„Kresy północy. Wyprawa do polskich Inflant”

Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk „Kresy północy. Wyprawa do polskich Inflant”

 

Polacy wiedzą mniej o Inflantach niż o Sumatrze i Borneo – stwierdził już półtora wieku temu Gustaw Manteuffel. Za dawne Kresy Rzeczypospolitej uważa się dziś wyłącznie tereny Ukrainy, Białorusi i Litwy. Mało kto pamięta, że ziemie dzisiejszej Łotwy dzieliły przez ponad dwa stulecia losy naszego kraju, a wielu jego mieszkańców dobrze zasłużyło się dla polskiej historii i kultury. Wiedza o naszych rodakach w Łatgalii, jak obecnie nazywane są dawne Inflanty polskie, wciąż jest znikoma nad Wisłą. 

Wyprawa do polskich Inflant nie jest kontynuacją naszego cyklu kresowego, a raczej jego uzupełnieniem. Od serii kresowej różni ją przede wszystkim narracja - to zapis naszych współczesnych podróży, wywiadów i rozmów. Zestawia polskie losy Inflant z dzisiejszą rzeczywistością. Opowiadamy o historii Łatgalii, ale pamiętamy, że do Rzeczypospolitej należała także reszta inflanckich krain. Kurlandia stanowiła lenne księstwo naszego kraju i na jej terenie toczyło się nawet powstanie kościuszkowskie. W Dorpacie (obecnie estońskie Tartu) przez ponad stulecie działał znakomity uniwersytet, który ukończyło wielu wybitnych Polaków. 
 

Z dziejów rodziny Platerów * Twierdza nad Dźwiną * Zakon Kawalerów Mieczowych * Śledź z owocami i kwas chlebowy * Stefan Batory w Rydze * Katarzyna von Kobro * Śladami triumfów husarii * Requiem dla polskiej Kurlandii * Sprawa seminarium duchownego w Rydze * Uniwersytet w Dorpacie * Estońskie kulinaria * Inflanckie nekropolie 

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/ksiazki/kresy-polnocy

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-683-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 412

 

„Co dać dziecku na gwiazdkę?”

 

Anna Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?”

Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku

 

Na pytanie „Co dać dziecku na gwiazdkę? – można odpowiedzieć słowami Marii Ilnickiej – oczywiście książkę. Powtarzała to redaktorka „Bluszczu” wielokrotnie, prawie zawsze jednak w kontekście Bożego Narodzenia, w kontekście gwiazdki. Niniejsza publikacja stanowi próbę syntetycznego zarysu polskiej krytyki literatury dla młodych czytelników w XIX wieku. Analizie poddano wybrane recenzje, omówienia, rozprawy, syntezy, przedmowy krytyczne, nade wszystko zaś – poradniki czytelnicze/lekturowe wydane w formie książkowej, autorstwa znanych pedagogów, myślicieli, pisarzy, takich jak Piotr Chmielowski, Adolf Dygasiński, Jan Karłowicz, Władysław Nowicki i in. Studia tu zgromadzone uwzględniają rozwój, przemiany oraz cechy charakterystyczne w postrzeganiu i wartościowaniu literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (dotyczy to poszczególnych dzieł, ale też wybranych gatunków literackich, wokół których toczyła się swoista – przede wszystkim pedagogiczna – debata). Znajdziemy  też zagadnienia związane z kształtowaniem kultury literackiej, takie jak: motywacje czytania, sposoby lektury, normy, wzory i antywzory w zakresie stosunku do książki. Zmierzają one do rekonstruowania postulowanej/wzorcowej kultury czytelniczej dzieci i młodzieży w XIX wieku, opierającej się na filarach pedagogicznych, dydaktycznych, narodowych i religijnych.

Dr hab. Anna Nosek, prof. UwB – historyk literatury, pracuje na Uniwersytecie w Białymstoku w Kolegium Literaturoznawstwa (Zakład Filologicznych Badań Interdyscyplinarnych); prowadzi badania z zakresu literatury dla dzieci i młodzieży oraz czytelnictwa. Publikowała w monografiach zbiorowych, a także na łamach czasopism, takich jak: „Prace Polonistyczne”, „Przegląd Humanistyczny”, „Linguodidactica”, „Bibliotekarz Podlaski”, „Próby”, „Guliwer”, „Ars Inter Culturas”. Jest redaktorką serii „Bajkowa Książniczka”; autorką krytycznych wydań zbiorów wierszy: Matka, macierzyństwo w poezji Młodej Polski (2007), Podlascy twórcy dzieciom. Wybór wierszy (2009) oraz monografii: „Matko? jak wiele masz twarzy?”. Młodopolskie wiersze o kobiecie w roli matki i doświadczeniu macierzyństwa (2014); W przestrzeniach universum i regio. Wiersze dla dzieci współczesnych pisarzy regionu podlaskiego – interpretacje (2015); Wędrówki po literaturze dla dzieci i młodzieży XX‒XXI wieku. Studia, szkice interpretacyjne (2017); Mikołaja Mazanowskiego „Duch puszczy podlaskiej”. Krytyczna edycja. Konteksty interpretacyjne (2019); Sacrum w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, red. A. Nosek, M. Wosnitzka-Kowalska (2021).

 

Źródło:

https://universitas.com.pl/produkt/4172/%E2%80%9ECo-dac-dziecku-na-gwiazdke%E2%80%9D-Studia-nad-kultura-czytelnicza-i-krytyka-literatury-dla-mlodych-odbiorcow-w-XIX-wieku

 

Wydawca: Universitas

ISBN: 978-83-242-6618-0

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 224

„Guwernantka”

 

Joanna Pypłacz „Guwernantka”

 

Uroczyska, rok 1841. Gdy umiera stary Hippolyte Dumont, jego jedyna córka, Marie, zdobywa posadę guwernantki we dworze Domańskich. Dość szybko pomiędzy nią a najstarszym spośród rodzeństwa, Narcyzem, nawiązuje się silna więź. Dziewczyna skrywa jednak mroczne tajemnice, których z biegiem czasu zacznie przybywać. Upiory z przeszłości Marie, kłopoty finansowe jej chlebodawcy oraz zakazana miłość staną się zarzewiem nieobliczalnej w skutkach, tragicznej historii…

 

Najnowsza, pełna mroku i tajemnic, powieść autorki „Dworu na Martwym Polu”.

 

Źródło:

https://replika.eu/tytul/guwernantka

  

Wydawca: Replika

ISBN: 978-83-66989-77-1

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 336

„Rok tysięczny”

 

Karol Bunsch „Rok tysięczny”

 

Trzeci tom z cyklu "Powieści piastowskich" poświęcony jest Bolesławowi Chrobremu. Od śmierci Mieszka I i walki z Odą o całość państwa Polan, przez męczeńską śmierć św. Wojciecha i Zjazd Gnieźnieński, aż do początków wojen z Cesarstwem niemieckim. Tom zawiera też opowiadanie "Obrona Niemczy" z okresu III wojny polsko niemieckiej. Na kartach książki spotkamy postacie znane z poprzednich tomów, spiski, intrygi, wielką i małą politykę, a przede wszystkim przygodę.  

 

Karol Bunsch urodził się 22 lutego 1898 w Krakowie, zmarł 24 listopada 1987 tamże - polski pisarz historyczny, tłumacz literatury niemieckiej i angielskiej. Jego głównym osiągnięciem literackim był wielotomowy cykl powieściowy z czasów piastowskich znany jako Powieści piastowskie, cieszący się popularnością już od wydania pierwszej książki (Dzikowy skarb, 1945). Opublikował ponadto trylogię o Aleksandrze Wielkim i powieści opowiadające o czasach Jagiellonów oraz nowele.

Źródło:

https://capitalbook.com.pl/pl/p/Rok-tysieczny-Karol-Bunsch/4835

 

Wydawca: Capital

ISBN: 978-83-66490-71-0

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 744

Od "potwornej szmiry" do "własnego kiczu"

 

Robert Dudziński Od "potwornej szmiry" do "własnego kiczu"

Proza popularna w polskiej kulturze literackiej lat 50. XX wieku

 

W dekadzie lat 50. polska kultura oscylowała między totalitarnym zniewoleniem stalinizmu a swobodą i entuzjazmem odwilży, między patetycznym kultem jednostki a rozważaniami o indywidualnej wolności, między monumentalnymi wizjami społecznej przebudowy a obrazami codziennej nędzy i biedy. Wydawać by się mogło, że czas dziejowej burzy nie sprzyjał snuciu rozrywkowych opowieści o detektywach i zbrodniarzach czy astronautach i obcych cywilizacjach. Ale nawet wówczas literatura popularna była wydawana i czytywana, poruszała masową wyobraźnię i stawała się przedmiotem gorących sporów krytyków i ideologów. Choć czasem traktowała o sprawach z pozoru odległych i błahych, o wymyślnych zbrodniach i kosmicznych wyprawach, jej nierozerwalny związek z najważniejszymi procesami kształtującymi obraz powojennej kultury jest niezaprzeczalny. Literatura ta niekiedy była uznawana za zdegenerowaną i szkodliwą, czasem wykorzystywano ją jako narzędzie propagandy, ale funkcjonowała także jako przestrzeń indywidualnej wolności i subwersywnych praktyk. Te różnorodne i skomplikowane relacje, w które uwikłana była polska proza popularna lat 50., są tematem niniejszej książki.

Rzadko kiedy trafiają się książki, o których (…) chciałoby się pisać niemal wyłącznie pochwały. Do takich właśnie wyjątków należy znakomita monografia Roberta Dudzińskiego. Autor zaprasza czytelnika do bardzo ciekawej badawczej podróży. A jest to peregrynacja nieco egzotyczna, bowiem dotyczy mrocznych okresów socrealizmu i stalinizmu oraz krótkiego oddechu odwilży. Ujęta w książce refleksja nie obejmuje obszarów dobrze już znanych i opisanych, ale odsłania, niekiedy w anegdotycznej konwencji, osobliwe dzieje i przypadki mniej rozpoznawalnej literatury popularnej. Z recenzji dr. hab. prof. UAM Rafała Kochanowicza

 

Robert Dudziński – doktor, adiunkt w Zakładzie Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor monografii Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej 1965–1989. Konwencje – motywy – konteksty. Publikował m.in. na łamach „Images”, „Kwartalnika Filmowego” oraz „Literatury i Kultury Popularnej”. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię literatury popularnej w Polsce, historię filmu polskiego, historię i teorię kina gatunkowego.

 

Źródło:

https://universitas.com.pl/produkt/4135/Od-potwornej-szmiry-do-wlasnego-kiczu-Proza-popularna-w-polskiej-kulturze-literackiej-lat-50-XX-wieku

 

Wydawca: Universitas

ISBN: 978-83-242-3746-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 440

„Universitas contra haeresim”

 

Wojciech Świeboda „Universitas contra haeresim”

Działalność antyheretycka Stanisława ze Skarbimierza jako przedstawiciela Uniwersytetu Krakowskiego

 

Zgodnie z zaleceniami soboru w Konstancji (1414–1418) zarówno władze świeckie, jak i duchowne monarchii Jagiellonów opracowały długofalowy plan walki z herezją. Ważną rolę miał w nim odgrywać Uniwersytet Krakowski jako instytucja dobrze przygotowana do obrony wiary pod względem teologicznym i prawnym. Niniejsza książka ukazuje mało znane oblicze najstarszej polskiej uczelni, której władze i członkowie podejmowali różnorodne działania mające na celu przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się heretyckich poglądów i praktyk w diecezji krakowskiej. Szczególna rola przypadła Stanisławowi ze Skarbimierza (zm. 1431), doktorowi prawa kanonicznego i pierwszemu rektorowi Uniwersytetu. Nie tylko pisał on traktaty polemiczne wobec postulatów husyckich, ale także był osobiście zaangażowany w postępowanie inkwizycyjne przeciwko osobom podejrzanym o herezję, wśród których znaleźli się również członkowie społeczności uniwersyteckiej. W pracy znalazły się także edycje niewydanych dotąd dzieł antyheretyckich Stanisława ze Skarbimierza.

 

Publikacja dofinansowana ze środków budżetowych 

Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

 

Źródło:

https://vistulana.pl/produkt/universitas-contra-haeresim-dzialalnosc-antyheretycka-stanislawa-ze-skarbimierza-jako-przedstawiciela-uniwersytetu-krakowskiego

Spis treści:

https://vistulana.pl/otwarty-dostep/wojciech-swieboda-universitas-contra-haeresim-dzialalnosc-antyheretycka-stanislawa-ze-skarbimierza-jako-przedstawiciela-uniwersytetu-krakowskiego-krakow-2021

 

Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”

ISBN: 978-83-65548-86-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 318

„Wszystkie dzieci Maharadży”

 

Joanna Puchalska „Wszystkie dzieci Maharadży”

 

Rok 1942, na świecie toczy się krwawa wojna. W Indiach, w okolicy wsi Balachadi, pojawiają się białe dzieci budzące zdumienie tym, że najchętniej biegają na bosaka, czego nigdy nie zrobiłby żaden mały Anglik.

Wygłodzone i w łachmanach, docierały do formującej się na terenie ZSSR Armii Andersa i dzięki temu znalazły się w Indiach. Maharadża Jam Saheb Digvijay Sinhji zaprosił młodych uchodźców, by zamieszkali w specjalnie dla nich wybudowanym osiedlu. Mieli odtąd dach nad głową, zapewnione wyżywienie, ubranie, naukę i opiekę lekarską. W ciągu czterech lat działalności przez osiedle przewinęło się około tysiąca dzieci.

 

Powieść opowiada o tym, jak dzięki hinduskiemu księciu – który stał się ich Bapu, czyli ojcem – wykorzystały szansę odzyskania utraconego dzieciństwa i mogły przeżyć to, co w tym wieku młodzi ludzie przeżywać powinni. Pierwsze przyjaźnie, pierwsze miłości, szkolne wzloty i upadki, przygody na harcerskim szlaku.

 

Jam Saheb Digvijay Sinhji osobiście znał generała Władysława Sikorskiego, jeszcze przed wojną nawiązała się jego przyjaźń z Ignacym Janem Paderewskim, a ulubioną lekturą maharadży byli...“ Chłopi“ Reymonta w angielskim tłumaczeniu. Obietnicy, że będzie ojcem dla polskich sierot, dotrzymał w konkretnym wymiarze. Po wojnie, aby uchronić kilkaset dzieci przed przymusową deportacją do komunistycznej Polski, formalnie je adoptował. Dopiero po kilkudziesięciu latach Polska uhonorowała go za tę ogromną pomoc i wielkie serce. Dziś jest patronem znanej warszawskiej szkoły społecznej, od 2012 roku jeden z warszawskich skwerów nosi nazwę Skweru Dobrego Maharadży, a w 2016 roku sejm przyjął uchwałę w sprawie uczczenia jego pamięci.

 

Źródło:

https://www.wydawnictwofronda.pl/ksiazki/wszystkie-dzieci-maharadzy

Recenzja powieści:

https://www.granice.pl/recenzja/wszystkie-dzieci-maharadzy/51456

Więcej o książce:

https://www.polskieradio.pl/7/173/Artykul/2887688,Z-Syberii-do-Indii-Wszystkie-dzieci-Maharadzy-Joanny-Puchalskiej

 

Wydawca: Fronda

ISBN: 978-83-8079-677-5

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 352

„Cichociemny. Przybylik”

 

Wojciech Markiewicz „Cichociemny. Przybylik”

 

Prawdziwa historia Stefana Przybylika pseud. „Gruch”, jednego z trzystu szesnastu cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej wyszkolonych w Anglii i zrzuconych do Polski w czasie II wojny światowej. Wielokrotnie wymykał się śmierci, nie złamały go trzy totalitaryzmy. Sowiecki w łagrach, niemiecki na środku Atlantyku i ten w gestapowskim więzieniu. Nie złamali go też stalinowscy funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa PRL. Jako ukryta opcja – w zależności od potrzeb: zachodnioniemiecka, amerykańska, angielska albo imperialistyczna – był obiektem zainteresowania służb aż do końca socjalizmu.

 

Jest w tej opowieści wszystko, co zawierać mógłby scenariusz wielkiego wojennego filmu sensacyjnego – walka, więzienie, głód, mróz, spiekota i pragnienie, ucieczka, niewola, morskie katastrofy, beznadzieja rozbitka, wędrówka wycieńczonego włóczęgi przez bezdroża imperium, tortury, desant na zapleczu wroga, zdrady, okręty podwodne, skoki spadochronowe, sytuacje bez wyjścia i zaskakujące zwroty akcji. Jednego tylko brakuje – fikcji. Stefan Przybylik jest autentycznym bohaterem autentycznych wydarzeń.
ze wstępu Marka Przybylika

 

Źródło:

https://postfactum.com.pl/produkt/cichociemny-przybylik

 

Wydawca: Post Factum / Sonia Draga

ISBN: 978-83-8230-193-9

Rok wydania: 2021

Liczba stron:190

„Demonomachia”

 

Marek Krajewski „Demonomachia”

 

"Demonomachia" - wciągająca powieść o demonach i Galicji przełomu XIX i XX wieku. Gimnazjalista Stefan Zborski nie może pogodzić się z nagłą śmiercią ojca. Pragnie znaleźć odpowiedzi na dręczące go pytania, których nie zdążył zadać mu za życia. Choć nie wierzy w istnienie świata duchów, to jednak — pod wpływem irracjonalnego impulsu — organizuje seans spirytystyczny.

Nieśmiadom mocy, w jaką podczas seansu wyposażyły go demony, Stefan rzuca klątwę na żydowskiego chłopca. Szlomek w najmniej spodziewanych momentach wije się jak wąż i wydaje z siebie wwiercające się w umysł kocie wrzaski. Oto początek śledztwa w sprawie demonicznej.

Rozmodleni Żydzi z Podgórza i orgie artystów młodopolskiego Krakowa, siła rozumu i moc wiary, niewinna miłość i bezduszne wyuzdanie. Na granicy dwóch światów niedoszły egzorcysta Zborski szuka odpowiedzi na pytanie: „Czy dybuki istnieją?”.

Źródło:

https://www.znak.com.pl/ksiazka/demonomachia-krajewski-marek-216371

Więcej o powieści:

https://kamiennagora.naszemiasto.pl/marek-krajewski-znakomity-wroclawski-autor-napisal-ksiazke/ar/c13-8632017

https://www.rmfclassic.pl/program/Spis-tresci-magazyn-literacki-w-RMF-Classic,706.html

Recenzje:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4999262/demonomachia

 

Wydawca: Znak

ISBN: 978-83-240-6396-3

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 352

Świętokrzyskie regionalia (cz. 129)

 

Dariusz Kalina „Królewskie wsie Szewce i Zawada”

Ukazała się kolejna publikacja adresowana do miłośników historii regionu świętokrzyskiego. Publikacja „Królewskie wsie Szewce i Zawada” Dariusza Kaliny przedstawia dzieje dwóch siostrzanych wsi leżących połowie drogi z Chęcin do Kielc.

 

Więcej o publikacji:

https://www.facebook.com/drukarniakontur/posts/2762661360697772

https://www.nowiny.com.pl/urzad/aktualnosci/dzieje-szewc-i-zawady-prolog

Spotkanie autorskie z historykiem, 

autorem książki „Królewskie wsie Szewce i Zawada” Dariuszem Kaliną 

odbędzie się w dniu 10 marca 2022 r., godz. 18.00 w remizie w Szewcach.

https://www.facebook.com/gminanowiny/photos/a.1429702243980384/3234493946834529/?type=3&eid=ARALIVS-G_HcZqp0drxYUcOaGvM9QSIxe2uH_1MIRR3QWXImf19smWfgUN9c9Ul36FmJQIreUB43jRIC

 

Wydawca: Urząd Gminy Nowiny

https://www.nowiny.com.pl

ISBN: 978-83-963607-0-0

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 130