory człowiek biegający po gzymsach szpitala

 

Sławomir Koper swoim drapieżnym piórem i z detektywistyczną precyzją po raz kolejny udowadnia, że historia może być pasjonująca i że wciąż czeka na swoje historyczne archiwum X.

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/ksiazki/historyczne-archiwum-x

 

Wydawnictwo: Replika

ISBN: 978-83-8079-578-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 352

„Pokonać strach”

 

Monika Kicman „Pokonać strach”

Niemieckie zbrodnie w relacji naocznego świadka

 

Wojna zdawała się wisieć w powietrzu. I rzeczywiście rozpoczęła się i września 1939 r. Od tego też dnia rozpoczęła swoją wojenną opowieść Monika Kicman, młoda żona i matka, której przyszło wraz z najbliższymi przeżywać okupację przede wszystkim w Warszawie. Wojenna rzeczywistość codziennie przynosiła nowe wyzwania, a jej wszechobecnym towarzyszem był lęk. O siebie i najbliższych. Ale mimo aresztowań, szykan i ulicznych łapanek bohaterowie, podjęli walkę nie tylko o swoje przetrwanie, ale i aktywnie włączyli się do konspiracji. Co nimi kierowało? Jak zrozumieć to – w gruncie rzeczy – codzienne igranie ze śmiercią? Książka jest absolutnie porywająca. Mimo wszystkich potworności, jakie niesie za sobą wojna, ta historia nimi nie epatuje, pozbawiona jest podkolorowanych faktów czy patosu. Bo to w istocie książka o wielkiej i prawdziwej miłości, która wszystko przetrzyma.

 

Monika Kicman z domu Formińska (1912-1997) – warszawianka, pochodziła z rodziny o tradycjach patriotycznych. W 1936 r. wyszła za mąż za Czesława Kicmana, a rok później przyszedł na świat ich syn Stanisław Maciej. Przed II wojną światową oboje małżonkowie pracowali w warszawskim urzędzie telekomunikacyjnym, podczas okupacji włączyli się w działania konspiracyjne, Monika została łączniczką, a jej mąż działał w oddziałach bojowych AK. Wybuch Powstania Warszawskiego zamiast długo oczekiwanej wolności przyniósł niewyobrażalne barbarzyństwo, jakim była rzeź Woli, a potem aresztowanie całej rodziny i wywózkę do obozów koncentracyjnych w Niemczech. Monika wraz z synem trafili do Bergen-Belsen (w Dolnej Saksonii), a Czesław – do Sachsenhausen (w Brandenburgii), później do Flossenburga (w Bawarii). Już po wyzwoleniu Kicmanowie długo nie mogli się odnaleźć, a kiedy to nastąpiło, zamieszkali z racji otrzymanej pracy w Jeleniej Górze, ale ostatecznie w 1949 r. wrócili do ukochanej stolicy, gdzie żyli, ciesząc się wnukami i prawnukami.

Źródło:

https://www.aa.com.pl/pokonac-strach-niemieckie-zbrodnie-w-relacji-naocznego-swiadka

 

Wydawca: Wydawnictwo AA

ISBN: 978-83-7864-326-5

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 384

„Bursztynowa Komnata. W poszukiwaniu zaginionej prawdy”

 

Ryszard Jacyna 

„Bursztynowa Komnata. W poszukiwaniu zaginionej prawdy”

 

Dla wyjaśnienia jednej z największych zagadek XX w. – zdaniem autora – kluczowe są: interpretacja zachowanych dokumentów, wnioski z wyselekcjonowanych relacji świadków, ocena osoby dra Alfreda Rohdego, analiza sytuacji militarnej Prus Wschodnich w styczniu 1945 r.

Wszystkie te elementy ściśle ze sobą powiązane pozwoliły mu podjąć próbę ustalenia czasu, miejsca i okoliczności ukrycia Bursztynowej Komnaty.

 

Bursztynowa Komnata będąca w swojej przeszło 200-letniej historii ozdobą pałaców w Berlinie, Sankt Petersburgu i zamku w Königsbergu (dziś Kaliningrad) była nazywana także ósmym cudem świata. Określenie to nadawano wielu genialnym osiągnięciom architektonicznym czy też artystycznym, zawierało ono element nadnaturalności – cudu, który właściwie należałoby określić jako „unikat świata”. To właśnie ta cecha Bursztynowej Komnaty powodowała, że od chwili jej zaginięcia, czyli od 1945 r., są prowadzone badania i prace poszukiwawcze.

Źródło:

https://www.atutoficyna.pl/szukaj?func=productPage&wid=57&pid=1544&cid=0&prid

 

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Atut

ISBN: 978-83-7977-511-8

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 96

„Wielki blef sowiecki”

 

Władysław Michniewicz „Wielki blef sowiecki”

 

Wielka, bezkompromisowa i obrazoburcza książka o przerażającej skali infiltracji polskiego przedwojennego wywiadu i kontrwywiadu przez sowieckie służby specjalne.

Swoiste uzupełnienie wcześniej wydanych przez nas prac autorstwa dra Marka Świerczka; Największa klęska polskiego wywiadu i Jak Sowiecki przetrwali dzięki oszustwu – napisana i wydana pod koniec wieku XX na emigracji w USA.

Michniewicz zajął się w niej operacją sowiecką znaną pod kryptonimem „Trust”. Padają w niej jednoznaczne oskarżenia o agenturalność wobec dwóch naczelników Referatu „Wschód”: Michała Talikowskiego oraz Jerzego Niezbrzyckiego. W czasie, gdy Referatem „Wschód” kierował Talikowski, Sowieci przeprowadzili wobec Oddziału II SG WP minimum cztery operacje dezinformacyjne. Nie ma chyba w historii oficera służb specjalnych, który z tak maniakalną konsekwencją dawałby się oszukiwać przez długie lata.

Z kolei Niezbrzycki okazał się w 1945 r. głęboko wierzącym lewicowcem, wieszczącym rychłą rewolucję światową. Jest to raczej zaskakujące u oficera polskich służb specjalnych, który doskonale wiedział, jak naprawdę wyglądała implementacja pięknie brzmiących założeń „marksizmu-leninizmu” za pomocą masowych grobów i łagrów.

Michniewicz, oskarżając Niezbrzyckiego i Talikowskiego, nie mógł wiedzieć o zdradzie Tadeusza Kobylańskiego, ani o tym, że – poza Kobylańskim (oraz innym oficerem Oddziału II SG WP, Tadeuszem Kowalskim) – Sowieci mieli w Oddziale II w połowie lat dwudziestych trzy „wyjątkowo cenne” źródła pracujące dla OGPU.

Dla oficera służb specjalnych, hipotezy robocze są podstawowym narzędziem pracy. Jeżeli tylko ma odwagę je weryfikować, będąc odpornym na naciski otoczenia, szykany przełożonych i podszepty własnego ego, to znaczy, że wypełnia zadania, które mu wyznaczyła Rzeczpospolita. Jeśli przy tym naraża się na ostracyzm, próby ośmieszania i dyskredytacji (jak to było w przypadku Michniewicza) zasługuje na szacunek.

  

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/ksiazki/wielki-blef-sowiecki

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-629-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 400

„Piast”

 

Grzegorz Gajek „Piast”

 

Epicka opowieść o człowieku, którego śladem kroczyli bogowie.

Wkrocz do zamglonej słowiańskiej puszczy, pełnej złowrogiego pohukiwania sów, błyszczących oczu saren, przesądów i starych wierzeń. Zasłuchaj się w pradawnej opowieści o rywalizacji między dwoma przyrodnimi braćmi, o dorastaniu i miłości, o mocy imion i plemiennych bojach Słowian znad Warty i Odry.

Swojska i osobliwa historia o naszych korzeniach.

Opowieść o Piaście.

"W dawnych wiekach słowiańscy bajarze przekazywali opowieści o bogach i chrobrych witeziach młodszemu pokoleniu z nadzieją, że baśń przetrwa w umysłach i sercach ludu. Nie ma chyba większej radości dla starego gawędziarza, gdy widzi, że wyrósł godny następca, który z powodzeniem podjął jego trud. Ogromnie cieszy mnie saga o Piaście Grzegorza Gajka, bo ową tezę potwierdza w całej pełni. Rozsiądźcie się zatem wygodnie u ogniska albo kominka i wczytajcie się w mądrość przodków..." Witold Jabłoński, autor "Darów bogów" i "Popiela" oraz cyklu "Słowiańska Apokalipsa"

 

"Gajek znowu uruchamia literacki wehikuł czasu i proponuje wycieczkę w swoją wersję historii. Czy coś podobnego mogło się zdarzyć naprawdę? Tego nie wie nikt - i również dlatego podróż z "Piastem" wydaje się taka frapująca." Michał Cetnarowski

 

Źródło:

https://sqnstore.pl/wydawnictwo-sqn/sqn-pop/1155-piast-grzegorz-gajek.html

 

Wydawca: SQN

ISBN: 978-83-8210-187-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 688

„Danuta Siedzikówna. Inka. Pamiętamy!”

 

Jarosław Wąsowicz „Danuta Siedzikówna. Inka. Pamiętamy!”

 

Ta książka to żywe świadectwo wielu osób na różny sposób związanych z historią Danuty Siedzikówny. Wśród nich znajdują się naukowcy, politycy, historycy, archeolodzy, dziennikarze, artyści, reżyserzy, społecznicy, kibice, przedstawiciele rodziny „Inki”.

 

Danuta Siedzikówna „Inka”, sanitariuszka 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, młoda dziewczyna, stała się dla nas symbolem, wokół którego udało się zjednoczyć ludzi różnych środowisk i zdziałać wiele dobra. Pozostawiła po sobie mocne świadectwo bezkompromisowej wierności wartościom, w których została wychowana. Potrafiła dla Polski poświęcić swoje życie. Kiedy wysyłała swój słynny gryps do babci Tymińskiej, że „zachowała się jak trzeba”, to powiedziała w nim tak naprawdę -„Babciu, ja nie zdradziłam wartości, w których zostałam wychowana, które wyniosłam z rodzinnego domu, ze szkoły salezjańskiej, z oddziałów leśnych. Pozostałam wierna”. Taka postawa wzrusza i imponuje dzisiaj młodzieży, która zewsząd bombardowana jest zachętą do życia bez stawiania sobie wymagań i do postaw skrajnie innych niż wierność. „Inka” jest inna niż cały politycznie poprawny świat – i to jest jej siła. ks. Jarosław Wąsowicz SDB

 

Źródło:

https://www.aa.com.pl/danuta-siedzikowna-inka-pamietamy-jaroslaw-wasowicz

 

Wydawca: Wydawnictwo AA

ISBN: 978-83-7864-890-1

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 336

„Legendy warszawskie. Antologia”

 

„Legendy warszawskie. Antologia”

 

Niniejsza antologia zawiera pierwszy tak obszerny, ilustrowany i opracowany wybór legend warszawskich. Wśród 61 tekstów znalazły się zarówno opowieści spisywane w XIX wieku przez historyka Walerego Przyborowskiego praz folklorystów Kazimierza Władysława Wójcickiego i Romana Zamorskiego, jak i dwudziestowieczne opracowania literackie legend, autorstwa m.in. Edmunda Jezierskiego, Artura Oppmana, Ewy Szelburg-Zarembiny, Hanny Januszewskiej, Marii Krüger, Wandy Chotomskiej, Zdzisława Nowaka, a także teksty powstałe już w XXI wieku, w większości wcześniej niepublikowane. Jako zbiór w sposób komplementarny opisują one legendarne dzieje Warszawy. 

 

 "Legendy warszawskie. Antologia" to nowa, ponad sześćsetstronicowa i bogato ilustrowana publikacja Muzeum Warszawy, obejmująca 61 tekstów powstałych od połowy XIX wieku do drugiej dekady XXI wieku, która daje czytelnikom dostęp do legendarnych dziejów Warszawy w powiązaniu z topografią współczesnego miasta. Patrząc przez pryzmat legend, możemy dostrzec ukryty wymiar znanych sobie miejsc, a na wydarzenia i postaci z przeszłości spojrzeć w nowym świetle.

 

Książka otrzymała wyróżnienie w konkursie książki dziecięcej i młodzieżowej polskiej sekcji IBBY.

 

Źródło:

https://sklep.muzeumwarszawy.pl/pl/p/Legendy-warszawskie.-Antologia/953

Więcej o publikacji:

https://culture.pl/pl/dzielo/legendy-warszawskie-antologia

Recenzje książki:

https://historykon.pl/legendy-warszawskie-antologia-recenzja

https://kulturaliberalna.pl/2017/03/21/maria-kaminska-o-legendach-warszawskich-kl-dzieciom

 

Wydawca: Muzeum Warszawy

ISBN: 978-83-62189-80-9

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 624

„Łemkowie. Losy zaginionego narodu”

 

Marek A. Koprowski „Łemkowie. Losy zaginionego narodu”

 

Łemkowie. Losy zaginionego narodu Marka Koprowskiego to książka przybliżająca historię Łemków-Rusinów. Naród ten, żyjący od wieków w Karpatach, po przesiedleniu do ZSRR i na polskie Ziemie Odzyskane, utracił swoją ojczyznę. Owe „góry” są dla nich tym, czym dla Polaków Kresy − utraconą „Arkadią”, gdzie wszystko było lepsze, bo swoje. Choć nadal istnieje szansa na renesans tej narodowości, wciąż napotyka ona liczne przeszkody. Ukraińcy starają się zukrainizować wszystko, co zawsze kojarzyło się z Łemkami. Uważają bowiem, że jest to co najwyżej grupa etniczna i miano narodu jej nie przysługuje. W swych staraniach osiągają jednak tylko częściowy sukces.

 

Książkę otwiera obszerny szkic historyczny dotyczący dziejów Łemków-Rusinów od połowy XIX w. do chwili obecnej. W odróżnieniu od dotychczasowych opracowań, opisujących temat Łemkowszyzny w sposób hermetyczny, naukowy, szkic ten napisany został niezwykle przystępnie. Nie traktuje Łemków i ich kultury wyłącznie jako folkloru, ciekawostki czy „resztki po wielonarodowej Rzeczypospolitej”.

Łemkowie są pełnoprawnym narodem o własnej, odrębnej kulturze i tożsamości. Są także narodem skrzywdzonym. Pomimo wierności Rzeczypospolitej, zastosowano wobec niego surowe reguły Operacji „Wisła” i potraktowano jak Ukraińców, którzy wspierali działania OUN-UPA. Tymczasem na środkowej i zachodniej Łemkowszczyźnie formacja ta żadnych wpływów nie miała.

Publikacja Koprowskiego zawiera również bezpośrednie relacje rodowitych Łemków − Teodora Gocza i jego żony Marii z Zyndranowej koło Dukli w Beskidzie Niskim. Opowiadają oni o historii swoich rodzin, miejscowości, gdzie przyszło im mieszkać, a także dziele ich życia − Muzeum Kultury Łemkowskiej. Młode pokolenia Łemków są z kolei reprezentowane w książce przez Bogdana Gambala, działacza „Ruskiej Bursy” w Gorlicach − odrodzonej instytucji służącej społeczności łemkowskiej.

 

Marek A. Koprowski – pisarz, dziennikarz i reporter. Niestrudzony tropiciel wciąż istniejących śladów polskości na dawnych Kresach II Rzeczpospolitej.

 

Źródło:

https://replika.eu/tytul/lemkowie-losy-zaginionego-narodu

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-66790-80-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 296

„Jaworowi ludzie”

 

Joanna Żak-Bucholc „Jaworowi ludzie”

      Rzecz o czasach Bolka II świdnickiego       

 

Powieść „Jaworowi ludzie” to swoisty hołd, jaki składa autorka bohaterom epoki Bolka II Małego (świdnickiego). Ludziom często zapomnianym, którzy żyli i budowali kulturowe dzieło, jakie – już tylko we fragmentach – jeszcze dziś możemy podziwiać na terenach dawnego księstwa świdnicko-jaworskiego. Ta wyprawa do czasów średniowiecza jest z jednej strony bardzo realistyczna, ponieważ znajdziemy w książce historyczne wydarzenia, z drugiej zaś strony to podróż magiczna, przepełniona średniowieczną symboliką i tajemniczością. Ten odległy świat w powieści jawi się czytelnikowi jako zupełnie bliski i interesujący, a takie miasta i miejsca, jak chociażby Świdnica, zamek Książ i zamek Grodno, będące częścią tej bogatej historii, nabierają symbolicznego znaczenia. Bo przecież, jak mówi jeden z bohaterów książki: „Są miejsca, które pytają, nieraz dają odpowiedzi, dlatego krążymy przy nich niczym planety wokół kosmicznego środka świata (...). Każda ziemia na taki środek, swoje Liber Mundi, dziedzictwo, a nasz, twój jest właśnie tutaj (...) Bez pamięci jesteśmy niczym”.

Po przeczytaniu tej książki podróż na Dolny Śląsk zapewne będzie już inna...

 

Źródło:

https://www.atutoficyna.pl/proza?func=productPage&wid=78&pid=212&cid=6&prid

Recenzja powieści:

https://histmag.org/Joanna-Zak-Bucholc-Jaworowi-ludzie-recenzja-i-ocena-19341

Więcej o książce:

https://www.walbrzych24.com/artykul/24721/gosc-dnia-joanna-zak-bucholc

 

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Atut

ISBN: 978-83-7977-352-7

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 534

„Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Kariera w optyce prywatności”

 

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak (red.)

„Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Kariera w optyce prywatności” Tom 9

 

Jedną z największych przygód badaczy przeszłości jest odkrywanie motywów działania człowieka. To często mozolna rekonstrukcja uwarunkowań, które nadały kierunek aktywności jednostki, grupy, narodu. Przeszłość składa się z faktów, które zostały zapamiętane, oraz tych, które uległy zapomnieniu albo uznano je za niewygodne, oczywiste lub nikomu niepotrzebne i przez to bezwartościowe. Historyk zamierzający zrekonstruować obraz przeszłości w możliwie pełnej formie musi pochylić się również nad „przemilczeniami”, motywami ukrytymi, a czasem nieuświadomionymi. Odrzucenie w badaniach nad historią społeczną i biografistyką źródeł o charakterze prywatnym lub prywatności dotyczących może doprowadzić do zniekształceń, utrwalenia pośmiertnych legend bohaterów, którzy z racji sprawowanych funkcji, ról, jakie odegrali w określonym czasie, sukcesów lub porażek w ważnych momentach dziejowych, ukazywani są wyłącznie przez pryzmat aktywności publicznej. „Etykiety”, jakie nadali im współcześni lub biografowie, zostają wówczas przekształcone w mity i stereotypy, a z pola widzenia traci się indywidualne uwarunkowania, motywy zakonspirowane przed „publicznością” lub te o charakterze socjokulturowym i intymnym.

Badacze przemian społeczno-kulturowych na ziemiach polskich w dobie rozbiorów coraz częściej sięgają do źródeł prywatnych, co przynosi ciekawe z poznawczego punktu widzenia wyniki i otwiera nowe perspektywy. Życie prywatne jest bowiem fragmentem społecznego procesu – determinuje je poziom rozwoju cywilizacyjnego, sytuacja polityczna, model kulturowy, świadomość historyczna etc. W prezentowanym tomie proponujemy czytelnikom odświeżone spojrzenie na Polaków w XIX stuleciu poprzez ukazanie w nowym świetle grup społecznych, reinterpretacje znanych lub rekonstrukcję dotąd niezidentyfikowanych rysów biograficznych oraz fragmentów życiorysów ze szczególnym uwzględnieniem prywatnych uwarunkowań karier.

 

Źródło:

https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/produkt/zycie-prywatne-polakow-w-xix-wieku-8

 

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN: 978-83-8142-846-0

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 364

„Plan Warszawy 1655. Erik Jönsson Dahlberg”

Agnieszka Bartoszewicz, Paweł E. Weszpiński

„Plan Warszawy 1655. Erik Jönsson Dahlberg”

 

Kolejny tom – znanej i cenionej serii Planów Warszawy – zatytułowany „Erik Jönsson Dahlberg – 1655 Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 30 sierpnia 1655 roku była zajęta”. Plan 1655 to najwcześniejszy znany drukowany plan Warszawy!

 

Autorzy publikacji, czyli Paweł E. Weszpiński oraz Agnieszka Bartoszewicz, pozwalają zobaczyć plan Dahlberga nie tylko jako cenny dokument dziejów warszawskiej kartografii, ale także fascynujący przekaz historyczny i ikonograficzny. Urbs Warsavia  na planie Erika J. Dahlberga. Rycina nie jest duża, ponieważ była ilustracją.  Zajmowała, jak byśmy dziś powiedzieli, rozkładówkę w drukowanej siedemnastowiecznej księdze, której autor opisał dzieje zwycięstw władcy Szwecji Króla Karola X Gustawa. Księga miała sławić króla oraz jego polityczne i wojenne sukcesy. Urbs Warsavia [!] – Miasto Warszawa było ukazane jako jeden z wielu jego podbojów.

 

Łaciński tytuł umieszczony w kartuszu u góry z barokową kwiecistością informuje nas, że jest to wizerunek miasta, jakie ujrzały wojska szwedzkie, wkraczając do stolicy Rzeczpospolitej w czasie Potopu: Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 30 sierpnia 1655 roku była zajęta.

 

Źródło:

https://sklep.muzeumwarszawy.pl/pl/p/Plan-Warszawy-1655.-Erik-Jonsson-Dahlberg/2354

 

Wydawca: Muzeum Warszawy

ISBN: 978-83-657-7790-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 272 + mapy

„Sibi, suisque et Patriae ornamento”

 

Zbigniew Bania „Sibi, suisque et Patriae ornamento”

Fundacje artystyczne Koniecpolskich w XV–XVII wieku 

 

Inspiracją dla sformułowanego tytułu książki Sibi, suisque et Patriae ornamento jest akapit z pamiętnika Stanisława Albrychta Radziwiłła, który tymi słowami ujął wrażenie, jakie na nim wywarła oglądana willa-pałac hetmana Stanisława Koniecpolskiego w Podhorcach. Bo rzeczywiście to, co zdążył zrealizować hetman, zaliczane jest do kreacji architektonicznych reprezentujących najwyższy poziom rozwiązań formalnych w dziejach naszej architektury. Należy również podkreślić, że fundacje architektoniczne hetmana stanowią apogeum przedsięwzięć realizowanych przez przedstawicieli tej rodziny przez niemal 300 lat jej funkcjonowania w życiu politycznym Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej. Zachętą do podjęcia się scharakteryzowania tak długo trwającego procesu inwestycyjnego jednego rodu było poznanie faz jego następowania, odniesienia go do dziejów poszczególnych pokoleń i gałęzi rodu, zależności między ich potencjałem ekonomicznym a skalą i klasą powstających obiektów. W działaniach tych znakomite potwierdzenie zyskuje przesłanie wyrażone przez Arystotelesa w Etyce, opublikowanej w tłumaczeniu Sebastiana Petrycego w 1618 roku, które zwięźle podsumowuje autor Krótkiej nauki budowniczej…, że „budowanie trwałą pamiątkę po sobie zostawuje”.

 

Na dwu terenach dawnej Rzeczypospolitej rodzina ta odgrywała niezwykle ważną rolę: w okresie średniowiecza i wczesnej nowożytności były to ziemie Polski Centralnej, w XVII wieku – tereny południowo-wschodnich Kresów. Koniecpolscy byli rodem w dziejach Polski bardzo zasłużonym, którego przedstawiciele działali konsekwentnie w sytuacjach, gdy sprzyjały ku temu okoliczności polityczne i odznaczali się zapobiegliwością w budowaniu swych podstaw ekonomicznych.

 

Źródło:

https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/produkt/sibi-suisque-et-patriae-ornamento

 

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN: 978-83-8220-578-7

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 240

„Na tropie Pana Samochodzika”

 

Emil Roszewski „Na tropie Pana Samochodzika”

Przewodnik po Polsce

 

Któż z pokolenia dzisiejszych czterdziesto, czy pięćdziesięciolatków nie zaczytywał się w dzieciństwie powieściami Zbigniewa Nienackiego?  Ich bohater, Tomasz NN zwany Panem Samochodzikiem, był pracownikiem Ministerstwa Kultury i Sztuki. Do jego głównych zajęć należało poszukiwanie skradzionych dzieł sztuki. Praca detektywa-muzealnika, wymagała oczywiście nieustannych wyjazdów. Tomasz NN za kierownicą słynnego samochodu-amfibii przemierzał tysiące kilometrów. Jedną z największych pasji Pana Samochodzika i samego Nienackiego było żeglarstwo, stąd też akcja kilku książek z tego cyklu powieściowego rozgrywała się na Mazurach. W niektórych, starszych wydaniach powieści, zamieszczano schematyczne mapki, dzięki którym czytelnik mógł w trakcie lektury sprawdzić, gdzie w danym momencie przebywają bohaterowie. Większość wydań nie zawierała jednak tego typu „udogodnień”.

 

Zapewne niejeden miłośnik przygód Pana Samochodzika zadawał sobie pytanie czy miejsca, w których pojawiali się bohaterowie powieści istniały naprawdę, czy też powstały w wyobraźni autora? Szukając odpowiedzi na to pytanie warto sięgnąć po przewodnik „Na tropie Pana Samochodzika” Emila Roszewskiego. Ukrywająca się pod tym pseudonimem autorka ma już w swoim dorobku powieść przygodową, która w 2015 roku została uznana najlepszą Samochodzikową Książkę Roku[1]. Niniejszy przewodnik oraz wspomniana powieść zostały objęte patronatem przez skupiające fanów twórczości pisarza znad Jeziorka, Forum Miłośników Pana Samochodzika. Autorka od lat odwiedza miejsca związane z Panem Samochodzikiem, a w każde niemal wakacje przemierza z przyjaciółmi malownicze okolice ukochanego przez Zbigniewa Nienackiego Jerzwałdu. 

 

W trakcie drobiazgowych, wielogodzinnych analiz, autorce udało się zidentyfikować wiele z miejsc występujących na kartach powieści Nienackiego. Nie zawsze było jednak możliwe ustalenie ze stuprocentową pewnością lokalizacji niektórych obiektów. Autorka zawsze zaznacza w takich przypadkach swoje wątpliwości. Nie poddaje się jednak łatwo i każdorazowo przedstawia czytelnikom najbardziej prawdopodobne miejsca, w których znajduje się opisany przez Nienackiego dom, leśniczówka, jezioro lub rzeka. Praca nad przewodnikiem trwała niemal rok. Dziesiątki godzin w samochodzie, rozmowy przy ogniskach, wędrówki szlakiem bohaterów powieści, kwerendy w bibliotekach i muzeach, analizy maszynopisów, zaowocowały pierwszą i jak dotąd jedyną tego typu publikacją na naszym rynku wydawniczym.

 

Książka jest bogato ilustrowana, zawiera także kilka mapek ułatwiających dotarcie do opisywanych miejsc. Warto dodać, że w publikacji uwzględnione zostały także powieści „Uroczysko”, „Skarb Atanaryka” oraz „Pozwolenie na przywóz lwa”. Nadal na opracowanie czeka natomiast powieść, której akcja rozgrywa się za oceanem, czyli „Pan samochodzik i człowiek z UFO”. Kto wie, może któreś z kolejnych wakacji Emil Roszewski poświęci na lot do Bogoty? Ostatnie strony przewodnika wypełnia bibliografia oraz indeksy wszystkich wymienionych miejsc (jeziora, rzeki, wyspy, półwyspy, itp.) oraz miejscowości. Polecam.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/emil-roszewski-na-tropie-pana-samochodzika-przewodnik-po-polsce-p-529.html

Wywiad z autorką:

https://zdziennikaodkrywcy.pl/podczas-czytania-przygodowych-powiesci-nienackiego-wiele-osob-polknelo-w-dziecinstwie-bakcyla-poszukiwania-skarbow

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

ISBN: 978-83-66371-85-9

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 293

---

[1] Recenzja powieści „Na tropie srebrnego kura”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2016/07/na-tropie-srebrnego-kura.html, Forum Miłośników Pana Samochodzika: https://pansamochodzik.net.pl/viewtopic.php?p=316736#316736