Zygmunt Strzecha przyjeżdża do
rodzinnego majątku po kilkuletnim pobycie za granicą. Jego rodzice od dawna nie
żyją. Ojciec został zamordowany podczas wyprawy handlowej na Węgry, a jego
pieniądze zrabowane – winą obarczono rozbójników, ale były to tylko domysły; natomiast
matka zmarła kilka lat później. We dworze wita go stary służący i pokazuje mu
list, który ojciec zostawił dla syna przed wyjazdem, a także drugą przesyłkę,
nie mniej sensacyjną. Przed swą ostatnią podróżą w życiu Michał Strzecha
otrzymał od żony kwiat agawy jako dowód wiecznej miłości. Już po jego śmierci
anonimowy nadawca przysłał list z Ameryki, który zawierał właśnie ów kwiat i
notatkę o jego pochodzeniu. Zaintrygowany Zygmunt postanawia odkryć kto stał za
tragedią jego rodziny.
Krzysztof Drozdowski „Ostatnie tajemnice nazistów”
Kto i co miało zapewnić
„ostateczne zwycięstwo” III Rzeszy? W jaki sposób czołowi naziści: Rudolf Hess,
Heinrich Himmler i Herman Göring próbowali „dogadać się” z aliantami? Jak zbrodniarze: Josef Mengele, Heinz Reinefarth czy Adolf Eichamnn spędzili powojenne
lata? Czego wciąż nie wiemy o słabościach i śmierci Adolfa Hitlera?
Obok bezmiaru cierpienia II wojna światowa pozostawiła wiele intrygujących
pytań dotyczących nazistów. Kilka dekad, które minęły od tamtych tragicznych
czasów, otwarcie i udostępnienie części archiwów oraz pogłębione badania
historyków, pozwoliły uzyskać odpowiedzi na niektóre z nich. A jednak nie
wszystkie tajemnice, jak dotąd, udało się wyjaśnić. Oto najciekawsze spośród z
zagadek związanych z III Rzeszą Niemiecką, a w szczególności z jej schyłkiem i
upadkiem.
Agnieszka Ostrowska-Błońska,
Paweł Błoński „Legionowo - Miasto z duchem Niepodległej”
Komiks historyczny duetu
Agnieszki i Pawła Błońskich, opowiadający historię powstania miasta Legionowo.
Stworzony został w ramach obchodów 100. rocznicy nadania nazwy miastu. Treść i
ilustracje są dopasowane do odbiorców w każdym wieku, zarówno dzieci i
młodzieży, jak i dorosłych. Komiks powstał we współpracy z Urzędem Miasta
Legionowo oraz Muzeum Historycznym w Legionowie. Przy okazji promocji komiksu
odbyło się spotkanie autorskie i warsztaty komiksowe, poprowadzone przez
twórców komiksu w legionowskiej bibliotece.
Wyobraź sobie, że twoje życie
potoczyło się inaczej – nagle wpadasz w alternatywną trajektorię losu, bo
brakło szczegółu z przeszłości. Zaważył drobiazg, lecz po latach odchyłka staje
się ogromna. Walczysz? Szarpiesz? Szukasz drogi powrotnej? A może pasujesz?
Godzisz się i akceptujesz równoległą rzeczywistość, która nie jest idealna, ale
bywa znośna?
W biały dzień dochodzi do
rabunkowego ataku na mima. Napadniętemu artyście z pomocą spieszy przypadkowy
turysta, były żołnierz – Michał Kownacki, lecz ciężko poturbowany prędko traci
przytomność. Po przebudzeniu ze zgrozą odkrywa coraz większe nieścisłości w
swoim życiu. Powracają demony przeszłości, a wiele pozornie zakończonych spraw
zdaje się odżywać i gmatwać na nowo.
Pierwsza część manuskryptu
odnalezionego przez Stanisława Rosoła.
Początkowo zakładałem, że utwór znany jako „Abubaka” włączę do
Cyklicznych Stanów Metafizycznych. Taki był plan. Jednak w miarę postępu prac
nad wersją 2.0 tekst z pozoru cywilny zaczął mi jakoś automatycznie dryfować ku
wątkom militarno-konspiracyjnym. Zdaje się, że jawniej niż w postaci
pierwotnej. Nie tłamsiłem tych tendencji. Ba, uwypukliłem je nawet, otwarcie
dopasowując książkę do „mitologii tygrysiej”.
A warto wiedzieć, że była to powieść, którą napisałem w 2014 roku, po
dłuższej przerwie, jednocześnie bezpośrednio przed napisaniem „Spóźnionego
zrzutu”. Już wtedy, w okolicach 2014 roku, rodziła się w mojej głowie koncepcja
podjęcia innej problematyki, w innej konwencji fabularnej, ze ściśle
określonymi bohaterami. Chcąc nie chcąc, „Abubaka” stała się więc swego rodzaju
pre-tygrysem. Czymś na kształt pomostu między dawną, eksperymentalną,
młodzieńczą, eksplozyjną i raczej nieopierzoną prozą sprzed roku 2010, a twórczością
późniejszą, o zacięciu historycznym, wyważoną, zmitygowaną, dojrzalszą i chyba
treściwszą, bo popieraną solidnymi researchami.
Na dodatek książkę „Abubaka” jako ostatnią powierzyłem zewnętrznemu
wydawcy. Nie na wszystko miałem wpływ przy jej obróbce oraz opakowywaniu.
Poszła w wersji, w jakiej poszła. Najpierw było irytująco-przeciągające się
oczekiwanie nie wiadomo na co, potem zaś irytująco-ponaglająca presja nie
wiadomo po co. Nie wymażę tamtej pozycji z bibliotecznych katalogów roku 2017,
aczkolwiek jestem w stanie przynajmniej skorygować to i owo w odniesieniu do
zapisów młodszych.
Czynię zatem korektę, niniejszym wznawiając pierwszą z trzech części
thrillera „metafizycznego” „Abubaka” – oto ukazuje się on w konwencji
„czarno-tygrysiej”. Już całkowicie po mojemu, co widać choćby po okładce:
ilustracji namalowanej przez artystę specjalnie pod utwór, a nie gotowcu w
postaci pierwszego lepszego zdjęcia z jakiejś tam komercyjnej bazy tysięcy
nijakich fotografii. Środek też oczywiście w odmienionym fasonie. Mam nadzieję,
że skusicie się i sprawdzicie, bo w projekt à la „czarny tygrys” włożyłem
naprawdę wiele serca i wysiłku. Od autora
Władysław Nehrebecki - komiksy
nieznane. Od Przesława znad Odry do Bolka i Lolka to album ukazujący nam bogaty
dorobek artysty. Znajdziecie w nim unikalne komiksy gazetowe, nieznane
ilustracje i niezwykle rzadkie materiały. Wszystko to uzupełnione artykułem
Adama Ruska oraz Marzeny Nehrebeckiej - córki rysownika. Album prezentuje nam
wczesne komiksy rysowane przez Władysława Nehrebeckiego oraz wiele rzadkich
materiałów - jak scenorysy obrazkowe do Bolka i Lolka. Jest hołdem
złożonym rysownikowi, otwierając nam widok na rozwój komiksu w powojennej
Polsce. To długo oczekiwany album z komiksami - autora serii Bolek i Lolek,
który ukazał się w setną rocznicę urodzin artysty!
Głównym bohaterem komiksu jest
Stefan Wąsowski – polski lekarz i żołnierz, który wraz z 4,4 tys. innymi
oficerami został zamordowany przez Sowietów w 1940 r. Jest to również
poruszająca opowieść o kłamstwie, które towarzyszyło tej zbrodni aż do początku
lat dziewięćdziesiątych XX w.
Nie tylko postać Stefana
Wąsowskiego, lecz także kilka niezwykłych przedmiotów – jego osobistych
pamiątek – przechowywanych w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zachęciły
autorów do przybliżenia tej bolesnej historii. To m.in. wizytowa koszula, którą
pieczołowicie przechowywała żona bohatera, oraz binokle doktora, znalezione w
masowym grobie w Katyniu.
Komiks, oprócz kart z rysunkami,
zawiera również pomocnik historyczny, w którym jest wyjaśnione tło historyczne
prezentowanych wydarzeń, biografie postaci oraz opisy eksponatów z kolekcji
muzeum będących inspiracjami do treści.
Adam Spodaryk „Michał Lancz z
Kitzingen. Frankoński malarz w Krakowie (1507-1523)”
Polska historia sztuki wydała jak
dotąd niewiele opracowań monograficznych malarzy XV i XVI wieku, czynnych na
terenie dawnego Królestwa Polskiego. Książka Michał Lancz z Kitzingen.
Frankoński malarz w Krakowie (1507–1523) pióra Adama Spodaryka stanowi krok w
stronę uzupełnienia tej istotnej luki. Wnikliwą i wieloaspektową publikacją
Autor nawiązuje do długiej tradycji badań nad malarstwem, prowadzonych
dotychczas w krakowskich instytucjach naukowych: w Instytucie Historii Sztuki
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Muzeum
Narodowym w Krakowie, Zamku Królewskim na Wawelu, Akademii Umiejętności i
Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w
Krakowie.
Książka jest pierwszą od ponad 50
lat próbą monograficznego opracowania życia i twórczości Michała Lancza z
Kitzingen. W ciągu półwiecza nastąpił olbrzymi przyrost literatury naukowej
pozwalającej na prowadzenie badań porównawczych i rozpatrzenie twórczości
Lancza w szerokim kontekście sztuki europejskiej. Autor publikacji omówił
działalność tytułowego artysty, wykorzystując możliwości badawcze, jakie
stwarzają współczesna metodologia historii sztuki i postęp technologiczny.
Wykonanie zdjęć obrazów w podczerwieni umożliwiło przeprowadzenie analizy
wykonanych przez Lancza rysunków kompozycyjnych i zaowocowało nowymi
ustaleniami na temat jego dzieł i weryfikacją dotychczasowych atrybucji.
Wydany w pięknej oprawie
graficznej i bogato ilustrowany tom nie tylko stanowi znaczący wkład
merytoryczny w badania nad malarstwem, będzie również niekwestionowaną ozdobą
biblioteki każdego historyka sztuki i pasjonata twórczości Michała Lancza z
Kitzingen.
Niezależnie od tego, czy ktoś
jest weekendowym czytelnikiem komiksów, czy zjadł na nich zęby, każdy w Polsce
słyszał przynajmniej raz przydomek Papcio Chmiel. Pamięć o niesamowitych
przygodach trójki przyjaciół, z których Henryk Jerzy Chmielewski jest znany chyba
najszerzej, żyje mimo upływu lat i gwałtownych zmian trendów w kulturze. Mimo
że niektóre z tematów poruszanych przez autora „Tytusów” mogą wydawać się z
perspektywy czasu raczej domeną nostalgii niż aktualności, nie da się ukryć, że
sposoby ich ujęcia i konwencje nie tracą na popularności w komiksach wraz z
upływem lat.
Trudno wyobrazić sobie, jak
wyglądałby polski komiks bez Henryka J. Chmielewskiego. Zresztą po co to robić?
Lepiej zastanawiać się nad tym, jaki wpływ miał na rozwój rodzimych historii
obrazkowych i co po sobie pozostawił. Odpowiedzi na te pytania można próbować
znaleźć w tekstach, które oddajemy w wasze ręce w tym numerze. Piszemy między
innymi o tym, jak w „Tytusach” odbijały się zmiany społeczne i stosunek ich
autora do tworzonej przez siebie sztuki, o echach twórczości Chmielewskiego w
komiksach powstających już po zakończeniu przygód trójki przyjaciół, o
zagranicznych wydaniach komiksów Papcia Chmiela. Rozmawiamy o naukowej
refleksji poświęcanej jego dorobkowi oraz wysiłkach przypomnienia jego
twórczości gazetowej.
Mamy świadomość, że to tylko
ułamek tego, co można by napisać o Papciu, cieszymy się więc, że wraz z
autorami tekstów możemy dołożyć coś od siebie do badań nad twórczością
człowieka, który miał tak wielki wpływ na polską kulturę (nie tylko komiksową).
Cieszy nas również to, że wciąż ten nestor polskiego komiksu inspiruje tylu
innych, młodszych artystów. Numer tradycyjnie został uzupełniony komiksami oraz
ilustracjami zainspirowanymi tematem przewodnim numeru.
Festiwal Kryminału Retro
„Kryminalny Magiel” odbywa się w Gostyniu i jest jedną z największych imprez
tego typu w Polsce. Kolejna, czwarta już edycja, edycja zbliża się wielkimi
krokami.
Takiej imprezy w Gostyniu jeszcze
nie było! Najlepsi pisarze kryminałów, zabawy detektywistyczne dla dzieci i młodzieży,
pokazy policji, służby więziennej, żandarmerii wojskowej, służby
celno-skarbowej, straży leśnej, grupy rekonstrukcji historycznej, atrakcje dla
rodzin z dziećmi, filmy i gwiazda międzynarodowego formatu, czyli brytyjski
pisarz Graham Masterton!
Marek A. Koprowski „Prusy Wschodnie
w ogniu i krwi”
Od nazizmu do komuny
Warmia
i Mazury – jedne z najpiękniejszych regionów Polski. Magiczna kraina
tysiąca jezior, która skrywa krwawą i tragiczną historię. Zwłaszcza tę
najnowszą. To jej powikłane ścieżki sprawiły, że niecałe Prusy Wschodnie przyłączono
do Polski, a Królewiec stał się Kalinigradem. To ona wyjaśnia,
dlaczego w regionie tym nie ma praktycznie Warmiaków
i Mazurów, oraz dokąd i dlaczego wyjechali. Niniejsza książka opisuje wszelkie szczegóły operacji wschodniopruskiej
starannie zaplanowanej i po mistrzowsku przeprowadzonej
przez Armię Czerwoną. Jej szybki pochód, będący niewątpliwym sukcesem
militarnym, sprawił, że Polska otrzymała dymiące ruiny ze zdziesiątkowaną
rdzenną ludnością. Wszystko, co zastali zdobywcy, łącznie z mieniem,
uznano za zdobycze wojenne i wywiezione do ZSRR. Jako trofeum
Sowieci traktowali także miejscowe kobiety…
Niemniej dramatyczny charakter miał proces kształtowania granicy
polsko-radzieckiej w likwidowanych Prusach Wschodnich. Polska, wskutek
spustoszeń i zbrodni, choć ostatecznie otrzymała Warmię i Mazury,
przegrała walkę o pozyskanie autochtonów. W swoim opracowaniu autor korzysta z wielu dokumentów, relacji, wspomnień
i pamiętników ludzi, którzy uczestniczyli w tamtych, często
tragicznych, wydarzeniach.
Marek A. Koprowski - pisarz, dziennikarz,
historyk zajmujący się tematyką wschodnią i losami Polaków
na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek,
z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika.
Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę
im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa
poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest też laureatem nagrody „Polcul
– Jerzy Bonicki Fundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury
polskiej na Wschodzie.
