Eliza Orzeszkowa „Dwa bieguny”
Wspaniała, aktualna w swej
wymowie powieść. Narratorem jest pochodzący z warszawskich elit dekadent,
który poznaje „dziką” (taki zresztą powieść pierwotnie miała tytuł), młodą
kobietę, Sewerynę. Przyjechała do Warszawy po dobre rady – przekonana, że
zamieszkujący stolicę pisarze i dziennikarze staną się dla niej drogowskazem.
Chce wiedzieć, jak prowadzić, realizując cele dobra publicznego, majątek, który
otrzymała po śmierci brata (zginął – w domyśle – w powstaniu
styczniowym). Okazuje się jednak, że elity intelektualne czas spędzają głównie
na zabawach salonowych. Nie w głowie im praca od podstaw, a tym bardziej
ograniczanie własnego życia. Narrator coraz bardziej fascynuje się Seweryną,
ale są przecież tak odlegli, jak dwa bieguny. Przyciągają się i odpychają
jednocześnie.
Powieść ta jest w prozie
Orzeszkowej wyjątkowa. Autorka chlaszcze wielkomiejską inteligencję ironią
subtelną, ale celną. Ówczesne emancypantki (wcale nieodległe w myśleniu od
dzisiejszych feministek) to w jej opisie najwartościowsza część narodu. Tylko one
potrafią zmienić otaczający je świat, co uważają za swoją misję i powinność.
Eliza Orzeszkowa jest jedną z
najważniejszych pisarek polskich epoki pozytywizmu. Jej utwory cechuje ogromne
wyczucie problemów społecznych — w mowie pogrzebowej Józef Kotarbiński nazwał
ją „czującym sercem epoki”.
Źródło:
Wydawnictwo: MG
ISBN: 978-83-7779-538-5
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 256
Tej książki jestem ciekawa!
OdpowiedzUsuń