Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Wydawnictwo UŚ. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Wydawnictwo UŚ. Pokaż wszystkie posty

piątek, 20 września 2019

„Wojciech Jastrzębiec – w służbie monarchii i Kościoła”



Bożena Czwojdrak, Feliks Kiryk, Jerzy Sperka (red.)
„Wojciech Jastrzębiec – w służbie monarchii i Kościoła”


Publikacja „Wojciech Jastrzębiec – w służbie monarchii i Kościoła” jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej w Sandomierzu, w 580. rocznicę śmierci tego kościelnego hierarchy. Wojciech Jastrzębiec, arcybiskup i kanclerza Królestwa Polskiego w okresie panowania króla Władysława Jagiełły, przyszedł na świat leżących nieopodal Sandomierza Łubnicach, a kształcił się m.in. w Beszowej. We wsi tej po latach ufundował okazały kościół i klasztor. W trakcie sandomierskiej konferencji przedstawiono kilkanaście referatów przybliżającą postać arcybiskupa. Publikacja składa się z trzynastu rozdziałów. Są to rozszerzone teksty wygłoszone przez naukowców, którzy w dniu 23 i 24 maja 2016 r. przybyli do malowniczo położonego miasta nad Wisłą.

W pierwszym z nich Bożena Czwojdrak z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego przybliża biografię Wojciecha Jastrzębca. Nie zachowało się zbyt wiele źródeł, które mogłyby pomóc w odtworzeniu drzewa genealogicznego arcybiskupa. Autorka skupia się więc na przybliżeniu kariery duchownej nie tylko Wojciecha Jastrzębca, lecz również członków jego najbliższej rodziny. Nad ułatwieniem drogi życiowej krewnym, wpływowy i zamożny duchowny koncentrował się bowiem bardziej niż nad sprawami publicznymi. Jerzy Sperka z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego zastanawia się czy Wojciech Jastrzębiec należał do ulubieńców króla Władysława Jagiełły, a Kazimierz Pacuski z Instytutu Historii PAN przybliża rolę jaką duchowny odegrał w historii mazowieckiej części diecezji poznańskiej. Sobiesław Szybkowski z Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego ukazuje z kolei dokonania Wojciecha Jastrzębca po objęciu starostwa konińskiego. Kontakty arcybiskupa z przedstawicielami państwa krzyżackiego przedstawia natomiast Adam Szweda z Instytutu Historii UMK w Toruniu.

Dzięki zachowanym księgom konsystorza poznańskiego wiemy, że kościelny dostojnik poświęcał swój czas na rozstrzyganie spraw różnej wagi. Były pośród nich zarówno incydenty o charakterze niemalże kryminalnym jak też sprawy typowo administracyjne. Pisze o nich Adam Kozak z Instytutu historii PAN w Poznaniu. Kulisy procesu Wojciecha Jastrzębca na zjeździe w Łęczycy w 1420 r., ich podłoże polityczne i skutki dla hierarchy odsłania Marek A. Janicki z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Artykuł Krzysztofa Ożoga z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego poświęcony jest działaniom Wojciecha Jastrzębca podjętym w sprawie reformy i uporządkowania życia moralnego kleru i wiernych świeckich. Elżbieta Knapek z Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie opisuje relacje duchownego z kapitułą krakowską a Marta Czyżak z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu przybliża działalność duszpasterską Wojciecha Jastrzębca. W rozdziale poświęconym pieczęciom używanym przez Wojciecha Jastrzębca, autorstwa Piotra Pokory z Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zamieszczono kilka reprodukcji odcisków pieczęci. Publikację zamyka rozdział dotyczący patronatu artystycznego Wojciecha Jastrzębca opracowany przez Mateusza Grzędę z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nie trudno zauważyć, że jedna z najważniejszych postaci czasów Władysława Jagiełły została skrupulatnie prześwietlona przez historyków pod kątem aktywności kościelnej, publicznej, oraz działalności na niwie mecenatu artystycznego. W publikacji ujawniono szereg mało znanych epizodów z życia Wojciecha Jastrzębca, a niektóre przejawy jego działalności ukazane zostały w nowym świetle.

---

Bożena Czwojdrak, doktor habilitowany nauk humanistycznych Uniwersytetu Śląskiego, historyk, mediewistka. Zainteresowania badawcze: genealogia możnowładcza i szlachecka, a także monarchia w Polsce późnego średniowiecza. Autorka kilku książek, m.in. monografii królowej Zofii Holszańskiej.

Feliks Kiryk, profesor doktor habilitowany, historyk mediewista i publicysta. Autor ponad 350 prac naukowych, traktujących przede wszystkim o średniowieczu w Polsce. Napisał kilkanaście książek z dziejów  m.in. Tarnowa,  Limanowej, Proszowic, Brzeska, Mielca,  Starego i Nowego Sącza i Sandomierza oraz współtworzył Encyklopedię Krakowa i Słownik biograficzny historii Polski. Zainicjował serię wydawniczą Dzieje Narodu i Państwa Polskiego oraz spisał wczesne dzieje Akademii Krakowskiej w zeszycie nr I-15 pt. Nauk przemożnych perła (1986), który ukazał się w ramach wyżej wymienionej serii. Zasiadał w komitecie redakcyjnym czasopisma „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”.

Jerzy Sperka, profesor doktor habilitowany, historyk Uniwersytetu Śląskiego, mediewista, dyrektor Instytutu Historii, członek Stałego Komitetu Mediewistów Polskich i Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. Zainteresowania badawcze: późne średniowiecze, szczególnie okres panowania Władysława Jagiełły, stosunki Królestwa Polskiego z księstwami śląskimi, dzieje Rusi Czerwonej w XIV-XV wieku oraz genealogia i prozopografia szlachecka. Wybrane publikacje: Szafrańcowie herbu Stary Koń (Katowice 2001); Wojny króla Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem (Cieszyn 2003); Otoczenie Władysława Opolczyka 1370-1401 (Katowice 2006); Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, palatyn Węgier i namiestnik Polski (Kraków 2012). Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych, współredaktor czasopisma „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, monografii Dzieje Będzina (2008) i Pszczyna. Monografia historyczna (2014), autor (i współautor) kilku książek popularnonaukowych m. in. Poczet królów polskich (2007); Ilustrowane dzieje Polski 966-1795 (Katowice 2009).



Źródło:


Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
ISBN: 978-83-226-3523-0
Rok wydania: 2018
Liczna stron: 225+ wkładka ze zdjęciami




piątek, 6 września 2019

„Karol Szajnocha. Codzienność – kobiety – historiografia”



Dorota Malczewska-Pawelec, Tomasz Pawelec
„Karol Szajnocha. Codzienność – kobiety – historiografia”


Praca poświęcona jest życiu oraz wybranym aspektom twórczości wybitnego XIX-wiecznego polskiego historyka Karola Szajnochy. Autorzy proponują w niej nowe podejście: dążą do pokazania jak jego pisarstwo historyczne oraz egzystencja przenikały się i warunkowały nawzajem.  Materia rozważań podzielona jest na trzy części: „Codzienność”, „Kobiety” oraz „Historiozofia”. Twórcy książki dociekają, jak fakt stania się badaczem przeszłości wyznaczał formy i przestrzenie dla poczynań Szajnochy na innych polach (tak w sferze publicznej, jak i w obszarze prywatności). Jak uobecniał się w meandrach codzienności oraz relacjach rodzinnych, przyjacielskich oraz zawodowych, jak się miał do życia wewnętrznego i dominujących rysów osobowości?

Rozprawa może zainteresować badaczy dziejów historiografii, kultury polskiej, historyków XIX stulecia, socjologów, studentów historii i wszystkich zainteresowanych przeszłością Polski oraz jej kulturą w dobie zaborów.


Dorota Malczewska-Pawelec, doktor hab. nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Historii Nowożytnej XIX wieku Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze: dzieje II Rzeczypospolitej, historia Polski doby zaborów, dawna historiografia polska, pamięć zbiorowa. Wybrane publikacje: Bogusław Miedziński (1891–1972). Polityk i publicysta (Łódź 2002); Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków czasów stalinowskich (wspólnie z Tomaszem Pawelcem) (Kraków-Katowice 2011); Dialog o Śląsku. O (nie)zmienności obrazu krainy i jej mieszkańców w polskich syntezach dziejów narodowych epoki zaborów (studium historiograficzne) (Katowice 2012). 

Tomasz Pawelec, prof. dr hab. nauk humanistycznych, kierownik Zakładu Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze: dziejopisarstwo w Polsce i na świecie w XIX i XX wieku, związki historiografii z psychologią i psychoanalizą, najnowsza historia Polski i Europy Środkowowschodniej, pamięć zbiorowa. Wybrane publikacje: Myśl metodologiczna Marcelego Handelsmana (Lublin 1994); Psyche i Klio. Historia w oczach psychohistoryków (Lublin 2002) – wybór, opracowanie i przekład; Dzieje i Nieświadomość. Założenia teoretyczne i praktyka badawcza psychohistorii (Katowice 2004); Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków czasów stalinowskich (wspólnie z Dorotą Malczewską-Pawelec) (Kraków-Katowice 2011); Z drugiej strony Atlantyku. „Młodsza Europa” w dawnych syntezach amerykańskich (Cieszyn 2013). 


Źródło:


Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
ISBN: 978-83-226-3457-8
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 284