Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 31 sierpnia 2015

„Cmentarze na Żmudzi”



Jan Skłodowski "Cmentarze na Żmudzi. Polskie ślady przeszłości obojga narodów"


Dawne żmudzkie cmentarze stanowią, dzięki swej jednolitości historyczno-cywilizacyjnej, zwartą zabytkową przestrzeń kulturową, z tego więc powodu mogą być traktowane jako szeroko rozumiany zespół zabytkowy. Wpisują się one w krąg wspólnego dziedzictwa dwóch narodów- litewskiego i polskiego, które drogą wielowiekowego związku, dzięki aktowi unii lubelskiej, utworzyły Rzeczpospolitą Obojga Narodów - łączącą ziemie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, a następnie postanowieniem Konstytucji 3 maja - wspólne państwo, trwające - choć nie de jure, ale de facto - także przez lata rozbiorowej niewoli. Na niektórych tamtejszych cmentarzach do dziś napotkać można nawet bezwzględną przewagę nagrobków z polskojęzycznymi inskrypcjami. 



Fot. Kaplica grobowa Nałęcz-Gorskich na cmentarzu przy starym kościele w Szawkianach 
– widok dawny. Źródło: „Cmentarze na Żmudzi”, s.168


Na wielu liczne nagrobki takowe inskrypcje posiadają, ale są takie, gdzie zaledwie kilka polskich nagrobków pośród litewskiego „żywiołu” można odnaleźć. Spotkane tam pomniki nagrobne prezentują bardzo różne walory artystyczne i rzemieślnicze, niemniej stanową trwały ślad kultury materialnej i duchowej pokoleń żyjących na tamtej ziemi, a podległych formule: gente lithuanus natione polonus. Przesłaniem niniejszego albumu jest nie tylko przedstawienie w obrazie i słowie polskich śladów zachowanych na żmudzkich cmentarzach. Jest to także zaproszenie na mało dziś znany, a w zasadzie szerzej zupełnie nierozpoznany szlak historyczny. Jego badacze i miłośnicy napotkają tu wiele znaków obecnie prawie zapomnianych, ale ważnych i nadal mogących służy za drogowskazy ku jednoczącym wartościom uniwersalnym. (z okładki książki)


 Wydawca: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 
Departament Dziedzictwa Kulturowego
ISBN: 978-8362622-26-9
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 414

Źródło:

Audycja radiowa:

Więcej o publikacji: