Marek Prejs „Kalwarie polskie”
Perspektywa komunikacyjna
Praca jest próbą opisu naukowego
najważniejszych i najbardziej reprezentatywnych kalwarii w ich rozwoju
czasowym, znajdujących się obecnie na terenie Polski. I tak obok powszechnie
znanych obiektów pochodzących z XVII wieku, takich jak Kalwaria Zebrzydowska,
Pakoska, Wejherowska, Pacławska, Krzeszowska czy Wambierzycka, oraz kalwarii z
XVIII wieku, takich jak Kalwaria Annogórska, opisowi poddane zostały również
mniej znane obiekty architektoniczno-krajobrazowe, dziewiętnastowieczne i z I
połowy XX wieku, np. Kalwaria Piekarska, Głotowska, Ujska, tzw. małe kalwarie
słupowe na Dolnym Śląsku, Kalwarie Wielewska, Panewnicka, oraz te całkiem
współczesne, z końcówki wieku XX i XXI, jak Kalwaria Gietrzwałdzka, Kodeńska,
Golgota Beskidów, Kalwaria w Wąsoszu Górnym, w Wierszach na obrzeżach Puszczy
Kampinoskiej, w Pratulinie na Podlasiu czy też w Kurzętniku na Pojezierzu
Brodnickim.
Uwzględnienie tych najnowszych założeń na równych prawach i z jednakową
dokładnością, jak w przypadku ich utytułowanych barokowych poprzedniczek,
umożliwiło całościowy ogląd fenomenu polskich kalwarii, ich rangi artystycznej
i miejsca w dziedzictwie kulturowym, kształtującym naszą narodową tożsamość.
Przy czym zastosowanie aparatury teorii komunikacji pozwoliło wykazać, jak
skomplikowanym i wielopiętrowym są one tekstem kultury. Komunikują się językiem
przestrzeni, będąc systemem „przestrzennych podpór” pamięci kulturowej
(Assmann), językiem dekoracji plastycznej i towarzyszących im napisów, dzięki
konsekwentnej teatralizacji i oralizacji programów treściowych, również
językiem gestu i ciała, poprzez właściwe im praktyki cielesne (Connerton).
Całość wzbogaca oryginalny autorski materiał fotograficzny, będący wynikiem
wielu lat pracy „w terenie” i stanowiący organiczny element samego wywodu.
Publikacja na stronie wydawcy:
https://www.wuw.pl/product-pol-16666-Kalwarie-polskie-Perspektywa-komunikacyjna.html
Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
ISBN: 978-83-235-5596-4
Rok wydania: 2022
Liczba stron: 298
Łukasz Bukowiecki „Muzea-preteksty”
Niezrealizowane przedsięwzięcia muzealne wobec negatywnego
dziedzictwa w Warszawie
Książka przedstawia niezrealizowane koncepcje muzeów, które
formułowano w kontekście przełomowych dla Warszawy momentów XX wieku. Były one
pretekstem do fizycznej transformacji i symbolicznego przechwycenia budowli
postrzeganych jako „negatywne dziedzictwo” (Lynn Meskell). Muzea te miały
służyć zagospodarowaniu i przekształceniu budynków, o których dalszą przyszłość
toczono publiczne spory: opuszczony przez wiernych w 1915 roku sobór
prawosławny na pl. Saskim, szykowany do powojennej odbudowy Zamek Królewski,
odziedziczony po PRL-u Pałac Kultury i Nauki. Kto i dlaczego domagał się
utworzenia muzeów w tych obiektach? Dlaczego te muzea nie powstały? Co z tego
wynikło? Podstawą analiz są m.in. materiały archiwalne, dokumentacja
projektowa, artykuły prasowe, a nawet utwory literackie.
Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej, która w 2020 roku otrzymała
wyróżnienie w konkursie Nagroda Prezydenta m.st. Warszawy za prace dyplomowe z
zakresu rozwoju Warszawy.
Publikacja na stronie wydawcy:
https://www.wuw.pl/product-pol-17224-Muzea-preteksty-Niezrealizowane-przedsiewziecia-muzealne-wobec-negatywnego-dziedzictwa-w-Warszawie.html
Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
ISBN: 978-83-235-5420-2
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 414