Zbigniew Rokita „Odrzania. Podróż
po Ziemiach Odzyskanych”
Nowa książka Zbigniewa Rokity,
laureata Nagrody Literackiej „Nike” 2021
Włóczęgowski poemat reporterski autora Kajś.
To tu, na „Ziemiach Odzyskanych”, miało po wojnie miejsce jedno z najbardziej
spektakularnych wydarzeń w dwudziestowiecznej historii Europy. To tu, w tych
wszystkich Wrocławiach i Szczecinach, Polska stanęła przed jednym z
największych cywilizacyjnych wyzwań – przemienieniem Niemiec w Polskę.
Ale wciąż widać szwy, którymi pozszywali Polski przedwojenną i powojenną.
Wyłażą france. Bo tu, na „Odzyskanych”, jest jakoś inaczej. Uliczne tabliczki
przypominają piastowskie drzewka genealogiczne, zewsząd wyzierają cegły o
barwie wściekłej krwi, blokowiska lokowane na prawie niemieckim, wilhelmińskie
gmachy otoczone przez parkingi niestrzeżone, a jednak płatne. Tutejsi Polacy
często wciąż wahają się, czy już są stąd, czy jeszcze znikąd – a niektórzy
dalej snują opowieść, którą ktoś ileś tam lat temu przerwał martwym już
mieszkańcom ich kamienic.
I dlatego ja, kundel „Ziem Odzyskanych”, zlepiony z tutejszych i przyjezdnych,
ruszyłem w tę dziwną podróż po „Odzyskanych”, po Poniemiecczyźnie, żeby to
wszystko ujrzeć na własne oczy.
„Zbigniew Rokita jest prawdziwym odkrywcą Odrzanii – krainy, o której miałem
nikłą wiedzę, mimo że wielokrotnie w niej byłem. Ta książka to fascynująca
podróż w czasie i przestrzeni po ziemiach przyłączonych do Polski po 1945 roku.
Pomysł, język, humor i w końcu absolutna miłość autora do Odrzanii sprawiły, że
ja – rodowity Wiślanin – nie mogłem się oderwać od lektury. Niezwykle ważna
książka, która może pomóc zrozumieć współczesną Polskę”. - Jan Holoubek
„Niby znaliśmy to wszystko z lekcji historii – Ziemie Odzyskane, Uzyskane,
Stracone – a jednak Rokita tak opowiada o powojennych losach polskich granic,
że mam ochotę wołać: ach, Polska, cóż to za kraj? Kraj, do którego
przyzwyczailiśmy się aż za bardzo, dlatego raz na jakiś czas ktoś musi nam go
opowiedzieć na nowo. Rokita zadaje pytania, interpretuje i wątpi w taki sposób,
że historiozofia staje się thrillerem i kryminałem, dramatem i komedią. Znakomita książka, i zawadiacka, i frasobliwa, i roztropna”. - Małgorzata
Rejmer
„Po II wojnie światowej Polska wchłonęła potężną część Niemiec. Rozpoczął się
jeden z największych eksperymentów demograficznych w Europie XX wieku. Odrzania
to wyznanie miłości Zbigniewa Rokity do ziemi i ludzi, którzy byli i ciągle są
obiektem tego eksperymentu, fascynująca wyprawa w głąb świata odzyskanego,
który pozostaje zagadką”. - Dariusz Rosiak
„Zbiorowa pamięć i tożsamość to dynamiczne i różnorodne wymiary życia, pełne
sprzeczności, paradoksów, konfliktów i cierpienia. Żeby je w tym całym
powikłaniu i skomplikowaniu opisać – zwłaszcza dzisiaj, kiedy do doraźnych
politycznych celów chętnie posługują się nimi różnej barwy populiści – potrzeba
dużej wrażliwości i talentu. Zbigniew Rokita ma i jedno, i drugie. A co
najważniejsze, ma także odwagę, żeby mierzyć się z najtrudniejszymi aspektami
polskiej – i nie tylko polskiej – historii. Bardzo polecam”. - Tomasz Stawiszyński
Zbigniew Rokita (ur. 1989) – reporter, dziennikarz i redaktor. Jego książkowy
debiut Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium (2018) został przełożony na
język ukraiński i doczekał się adaptacji teatralnej wystawionej przez Teatr
Nowy w Zabrzu. Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku (2020) wyróżniono Nagrodą
Literacką „Nike” 2021 (zarówno przez jury, jak i w plebiscycie czytelników)
oraz nominowano do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, nagrody
Ambasador Nowej Europy i Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego. Jest
również autorem sztuk teatralnych Nikaj (Teatr Zagłębia, reż. Robert Talarczyk)
i Weltmajstry (Teatr Korez, reż. Robert Talarczyk).
W swoich tekstach Rokita przypomina, że historia nigdy nie jest tak oczywista
jak w szkolnych podręcznikach. Opowiada o pamięci, tworzeniu mitów i
przemilczeniach. O tym, co dziadkowie często woleliby zapomnieć, a wnukowie
chętnie rozgrzebują.
Książka na stronie wydawcy:
https://www.znak.com.pl/ksiazka/odrzania-podroz-po-ziemiach-odzyskanych-rokita-zbigniew-257651
Wydawca: Znak Literanova
ISBN: 978-83-240-9647-3
Rok wydania: 2023
Liczba stron: 320
