„Zofia – matka Żegoty. Wspomnienia o Zofii Kossak-Szatkowskiej”
Zebrała i opracowała Jadwiga Mrożek-Myszkowska
Niemal zapomniana dziś Zofia Kossak-Szatkowska
należała przed II wojną światową do grona najpopularniejszych polskich pisarzy.
W 1936 r. została uhonorowana nawet Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej
Akademii Literatury. Do najbardziej znanych dzieł autorki należą bez wątpienia
powieści: historyczna „Krzyżowcy,” autobiograficzna „Pożoga. Wspomnienia z
Wołynia 1917-1919”
oraz trzytomowa saga rodziny Kossaków „Dziedzictwo.”
Jadwiga Mrożek-Myszkowska
przedstawiła postać Zofii Kossak wykorzystując do tego celu dziesiątki
wypowiedzi osób bliskich autorce „Bez oręża,” jak również wybitnych literatów
polskich z Marią Dąbrowską i Melchiorem Wańkowiczem na czele. Otrzymaliśmy
dzięki temu nie tylko portret pisarki, której kandydatura rozważana była przez
Polską Akademię Umiejętności w kontekście zgłoszenia do Literackiej Nagrody
Nobla lecz przede wszystkim wizerunek kobiety o szerokich zainteresowaniach, pełnej
ciepła, życzliwości i męstwa.
Fot. 1. Zofia Kossak, zdjęcie z czasów pobytu w Skowródkach
1913 rok,
źródło: „Zofia – matka Żegoty…”, s. 33.
W 1942 r. Zofia Kossak-Szatkowska
oraz Wanda Krahelska utworzyły Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, który wkrótce
przekształcił się w Radę Pomocy Żydom „Żegota.” Już pośmiertnie, w 1989 r.
otrzymała za swą działalność w czasie okupacji medal oraz dyplom „Sprawiedliwy
wśród Narodów Świata.”
Świadectwem bohaterskiej postawy
Zofii Kossak-Szatkowskiej jest m.in. relacja pewnej żydowskiej dziewczynki,
którą pisarka uratowała z krakowskiego getta. Wspomina ona, że pani Zofia bezinteresownie
pomogła dziesiątkom ludzi przetrwać wojenną gehennę zabiegając m.in. o fundusze
dla osób, które uciekły z getta, czy też pośrednicząc w wyrabianiu fałszywych
dokumentów. Zofia Kossak kierowała również Ochronką dla ludzi, którzy
potrzebowali pomocy w trudnych czasach okupacji.
Książkę uzupełnia bogate
kalendarium poświęcone życiu i twórczości Zofii Kossak- Szatkowskiej.
Znajdziemy w nim szczegółowe informacje o jej dzieciństwie, tragediach
rodzinnych, edukacji, pierwszych publikacjach, małżeństwach, tułaczce po kraju,
nabierającej rozpędu karierze, działalności konspiracyjnej, dramatycznych
przeżyciach w okresie II wojny światowej, wyjeździe z kraju do Anglii na ponad
10 lat oraz pracy twórczej w kraju po 1957 r. Materiały zamieszczone w pracy
pochodzą z bardzo wielu różnorodnych źródeł, wspomnień, notatek oraz książek. Warto
dodać, że szereg wypowiedzi oraz fotografii, Jadwiga Mrożek-Myszkowska pozyskała
specjalnie w celu wykorzystania w niniejszej publikacji.
Wydawca: Adam Marszałek
ISBN: 978-83-7780-981-5
Rok wydania: 2014
Liczba stron: 187