Barbara Maria Gawęcka „Restauracje katedry kieleckiej w XIX
i XX wieku”
Przedmiotem badań opisanych w
publikacji były restauracje katedry w Kielcach w XIX i XX wieku – prześledzenie
ich przebiegu na podstawie dokumentów archiwalnych oraz dostępnej literatury.
Praca powstała głównie na podstawie archiwaliów i dokumentów niepublikowanych,
zgromadzonych w Archiwum Diecezjalnym i Archiwum Państwowym w Kielcach,
Archiwum Państwowym w Radomiu, Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie,
Archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach, a także w
XIX-wiecznych publikacjach i artykułach prasowych z tego okresu. W monografii
przyjęto metodę chronologiczną.
Elewacja zachodnia kolegiaty kieleckiej przed przebudową –
drzeworyt z 1870 r.
Dzieje katedry kieleckiej są
ściśle powiązane z historią diecezji, miasta, państwa i ludzi, którzy ją
tworzyli. Dlatego niektóre rozdziały są w pewnej mierze właśnie im poświęcone.
Celem pracy była m.in. próba odpowiedzi na pytanie: W jakim stopniu działania
prowadzone na przełomie XIX i XX wieku powiązać można z chęcią upiększenia i
podniesienia rangi kościoła do pełnienia funkcji katedry? Podjęto również próbę
prześledzenia na podstawie wspomnień, sprawozdań i artykułów z gazet, podejścia
współczesnych do prowadzonych wówczas prac budowlanych i restauratorskich
katedry kieleckiej oraz ich wkład w te działania. W XIX i na początku XX wieku
prowadzono prace prawie we wszystkich katedrach na terenie Polski. Restaurowano
m.in. katedry: warszawską, sandomierską, tarnowską, krakowską, włocławską,
płocką, wawelską i przemyską. Można z całkowitą pewnością wliczyć prace
prowadzone w świątyni kieleckiej do owej fali restauracji – modnej wówczas
tendencji restaurowania obiektów zabytkowych. Katedra kielecka, jej przebudowa
w stylu neobarokowym, a nie – jak często bywało – w neogotyckim, ścieranie się
różnych środowisk artystycznych, a także jej bardzo ciekawa historia stanowi
pewien wyróżnik na tle innych, restaurowanych wówczas kościołów katedralnych.
Katedra w Kielcach, fragment polichromii prezbiterium, fot.
B.M. Gawęcka, 2011 r.
Źródło:
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
ISBN: 978-83-8018-069-7
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 344