Pokazywanie postów oznaczonych etykietą etnografia. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą etnografia. Pokaż wszystkie posty

niedziela, 22 lipca 2018

Świętokrzyskie regionalia (cz. 58)



Edyta Smolińska, Małgorzata Pronobis, Dorota Parkita, Robert Kardas 
”Gwara świętokrzyska piękna i bogata, dziedzictwo utracone - dziedzictwo ocalone”



Europejskie Dni Dziedzictwa to największy projekt europejski w dziedzinie kultury. Głównym celem tego przedsięwzięcia jest promowanie różnorodności regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz propagowanie dialogu międzykulturowego. Biblioteka pedagogiczna już od wielu lat włącza się w to przedsięwzięcie, organizując spotkania z młodzieżą, wystawy oraz zapraszając pasjonatów kultury i sztuki. W 2014 roku została laureatem Narodowego Instytutu Dziedzictwa za organizację Europejskich Dni Dziedzictwa w województwie świętokrzyskim. 

Kontynuując tak znaczące w skali Europy przedsięwzięcie, w bieżącym roku obchodzono je pod wspólnym hasłem Utracone Dziedzictwo. Pokłosiem podjętych działań jest publikacja pt. „Gwara świętokrzyska piękna i bogata, dziedzictwo utracone – dziedzictwo ocalone”. Została ona podzielona na trzy części tematyczne:

1. Gwara naszego regionu.
2. Publikacje i zbiory audiowizualne PBW w Kielcach.
3. Ocalić od zapomnienia – Jan Bernasiewicz i jego twórczość. 




Pierwsza część zawiera informacje o gwarze świętokrzyskiej, fragmenty tekstów gwarowych, krótkie notki o zaproszonych gościach (dr. hab. prof. UJK Stanisław Cygan oraz dziecięcy zespół folklorysty „Małe Wolanecki”), zaś kolejne stanowią jej uzupełnienie.  Tekst został wzbogacony ciekawym materiałem ilustracyjnym, który wprowadza czytelnika w świat sztuki ludowej, a zdjęcia dokumentują przebieg spotkania z młodzieżą szkolną.

Źródło:


Wydawca: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w  Kielcach
ISBN: 978-83-60666-5251-7
Rok wydania: 2015
Liczba stron: 59



piątek, 13 lipca 2018

Świętokrzyskie regionalia (cz. 57)



Edyta Smolińska, Małgorzata Pronobis, Gracjan Bazyl, Robert Kardas
„Duchy, zjawy i upiory na świętokrzyskim szlaku”


Europejskie Dni Dziedzictwa jawią się jako największy społeczno-edukacyjny projekt europejski. Do jego podstawowych celów należy historyczna i kulturalna edukacja społeczeństwa europejskiego. Projekt w swoim założeniu ma zbliżać do siebie kraje i narody poprzez wzajemne poznawanie swoich tradycji, kultury, zabytków, wychodząc z założenia, że uprzedzenia i stereotypy zwalczyć można tylko poprzez wzajemne poznanie i zrozumienie. Mając świadomość wagi celów w działania te włącza się również Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach. Na miarę swoich sił i środków, przy okazji kolejnych wystaw organizuje spotkania młodzieży ze znanymi postaciami życia społeczno-kulturalnego regionu świętokrzyskiego. Biblioteka wraz z filiami stara się przybliżać środowisku, w którym działa, ciekawe inicjatywy kulturalne, dziedzictwo historyczne oraz ludzi będących wizytówką szeroko pojętej świętokrzyskiej kultury. Pokłosiem podjętych w bieżącym roku działań, w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, jest publikacja pt. Duchy, zjawy i upiory na świętokrzyskim szlaku. Została ona podzielona na dwie części tematyczne. 

Część pierwszą otwiera artykuł "Wiedźmy, czarty i inne istoty ze świata ludowej wyobraźni" Ewy Tomaszewskiej, z Pracowni Etnografii Muzeum Wsi Kieleckiej Park Etnograficzny w Tokarni. Autorka w sposób bardzo interesujący przedstawia w nim wpływ istot magicznych na wierzenia i zwyczaje ludu wiejskiego Kielecczyzny, a także na folklor naszego regionu. W tekście przytacza ogromną ilość przykładów związanych z czarownicami, czartami i demonami występującymi w wierzeniach ludowych. Następną pozycję stanowi abstrakt artykułu Alicji Trukszyn "Castrum Gigantów i plateau sabatów czarownic – legendarne dzieje Łysej Góry". Zawiera on główne tezy wykładu wygłoszonego przez autorkę w dniu otwarcia wystawy, 16.09.2016 r. Całość wystąpienia zostanie zamieszczona w V tomie publikacji Biblioteka – bibliotekarz dla nauczyciela i ucznia wydanej nakładem PBW w Kielcach. 

Część pierwszą zamyka tekst Małgorzaty Pronobis i Edyty Smolińskiej "Magia ziół". Autorki zamieściły w nim wykaz najpopularniejszych ziół ziemi świętokrzyskiej, a stosowanych nie tylko w leczeniu różnych przypadłości zdrowotnych, ale także w najróżniejszych czynnościach magicznych np. ochrony przed wiedźmami, diabłami itp. Drugą część publikacji stanowi katalog wystawy, który zawiera materiał źródłowy i ikonograficzny pochodzący ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kielcach, Muzeum Wsi Kieleckiej Parku Etnograficznego w Tokarni, uzupełniony fotografiami Edyty Smolińskiej, a stanowiącymi ilustrację niezwykłych miejsc naszego regionu. Zamieszczone fragmenty legend pochodzą m.in. z publikacji  Legendy i podania świętokrzyskie, red. Alicja Trukszyn, Kielce, 2009 Legendy świętokrzyskie, red. Krzysztof Bracha, Kielce, cop. 2009. Pragniemy, aby tak ciekawe materiały miały szanse zaistnienia w świadomości szerszej grupy odbiorców, a poprzez zamieszczenie w niniejszej publikacji jedynie fragmentów, zachęcały do zapoznania się z pełnymi tekstami tych i pozostałych legend. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja w pełni oddaje podjęte starania, aby ocalić od zapomnienia to, co warunkuje naszą tożsamość. (ze wstępu)

 Źródło:



Wydawca: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w  Kielcach
ISBN: 978-83-60666-52-4
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 111



poniedziałek, 5 lutego 2018

„Elementarz warmiński”



Edward Cyfus, Izabela Lewandowska, Anna Rok 
„Elementarz warmiński”


„Elementarz warmiński stawia sobie za cel ukazanie specyfiki kulturowej południowej Warmii, jej historii, kultury i gwary. Ma równocześnie uczyć o Warmii, której już nie ma, a która powinna zachować się w  naszej pamięci.  Pierwszą cześć „Elementarza” stanowi opis historii Warmii, jej zwyczajów i obrzędów ludowych, genezy i funkcjonowania gwary warmińskiej na przestrzeni wieków, badań etnograficznych prowadzonych na tym terenie oraz możliwości współczesnego rozwoju zainteresowań gwarowych. Ten fragment ma charakter naukowy i stanowić może materiał dla studentów i badaczy z zakresu etnografii, socjologii, historii i językoznawstwa. Nie wyczerpuje jednak tematu, szczególnie w zakresie historii i etnografii, który ma już odrębną naukową literaturę. Wybrano jedynie te zagadnienia, które są ilustrowane tekstami gwarowymi w kolejnych częściach publikacji. 




W części drugiej znajdują się teksty gwarowe oraz przynależne im słowniczki z wyrazami i zwrotami przełożonymi na współczesny język polski. Część ta zawiera treści dotyczące życia codziennego, wpływu otaczającego środowiska i pór roku na rytm ludzkiej pracy oraz opisy obyczajowości (zwyczaje, obrzędy, wierzenia). 

Trzecią część „Elementarza” stanowi zbiór ćwiczeń i zadań przeznaczonych dla uczniów, nauczycieli i uczestników różnego rodzaju warsztatów, a także innych zainteresowanych. Uzupełnieniem całości są zbiór gawęd ze słowniczkiem oraz wybrana literatura. Dodatkową pomoc stanowić będzie płyta audio z nagraniem wszystkich tekstów gwarowych zawartych w „Elementarzu” oraz kilka gawęd – do samodzielnej pracy z tekstem. W klimat kultury warmińskiej wprowadzają piękne ilustracje, które w każdym szczególe odzwierciedlają cechy charakterystyczne dla warmińskiego folkloru”. (Fragment słowa wstępu autorów publikacji)

Źródło:

Wydawnictwo: Pracownia wydawnicza ElSet
ISBN: 978-83-64736-81-0
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 216


czwartek, 18 sierpnia 2016

„Suwalszczyzna. Świat Pogranicza”



Marian Pokropek „Suwalszczyzna. Świat Pogranicza”


Suwalszczyzna. Świat pogranicza to kolejna publikacja regionalna o charakterze albumowym, przygotowana przez pracowników Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Album oparty jest na cennym, niezwykle urokliwym i unikatowym materiale fotograficznym, którego autorem jest wybitny polski badacz prof. Marian Pokropek.

„Suwalszczyzna. Świat pogranicza” to kolejna publikacja regionalna o charakterze albumowym, przygotowana przez Muzeum Okręgowe w Suwałkach. Album oparty jest na niezwykle urokliwym i unikatowym materiale fotograficznym, którego autorem jest wybitny polski etnograf prof. Marian Pokropek.



Wigry, pow. suwalski. Kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP 
w zespole poklasztornym zakonu kamedułów. 
Źródło: Marian Pokropek „Suwalszczyzna. Świat Pogranicza”, s. 214.


Dokumentacja fotograficzna Suwalszczyzny, wykonana przez Mariana Pokropka w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, jest obrazem zanikającego świata tradycyjnej kultury ludowej, uchwyconym w ostatnich chwilach jego istnienia. Układ tematyczny i treść albumu nawiązuje do wcześniejszych publikacji Mariana Pokropka: Budownictwo ludowe Pojezierza Augustowsko-Suwalskiego, Ziemia sejneńska pod względem etnograficznym oraz Wytwórczość i sztuka ludowa Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego. Każdy rozdział rozpoczyna tekst złożony z cytatów zaczerpniętych ze wspomnianych opracowań. W sumie część opisowa albumu jest rodzajem bardzo krótkiego streszczenia tych książek, które wprowadza czytelnika w bogato ilustrowaną tematykę poszczególnych rozdziałów.

Prezentowany album jest integralną częścią projektu podjętego przez Muzeum Okręgowe w Suwałkach w 2007r. W ramach projektu Muzeum zrealizowało wystawę zatytułowaną Świat pogranicza. Suwalszczyzna według profesora Mariana Pokropka, digitalizację części jego archiwum fotograficznego oraz międzynarodową konferencję naukową Badania etnograficzne na pograniczu polsko – litewsko – białoruskim w 2 połowie XX wieku.

Album dostępny w siedzibie Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Cena wydawnictwa – 40 zł. Wydawnictwo zostało zrealizowane przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku.


Źródło:

Wydawca: Muzeum Okręgowe w Suwałkach
ISBN: 978-83-61494-20-1
Data wydania: 2009
Liczba stron: 238