"Samobójstwo Europy"
Andrzej Chwalba "Samobójstwo Europy"
„Samobójstwo Europy” Andrzeja
Chwalby to jedno z niewielu syntetycznych opracowań poświęconych dziejom starego
kontynentu w okresie Wielkiej Wojny jakie ukazało się w naszym kraju. Książka
adresowana jest do szerokiego kręgu odbiorców. Przedstawiono w niej tło
historyczne tego wielkiego dziejowego konfliktu. W jednym z wywiadów prof.
Chwalba stwierdził, że: „Druga wojna była dogrywką pierwszej wojny światowej
i one w sumie stanowiły to, co niektórzy nazwali drugą wojną trzydziestoletnią.
Autor
zastanawia się, czy można było tej wojny uniknąć, przedstawia jej cele oraz
plany strategiczne zaangażowanych w nią krajów.
Andrzej Chwalba w swoim
opracowaniu prezentuje przebieg najważniejszych bitew tej wojny. Od Verdun,
Ypres i Sommy na froncie zachodnim, walk we Włoszech i na Bałkanach po Tannenberg
i Przemyśl na wschodzie. Zahaczamy o wojenne epizody w Japonii, Turcji i krajach
afrykańskich.
Charakter wojny, jej dugi czas
trwania wymuszał na uczestnikach konfliktu rozbudowę swoich armii. Profesor
Chwalba dużo miejsca poświęcił na przedstawienie modeli wojny lądowej. Była to
wojna podczas której znacznie zmalało znaczenie kawalerii. Formacja ta
sprawdzała się jeszcze przy dokonywaniu rozpoznań. Jednak to wojna okopowa
zdominowała starcia frontowe. Autor scharakteryzował ponadto model wojny
wysokogórskiej (alpejskiej) oraz zimowej a także naszkicował nowy rodzaj
taktyki wojennej - operacje desantowe. Wojna rozgrywała się nie tylko na polach
bitew. Coraz większe znaczenie zaczęło odgrywać rozpoznawanie sił i zamiarów
wroga, dlatego duży nacisk położono na rozwój wywiadu i kontrwywiadu
wojskowego. Należy również podkreślić rolę działań propagandowych trakcie
trwania zmagań wojennych. Autor nie pominął także aspektów związanych z wojną w
powietrzu i na morzu.
Australijski żołnierz wynosi z pola
walki rannego towarzysza broni, półwysep Gallipoli, 1915 rok.
(Źródło: Andrzej
Chwalba „Samobójstwo Europy,” s. 181.)
Jeden z rozdziałów dzieła
Andrzeja Chwalby dedykowany jest głównym uczestnikom Wielkiej Wojny –
żołnierzom. Poprzez pola bitwy i szpitale polowe towarzyszymy im w trakcie
frontowych walk. Autor zamieszcza wiele „dramatycznych ciekawostek”,
podkreślających m.in. tragizm tej wojny oraz braki kadrowe walczących armii. Wiele
mówi opinia niemieckich oficerów spod Verdun: „Utrata stopy nie obniża wartości
bojowej żołnierza.”
Nigdy nie poznamy
ostatecznej liczby strat ludzkich tej wojny. Szacuje się, że konflikt pochłonął
co najmniej 8,4 miliona zabitych. Żołnierzy dziesiątkowały nie tylko kule.
Wielu zginęło nie mogąc doczekać się na fachową pomoc medyczną. Tysiące
ofiar zgarnęły śmiertelne choroby.
Polacy walczyli na frontach tej
wojny w mundurach różnych armii. Jednak sprawy Polski w „Samobójstwie Europy” zaznaczone
są „o ile były ważną i integralną częścią wojny z perspektywy powszechnej.”
Jak
każda wojna, tak i ta odcisnęła silne piętno na gospodarce krajów zaangażowanych
w konflikt. Drastycznie obniżyła jakość życia mieszkańców, powodowała liczne
protesty, strajki i manifestacje.
Po
wojnie narodziła się nowa Europa. Na mapie kontynentu pojawił się szereg nowych
państw. O tym wszystkim również przeczytamy w epickim opracowaniu profesora
Andrzeja Chwalby. Polecam.
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
ISBN: 978-83-08-05303-4
Rok wydania:
2014
Liczba stron:
656
Moja ocena: 6/6
Andrzej Chwalba „Samobójstwo Europy,” s. 428.