Magdalena Kowalska-Cichy
„Magia i
procesy o czary w staropolskim Lublinie"
Wydanie II, poprawione i
uzupełnione
Magdalena Kowalska-Cichy
przedstawia dokumenty dotyczące magii i czarów z jednego tylko miasta –
Lublina. Łącząc porozrzucane, trudno osiągalne edycje źródłowe z własną pracą w
archiwach, przedstawia kompletny katalog lokalnych procesów o czary i magię. Z
tego też względu książka ma duży walor dla studiów historycznych. Jednocześnie
skupienie na przekazach źródłowych czyni z książki fascynujący pitaval dawnych
przestępstw o „nadprzyrodzonym” charakterze, a zarazem pozwala wniknąć w
nieoczywisty świat wyobrażeń mieszkańców Lublina sprzed kilku stuleci, świata,
w którym mieściły się zarówno intymne stosunki z diabłem, jak i dekokty z
kociego mózgu. Lokalna perspektywa pozwala Autorce na ukazanie różnorodności i
powszechności wierzeń magicznych, a znajomość historycznego kontekstu powoduje,
że z przedstawionych przypadków wyciąga ich kluczowe cechy charakterystyczne
(Prof. Tomasz Wiślicz).
Od Autorki: Przedstawione
historie wydarzyły się naprawdę. Procesy dotyczące czarów, guseł czy
korzystania z magicznych przedmiotów potwierdzają staropolskie księgi sądowe
przechowywane obecnie w lubelskich archiwach oraz rękopiśmienne źródła epoki.
Czy są to już wszystkie tego typu sprawy? Zapewne nie. Duża część akt Trybunału
Koronnego spłonęła w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie w 1944 roku, a
wiele innych ksiąg przez lata zaginęło lub uległo zniszczeniu. Niektóre są
nieczytelne, inne w ogóle nie zostały jeszcze przejrzane. Czterdzieści
zamieszczonych w tej pracy przypadków stanowi punkt wyjściowy, który zostanie z
czasem, mam nadzieję, jeszcze uzupełniony […]
Granica między prawdą a fikcją w
sprawach o czary zawsze była niezwykle cienka. Najlepiej widać ją chyba na
przykładzie wspomnianej już legendy o Czarciej Łapie, ale można dostrzec ją
także w samych protokołach z przesłuchań. I chociaż dziś mamy zdecydowane prawo
wątpić w prawdziwość zeznań złożonych podczas tortur, powinniśmy jednak cały
czas pamiętać o osobach, które przez te męczarnie przeszły. To dlatego
niniejsza książka odwołuje się do mikrohistorii. Po pierwsze, przybliża poglądy
i wierzenia zwykłych, żyjących przed wiekami ludzi, a po drugie, oddaje głos
osobom dawno przez historię zapomnianym – oskarżonym, często skazanym na śmierć
za coś, w co dziś nawet nie wierzymy. Opowieści o ich życiu i przekonaniach
przez lata spoczywały w archiwach, w księgach, do których zaglądali tylko
nieliczni badacze. Teraz zebrane w jednym miejscu i uzupełnione o inne
niepublikowane dotąd materiały stanowić mogą ważny przyczynek do historii procesów
o czary w Rzeczpospolitej, jak również dziejów dawnego wymiaru sprawiedliwości
oraz losów mieszkańców Lublina.
Magdalena Kowalska-Cichy (ur. 1984
r.), historyk i kulturoznawca, absolwentka UMCS w Lublinie. Interesuje się
światem przestępczym w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku oraz dziejami
prześladowania czarownic we wczesnonowożytnej Europie. Należy do lubelskiego
oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, a także do dwóch stowarzyszeń
regionalnych: Radomskiego Towarzystwa Naukowego i Towarzystwa Przyjaciół Nauk
im. Kazimierza Marii Osińskiego w Przemyślu. Jest pilotem wycieczek,
Przodownikiem Turystyki Pieszej PTTK, a także autorką artykułów prasowych i
naukowych oraz jedną z redaktorek polskojęzycznej Wikipedii. Prowadzi
blogi Nie tylko
genealogia oraz Nie
tylko czarownice.
Źródło:
Wydawca: Episteme
ISBN: 978-83-65172-74-7
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 167
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz