Przemysław Gasztold „Zabójcze układy”
Służby PRL i międzynarodowy terroryzm
W latach 70. i 80. XX wieku
międzynarodowy terroryzm paraliżował społeczeństwa i rządy Europy Zachodniej.
Wybuchy, porwania samolotów stały się codzienną, brutalną rzeczywistością.
Ekstremistyczne organizacje z Bliskiego Wschodu, terroryści lewaccy i skrajnie
prawicowi, mordując niewinnych ludzi, dążyli do zdestabilizowania sytuacji
wewnętrznej i międzynarodowej. Propaganda państw komunistycznych głosiła, że
były one wolne od takich zagrożeń, gdyż terroryzm stanowił domenę jedynie obozu
kapitalistycznego. Za żelazną kurtyną wszyscy mieli być szczęśliwi, a zjawisko
terroryzmu w ogóle nie występowało. Nie była to jednak prawda.
Kulisy bliskiej współpracy
komunistycznych służb z międzynarodowymi ugrupowaniami terrorystycznymi przez
wiele lat należały do najpilniej strzeżonych sekretów PRL. Odtajnione dokumenty
z archiwów byłego komunistycznego aparatu bezpieczeństwa dowodzą, że państwa
bloku sowieckiego również narażone były na ataki różnych organizacji terrorystycznych.
Komunistyczne służby specjalne masowo wspierały lewackie i bliskowschodnie
ugrupowania terrorystyczne, wykorzystując je do własnych celów operacyjnych i
politycznych. Zapewniały im szkolenie wojskowe, schronienie z dala od
zachodnich służb wywiadowczych, dostarczały dokumenty legalizacyjne i
sprzedawały duże ilości uzbrojenia.
Ożywione stosunki polityczne i
gospodarcze PRL z krajami arabskimi przyczyniły się do szczególnej roli Polski
jako miejsca, gdzie międzynarodowi ekstremiści znajdowali azyl w przerwach
między popełnianymi aktami terroru. Radykałowie z Bliskiego Wschodu oraz
skrajnie lewicowi ekstremiści z Europy Zachodniej traktowali Polskę jako
sprawdzonego sojusznika i bezpieczną przystań. Abu Nidal, Monzer Al-Kassar, Abu
Dawud i Abu Abbas to tylko niektórzy z czołówki najgroźniejszych terrorystów
ostatniej dekady zimnej wojny. Wszyscy oni ukrywali się w Polsce przed agentami
zachodnich służb i tu przygotowywali kolejne zamachy. Dzięki tajnym układom z
peerelowskimi służbami cywilnymi i wojskowymi czuli się w Polsce nietykalni.
Omijali procedury wizowe, przysyłali rannych bojowników na odpoczynek,
otrzymywali stypendia, otwierali własne firmy, handlowali bronią, a na
nielegalnych interesach z państwowymi przedsiębiorstwami zarabiali miliony
dolarów.
Dzięki drobiazgowym poszukiwaniom
archiwalnym autorowi udało się zrekonstruować najważniejsze siatki
terrorystyczne operujące na terenie komunistycznej Polski oraz naświetlić
okoliczności ich sekretnych powiązań z funkcjonariuszami aparatu bezpieczeństwa
PRL.
Dla kogo:
Na podstawie m. in. dokumentów z
Archiwum IPN, Archiwum MON, Archiwum Akt Nowych i Archiwum MSZ w sposób
przystępny dla przeciętnego czytelnika nie znającego kulisów funkcjonowania
służb specjalnych PRL autor opisuje przykłady terroryzmu krajowego –
dokonywanego przez Polaków oraz terroryzmu międzynarodowego, którego sprawcami
byli obcokrajowcy. Po książkę sięgną czytelnicy zainteresowani: okresem zimnej
wojny, sensacyjnymi dokumentami polskiego wywiadu, bezpieczeństwem międzynarodowym
w perspektywie historycznej, reportażami śledczymi, światowym terroryzmem.
Dr Przemysław Gasztold (ur.
1985), politolog z zacięciem historycznym, absolwent Wydziału Dziennikarstwa i
Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Biura Badań
Historycznych IPN w Warszawie. Stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
(2013). Specjalizuje się w historii zimnej wojny, w tym w specyfice partii
komunistycznych, międzynarodowym terroryzmie, stosunkach PRL z krajami
Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej oraz historią służb wywiadowczych. Autor
m.in. monografii Koncesjonowany nacjonalizm. Zjednoczenie Patriotyczne
„Grunwald” 1980-1990 (Warszawa 2012, Nagroda Historyczna tygodnika „Polityka”
za debiut 2013). Współautor tomu (razem z M. Trentinem i J. Adamcem) Syria
During the Cold War. The East European Connection, (Lynne Rienner Publishers
2014). Organizator międzynarodowego seminarium “In the Shadow of the Cold War.
Domestic and International Terrorism in the Former Communist Countries” (2015),
uczestnik konferencji “Need to Know” poświęconych historii i działalności służb
wywiadowczych. Współredaktor (razem z A. Hännim i T. Rieglerem) tomu “States
and Terrorism in the Cold War: Myth and Reality” (w przygotowaniu).
Źródło:
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
ISBN: 9788301192389
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 424
