Bożena Czwojdrak, Feliks Kiryk, Jerzy Sperka (red.)
„Wojciech Jastrzębiec – w służbie monarchii i Kościoła”
Publikacja „Wojciech Jastrzębiec
– w służbie monarchii i Kościoła” jest pokłosiem konferencji naukowej
zorganizowanej w Sandomierzu, w 580. rocznicę śmierci tego kościelnego
hierarchy. Wojciech Jastrzębiec, arcybiskup i kanclerza Królestwa Polskiego w
okresie panowania króla Władysława Jagiełły, przyszedł na świat leżących nieopodal
Sandomierza Łubnicach, a kształcił się m.in. w Beszowej. We wsi tej po latach
ufundował okazały kościół i klasztor. W trakcie sandomierskiej konferencji
przedstawiono kilkanaście referatów przybliżającą postać arcybiskupa.
Publikacja składa się z trzynastu rozdziałów. Są to rozszerzone teksty
wygłoszone przez naukowców, którzy w dniu 23 i 24 maja 2016 r. przybyli do
malowniczo położonego miasta nad Wisłą.
W pierwszym z nich Bożena Czwojdrak
z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego przybliża biografię Wojciecha
Jastrzębca. Nie zachowało się zbyt wiele źródeł, które mogłyby pomóc w
odtworzeniu drzewa genealogicznego arcybiskupa. Autorka skupia się więc na
przybliżeniu kariery duchownej nie tylko Wojciecha Jastrzębca, lecz również
członków jego najbliższej rodziny. Nad ułatwieniem drogi życiowej krewnym,
wpływowy i zamożny duchowny koncentrował się bowiem bardziej niż nad sprawami
publicznymi. Jerzy Sperka z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego
zastanawia się czy Wojciech Jastrzębiec należał do ulubieńców króla Władysława
Jagiełły, a Kazimierz Pacuski z Instytutu Historii PAN przybliża rolę jaką duchowny
odegrał w historii mazowieckiej części diecezji poznańskiej. Sobiesław
Szybkowski z Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego ukazuje z kolei
dokonania Wojciecha Jastrzębca po objęciu starostwa konińskiego. Kontakty arcybiskupa
z przedstawicielami państwa krzyżackiego przedstawia natomiast Adam Szweda z
Instytutu Historii UMK w Toruniu.
Dzięki zachowanym księgom
konsystorza poznańskiego wiemy, że kościelny dostojnik poświęcał swój czas na
rozstrzyganie spraw różnej wagi. Były pośród nich zarówno incydenty o
charakterze niemalże kryminalnym jak też sprawy typowo administracyjne. Pisze o
nich Adam Kozak z Instytutu historii PAN w Poznaniu. Kulisy procesu Wojciecha
Jastrzębca na zjeździe w Łęczycy w 1420 r., ich podłoże polityczne i skutki dla
hierarchy odsłania Marek A. Janicki z Instytutu Historycznego Uniwersytetu
Warszawskiego. Artykuł Krzysztofa Ożoga z Instytutu Historii Uniwersytetu
Jagiellońskiego poświęcony jest działaniom Wojciecha Jastrzębca podjętym w
sprawie reformy i uporządkowania życia moralnego kleru i wiernych świeckich.
Elżbieta Knapek z Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie opisuje relacje duchownego
z kapitułą krakowską a Marta Czyżak z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu
przybliża działalność duszpasterską Wojciecha Jastrzębca. W rozdziale
poświęconym pieczęciom używanym przez Wojciecha Jastrzębca, autorstwa Piotra
Pokory z Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
zamieszczono kilka reprodukcji odcisków pieczęci. Publikację zamyka rozdział
dotyczący patronatu artystycznego Wojciecha Jastrzębca opracowany przez
Mateusza Grzędę z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nie trudno zauważyć, że jedna z
najważniejszych postaci czasów Władysława Jagiełły została skrupulatnie
prześwietlona przez historyków pod kątem aktywności kościelnej, publicznej,
oraz działalności na niwie mecenatu artystycznego. W publikacji ujawniono
szereg mało znanych epizodów z życia Wojciecha Jastrzębca, a niektóre przejawy
jego działalności ukazane zostały w nowym świetle.
---
Bożena Czwojdrak, doktor
habilitowany nauk humanistycznych Uniwersytetu Śląskiego, historyk,
mediewistka. Zainteresowania badawcze: genealogia możnowładcza i szlachecka, a
także monarchia w Polsce późnego średniowiecza. Autorka kilku książek, m.in.
monografii królowej Zofii Holszańskiej.
Feliks Kiryk, profesor doktor
habilitowany, historyk mediewista i publicysta. Autor ponad 350 prac
naukowych, traktujących przede wszystkim o średniowieczu w Polsce. Napisał
kilkanaście książek z dziejów m.in. Tarnowa,
Limanowej, Proszowic, Brzeska, Mielca, Starego i Nowego
Sącza i Sandomierza oraz współtworzył Encyklopedię
Krakowa i Słownik biograficzny historii Polski.
Zainicjował serię wydawniczą Dzieje Narodu i Państwa
Polskiego oraz spisał wczesne dzieje Akademii Krakowskiej w
zeszycie nr I-15 pt . Nauk
przemożnych perła (1986), który ukazał się w ramach wyżej wymienionej
serii. Zasiadał w komitecie redakcyjnym czasopisma „Materiały Muzeum
Budownictwa Ludowego w Sanoku”.
Jerzy Sperka, profesor doktor
habilitowany, historyk Uniwersytetu Śląskiego, mediewista, dyrektor Instytutu
Historii, członek Stałego Komitetu Mediewistów Polskich i Polskiego Towarzystwa
Heraldycznego. Zainteresowania badawcze: późne średniowiecze, szczególnie okres
panowania Władysława Jagiełły, stosunki Królestwa Polskiego z księstwami
śląskimi, dzieje Rusi Czerwonej w XIV-XV wieku oraz genealogia i prozopografia
szlachecka. Wybrane publikacje: Szafrańcowie herbu Stary Koń (Katowice 2001);
Wojny króla Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem (Cieszyn 2003);
Otoczenie Władysława Opolczyka 1370-1401 (Katowice 2006); Władysław książę
opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, palatyn Węgier i namiestnik Polski
(Kraków 2012). Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych, współredaktor czasopisma
„Średniowiecze Polskie i Powszechne”, monografii Dzieje Będzina (2008) i
Pszczyna. Monografia historyczna (2014), autor (i współautor) kilku książek
popularnonaukowych m. in. Poczet królów polskich (2007); Ilustrowane dzieje Polski
966-1795 (Katowice 2009).
Źródło:
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego
ISBN: 978-83-226-3523-0
Rok wydania: 2018
Liczna stron: 225+ wkładka ze
zdjęciami
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz