Stanisław Grzegorzewski „Wspomnienia osobiste z Powstania
1863 roku”
Stanisław Grzegorzewski był jednym z tysięcy młodych chłopaków, którzy po
wybuchu walki przeciwko rosyjskiemu zaborcy w styczniu 1863 r. porzucił naukę
zagranicą i powrócił do kraju, aby walczyć o niepodległość Polski. Wstąpił do
oddziału Żuawów Śmierci, których założycielem był charyzmatyczny francuski
dowódca Franciszek Rochebrune.
Wraz z tym oddziałem Grzegorzewski przeszedł kampanię w korpusie Mariana
Langiewicza biorąc udział w szeregach Żuawów Śmierci w bitwie pod Chrobrzem i
Grochowiskami. W późniejszym etapie powstania, już po rozwiązaniu oddziału
Żuawów Śmierci, wziął udział w wyprawie na Poryck, służąc w oddziale Wojciecha
Komorowskiego. Po upadku powstania, dokończył edukację na zachodniej uczelni,
pracował przez jakiś czas na emigracji, a następnie osiadł na stałe w Galicji,
gdzie czynnie angażował się w działalność patriotyczno-społeczną.
W sierpniu 1902 r. ukończył pisanie swoich wspomnień z okresu Powstania
Styczniowego. Zaledwie kilka miesięcy później, w parę dni po 40 rocznicy
wybuchu Powstania, odszedł na wieczną wartę.

"Wspomnienia Stanisława Grzegorzewskiego, uczestnika powstania
styczniowego, walczącego między innymi w szeregach Żuawów Śmierci, są bardzo
cennym źródłem do dziejów polskiej insurekcji 1863 i 1864 roku. Śmiało też
można je nazwać kroniką jednego z najsłynniejszych oddziałów powstańczych.
Żuawi, utworzeni przez Francuza, Franciszka Rochebrune`a, w kolejnych bojach
wykazali się wielką odwagą i determinacją w walce z rosyjskim zaborcą,
wzbudzając strach carskich żołnierzy. Stali się wręcz legendą powstańczych walk
od Miechowa po Krzykawkę." (Z recenzji wydawniczej profesora dr hab. Dariusza Nawrota - Instytut Historii,
Uniwersytet Śląski).
O autorze opracowania naukowego: Kamil
Kartasiński - doktor nauk humanistycznych, pisarz, publicysta, wykładowca,
autor książek i artykułów naukowych. Miłośnik historii Powstania Styczniowego,
a w szczególności oddziału Żuawów Śmierci.
Książka jest dostępna w księgarniach internetowych PWN i Bonito.
Źródło:
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5093921/wspomnienia-osobiste-z-powstania-1863-roku
http://www.finna.com.pl
Wydawca: Fundacja Historia PL
ISBN: 978-83-67244-91-6
Rok wydania: 2023
Liczba stron: 373