Akcja „Wisła”

 

Marek A. Koprowski Akcja „Wisła”

Kres krwawych walk z OUN-UPA

 

Ostatni akt krwawych zmagań polsko-ukraińskich. Fakty, opinie, polemiki, kontrowersje. W 1943 r. rozpoczęły się czystki etniczne na Wołyniu. Niniejsza książka dowodzi, że stojąca za nimi Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów, podobnie jak tamtejsi komuniści, również po wojnie dążyła do opanowania części wschodnich ziem Polski, stanowiąc realne zagrożenie dla integralności kraju. W efekcie, na przełomie lat 1946–47, sytuacja w południowo-wschodniej Polsce daleka była od stabilizacji. Wsie ukraińskie w dalszym ciągu stanowiły zaplecze UPA. Najgorzej było w Bieszczadach i na Pogórzu Przemyskim, gdzie działaniom OUN-UPA sprzyjał górzysty, silnie zalesiony teren, słabo rozwinięte sieci dróg, a także mała liczba ośrodków miejskich i garnizonów wojskowych.

Doraźne działania Wojska Polskiego i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie przyniosły oczekiwanych efektów. Zdecydowano więc o połączeniu zmasowanej operacji przeciwko oddziałom UPA z przesiedleniem ludności ukraińskiej na Ziemie Zachodnie i Północne. W tym celu powołano Grupę Operacyjną „Wisła”. Wokół jej działań, jak i całej operacji, narosło mnóstwo pytań i kontrowersji. Wciąż toczy się wiele polemik. Historycy ukraińscy dążą do wyizolowania jej z całego procesu dziejowego lat czterdziestych i stosunków polsko-ukraińskich. Nazywają „zbrodnią komunistyczną”, „czystką etniczną”, a nawet ludobójstwem. Tymczasem koncepcja akcji „Wisła” powstała na bazie prawa przedwojennego i nie miała nic wspólnego z komunizmem. Nie jest prawdą, że Polska złamała prawo międzynarodowe, podobnie jak to, że w jej trakcie Wojsko Polskie zabiło kilka tysięcy osób. Mitologizacji uległ również obóz filtracyjny w Jaworznie, gdzie osadzano Ukraińców i Łemków podejrzanych o przynależność do OUN-UPA.

Koprowski pisze o tych i o wielu innych ważnych, a często pomijanych i kontrowersyjnych aspektach operacji „Wisła”. Szeroko ujęte konteksty wzbogaca omówieniem praktycznie zapomnianej akcji „H-T” oraz biogramami największych ukraińskich zbrodniarzy. Tekst uzupełnia bogaty zestaw zdjęć archiwalnych, pochodzących m.in. z Muzeum Historycznego w Sanoku oraz prywatnych zbiorów prof. Władysława Filara.

Marek A. Koprowski - Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się tematyką wschodnią i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest też laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Bonicki Fundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://replika.eu/tytul/akcja-wisla-kres-krwawych-walk-z-oun-upa

 

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-67867-31-3

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 560 + 3x16 foto (kolor)

Świętokrzyskie regionalia (cz. 155)

Kacper Kępiński „Ruch tektoniczny”

Przewodnik po powojennej architekturze województwa świętokrzyskiego”

 

Skały i wzgórza, kamieniołomy i lasy, stal i ceramika – surowy, a zarazem fascynujący krajobraz i bogactwa naturalne Gór Świętokrzyskich ukształtowały architekturę powojenną regionu.

Świętokrzyskie to jeden z najstarszych geologicznie obszarów Europy. Na niewielkiej powierzchni są widoczne skały i skamieniałości pochodzące ze wszystkich okresów geologicznych. Region obfituje w bogactwa mineralne – od złóż piaskowców, wapieni oraz rud żelaza, miedzi czy ołowiu po unikatowy krzemień pasiaty. To tutaj odkryto i sklasyfikowano jako najstarsze znane człowiekowi tropy zwierząt lądowych na świecie. Można więc powiedzieć, że wszyscy pochodzimy spod Kielc. Jednocześnie o tym regionie i jego architekturze wiemy niewiele.

 

Nieoczywisty architektoniczny regionalizm, jaki wykształcił się na tym obszarze, czerpie z praktyk budownictwa wernakularnego, z dostępności lokalnych materiałów, z krajobrazu i z przemysłu. Te z kolei różnią się w poszczególnych częściach województwa. Architektoniczną różnorodność regionu Świętokrzyskiego starano się oddać w niniejszym przewodniku. Dlatego wśród opisywanych budynków znalazły się także te pozbawione cech wybitnych – ale stanowiące ważny zapis momentu dziejowego, w którym powstawały. Nie zabrakło tu jednak dzieł ikonicznych – kieleckiego dworca autobusowego, huty w Sandomierzu czy masztu na Świętym Krzyżu.

 

Ruch tektoniczny to pierwsze przekrojowe opracowanie na temat świętokrzyskiej architektury. Prasa branżowa przez lata nie była zainteresowana tym regionem – skupiano się na Warszawie, Krakowie i Śląsku. Niedostatek opracowań i materiałów źródłowych sprawił, że w przypadku części obiektów ważnych dla historii architektury nie sposób ustalić ich dat powstania czy autorów. Brak dokumentów nie powinien jednak skutkować tym, że znamienne dla regionu budynki pozostaną niezauważone. Historia świętokrzyskiej architektury wciąż czeka na odkrycie i uzupełnienie.

 

Kacper Kępiński – architekt, krytyk architektury, kurator wystaw architektonicznych. Kierownik Działu Projektów Zewnętrznych i Wystaw w Narodowym Instytucie Architektury i Urbanistyki. Współzałożyciel stowarzyszenia Przestrzeń – Ludzie – Miasto oraz członek rady fundacji Instytut Architektury. Stały współpracownik kwartalnika „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni” oraz redaktor portalu Architektura & Biznes. Kurator wystaw, m.in. „Ściana Wschodnia. Architektura Zbigniewa Karpińskiego” i „Antropocen”. Współprowadzi zajęcia z projektowania na Wydziale Architektury VUT w Brnie, dotyczące inkluzywnej architektury mieszkaniowej.

 

Przewodnik na stronie wydawcy:

https://niaiu.pl/dzialalnosc/ruch-tektoniczny

 

Wydawca: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki

Seria: Przewodniki

ISBN: 978-83-965401-6-4

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 313

 

„Lwów – legenda zawsze wierna”

 

Ryszard Jan Czarnowski „Lwów – legenda zawsze wierna”

Wydanie 2 zaktualizowane i rozszerzone

 

Lwów – miasto legenda, położone na siedmiu wzgórzach jak wieczne miasto Rzym. Jedna z czterech stolic kulturalno-politycznych Rzeczypospolitej, obok Warszawy, Krakowa i Wilna. Brama Polski na Wschód. Była to nieformalna stolica kulturowa Polski XIX i XX wieku. Utrata tego miasta to tak, jakby stracić połowę serca narodu.

Symbolem wielkości i polskości tego grodu jest ginący Cmentarz Łyczakowski. Każdy kamień świadczy o polskiej tradycji i kulturze Lwowa. Szczerze polecam tę książkę. Drugie wydanie poszerza naszą wiedzę, jak i zrozumienie istoty Kresów Południowo-Wschodnich Polski. To dzieło napisane z sercem dla duszy wszystkich Polaków, nie tylko ekspatriantów ze Lwowa czy Kresów Wschodnich. Prof. dr hab. Czesław Partacz

Ta książka przede wszystkim uderza językiem. Przystępnym, ciekawym – to wiadomo. Ale co, zwłaszcza ostatnio, szczególnie ważne – autor udowadnia, że można pisać o mieście kluczowym dla krajowej historii bez rozgoryczenia, za to z sentymentem i szacunkiem, również dla jego najnowszych dziejów. Nie znajdziemy tu rozdrapywania ran w pogoni za tanią sensacją. Zamiast tego lepiej zrozumiemy wielką politykę (choćby skąd ten sentyment do austriackiej administracji) oraz poczujemy się jak zwykli mieszkańcy Lwowa dzięki opisom tego, czym faktycznie żyła ulica. Autor nie idzie na łatwiznę i nie zarzuca nas stertą wypisów z kronik. Tu nie ma zbędnych zapchajdziur, jest to, co ciekawe i ważne. Książka jest obszerna, ale dzięki gawędziarskiej narracji łatwo się ją czyta. Ilość zgromadzonych materiałów świadczy, jak ciągle ważny jest Lwów. Wojtek Drewniak – Historia bez cenzury

Wydanie 2 zostało zaktualizowane i uzupełnione o dodatkowe treści oraz fotografie i ilustracje.

 

Ryszard Jan Czarnowski jest malarzem i grafikiem, znawcą historii i sztuki, przewodnikiem i wydawcą (podziemnym), pasjonatem literatury, a także bibliofilem. Nie starał się o wyróżnienia i zaszczyty, jednak został doceniony: nadano mu tytuły Obrońcy Dziedzictwa Narodowego (Komitet Katyński i Krąg Pamięci Narodowej) i Zasłużonego Działacza Kultury (Minister Kultury i Sztuki) oraz odznaczono Medalem dla Osób Represjonowanych (Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych).

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.galaktyka.com.pl/inne/lwow-%E2%80%93-legenda-zawsze-wierna-wydanie-2-zaktualizowane-i-rozszerzone

 

Wydawca: Wydawnictwo Galaktyka

ISBN: 978-83-7579-899-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 478

„Św. Andrzej Bobola w komiksie”

 

Paweł Kołodziejski „Św. Andrzej Bobola w komiksie”

 

Barwny i efektowny komiks przedstawia młodym Czytelnikom św. Andrzeja Bobolę takim, jakim był naprawdę. Wskazuje na ewangeliczny radykalizm, któremu pozostał wierny aż do końca. Ukazuje również tło historyczne i wyzwania, jakie stanęły przed nim jako spowiednikiem, kaznodzieją i misjonarzem na wschodnich ziemiach Rzeczpospolitej w burzliwych realiach XVII wieku. Przedstawia istotę konfliktu pomiędzy katolikami a prawosławnymi, wskutek którego gorliwy jezuita poniósł męczeńską śmierć. Komiks, który czyta się z pasją!

 

Komiks na stronie wydawcy:

https://www.aromatslowa.pl/sw-andrzej-bobola-w-komiksie

 

Wydawca: Wydawnictwo Aromat Słowa

ISBN: 978-83-7864-287-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 72

„Zbrodnie z namiętności”

 

Sławomir Koper „Zbrodnie z namiętności”

 

Śmierć to jedna z tych rzeczy, których nie warto przewidywać, chyba że chcemy się na kimś zemścić. Wielkie uczucia – miłość, zazdrość, nienawiść. On, ona i ten trzeci. Obsesja i zemsta. Celebryci, bogacze i biedacy. Połączyła ich zbrodnia z namiętności.

 

- Piękna aktorka i porywczy huzar. Maria Wisnowska – femme fatale, która prowokowała kochanków i śmierć

- Morderstwo, świętokradztwo i skandal na Jasnej Górze. Czy główny sprawca był tajnym współpracownikiem rosyjskiej Ochrany?

- Jeśli mnie nie pokochasz, zginiemy oboje. Żona Stanisława Przybyszewskiego – Dagny, zakochani w niej mężczyźni i tragiczny finał nieszczęśliwej miłości

- Groźby, przemoc i strzały za kulisami warszawskiego kabaretu. Śmierć Igi Korczyńskiej, koleżanki Hanki Ordonówny

- Przez biedę i miłość ku zbrodni. Kochankowie, którzy chcieli razem zawisnąć na szubienicy

- Tajemnica romansu i śmierci Andrzeja Zauchy. Podwójne morderstwo, które wstrząsnęło Krakowem

 

W niniejszej książce koncentruję się na ostatnich stu latach naszych dziejów. Jeden z jej rozdziałów poświęcony jest tragicznej śmierci Zuzanny Leśniak i Andrzeja Zauchy. W czasie jego pisania wykorzystałem akta śledztwa i procesu Yves’a Goulais’go – męża Zuzanny i zabójcy obojga kochanków. Dzięki temu udało mi się wyjaśnić motywy, którymi kierował się morderca, a także zrekonstruować przebieg romansu piosenkarza z aktorką, o czym dotychczas niewiele było wiadomo. Sławomir Koper

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/nowosci/zbrodnie-z-namietnosci

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-904-2

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 304

 

„Zapach prochu i lawendy”

 

Mariusz Gładzik „Zapach prochu i lawendy”

 

Wojna dla każdego pisze zupełnie inną historię. Józef do końca życia będzie wspominał dzień, w którym stracił wszystko. Wybuch wojny pokrzyżował mu plany na przyszłość, pozbawił go ukochanego domu i odebrał miłość. Jako wrażliwy, młody chłopak nie miał szans w starciu z wielką historią. Wbrew sobie porzucił więc to, co znał, założył mundur i ruszył w świat, by walczyć z wrogiem. W tej podróży tęsknota nie opuszcza go na krok.

Po wojnie Józef na stałe osiedla się na dalekich Ziemiach Odzyskanych i stara się wieść normalne życie. Jednak kiedy na jego drodze niespodziewanie staje Karl, Niemiec poszukujący domu, z którego został niegdyś wypędzony, mężczyzna musi ponownie zmierzyć się z bolesnymi wspomnieniami. Czy uda mu się pogodzić z przeszłością i wybaczyć tym, którzy odebrali mu wszystko, co kochał?

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=zapach_prochu_i_lawendy,druk

 

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8313-643-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 404

„Parafie ewangelickie w Wielkopolsce w XIX-XXI wieku”

 

Olgierd Kiec „Parafie ewangelickie w Wielkopolsce w XIX-XXI wieku”

Historia, tożsamość i polityka pamięci na polsko-niemieckim pograniczu

 

Autor opracowania dokonał próby odwrócenia perspektywy ze swoich dwóch poprzednich książek, wydanych w 2001 oraz w 2015 roku. Przedstawiano w nich protestantyzm w Wielkopolsce z punktu widzenia Poznania, czyli regionalnego centrum, teraz natomiast problem ten pokazany jest z perspektywy dziewięciu ośrodków lokalnych, czy wręcz peryferyjnych, które stanowią przykłady kilku typów parafii. Są tu zarówno parafie funkcjonujące w średnich i małych miastach, jak i we wsiach Wielkopolski. Pięć prezentowanych parafii mogło się poszczycić silną lub przynajmniej znaczącą tradycją sięgającą czasów przedrozbiorowych. W tej grupie znalazły się: Wschowa, Leszno, Kopanica, Rostarzewo oraz Nekielka. Cztery pozostałe parafie, w Pleszewie, Jarocinie, Czempiniu i Żabnie, utworzono dopiero w okresie zaboru pruskiego.

 

Olgierd Kiec ukończył studia magisterskie (1988) i doktoranckie (1993) na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w latach 1994-2004 był zatrudniony w Instytucie Historii PAN, od 2004 roku jest profesorem uczelni w Instytucie Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Zielonogórskiego. Od ponad trzydziestu lat zgłębia dzieje protestantyzmu w Polsce i na pograniczu polsko-niemieckim. Autor wielu opracowań, między innymi monografii: Protestantyzm w Poznańskiem 1815-1918 (2001) oraz Historia protestantyzmu w Poznaniu od XVI do XXI wieku (2015).

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://fundacja-ikp.pl/wydawnictwo/page/3

 

Wydawca: Instytut Kultury Popularnej

ISBN: 978-83-960454-3-0

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 386

„Brzemię niewinności. Emilia Malessa „Marcysia” (1909-1949)”

 

Maria Weber „Brzemię niewinności. Emilia Malessa „Marcysia” (1909-1949)”

 

Spis treści:

Przedmowa – Andrzej Krzysztof Kunert

Słowo od autorki

Rozdział I. W kręgu dońskiej Polonii

Rozdział II. ,,Nie chcę narażać siebie i dzieci na śmierć głodową ,,

Rozdział III. Emilia i Stanisław

Rozdział IV. ,,Zagroda,,

Rozdział V. Zdrada ,,Jaracha,,

Rozdział VI. Powstanie Warszawskie

Rozdział VII. ,,Załoga,, krakowska

Rozdział VIII. Prywatne życie Mili

Rozdział IX. ,,Ponury,,

Rozdział X. 1945

Rozdział XI. Śledztwo

Rozdział XII. Zawiodłam…

Rozdział XIII. Mity i półprawdy

Rozdział XIV. Pamięć po latach

 

,,Nie  sztuką było pracować z zapałem i wiarą w słusznej sprawie , w okresie okupacji niemieckiej , ale sztuką jest wytrwać bez wiary ”. Kpt. Emilia Malessa ,,Marysia”

,,W wyniku rozpracowania agenturalnego i i wykorzystania posiadanych materiałów śledczych w okresie 1 do 15 listopada br. aresztowano niemal całe kierownictwo WiN, skonfiskowano kasę organizacji (prawie 1,5mln dolarów) skonfiskowano 5 radiostacji i rozbito system łączności kurierskiej z Londynem”. Siemion Dawydow , z-za doradcy NKWD przy MBP ,1946

,,Dramatyzm czasu spowodował , że Mila Izdebska – Piwnik , zdesperowana , zmęczona latami odpowiedzialnej, trudnej walki z wrogiem zewnętrznym a następnie bolszewikami rodzimymi , przy braku zrozumienia decyzji o ujawnieniu współtowarzyszy u części działaczy AK choć okryta chwałą poprzez swoje wojenne czyny , odebrała sobie życie 5 czerwca 1949roku. Wcześniej została , z powodu niesprzyjających okoliczności, pozbawiona kontaktu z ukochanym przygarniętym dzieckiem. Brak mi słów z powodu poniesionej straty.

Niezapomnianej matce – Siunio – Michał Westwalewicz”

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://mhprl.pl/produkt/brzemie-niewinnosci-emilia-malessa-marcysia-1909-1949

 

Wydawca: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego

ISBN: 978-83-7901-407-1

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 417

„Zofia Kossak. Bezcenne dziedzictwo”

 

„Zofia Kossak. Bezcenne dziedzictwo”

Elżbieta Hurnik, Anna Wypych-Gawrońska, Ewelina Dziewońska-Chudy (red.)

 

Zofia Kossak-Szczucka była postacią wybitną. Była jedną z najwybitniejszych Polek, niestety nieco zapomnianą. Niniejsza publikacja, zawierająca referaty prezentowane w trakcie naukowej konferencji zorganizowanej w Senacie RP oraz na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie, przywraca współczesnym naszą wielką rodaczkę: znakomitą pisarkę, heroiczną działaczkę społeczną w czasie okupacji, bezkompromisową patriotkę i chrześcijankę.

 

Publikacja dostępna na stronie wydawcy:

https://www.ujd.edu.pl/shop/view/zofia-kossak-bezcenne-dziedzictwo

https://www.ujd.edu.pl/shop/cat/wydawnictwo-ujd

 

Wydawca: Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

ISBN: 978-83-66536-11-1

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 310

Świętokrzyskie regionalia (cz. 154)

 

Jan Kulpiński, Adam Malicki „Tobiem winien miłość, a Ojczyźnie życie”

Powstanie styczniowe w Świętokrzyskiem.

Wybór wspomnień uczestników walk

 

„Tobiem winien miłość, a Ojczyźnie życie. Powstanie styczniowe w Świętokrzyskiem. Wybór wspomnień uczestników walk” to opracowanie autorstwa Jana Kulpińskiego i Adama Malickiego. Niniejszy tom jest kontynuacją pierwszego zbioru wspomnień „Bywaj dziewczę zdrowe, Ojczyzna mnie woła”. Złożyły się nań, podobnie jak wcześniej, mało znane i rzadko publikowane wspomnienia powstańców, które zostały opatrzone obszernym komentarzem historycznym, genealogicznym i uzupełnione aneksami. Dzięki temu czytelnicy zainteresowani tematem powstania zyskali doskonały materiał do zgłębiania tematu, analizy wydarzeń i porównań.

 

Zwracają uwagę obszerne aneksy, których przygotowanie wymagało nierzadko wiele pracy poświęconej na kwerendę archiwalną i opracowanie materiałów. Szczegółowe biogramy autorów opracowanych wspomnień uzupełniają noty biograficzne wymienionych we wspomnieniach postaci. Całość została opatrzona indeksami. Klimat wydarzeń przybliżają liczne zdjęcia, plany, mapy i skany dokumentów.

 

Publikacja jest dostępna na stronie Drukarni Kontur:

https://www.facebook.com/drukarniakontur 

Spis treści:

https://www.facebook.com/photo/?fbid=712773247320520&set=pcb.712741800656998

 

Druk: Drukarnia Kontur, tel. 41 39 45 321

ISBN: 978-83-65334-80-0

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 452