„Zamki, pałace i dwory Dolnego Śląska. Powiat oleśnicki”

 

Damian Dąbrowski „Zamki, pałace i dwory Dolnego Śląska. Powiat oleśnicki”

 

Na kartach przewodnika „Zamki, pałace i dwory Dolnego Śląska. Powiat oleśnicki” Damian Dąbrowski przedstawił dzieje rezydencji, które przetrwały do naszych czasów, jak i tych które powoli zamieniają się w ruiny lub znikły z krajobrazu regionu. Autor kreśli losy każdego z obiektów od czasów powstania aż do chwili obecnej. Mimo historycznych zawirowań, na terenie powiatu zachowało się niemal 60 zamków, pałaców, dworów oraz siedzib wolnych właścicieli ziemskich. Wybierając obiekty do przewodnika autor przeprowadził wnikliwą kwerendę źródeł przedwojennych, sięgnął ponadto do opracowań konserwatorskich.

 

Przewodnik Damiana Dąbrowskiego stanowi doskonałe kompendium wiedzy o historii rezydencji oraz ich właścicielach. Najstarszym z opisanych obiektów jest zamek w Oleśnicy, którego początki sięgają XIV stulecia. Znaczna część zamków, pałaców i dworów na tym terenie znajduje się w nienajlepszym stanie technicznym. Niszczeje między innymi zamek w Bierutowie a także pałace w Posadowicach czy Dalborowicach. Od czasu do czasu podejmowane są na szczęście działania powstrzymujące degradację niektórych obiektów. Autor zauważa, że większość z rezydencji leżących na terenie powiatu można jeszcze uratować i przywrócić im choćby cień dawnej świetności.

 

Damian Dąbrowski zamieścił w publikacji szereg wiadomości o innych zabytkach oraz atrakcjach przyrodniczych znajdujących się w pobliżu opisywanych rezydencji. Warto nadmienić, że w pracy nad przewodnikiem autor wykorzystał wywiady przeprowadzone z mieszkańcami powiatu oleśnickiego. W bogato ilustrowanym przewodniku znajdziemy fotografie archiwalne i współczesne opisywanych obiektów a także mapki przedstawiające założenia pałacowo-folwarczne. Niniejsza publikacja jest trzecim tomem serii. W ubiegłych latach ukazały się przewodniki „Pałace Dolnego Śląska. Powiat trzebnicki. Gmina Trzebnica i Zawonia” oraz „Pałace Dolnego Śląska. Powiat wołowski”. Polecam.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/damian-dabrowski-zamki-palace-i-dwory-dolnego-slaska-powiat-olesnicki-p-959.html

 

Wydawca: Wydawnictwo CM

ISBN: 978-83-68018-65-3

Liczba stron: 404

Rok wydania: 2024

„Magiczne wyprawy po Polsce”

 

Leszek Matela „Magiczne wyprawy po Polsce”

Dolnośląskie – opolskie – śląskie

 

Magiczne wyprawy po Polsce są czymś więcej niż zwykłym przewodnikiem turystycznym. To prawdziwe kompendium wiedzy dla osób chcących poznawać tajemnice różnych zakątków naszego kraju oraz inspiracja do samodzielnego ich poszukiwania w czasie wakacyjnych wypraw i weekendowych wypadów.

Zwiedzając, nie powinniśmy koncentrować się wyłącznie na architekturze i krajobrazach, ale również otwierać na subtelne oddziaływania zabytków. Z książki dowiesz się, jak tego dokonać, oraz nauczysz się samodzielnie rozpoznawać punkty koncentracji pozytywnych energii Ziemi i kosmosu.

W książce omówione zostały najważniejsze miejsca mocy i czakramy w województwach: dolnośląskim, opolskim i śląskim. Wzniesiono w nich świątynie i inne budowle. Przebywając tam, można odczuć głęboką jedność z siłami kosmosu, doenergetyzować organizm, jak też uzyskać impulsy do rozwoju duchowego.

 

Przewodnik przygotował Leszek Matela - znany badacz miejsc mocy, doświadczony radiesteta, publicysta oraz autor ponad 50 książek i kilkuset artykułów.

Książka na stronie wydawcy:

https://www.kos.com.pl/pl/p/Magiczne-wyprawy-po-Polsce/470

Więcej o książce na stronie Autora:

https://www.facebook.com/leszek.matela

 

Wydawca: Wydawnictwo KOS

ISBN: 978-83-7649-167-7

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 284 + kolorowa wkładka

„Śląsk magiczny. Puszcze, knieje, lasy, drzewa”

 

Jan Hahn „Śląsk magiczny. Puszcze, knieje, lasy, drzewa”

 

Tytuł mojej sagi o Śląsku wyraźnie sugeruje, że to właśnie historie związane z lasem, drzewami: magiczne, nieodgadnione, zapomniane, nieokreślone, frapujące, będą nas najbardziej tutaj zajmować. Znajdziemy tu opis największych kompleksów leśnych na Śląsku, oraz przyjrzymy się drzewom pojedynczym – wybierając oczywiście najbardziej reprezentacyjne gatunki.

Las nawet obecnie, w świecie tak już wybetonowanym i wyasfaltowanym, znającym odpowiedzi na każde pytanie, zdaje się być nie tylko akumulatorem naszego zdrowia fizycznego i psychicznego, wydaje się chować też w swym gąszczu nasze lęki, mroczne opowieści, postaci i stworzenia zrodzone z legend i bajań.

Skoro las nawet dzisiaj potrafi zmącić nasz klarowny, oparty na naukowych podstawach, ogląd świata, cóż można powiedzieć o czasach, gdy Śląsk, poza małymi enklawami wypełnionymi wodą, w całości pokryty był puszczą i borem.

 

Las nie tylko żywił, leczył, ubierał, nie tylko był domem i schronieniem. Był dla przeważającej części mieszkańców północnej Europy całym światem: światem magii, światem wierzeń.

Drzewa spełniając tak wiele ważnych ról w historii życia na Ziemi, w większości związanych są z kultem, kulturą, zwyczajami - ukazują potęgę życia. Zaś badania dendrochronologiczne, które uchodzą za niezwykle dokładne i pewne potwierdzają iż drzewo jest nie tylko strażnikiem, świadkiem przemijania ludzkich losów, ale także ich najsumienniejszym mierniczym. Autor

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.kos.com.pl/9788376493077_slask_magiczny_puszcze_knieje_lasy_drzewa_jan_hahn_kos.html

 

Wydawca: Wydawnictwo KOS

ISBN: 978-83-7649-307-7

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 508

„Śląsk magiczny”

 

Jan Hahn „Śląsk magiczny”

 

Autor przemierza górskie i podgórskie rejony Śląska zafascynowany specyficzną atmosferą wielu miejsc – romantycznie położonych, owianych zapomnianymi już historiami i legendami. Magia tych miejsc związana jest nie tylko z działalnością Ducha Gór, czy tajemniczych Walonów, tworzona jest także współcześnie – przez ludzi w Śląsku zakochanych, swoją nieprawdopodobną pasją budujących nową historię tych ziem. Autor podaje przykłady takich działań, wskazuje ludzi, którzy próbują połączyć wspaniałą przeszłość Śląska z dążeniami jego nowych mieszkańców, którzy korzenie swe w tej ziemi magicznej mocno już zapuścili. Tacy artyści jak Olga Tokarczuk, Henryk Waniek, ich dzieła, dają gwarancję, że ten piękny kraj czeka świetlana przyszłość.

 

Jan Hahn – urodzony i zamieszkały w Tarnowskich Górach. Zajmował się kulturą w urzędzie miejskim, powiatowym i w Centrum Kultury Śląskiej. Działacz organizacji społecznych. Autor wydawnictw związanych z historią i kulturą Śląska: „Ilustrowana historia Śląska w zarysie”, „Lux ex Silesia”, „Śląsk w Europie”. Pisze artykuły do prasy lokalnej i regionalnej. Z wykształcenia filolog słowiański (serbskochorwacki na UJ) i tłumacz z tego języka.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.kos.com.pl/pl/p/Slask-magiczny/506

 

Wydawca: Wydawnictwo KOS

ISBN: 978-83-7649-304-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 480

„Gdzie jest skrzynia z karabinami?”

 

Artur Pacuła „Gdzie jest skrzynia z karabinami?”

Wydanie II poprawione

 

Książka roku 2017 Forum Miłośników Pana Samochodzika.

Pierwsze dni wakacji. Ojciec wysyła Igora do mieszkającego na Śląsku wujka. Niezadowolony z pomysłu swego rodzica chłopiec kręci nosem, lecz zrezygnowany wsiada do pociągu pewien, że najbliższe dni i tygodnie nie przyniosą mu zbyt wielu wrażeń. Po przyjeździe do Katowic Igor poznaje mieszkającego w tym mieście rówieśnika – Krzyśka. Między chłopakami szybko nawiązuje się nić porozumienia. Niebawem Igor dowiaduje się o ukrytej przez dziadka Krzyśka, pana Rudolfa skrzyni z karabinami. Wkrótce okazuje się, że ze skrzynią związana jest dramatyczna, sięgająca powstań śląskich historia związana z przodkami Krzyśka. Odnalezienie skrzyni mogłoby rzucić nowe światło na dzieje rodziny Pana Rudolfa i oczyścić z podejrzeń o zdradę wojenną pradziadka chłopca. Igor bez chwili wahania postanawia pomóc koledze.

 

W kolejnej książce Artura Pacuły spotkamy się z dobrze znanymi młodymi bohaterami. Igorowi pomagać będą Miras, Ala oraz Monika. W rolach drugoplanowych pojawią się rodzice niektórych z dzieciaków, a całą czwórkę wspierał będzie nauczyciel historii Marcin Krygier, zwany przez uczniów i przyjaciół Bossem. Fabułę powieści urozmaica pojawienie się czarnego charakteru. W książkach Zbigniewa Nienackiego taką niewdzięczną rolę odgrywał Waldemar Batura, w powieści Artura Pacuły osobnikiem, który za wszelką cenę pragnie zdobyć ukrytą przez dziadka Rudolfa skrzynię jest pewien pazerny antykwariusz – Henryk Majer.

Tradycyjnie już Artur Pacuła urozmaicił dynamiczną fabułę wplatając w nią liczne wątki poświęcone problemom nastolatków oraz relacjom między młodymi ludźmi a dorosłymi. Podobnie jak w pierwszej powieści autora, i tym razem ważnym elementem zbliżającym do siebie bohaterów jest sport. W niniejszym tomie obok wspinaczki skałkowej tłem dla budowania się więzów między nimi jest najbardziej uniwersalna dyscyplina sportowa, piłka nożna. Okazuje się też, że do znalezienia „skarbu” nie wystarczą jedynie dobre chęci, lecz konieczne jest posiadanie przez poszukiwacza gruntownej wiedzy oraz odpowiedniego przygotowania. Autor uświadamia młodym czytelnikom, że nawet wakacyjny wyjazd do pozornie niezbyt atrakcyjnego dla turystów przemysłowego miasta może przerodzić się w pasjonującą, wspominaną przez długi czas przygodę. Polecam.

 

Powieść na stronie wydawcy:

http://www.4em.pl/produkt/gdzie-jest-dukat-krola-zygmunta-kopia

 

Wydawnictwo: Oficyna 4em

Patronat medialny: Forum Miłośników Pana Samochodzika, Zapomniana Biblioteka

ISBN: 978-83-66242-49-4

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 496

„Kim jesteś Czarny?”

 

Anna Kłodzińska jako Stanisław Mierzański „Kim jesteś Czarny?”

 

Połowa lat 50. ubiegłego wieku. Funkcjonariusze kontrwywiadu natrafiają na trop działającej na Śląsku siatki szpiegowskiej. Doskonale zakonspirowani agenci z zachodnich Niemiec wzięli na cel rozpracowanie technologii produkcji cynku w śląskich hutach. Major Wichurski wraz z grupą kilku oficerów, wśród których znajduje się piękna i inteligentna porucznik Ewa Jasińska, wyrusza z Warszawy do Katowic. Sprawa jest skomplikowana i delikatna. Należy działać niezwykle ostrożnie, tak by nie spłoszyć sprytnych przeciwników. Milicjanci   rozpoczynają jak zawsze od wizyt w gabinetach dyrektorów i przeglądania akt pracowniczych. Każdy z podkomendnych majora Wichurskiego ma przydzielone konkretne zadania.

 

W trakcie rutynowych czynności milicjanci odnajdują na jednym z osiedli zwłoki mężczyzny. Po pewnym czasie odkrywają związki łączące zamordowanego z zakładem przemysłowym znajdującym się w kręgu ich zainteresowań. Mimo że od zakończenia II wojny światowej upłynęło już kilkanaście lat, pamięć o tych trudnych czasach nadal jest żywa. Wielu funkcjonariuszy kontrwywiadu i zwykłych policjantów ma w życiorysach służbę w oddziałach Armii Ludowej. Wielu straciło bliskich. Ale są i tacy, których rola w tym okresie nie została do końca wyjaśniona. Jednym z nich jest były partyzant o pseudonimie „Czarny”. Już po kilku dniach pobytu na Śląsku, szef przybyłej z Warszawy grupy milicjantów dochodzi do przekonania, że aby doprowadzić do likwidacji wrogiej agentury, konieczna jest podróż w przeszłość.

 

Anna Kłodzińska znakomicie odnajduje się w szpiegowskich klimatach. Wizyty w zakładach przemysłowych i gabinetach dyrektorów państwowych przedsiębiorstw a także odtwarzanie metod działania agentów obcego wywiadu to jest jej żywioł. Gdzieś w tle powieści pojawiają się lokale gastronomiczne, w których zakonspirowani funkcjonariusze prowadzą obserwacje osób, które zdradziły socjalistyczną ojczyznę. Milicjanci wyjeżdżają również na prowincję. Jedna z takich wypraw, i zwykła wizyta w przydrożnej knajpie, omal nie kończy się mordobiciem. Powieść „Kim jesteś Czarny?” została wydana w 1963 roku (pod pseudonimem Stanisław Mierzański). Polecam.

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwocm.pl/anna-klodzinska-kim-jestes-czarny-t-34-p-525.html

 

Wydawnictwo: CM

Seria wydawnicza: Najlepsze kryminały PRL

ISBN: 978-83-66371-89-7

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 207

„Powstania śląskie 1919-1920-1921”

Ryszard Kaczmarek „Powstania śląskie 1919-1920-1921”
Nieznana wojna polsko-niemiecka

Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków. Ryszard Kaczmarek, niezrównany znawca historii Ślązaków, określa powstania śląskie mianem nieznanej wojny polsko-niemieckiej.

Powstańcza kuchnia polowa, 1921 rok.

Powstania śląskie 1919-1920-1921 to pierwsza od dekad popularna publikacja dotycząca tych najgłośniejszych we współczesnej historii Śląska wydarzeń. Ryszard Kaczmarek dał się dotychczas poznać jako autor, który z równą uwaga przygląda się i spisom regimentów, i relacjom cywilów – również tym razem w ręce czytelników trafia pasjonująca książka nie tylko o realiach bitewnych, lecz także o życiu zwykłych Ślązaków wtrąconych w tryby wielkiej historii.

Powstania śląskie… składają się, wraz z Polakami w Wehrmachcie i Polakami w armii kajzera, na wielki tryptyk pozwalający poznać i w pełni zrozumieć historyczne uwarunkowania skomplikowanej śląskiej tożsamości.

Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku –

Przyjazd do Katowic przewodniczącego Komisji generała Henriego Le Ronda.

Źródło:

https://www.wydawnictwoliterackie.pl/ksiazka/5035/Powstania-slaskie-1919-1920-1921---Ryszard-Kaczmarek

Więcej o publikacji:

http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4881490/powstania-slaskie-1919-1920-1921

https://dziennikzachodni.pl/profesor-kaczmarek-widze-powstania-slaskie-jako-niewypowiedziana-wojne-polskoniemiecka-w-latach-19191921/ar/13921129

Wydawca: Wydawnictwo Literackie

ISBN: 978-83-08-06841-0

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 624

„CzasyPismo” nr 1(13)/2018

„CzasyPismo” nr 1(13)/2018

Mija sto lat od czasu, kiedy po ponad stuleciu nieistnienia powstało niepodległe państwo polskie. Wprawdzie Górny Śląsk przestał uczestniczyć w państwowości polskiej już w XIV w., ale przetrwały związki językowo-etnograficzne polskojęzycznej ludności tego regionu z mieszkańcami innych ziem polskich. W drugiej połowie XIX w. nasiliło się wśród części Górnoślązaków poczucie jedności z Polakami, zaś w początkach XX w. powstał silny polski ruch narodowy na Górnym Śląsku. Po trzech powstaniach śląskich, w latach 1919–1921, i plebiscycie z roku 1921, wschodnia część regionu połączyła się z Rzeczpospolitą. Tym kwestiom poświęcona została część tekstów w aktualnym numerze „CzasyPisma”, przy czym z tematyką powyższą łączą się też zagadnienia walki o niepodległość w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu. 

Podpisanie na rynku w Rybniku aktu przekazania Górnego Śląska 

i powiatu rybnickiego władzom polskim w dniu 3 VII 1922 r.

Ale jak w każdym numerze, tak i tu znaleźć można także wiele innych wątków. Agresja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 r., dzieje Policji Województwa Śląskiego, niemieckie zbrodnie eutanazji w czasach Trzeciej Rzeszy, służba Górnoślązaków w Wehrmachcie, a także sprawy lżejszego kalibru – jak przemysł kosmetyczny w międzywojennych Katowicach. Wiele biografii, studiów przypadku, ale też krótkich syntez, jak zawsze bardzo bogato ilustrowanych składa się na ten – trzynasty już – tom przewodnika po meandrach górnośląskiej historii, jakim jest „CzasyPismo”.

Spis treści na stronie:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/periodyki-ipn/czasypismo/63697,CzasyPismo-nr-1-132018.html

Wydawnictwo: IPN

ISSN: 2299-2812

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 208

„(Nie) poszła za Niemca”

Piotr Roguski „(Nie) poszła za Niemca”

Opowieść historyczno-literacka

Właściwie tytuł opowieści powinien brzmieć od „Wandy, co nie chciała Niemca” do „Wandy, która go zechciała”. Co się stało, że jeden z fundamentalnych polskich mitów antyniemieckich przemienił się w swoje przeciwieństwo? Czy sprawili to sami Niemcy siłą męskiego uroku, sławy, majątku lub innych atrakcyjności, czy też, jak się to często zdarza w życiu, decyzję panny zmieniły okoliczności, które z pierwszego „nie” uczyniły końcowe „tak”?

Małżeństwa mieszane, w tym polsko-niemieckie, należą do grupy o podwyższonym stopniu ryzyka. Wielowiekowe doświadczenia we wzajemnych stosunkach, zwłaszcza silnie negatywne stereotypy, ciążą nad rodzącym się uczuciem. Zakochani od pierwszego dnia konfrontowani są z pytaniami, które z miłością teoretycznie nie mają nic wspólnego, a jednak… Muszą sobie i otoczeniu wyjaśnić, dlaczego właśnie ona („ta Polka”), dlaczego właśnie on („ten Niemiec”), jakby nie było innych partnerów (partnerek) w ramach tej samej nacji! Te pytania padały „od zawsze”. Zadawali je rodzice, krewni, znajomi, przyjaciele i wrogowie w domach niemieckich i polskich. Wszystko jedno czy zerkniemy do niemieckich powieści z 2 połowy XIX wieku rozgrywających się na terenie Prowincji Poznańskiej, czy z lat dwudziestych XX wieku dziejących się na Górnym Śląsku stwierdzimy, że wszystkie wyrażają głębokie niezadowolenie, a nawet zdecydowany sprzeciw wobec małżeństw polsko-niemieckich. Ich autorzy widzą i wieszczą najgorsze: zdradę uczuć i interesów narodowych, utratę dzieci na korzyść drugiej strony, aż po zbrodnię „pohańbienia rasy”. Nawet enerdowska socjalistyczna poprawność w stosunku do „bratniego kraju” nie wyeliminowała obaw z repertuaru trosk rodzicielskich. (Ze wstępu)

Źródło:

http://www.slaskwn.com.pl/sklep/?s__karta.id__912

Rozmowa z autorem:

https://przegladdziennikarski.pl/nie-poszla-za-niemca-rozmowa-z-piotrem-roguskim

Wydawca: Śląsk

ISBN: 978-83-7164-966-0

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 488

„Województwo śląskie w II Rzeczypospolitej”

Juliusz Borucki „Województwo śląskie w II Rzeczypospolitej”

Na temat bogatych dziejów Śląska ukazało się wiele opracowań popularnych i naukowych. Oddzielne miejsce w historii regionu zajmuje walka o przyłączenie Górnego Śląska do odrodzonego państwa polskiego po zakończeniu pierwszej wojny światowej. […] Wszystkie kwestie: statut województwa, działalność Sejmu Śląskiego, konwencja genewska w tej sprawie i prawne oraz ekonomiczne konsekwencje tych aktów, a także trudne zabiegi negocjacyjne polskich dyplomatów ze zwycięskimi mocarstwami, są współcześnie rzadko poruszane w publikacjach o kształtowaniu granic niepodległego państwa polskiego po pierwszej wojnie światowej. Niniejsza książka powstała głównie na podstawie dokumentów, sprawozdań i publicystyki ówczesnej prasy krajowej. Jest próbą całościowego ujęcia zagadnień stanowiących fundament odmiennego i wymuszonego przez okoliczności stanu prawnego, wyróżniającego polską część Górnego Śląska od pozostałych województw kraju. (Ze wstępu)

Źródło:

http://www.slaskwn.com.pl/sklep/?s__karta.id__672

Wydawca: Śląsk

ISBN: 978-83-7164-752-9

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 95

„Gwiazdy i legendy dawnych Katowic”

Henryk Szczepański „Gwiazdy i legendy dawnych Katowic”

Sekrety Załęskiego Przedmieścia

W „Sekretach Załęskiego Przedmieścia”, jak w kropli deszczu pod mikroskopem, odkryjesz dziesiątki zadziwiających ciekawostek, a wśród nich „gwiazdy i legendy dawnych Katowic”. Ta magiczna kropla to soczewka! Ukazuje urodę zapomnianych zakątków miasta, a przede wszystkim koleje życia jego mieszkańców. Dowiesz się, jak osiągali sukcesy i co się stało przyczyną ich upadku. Weźmiesz udział w radosnych i smutnych zdarzeniach, jakie przeżywali. Zwiedzisz miejsca, których już nie ma.

Sekrety są współczesną legendą przywołującą dawne anegdoty, plotki i sensacje uprawdopodobnione przez archiwalne zapiski. Wzbogacają złoty mit miasta nad Rawą obchodzącego 150. urodziny. Opowiadają o mieszkańcach tej okolicy, ich życiu codziennym, zajęciach, instytucjach, organizacjach i firmach, w których pracowali, odpoczywali, bawili się i modlili. Przekonaj się, że w każdej odpowiedzi tkwi zarodek nowego pytania. Stając przed kolejnymi, już sam, znajdziesz odpowiedź, uzupełniając białe plamy na historycznej mapie miasta, bo autorowi jeszcze nie wszystkie udało się zapełnić. Książka, którą trzymasz w ręce, to klucz otwierający bramy tajemniczego lamusa.

Źródło:

http://www.slaskwn.com.pl/sklep/?s__karta.id__832

Wydawca: Śląsk

ISBN: 978-83-7164-860-1

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 320

„Polskie legendy miejskie”

Dionizjusz Czubala „Polskie legendy miejskie”

Studium i materiały

Legendy miejskie – jak twierdzi Autor – występują powszechnie, a szczególnie w okresach napięć społecznych i każdy człowiek styka się z nimi, choć nie zawsze ma tego świadomość. Słyszymy je pod przyjaciół, znajomych, a także znamy z radia, telewizji, gazet i internetu. (prof. zw. dr hab. Renarda Ocieczek)

Legendy miejskie są zbierane przez Dionizjusza Czubalę od lat osiemdziesiątych. Jest on pod tym względem pionierem w Polsce i wszystko, co pisze o tym zjawisku folkloru, ma u nas nowatorski charakter. (dr Adam Jarosz)

Dionizjusz Czubala, urodzony w 1935 roku w Imielnie na Ponidziu. Studia polonistyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach. Doktorat z etnologii na Uniwersytecie Wrocławskim w 1975 (Folklor garncarzy polskich). Habilitacja w 1995 na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (Współczesne legendy miejskie). W latach 1975‒2002 pracował na Uniwersytecie Śląskim, najpierw jako adiunkt, a od 1997 jako profesor nadzwyczajny tej uczelni. Na Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku Białej od 2002 kierownik Zakładu Antropologii Kultury, a także przez parę lat – Katedry Pedagogiki, Psychologii i Antropologii.

Jego badania naukowe – zainspirowane przez prof. Adolfa Dygacza – skupiają się początkowo na folklorze tradycyjnym, co znajduje wyraz w publikacjach książkowych: Folklor garncarzy polskich, Katowice 1978; Anegdoty, bajki, opowieści garncarzy, Warszawa 1980 (wespół z Marianną Czubaliną); Podania i opowieści z Zagłębia Dąbrowskiego. Sto lat temu i dzisiaj, Katowice 1984 (wespół z Marianną Czubaliną) i innych.

W późniejszym etapie badań zajmuje się folklorem współczesnym, szczególnie opowieściami biograficznymi i legendami miejskimi. Wydał z tego zakresu kilka książek, między innymi: Opowieści z życia. Z badań nad folklorem współczesnym, Katowice 1985; Współczesne legendy miejskie, Katowice 1993; Nasze mity współczesne, Katowice 1996; Wokół legendy miejskiej, Bielsko-Biała 2005 oraz Wojenne opowieści wspomnieniowe, tom 1 i 2, Kielce 2008 i 2010.

Zajął się też problematyką wychowania regionalnego, czego wynikiem jest praca Regionalizm, folklor, legendy, Sosnowiec 2002. Redaktor i współredaktor książek z zakresu pedagogiki oraz serii wydawniczej „Teksty z Ulicy” (wspólnie z Dobrosławą Wężowicz-Ziółkowską). Autor licznych artykułów, publikowanych w języku polskim, rosyjskim i angielskim. Był członkiem wielu towarzystw naukowych, w tym International Society for Contemporary Legend Research oraz American Folklore Society.

Źródło:

http://www.slaskwn.com.pl/sklep/?s__karta.id__777

Wydawca: Śląsk

ISBN: 978-83-60781-69-2

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 404

„Kamienica przy Antycznej”

Adam Regiewicz „Kamienica przy Antycznej”

Droga w dół jest zawsze naznaczona śmiercią. Gdy z ciemnością mierzą się wielcy bohaterowie, rodzą się mityczne opowieści. Co jednak gdy w otchłań mroku będą musieli zejść nieco odczarowani mieszkańcy śląskiej kamienicy oraz Lucjusz Tehm komisarz lokalnej żandarmerii? Kamienica przy Antycznej to nie tylko kryminał, ale także opowieść iluminacyjna, usytuowana w estetyce późnego modernizmu. Ta historia o odkrywaniu światła, prawdy i sensu, podszyta filozofią, niejednego z pewnością zaskoczy. Czy warto podążać ku prawdzie? Czy nie lepiej pozostać w błogiej nieświadomości? Jaką cenę trzeba zapłacić za chwilę oświecenia?

Zaskakująco oczyszczający śląskość z prowincjonalizmu literackiego debiutancki kryminał Adama Regiewicza. Ten profesor literatury, znany na wszystkich polskich uniwersytetach specjalista od kerygmatu, pisze nagle rzecz, w której jest i Jakob Böhme i św. Barbara, córka Dioskura, i arystokratyczny przemysłowiec Franz von Borgensmarck, i zbrodnicze tajemnice pewnej kamienicy. I są jakieś podziemia dobra i zła walczące ze sobą… A także zabrzańskie mądrości spod podłogi à la Dostojewski… (Zbigniew Kadłubek)

Adam Regiewicz – ur. 1972 w Zabrzu. Z wykształcenia filolog, literaturoznawca o specjalności mediewistycznej, z zamiłowania filmoznawca i antropolog. Przez wiele lat był nauczycielem zabrzańskiego liceum, obecnie pracuje jako profesor w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie i kieruje Instytutem Filologii Polskiej. Naukowo zajmuje się badaniem relacji kultury Średniowiecza do współczesnej narracji medialnej oraz popkultury. Mieszka w rodzinnym mieście z żoną i czwórką dzieci. Jego prywatną pasją jest muzyka, czego efektem są liczne projekty muzyczne, w które angażuje siebie (sam gra na gitarze i perkusji) oraz swoje dzieci (flet, klarnet, perkusja).

Źródło:

https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Kamienica-przy-Antycznej-Adam-Regiewicz/1160

Wydawca: Silesia Progress

ISBN: 978-83-65558-15-2

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 171

„Śląsk i jego dzieje”

Arno Herzig, Krzysztof Ruchniewicz, Małgorzata Ruchniewicz „Śląsk i jego dzieje”

(z niemieckiego przetłumaczyła Anna Wziątek)

Tysiącletnie dzieje Śląska były już tematem wielu książek. Ostatnie dwie dekady szczególnie obfitowały w różne prace o charakterze monograficznym i syntetycznym, naukowym jak i popularnym. Niemałe osiągnięcia poczyniono także na polu współpracy między historykami z Polski, Czech i Niemiec, trzech państw, których dzieje najmocniej splotły się z historią nadodrzańskiej krainy. Dotąd jednak nie stworzono książki, która stanowiłaby efekt wspólnego wysiłku badaczy z Polski i Niemiec. Autorzy książki: Arno Herzig, Małgorzata i Krzysztof Ruchniewiczowie są reprezentantami różnych pokoleń i różnych historycznych szkół. Ich wspólnym dążeniem jest zaoferowanie czytelnikowi opisu dziejów Śląska, który łączyłby wysoki poziom merytoryczny z przystępną narracją i atrakcyjną szatą graficzną. „Śląsk i jego dzieje” to książka, w której czytelnik znajdzie nie tylko wykład historii politycznej krainy, ale i obszerne przedstawienie rozwoju jej kultury i przemian społecznych. Autorzy za cel postawili sobie przedstawienie historii Śląska nie z perspektywy interesów rywalizujących o niego państw, ale raczej z punktu wewnętrznego rozwoju regionu, postaw i dążeń jego mieszkańców. Wielowiekowa historia Śląska, obfitująca w momenty dramatyczne, wojny i zmiany przynależności państwowej, przekształcenia religijne i narodowościowe, jest także opowieścią o tworzeniu się odrębnej kultury śląskiej i tożsamości, którym cios przyniosły konflikty XX w. Jest także opisem rodzenia się nowej identyfikacji dolnośląskiej w końcu XX w., oraz rozwoju tożsamości górnośląskiej, ciągle chyba w Polsce za mało znanej i rozumianej.

Sala Książęca. Opactwo Cystersów w Lubiążu

Książka jest rozszerzoną i uzupełnioną polską wersją publikacji Schlesien. Das Land und seine Geschichte (Hamburg 2008). Tom, wyróżniający się obfitą i atrakcyjną ikonografią, wydała oficyna Via Nova, znana z ciekawych książek o historii Śląska i jego stolicy.

Źródło:

http://vianova.com.pl/content/view/593/18

Wydawca: Via Nova

ISBN: 9788360544914

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 304

„Silesia Noir”

Marcin Szewczyk „Silesia Noir” (Czorny Ślōnsk)

Kolejny rewelacyjny kryminał napisany kompletnie po ślōnsku. Tym razem autorstwa Marcina Szewczyka z Pszowa, laureata konkursu jednoaktówki po śląsku organizowanego przez Gazetę Wyborczą. 

Czorny kryminał osadzony w konwyncji "noir". Rok 1927. Górny Ślonsk na kerym dycki padze deszcz, niesie sie mgła, za winkalami a po ainfartach chowajom sie elwry i chachory, a luft je pełny czornej sadze. Po Rybniku a Raciborzu szaleje psychopatyczny mordyrz, a policjo ni mo na niego rady. Do chorego szpilu z waryjotym stowo styrany życiym prywatny detektyw Herman Fox, kery mo fest wielki doświadczyni w chytaniu przestymców, ale jednocześnie od lot tropiom go wyrzuty sumiynio kere durch tłumi we sia gorzołom. Kryminalne zagadki, zwroty akcje, gorzoła a cygarety, a ku tymu przebiegło i tajymniczo famme fatale. W tle poplebiscytowo rzeczywistość, starci polskigo i niymieckigo nacjonalizmu, świat podzielony granicom na Odrze, a do tego telefony na korbla i legyndarny Ford T.

Źródło:

https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Silesia-Noir-Czorny-Slonsk-Marcin-Szewczyk/916

Więcej o książce:
http://radio.opole.pl/101,136068,silesia-noir-marcina-szewczyka-mroczny-slask-na-&s=2&si=2&sp=2

Wydawca: Silesia Progress

ISBN: 978-83-942643-2-1

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 237

"Na dno szybu. Od Oberschlesien do Górnego Śląska"

Leszek Adamczewski "Na dno szybu. Od Oberschlesien do Górnego Śląska"

„Na dno szybu. Od Oberschlesien do Górnego Śląska” to zbiór siedemnastu reportaży historycznych poświęconych wydarzeniom, które niezbyt często poruszają w swoich opracowaniach badacze historii II wojny światowej. Podobnie jak w innej książce Leszka Adamczewskiego, którą nie tak dawno miałem okazję przeczytać i zrecenzować „Skarby w cieniu swastyki”[1] znajdziemy tu kilka opowieści o zaginionych w czasie wojennej i powojennej zawieruchy dobrach polskiej kultury narodowej. Dużo miejsca Autor poświęcił także dziejom Górnego Śląska w tym tragicznym okresie.

Leszek Adamczewski odbrązowił historię obrony wieży spadochronowej w Katowicach oraz przedstawił swoje spojrzenie na niemiecką prowokację i napad  na radiostację w Gliwicach w 1939 r. Kilka reportaży dotyczy rabowania i wywożenia ze śląskich zakładów przemysłowych wszystkiego co tylko miało jakąkolwiek wartość. Tu oczywiście prym wiedli czerwonoarmiści, choć również i hitlerowcy wywozili co się dało, aby tylko nie wpadło w ręce wrogiej armii. To co ocalało zostało zniszczone podczas bombardowań Śląska przez samoloty aliantów.

W książce Adamczewskiego przeczytamy również o trudnościach związanych z budową obozu koncentracyjnego Auschwitz, o życiu więźniów i ich katów. Zajrzymy do sztolni wykutych w Górze Świętej Anny, tajemniczych tuneli kopalnianych oraz do skrytki katedry w Nysie. Wsiądziemy do pociągu specjalnego Adolfa Hitlera i poznamy historię człowieka, który być może uniemożliwił niemieckim naukowcom skonstruowanie bomby atomowej. Będziemy świadkami dramatycznego finału miłości Polki i Ślązaka niemieckiego pochodzenia zakończonej tzw. „ceremonią pohańbienia.”

Autor powraca także do poszukiwań słynnej Bursztynowej Komnaty, które tym razem na początku lat 90-tych ubiegłego wieku prowadzono w okolicach kościoła świętego Jerzego w Podlesiu. Komnata jak wiemy poszukiwana jest od dziesiątków lat. Zapewne jeszcze kilka pokoleń odkrywców będzie próbować zlokalizować ten mityczny już niemal skarb. Dlatego dziwi mnie nieco przekonanie Autora, który za najbardziej prawdopodobną hipotezę dotyczącą dziejów tego zabytku uważa zniszczenie go przez żołnierzy Armii Czerwonej. Oparta jest ona głównie na relacji członka brygady trofiejnej Komitetu ds. Sztuki przy Radzie Komisarzy Ludowych prof. Aleksandra Briusowa, który rzekomo znalazł szczątki spalonej Komnaty w czerwcu 1945 r. Sam Leszek Adamczewski pisze, że „władze radzieckie traktowały Briusowa jako osobę niezrównoważoną psychicznie. Stąd też spalenie komnaty przez czerwonoarmistów uważano za mało prawdopodobną hipotezę.”[2] Dlaczego więc Autor zaufał właśnie słowom tego człowieka, skoro jak pokazuje historia, również ta najnowsza, niewiele warte są słowa urzędników posługujących się językiem Puszkina. Jeżeli nie można zaufać tym, którzy podejmują decyzje na wysokich szczeblach, nie można brać niemal za pewnik słów osoby, która na ich rozkaz okradała podbite ziemie z najcenniejszych zabytków. Przez kilkadziesiąt historia Bursztynowej Komnaty obrosła setkami legend. Dlatego moim zdaniem każda hipoteza dotycząca jej losów jest prawdopodobna w takim samym stopniu, a więc prawdopodobieństwo zniszczenia jej przez żołnierzy radzieckich jest takie samo jak ukrycie jej przez Briusowa i jego pomocników.

Największą zaletą książki jest nieco inne, świeże spojrzenie Autora na znane nam wydarzenia historyczne oraz zamieszczenie w niej wielu wątków pomijanych przez oficjalną historiografię. Choć od zakończenia II wojny światowej upłynęło już kilkadziesiąt lat, nadal wiele pytań dotyczących tamtych tragicznych dni pozostaje bez odpowiedzi. Na szczęście dzięki dociekliwości i pracowitości takich osób jak Leszek Adamczewski istnieje szansa, że choć kilka z tych białych plam zostanie wymazanych.

Wydawnictwo: Replika

ISBN: 978-83-7674-165-9
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 329

Moja ocena: 5+/6

---

[1] http://ksiazkiprzygodowe.blogspot.com/2014/04/skarby-w-cieniu-swastyki-leszek.html

[2] Leszek Adamczewski „Na dno szybu. Od Oberschlesien do Górnego Śląska,” s. 304

"Śląskie dziękczynienie"

Konrad T. Lewandowski "Śląskie dziękczynienie"

Powieść „Śląskie dziękczynienie” zamyka kryminalną serię Konrada T. Lewandowskiego o przygodach nadkomisarza Jerzego Drwęckiego. Składa się na nią pięć powieści, których akcja rozgrywa się w latach dwudziestych XX wieku. Bohater prowadzi śledztwa nie tylko  w Warszawie. Ma okazje zaprezentować swój policyjny kunszt również na tle kolegów z Łodzi, Poznania, a w ostatniej powieści również ze Śląska.

W „Śląskim dziękczynieniu” nadkomisarz Drwęcki zostaje bowiem poproszony o podjecie się pośrednictwa polegającego na doprowadzeniu do „zawieszenia broni” między Wojciechem Korfantym a rządem. „Przy okazji” stołeczny policjant organizuje wykłady z kryminalistyki dla śląskich policjantów. Przypadkowa sprawa odkrycia zwłok mężczyzny splata się z właściwym celem  przyjazdu Drwęckiego na Śląsk. Wszystko komplikuje się jeszcze bardziej, gdy okazuje się, że w sprawę zamieszani są również przedsiębiorcy i gangsterzy zza oceanu, a sumienie samego Korfantego nie jest zbyt czyste.

Podobnie jak w czterech poprzednich powieściach Lewandowski stara się wiernie oddać realia okresu międzywojennego. Tym razem nadinspektor zamieszkuje w familoku u 60-letniej akuszerki, pani Renaty i jej wnuka, niesfornego Walika, dla którego na czas pobytu na Śląsku zostaje przyszywanym ojcem. Drwęckiemu z dość dużym trudem przychodzi przystosowanie się do stylu życia i obyczajów tutejszych mieszkańców. Nieznajomość miejscowych zwyczajów rekompensuje sobie niebywałą inteligencją, wiedzą i wyszkoleniem, czym zyskuje sobie szacunek u tymczasowych podkomendnych.

Lewandowski znany jest bardziej jako autor powieści fantazy i fantastyczno-naukowych. W jednym z wywiadów z autorem, możemy przeczytać, jak doszło do powstania serii kryminałów o nadkomisarzu Drwęckim: „W maju 2006 na Tar­gach Książki w War­sza­wie wzią­łem w teczkę garść moich ksią­żek po pol­sku i cze­sku, po czym ruszy­łem w obchód sto­isk przed­sta­wia­jąc się jako pisarz do wyna­ję­cia, który żadnego gatunku lite­rac­kiego się nie boi. Wszę­dzie potrak­to­wano mnie jak wariata, z wyjąt­kiem Wydaw­nic­twa Dol­no­ślą­skiego. Zamó­wili kry­mi­nał, ale rów­nie dobrze mogli zamó­wić powieść gejow­ską, bo też była na to moda i też bym się wywią­zał.”[1]

Choć od wydania „Śląskiego dziękczynienia” upłynęło już 4 lata, mam nadzieję, że Wydawnictwo Dolnośląskie złoży zamówienie u autora na kolejne części serii. W końcu lata dwudzieste i trzydzieste ubiegłego wieku to prawdziwa kopalnia inspiracji nie tylko dla autorów powieści kryminalnych.

Wydawnictwo: Wydawnictwo Dolnośląskie

Seria wydawnicza: Z odciskiem palca

ISBN: 978-83-245-8870-1
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 266

Moja ocena: 4+/6

---

[1] http://www.carpenoctem.pl/teksty/fantastyka-jest-moim-sposobem-na-zycie-wywiad-z-konradem-t-lewandowskim/

Mariusz Jaksa Czoba - komentarz do recenzji "Tajemnicy Starych Dunajczysk"

Mariusz Jaksa Czoba to pierwszy autor, który odwiedził naszego bloga. Na początku września miałem przyjemność zrecenzowania jego debiutu literackiego - książki „Tajemnica Starych Dunajczysk.” Zapytałem również autora o jego dalsze plany pisarskie, w tym o to czy jest w nich ujęta praca nad kontynuacją powieści. A oto co Mariusz napisał w komentarzu do recenzji:

Bardzo dziękuję za tak wysoką ocenę powieści. Cieszy mnie ona straszliwie. Dobre słowo o książce jest dla autora jak kroplówka ratująca życie.

Nie jest pewne, czy powstanie kontynuacja. Na razie nie powstaje... Po ukończeniu "Dunajczysk", jakby z rozpędu rozpisałem szczegółowy plan drugiej części (rozgrywającej się w innym zakątku Polski), ale pisanie powieści porzuciłem i tak jest do dzisiaj...

Samo pisanie lubię, bo to bardzo przyjemny stan, kiedy jest się "Tam" (np. w Starych Dunajczyskach) i ma się wpływ dosłownie na wszystko, np. czy bohater skręci w prawo, w lewo, czy skręci nogę. Słowem, można tworzyć własne, lepsze (?) światy, do których potem przychodzą inni (czytelnicy).

Ale pisanie książki - jeśli wszystko ma się w niej trzymać kupy - trwa długo, a potem trzeba znaleźć wydawcę, wypromować ją i sprzedać. A to jest dla mnie trudniejsze niż napisanie książki. No i wynik jest taki, że "Tajemnica Starych Dunajczysk" nie ma żadnej reklamy, promocji, patronatów medialnych. O jej istnieniu nie wie prawie nikt, nawet ci, którzy chcieliby przeczytać ciekawą książkę przygodową w dobrym stylu.

Gdyby nie łańcuch informacyjny kolejnych czytelników, którzy polecają książkę następnym, o "TSD" nie wiedziałby zupełnie nikt. Może coś się zmieni dzięki takim miejscom w sieci jak ten blog.

Podobno w sercu afrykańskiej dżungli istnieje fabryka samochodów lepszych od rolls royce. Co z tego, skoro nikt na świecie o niej nie wie... ;D

Twórcy tego bloga gratuluję świetnego pomysłu, życzę wytrwałości i sukcesów w budowaniu projektu. Niech ten adres w sieci stanie się podręcznym kompendium książki przygodowej dla każdego (jeśli nie encyklopedią gatunku). I jeszcze raz dziękuję za sympatyczną i wartościową recenzję.

m.j. czoba

http://ksiazkiprzygodowe.blogspot.com/2013/09/tajemnica-starych-dunajczysk-mariusz.html 


O książce „Tajemnica Starych Dunajczysk” możecie również pogawędzić na forum:

http://pansamochodzik.ok1.pl/viewtopic.php?t=1915

"Tajemnica Starych Dunajczysk"

 

Mariusz Jaksa Czoba "Tajemnica Starych Dunajczysk"

 

Pojawienie się na rynku czytelniczym debiutanckiej powieści Mariusza Jaksy Czoby to doskonała wiadomość dla wszystkich, którzy przed laty zaczytywali się w książkach Zbigniewa Nienackiego i Adama Bahdaja. Autor w znakomity sposób splótł wątek historyczny z przygodowo-detektywistycznym, dzięki czemu powstała książka niewiele ustępująca dokonaniom powieściowym tych dwóch klasyków.

Bohaterem „Tajemnicy Starych Dunajczysk” jest Łukasz Jaksa, dziennikarz przebywający na wakacjach w malowniczej wiosce na Dolnym Śląsku. Bada on tajemniczą historię niemieckich ciężarówek, których cała kolumna zaginęła pod koniec II wojny światowej. W rozwiązaniu zagadki pomaga nastolatek Marti, mieszkający w wiosce pod opieką uroczej mamy.

W książce znajdziemy to, co miłośnicy przygody cenią najbardziej: zamczysko, stary kościół, cmentarz, tajemnicze miejsca w lesie, pościg, spacery z wykrywaczem, zamek, sztolnie, starą studnię, depozyt i zakończenie w stylu filmów z Jamesem Bondem. W powieści nie ma dłużyzn i zbędnych fragmentów, historia dynamicznie się rozwija. Z każdą stroną książki historia się komplikuje, ciężarówki schodzą na nieco dalszy plan, a coraz ważniejsza staje się tajemnicza rzeźba Pięknej Madonny z Torunia. Wszystko opisane jest bardzo plastycznie, aż chciałoby się pojechać do Dunajczysk i przespacerować śladami bohaterów powieści. Niestety, nigdy nie będzie to możliwe. Wioski nie znajdziemy na żadnej mapie, powstała w wyobraźni Autora.

Lektura „Tajemnicy Starych Dunajczysk” sprawi przyjemność zarówno 40-latkowi przemierzającego pola i lasy w poszukiwaniu pamiątek przeszłości, jego synowi jak i małżonce. Trudno porównać tę książkę do serii kontynuacji przygód Pana Samochodzika. Powieść Mariusza Jaksy Czoby bije większość z nich na głowę. A przynajmniej te kilka, które parę lat temu miałem okazję przeczytać.

Niedomknięty w książce wątek romansowy daje Autorowi pretekst ponownego wysłania bohatera do Dunajczysk lub innego tajemniczego miejsca, a to bardzo dobrze dla czytelnika. Kto wie, może za jakiś będziemy cieszyć się kolejnymi przygodami Łukasza Jaksy. W każdym razie autor w swoich wypowiedziach opublikowanych na forach internetowych tego nie wyklucza.

Tak jak sam Mariusz Jaksa Czoba napisał, to „powieść na jesienne weekendy i zimowe wieczory.” Bardzo przyjemna, wciągająca powieść. Polecam ją nie tylko miłośnikom Pana Samochodzika.

(Książka przeczytana w grudniu 2012 r.)

Wydawnictwo: Novae Res - Wydawnictwo Innowacyjne
ISBN: 978-83-7722-246-1
Rok wydania: 2012
Liczba stron: 292

Moja ocena: 5/6