Świętokrzyskie regionalia (cz. 135)

 

Jan Główka, Jerzy Szczepański (red. nauk.)

„Z dziejów Marmurów Kieleckich (1876-2016)”

Marmury z okolic Kielc to zbite i częściowo skrystalizowane wapienie o różnej barwie. Należą one do marmurów budowlanych, które z powodu specjalnych zalet technicznych stanowią grupę najszlachetniejszego surowca stosowanego w kamieniarstwie. Eksploatacja i produkcja wyrobów z tego surowca była od wieków mocno osadzona w tradycji górnictwa skalnego w okręgu świętokrzyskim. Ale pierwszy, nowoczesny zakład przemysłowy pod nazwą „Marmury Kieleckie”, położony w Kielcach rozpoczął produkcję dopiero w 1876 r. Jego założycielem był inżynier A. Welke. (…) Prezentowane studia pozwalają ujrzeć dzieje przedsiębiorstwa nie tylko pod kątem opisu i historii złóż, eksploatacji surowca, organizacji produkcji. Charakteryzują też wykorzystanie wyrobów przedsiębiortwa, głównie łącznie z zabytkami architektury i sztuki. Okazuje się, że jest to surowiec, który jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych wyrobów regionalnych. (…) dr Jan Główka, prof. dr hab. Jerzy Szczepański

Spis treści:

Przedmowa i podziękowania – Barbara Lena Gierszewska

Jan Główka, Jerzy Szczepański – Wstęp

Tymoteusz Wróblewski – Historia wydobywania kopalin skalnych w regionie świętokrzyskim

Jan Główka, Jerzy Szczepański – „Marmury Kieleckie w latach 1876-1945

Konrad Otwinowski – Przedsiębiorstwo „Marmury Kieleckie” w latach 1945-2016

Krzysztof Myśliński – Marmury kieleckie w sztuce i architekturze

Jerzy Gągol, Paweł Król, Jan Urban – Złoża i kopalnie eksploatowane przez „Marmury Kieleckie”

Streszczenie

Summary

Aneks 1 – Marmury powiatu kieleckiego

Aneks 2 – fotografie

Indeks nazwisk

Źródło:

https://kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/z-dziejow-marmurow-kieleckich

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe

ISBN: 978-83-60777-84-8

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 220 + wkładka z fotografiami

---

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego

można nabyć w biurze Towarzystwa lub zamawiać:

listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce

telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328

e-mail: ktn@kieleckietowarzystwonaukowe.pl

e-mail: kie.tow.nau@gmail.com

„Opowieści połabskie”

 

Robert F. Barkowski „Opowieści połabskie”

 

Pełne magii i tajemnic opowieści o średniowiecznym Połabiu

Waleczny Gostosz, odważna Słomka, młody i niedoświadczony Nieśmiech czy mściwy Ludolf - to tylko kilku bohaterów zbioru opowiadań, których akcja toczy się na ziemiach Połabia między IX a XII wiekiem. Pamiętne wydarzenia historyczne przeplatają się tutaj z codziennością zwykłych ludzi, a losy postaci znanych z kart kronik, jak Henryk Lew, Niklot czy Otton I, splatają się ze ścieżkami fikcyjnych bohaterów. Czary i wróżby, zapomniane tradycje, dramaty i radości, miłości i zdrady, sprawy wielkie i przyziemne… Pozwól uwieść się magii Połabia sprzed wielu wieków, zanim jeszcze przestało być słowiańskie.

Od wschodu dobiegł tętent kopyt. Gostosz, wyrwany z wewnętrznych rozterek, spojrzał w stronę zbliżającej się wrzawy. W podniesionej kurzawie rozpoznać można było zbrojnych jeźdźców. Zbliżali się bardzo szybko, kilku, kilkunastu… Zanim zdążył zareagować, do wsi wtargnął oddział około trzydziestu ciężkozbrojnych Sasów. Uciekinierzy z garnizonów na wschodzie Stodoranii, pierzchający w kierunku Łaby pod naporem powstańców. Na spienionych koniach wpadali w grupy zdezorientowanych i wrzeszczących mieszkańców, siejąc wokół śmierć mieczami i włóczniami.

Robert F. Barkowski jest polskim pisarzem, zamieszkałym za granicą. Jego twórczość pisarska, obejmująca powieści historyczne i książki popularnonaukowe, opisuje dzieje średniowiecznej Europy, szczególnie Polski piastowskiej i Słowiańszczyzny. Zbiór opowiadań historycznych Opowieści połabskie przenosi Czytelnika na obszary średniowiecznego, słowiańskiego Połabia.

Źródło:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=opowiesci_polabskie,druk

Więcej o autorze: https://robert-barkowski.com

Recenzje książki:

https://www.granice.pl/recenzja/opowiesci-polabskie/53016

https://moznaprzeczytac.pl/opowiesci-polabskie-robert-f-barkowski

 

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8219-806-5

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 208

„Śmierć grabarza/Zakatarzony masażysta”

 

Zygmunt Zeydler-Zborowski

„Śmierć grabarza/Zakatarzony masażysta”

Na cmentarzu dochodzi do niecodziennej zbrodni – na gałęzi drzewa zostaje znalezione ciało powieszonego człowieka. Okazuje się, że to miejscowy grabarz. Wygląda to na samobójstwo, jednak bliższe oględziny wskazują na to, że ofiara została wcześniej odurzona, a potem wciągnięta na drzewo. Prowadzący sprawę kapitan Walendziak dowiaduje się wielu zaskakujących rzeczy o zmarłym: był to człowiek wykształcony, inteligentny – czemu więc podjął się tak nietypowego zajęcia? Ponadto w jego mieszkaniu śledczy znajdują habit micha i… sztuczną brodę. Jaki sekret skrywał tajemniczy grabarz?

Pani Dobrowiecka cierpi na bóle korzonków i reumatyzm. Niemal codziennie korzysta z zabiegów masażu, by uśmierzyć dolegliwości. Niestety jej masażysta odwołuje wizytę – wyjeżdża na pogrzeb. Cierpiąca kobieta dostaje nagle dobrą wiadomość – pan Walendziak nie wyjechał, bo złapał go katar. Może do niej przyjść, założy jednak maskę, by nie zarazić klientki. Pani Dobrowiecka z radością się zgadza. Niestety ten dzień przyniesie też tragiczne wydarzenie – po powrocie z zakupów gosposia nie zastaje już w domu masażysty, znajduje jednak martwe ciało swojej chlebodawczyni. Z mieszkania nic nie zginęło, a pan Walendziak wraca z pogrzebu zupełnie zdrowy. Downar musi odkryć kto chciał go wrobić w morderstwo.

 

Źródło:

https://ltw.com.pl/kryminaly/1137-smierc-grabarzazakatarzony-masazysta.html

 

Wydawca: Wydawnictwo LTW

ISBN: 978-83-7565-770-8

Liczba stron: 224

Rok wydania: 2022

„Przedwojenna Polska w liczbach”

 

„Przedwojenna Polska w liczbach”

(wydanie uzupełnione)

 

Fascynująca i bezkompromisowa panorama II Rzeczpospolitej: państwa wielkiego sukcesu, jeszcze większych wyzwań i wprost nieprawdopodobnych kontrastów. Ile zarabiał typowy mieszkaniec przedwojennej Warszawy, na co wydawał swoją pensję i ile kosztowały go codzienne zakupy? Dlaczego w przedwojennej Polsce niemal nikt nie mógł marzyć o własnym pokoju, a miliony – nawet o własnym łóżku? Jakie przestępstwa popełniano najczęściej, ilu Polaków nie potrafiło czytać ani pisać i które choroby były głównymi przyczynami śmierci?

 

Zespół portalu WielkaHISTORIA.pl – najpopularniejszego w Polsce magazynu o historii – odsłania rzeczywistość sprzed stulecia w oparciu nie tylko o oficjalne statystyki, ale też dotąd nieznane lub celowo fałszowane i ukrywane liczby. Przeczytaj o kraju, w którym pociągi wykolejały się średnio co 33 godziny i nagminnie spóźniały o 90 lub więcej minut, ale lot z Warszawy do Krakowa kosztował zaledwie 40 złotych. O Polsce, w której tylko 5% dróg nadawało się do jazdy samochodem, ale która w ciągu jednej dekady zdołała zbudować jeden z najprężniej działających portów nad Bałtykiem. I w której o wynikach wyborów decydowały kobiety, a mimo to żadna z nich nie weszła w skład rządu. Na rynku pracy oferowano im zaś stawki nawet o 40% niższe niż mężczyznom.

 

Warunki życia, transport, rozrywka, gospodarka, codzienne wyzwania, wojsko, używki, rewolucje technologiczne i sny o koloniach. II Rzeczpospolita taka, jaką była naprawdę.

 

Źródło:

https://www.bellona.pl/tytul/przedwojenna-polska-w-liczbach-wydanie-uzupelnione

 

Wydawca: Bellona

ISBN: 978-83-11-16508-3

Liczba stron: 384

Rok wydania: 2022

Świętokrzyskie regionalia (cz. 134)

 

Krzysztof Bracha, Marzena Marczewska, Stanisław Cygan (red. nauk.)

„Debaty świętokrzyskie” Vol. 2

 

(…) Zakres tematyczny przedstawianych prac stanowi kontynuację założeń badawczych Interdyscyplinarnego Zespołu do Badań Dziedzictwa Kulturowego Św. Krzyża powołanego jako grupa badawcza, „skupiająca interdyscyplinarne grono humanistów z UJK w Kielcach oraz innych instytucji badawczych w Polsce, zainteresowanych studiami nad dziedzictwem kulturowym Świętego Krzyża, postrzeganym jako szeroka płaszczyzna badawcza, która obejmuje całą przestrzeń kulturową ze szczególnym uwzględnieniem dziejów dawnego klasztoru benedyktynów świętokrzyskich i jego wpływu na okolice, region i kraj”. (…)

 

SPIS TREŚCI:

Krzysztof Bracha, Marzena Marczewska, Stanisław Cygan – Przedmowa

Stanisław Dubisz – O potrzebie badań regionalnych – spojrzenie językoznawcy

Marzena Marczewska – Łysiec w świetle danych językowych (uwagi nie tylko etymologiczne)

Zygmunt Gałecki – Łysogóry i terenowe nazwy własne pochodzące od przymiotnika łysy

Andrzej S. Dyszak – Święty Krzyż i wyrazy pokrewne w systemie leksykalno-słowotwórczym polszczyzny i we współczesnym uzusie

Adrian Jusupović – Wyprawa na Sandomierz i Łysiec z perspektywy polityki Rusi Halicko-Wołyńskiej w końcu pięćdziesiątych lat XIII wieku

Jerzy Michta – Podwójny krzyż patriarchalny ze Świętego Krzyża i jego geneza

Justyna Dziadek – Angelologia Mikołaja Włoskiego – kaznodziei łysogórskiego z połowy XV wieku

Tadeusz M. Trajdos – Wezwania Świętego Krzyża w średniowiecznej diecezji wileńskiej

Franciszek Skibiński – Kaplica Oleśnickich na Świętym Krzyżu a znaczenie fundacji sepulkralnych w budowaniu społecznego prestiżu szlachty w Rzeczypospolitej we wczesnym XVII wieku

Jacek Pielas – Nieistniejące nagrobki szlacheckie z XVI-XVII wieku w klasztorze benedyktyńskim na Łyścu. Od inskrypcji do genealogii rodzin szlacheckich związanych ze Świętym Krzyżem

Jadwiga Muszyńska – Sprawa pochówku Jeremiego Wiśniowieckiego na Świętym Krzyżu

Mariusz Lubczyński – Szlachta podłysogórska od końca XVI do początku XVIII wieku

Anna Bernacka – Oddziaływanie Świętego Krzyża na religijność wiernych prepozytury kieleckiej i archidiakonatu radomskiego w XVII-XVIII wieku. Wybrane zagadnienia

Anna Kurska – Norwid i Święty Krzyż

Anna Kurska – O „zaczarowywaniu” i „odczarowywaniu” świata na Łyścu w dziewiętnastowiecznych relacjach podróżnych

Piotr Jamski, Wojciech Kalwat – Wycieczka z Warszawy – dokumentacja ikonograficzna dziedzictwa kulturowego Gór Świętokrzyskich wykonana przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości

Janusz Detka – Świętokrzyskie nostalgie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Stanisław Cygan – Nazewnictwo miejscowe gminy Nowej Słupi i okolic w Świętokrzyskich opowieściach, legendach, gawędach Leonarda Zyzmana

Elżbieta Szot-Radziszewska – Percepcja i waloryzacja przestrzeni wsi świętokrzyskich przez ich mieszkańców

Alicja Trukszyn – W kręgu narodzin jako jednego z tzw. obrzędów przejścia (na przykładzie wsi okolic Łyśca)

Czesław Hadamik – Wykopaliska archeologiczne w klasztorze na Świętym Krzyżu w latach 2013-2015

 

Źródło:

https://kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/debaty-swietokrzyskie-vol-2

 

Wydawca:

Interdyscyplinarny Zespół do Badań Dziedzictwa Kulturowego Świętego Krzyża

Wydział Humanistyczny

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

ISBN: 978-83-94-4748-3-6

ISSN: 2392-1900

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 334

 ---

Publikacje Kieleckiego Towarzystwa Naukowego

można nabyć w biurze Towarzystwa lub zamawiać:

listownie: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, ul. Rynek 3, 25 – 303 Kielce

telefonicznie: tel. (41) 344 54 53 lub 798 120 328

e-mail: ktn@kieleckietowarzystwonaukowe.pl

e-mail: kie.tow.nau@gmail.com

„Bolesław Chrobry. Rozdroża”

 

Antoni Gołubiew „Bolesław Chrobry. Rozdroża”

 

Piąty tom monumentalnego dzieła o początkach polskiej państwowości. Powieść historyczna z czasów Mieszka I i początków panowania Bolesława Chrobrego.

 

Henryk odszedł od bram poznańskich, przestraszył się, ugodził. Ale Bolesław czuje i wie, że wróci… gotować się trzeba na nieodległą przyszłość. A tymczasem świątki coraz silniej wtykają się do księstwa, żądają, proszą, karzą… za grzechy Bolesławowe i syna jego Mieszki, który stryja ugodził śmiertelnie – pójdzie pąć błagać Kyryi Krysti o przebaczenie. Czy nowy Bożyc silniejszy od tych starych bóstw – tego lud jeszcze do końca nie wie; trzeba nakazem mu drogę uściełać.

 

Antoni Gołubiew we wspaniałej powieści, pełnej historycznych wydarzeń i historycznych postaci, portretuje wszystkie warstwy społeczne – od pospolitego roba,  po księcia Bolesława czy cesarza Ottona III. Splata losy bohaterów, tak jak splatała się polska państwowość, wytrwale, cierpliwie, w boju i politycznych rozgrywkach.

 

Źródło:

http://www.wydawnictwomg.pl/boleslaw-chrobry-rozdroza

 

Wydawca: Wydawnictwo MG

ISBN: 978-83-7779-799-0

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 496

Świętokrzyskie regionalia (cz. 133)

 

Marek Jedynak, Paweł Wolańczyk (red.) „Stefan Artwiński (1863–1939)”

 

Seria wydawnicza „Życiorysy niepokornych” ma na celu zaprezentowanie postaci kielczan, którzy wyrośli z ziemi świętokrzyskiej, z Kielcami była związana ich młodość, w ciągu swojego dorosłego życia potwierdzali swoje związki z rodzinnym miastem W tomie I przedstawiona została postać Stefana Artwińskiego, ostatniego prezydenta Kielc przed wybuchem II wojny światowej, działacza społecznego, samorządowego i politycznego.     

 

Źródło:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/153377,Stefan-Artwinski-18631939.html  

 

Wydawca: 

Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,

Muzeum Historii Kielc

Seria: Życiorysy niepokornych, tom 1.

ISBN: 978-83-8229-298-5  

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 167

„Kawalerowie księżyca”

 

Jan S. Mar „Kawalerowie księżyca”

 

Józiek Wiciuch to warszawski złodziej, który zmuszony został opuścić stolicę na pewien czas, dopóki nie przycichną echa jego ostatniej roboty. Podczas pobytu na jednej z wsi poznaje Stefkę. Młoda, wyjątkowej urody dziewczyna zostaje jego kochanką. Nie ma najmniejszego pojęcia o tym,  jakim fachem para się jej narzeczony. Stęskniony za miastem i dreszczykiem blatnego życia Wiciuch wyjeżdża do Warszawy,  wkrótce jednak wraca z fałszywymi dokumentami i zabiera Stefkę ze sobą (wraz z zaoszczędzonymi pieniędzmi jej matki). Oszołomiona wydarzeniami, ale we wszystkim w pełni oddana ukochanemu, dziewczyna powoli wchodzi w dziki złodziejski świat namiętności, zdrad i nieustannego ryzyka. Czy nadąży za biegnącym w szalonym pędzie życiem kawalerów księżyca?

 

Źródło:

https://ltw.com.pl/literatura-piekna/1135-kawalerowie-ksiezyca.html

 

Wydawca: Wydawnictwo LTW

Seria wydawnicza: Sensacje z dawnych lat

ISBN: 978-83-7565-767-8

Liczba stron: 264

Rok wydania: 2022

„Design i moda w przedwojennej Polsce”

 

Maja Łozińska, Jan Łoziński „Design i moda w przedwojennej Polsce”

 

Nakładem wydawnictwa BOSZ ukazał się album poświęcony designowi i modzie w międzywojennej Polsce. W publikacji zamieszczono około 250 czarno-białych i kolorowych, często niepublikowanych dotychczas fotografii. W albumie znajdziemy zdjęcia przedstawiające najbardziej interesujące projekty mebli, które stanowiły wyposażenie przedwojennych domów i mieszkań, projekty ceramiki użytkowej, a także pojazdów, którymi poruszali się po pełnych błota i wybojów drogach nasi pradziadkowie. Nie brakuje w publikacji zdjęć przedstawiających wnętrza mieszkań, sklepów oraz instytucji publicznych.

 

Pięknie wydaną publikację opracowali znani badacze obyczajowości II Rzeczpospolitej Maja i Jan Łozińscy. Podróż po historii polskiego designiu rozpoczynamy wizytą na Wystawie Paryskiej w 1925 roku a kończymy z chwilą wybuchu II wojny światowej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego, zamożni właściciele przedsiębiorstw coraz częściej decydowali się sięgnąć głębiej do kieszeni by zrealizować wizje tak cenionych architektów i plastyków jak Lucjan Korngold, Kazimierz Ludwik Lichtenstein, Zygmunt Stępiński czy Tadeusz Gronowski. Powiększano wystawy sklepowe, z większą niż dotąd dbałością podchodzono urządzania coraz bardziej przestronnych i jasnych wnętrz.

 

W latach trzydziestych zaczęto coraz bardziej dostrzegać rolę reklamy. Stąd też firmy poczęły zlecać opracowywanie opakowań, czy znaków firmowych tak uznanym artystom jak Zofia Stryjeńska, czy Eryk Lipiński. Album uzupełnia wiele fotografii strojów stworzonych przez najwybitniejszych ówczesnych projektantów. W drugiej Rzeczypospolitej modna, nowoczesna kobieta szczególnie ceniła sobie wygodę i praktyczność ubrań. (…) Wyemancypowane kobiety pływały, jeździły na nartach, grały w tenisa, prowadziły samochody, żeglowały. Moda oferowała im wygodne, a zarazem twarzowe stroje, w których mogły swobodnie uprawiać ulubione dyscypliny. – pisze w obszernym wstępie Maja Łozińska. Wyboru ilustracji do albumu dokonał Jan Łoziński. Polecam.

Źródło:

http://www.bosz.com.pl/books/828/Design-i-moda-w-przedwojennej-Polsce-Maja-Lozinska

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4997069/design-i-moda-w-przedwojennej-polsce

https://www.empik.com/design-i-moda-w-przedwojennej-polsce-lozinska-maja-lozinski-jan,p1284586761,ksiazka-p

 

Wydawca: BOSZ

ISBN: 978-83-7576-576-2

Liczba stron: 238

Rok wydania: 2022

„Odsiecz”

 

Robert F. Barkowski „Odsiecz”

Powieść historyczna z czasów piastowskich

 

Trwająca od wielu lat wojna między Bolesławem Chrobrym a cesarzem Henrykiem II kończy się zwycięstwem Polski. Podpisany w Budziszynie traktat ma być gwarancją upragnionego pokoju, ale dla drużyny wiernych przyjaciół wcale nie oznacza to końca przygód. Gromosław, Czambor, Bernard i Randulf ponownie otrzymują rozkazy od Bolesława Chrobrego. Kraj Obodrytów ugina się pod ciężarem wojny domowej i reakcji pogańskiej, a tracący poparcie książę Mścisław potrzebuje pomocy. Nieustraszona kompania natychmiast wyrusza z odsieczą. Czy i tym razem przyjaciele wypełnią należycie swoją misję? Jakie straty będą musieli ponieść? Jaka przyszłość czeka ich samych?

Pełna przygód i barwnych opisów powieść pozwala nam przenieść się w odległe czasy panowania Chrobrego i podążać razem z bohaterami przez krainy Połabia, poznając niełatwą historię tego regionu.

Miasto pękało w szwach od przybyłych gości. Wielu przyjezdnych rycerzy opłaciło kwatery u mieszkańców. Sam Bolesław z rodziną i najważniejsi znaczeniem możni rozgościli się w zamku. Przedpola miasta usiały liczne namioty pocztów, giermków i służących. Dodatkowo pod Budziszynem obozowały niewielkie kontyngenty oddziałów połabskich reprezentujących plemiona Połabia włączone w granice Polski: Łużyczanie, Milczanie, Szprewianie, południowi Wkrzanie. Nie zabrakło również skromnego oddziału jazdy sojusznika Polski na Połabiu – Stodoranii. Bolesław zamierzał ich wszystkich, razem z oddziałami polskimi, ustawić w paradzie wojskowej przed wjazdem do miasta – dla zaimponowania cesarskiej delegacji.

Robert F. Barkowski jest polskim pisarzem, zamieszkałym za granicą. Jego twórczość pisarska, obejmująca powieści historyczne i książki popularnonaukowe, opisuje dzieje średniowiecznej Europy, szczególnie Polski piastowskiej i Słowiańszczyzny. Odsiecz jest kolejnym tomem przygód z udziałem poddanych Bolesława Chrobrego: Gromosłwa, Randulfa, Czambora i Bernarda - w cyklu Powieść historyczna z czasów piastowskich.

Źródło:

https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=odsiecz_powiesc_historyczna_z_czasow,druk

Więcej o autorze: https://robert-barkowski.com

Recenzja powieści:

https://histmag.org/Robert-F-Barkowski-Odsiecz-Powiesc-historyczna-z-czasow-piastowskich-recenzja-i-ocena-23827

Fragment książki:

https://www.granice.pl/news/przenies-sie-do-czasow-piastow-odsiecz-roberta-f-barkowskiego/16067

 

Wydawca: Novae Res

ISBN: 978-83-8219-797-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 322