Świętokrzyskie regionalia (cz. 165)

 

„Jak powstawały Kielce. Nowe badania i nowe perspektywy”

 

Rocznica 950 lat miasta Kielce, przypadająca na 2021 rok, to umowny jubileusz, który ma bardziej znaczenie symboliczne niż rzeczywiste. Czas, jaki upłynął od momentu powstania miasta, jest bowiem trudny do określenia, wręcz niemożliwy, samo zaś określenie rocznicy nawiązuje do tradycji poprzednich obchodów powstania miasta, przede wszystkim do uroczystości i wydarzeń obchodzonych w 1971 roku pod hasłem „IX wieków Kielc”. Przyjęto wówczas, że moment ufundowania kolegiaty kieleckiej w 1171 roku przez bpa Gedeona (Gedkę) musiał być poprzedzony co najmniej stuletnim okresem zawiązywania się osady i jej stopniowego rozwoju. O organizowanych wówczas uroczystościach przypomina do dziś nazwa jednej z ważniejszych ulic w mieście „IX wieków Kielc”. Od tego czasu minęło kolejne pół stulecia. (…) prof. dr hab. Krzysztof Bracha,  mgr Grzegorz Maciągowski (dyrektor Muzeum Historii Kielc)

Materiały z konferencji naukowej, która odbyła się w Kielcach w dniach 14-15.10.2021 r. w ramach projektu „Miasto w blasku kolegiaty”

 

SPIS TREŚCI:

Krzysztof Bracha, Grzegorz Maciągowski – Przedmowa

W KRĘGU JUBILEUSZU

Leszek Dziedzic – Obchody jubileuszu IX wieków Kielc w 1971 roku

PROFESOR KAZIMIERZ TYMIENIECKI – PIONIER BADAŃ NAD HISTORIĄ MIASTA

Józef  Dobosz – Mediewista kształtowany pomiędzy zaborami, czyli Kazimierza Tymienieckiego naukowy żywot

ARCHEOLOGICZNE POCZĄTKI

Daniel Czernek – Niezwykłe grodzisko w Zagrodach, gm. Nowiny – zagadkowy obiekt obronny rozpoznany archeologicznymi badaniami nieinwazyjnymi

Waldemar Gliński – Rozwój przestrzenno-architektoniczny najstarszych Kielc w świetle ostatnich badań archeologicznych. Zarys problematyki badawczej

Nina Glińska, Michał Gliński – Wstępne wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w 2015 roku przy ul. Lecha Kaczyńskiego w Kielcach

ŚREDNIOWIECZNE DZIEDZICTWO

Piotr Kardyś – Powstanie kościoła i parafii św. Wojciecha w Kielcach na tle rozwoju średniowiecznej organizacji terytorialnej w dobrach biskupstwa krakowskiego w regionie świętokrzyskim

Piotr Okniński – Powstanie miasta samorządowego w Kielcach

Tomisław Giergiel – Czy Kielce były miastem kasztelańskim?

Krzysztof Bracha – O przywarach i złych obyczajach Polaków. Kazanie o św. Stanisławie do słów Oficjum „Dies adest celebris” Wincentego z Kielc z rękopisu Biblioteki kolegiaty kieleckiej z XV wieku

Justyna Dziadek – Archiwum i biblioteka z Chrobrza w zbiorach kieleckich

NOWOŻYTNE DZIEDZICTWO

Ilona Daria Dyktyńska – Sołtykowie – herbu własnego – kariery dwóch wpływowych przedstawicieli linii starszej i młodszej rodziny, związanych z województwem sandomierskim w XVIII wieku

Bartłomiej M. Wołyniec – Początki kościołą św. Karola Boromeusza i klasztoru oo. bernardynów na Karczówce

Piotr J. Starzyk – Troska Bractwa Kupieckiego o kościół św. Wojciecha w Kielcach w latach 1862-1889

Andrzej Kwaśniewski – Inwentarz Księgozbioru Kapituły Kieleckiej z 1825 roku

Wykaz skrótów

Indeks postaci – sporządził Leszek Dziedzic

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/jak-powstawaly-kielce

 

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Muzeum Historii Kielc, Wydawnictwo „Jedność”

Red. naukowa: Krzysztof Bracha

ISBN: 978-83-971767-1-3, 978-83-63477-49-3, 978-83-8353-230-1

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 357

„Jajko i pisanka w świecie przedchrześcijańskich Słowian”

 

Kamil Kajkowski „Jajko i pisanka w świecie przedchrześcijańskich Słowian”

 

Tekst o motywie jajka i pisanki w świecie przedchrześcijańskich wyobrażeń religijnych północno-wschodnich Słowian autorstwa Kamila Kajowskiego – cenionego archeologa i kustosza dyplomowanego w Muzeum Zachodnio-kaszubskim w Bytowie.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://replika.eu/tytul/jajko-i-pisanka-w-swiecie-przedchrzescijanskich-slowian

 

Wydawca: Replika

Seria: Wierzenia i zwyczaje

ISBN: 978-83-68364-72-9

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 55

 

Świętokrzyskie regionalia (cz. 164)

 

Świętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne, Tom XII

 

SPIS TREŚCI:

 

ARTYKUŁY

Paweł Pryt – Echa śmierci oraz pochówek margrabiego Aleksandra Wielopolskiego (1803-1877)

Andrzej Niespodziewany, Piotr Sławiński – Powstaniec styczniowy baron Ekmil Józef Reisky (Raysky) (1815-1892) – zagubiona tożsamość

Agnieszka Samsonowska – Kasata zakonu cystersów w Wąchocku. Przyczyny i skutki

Łukasz Ospara – Kampania wyborcza Stronnictwa Narodowego w województwie kieleckim podczas tzw. wyborów brzeskich w 1930 r.

Iwona Pogorzelska – Materiały archiwalne do dziejów 2. Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w okresie międzywojennym znajdujące się w zasobie Archiwum Państwowego w Kielcach

Piotr Rogowski, Ewa Wójcicka – Rozbicie więzienia w Kozienicach w dniu 8-9 sierpnia 1943 roku

Filip Łoboda – Zbrodnia wołyńska 1943-1944 w polskiej historiografii – przegląd literatury

Michał Kazimierz Nowak – Polityczne i formalno-prawne problemy łowiectwa w Polsce na przykładzie ziemi jędrzejowskiej w latach 1945-1952

 

ŹRÓDŁA

Tadeusz Banaszek – Wywłaszczenie na cele wojskowe nieruchomości w Bliżynie w 1937 roku

Paweł Żołądek – „Rajd śmierci” 62. plutonu zmotoryzowanego żandarmerii pod dowództwem Alberta Schustera (12-15 stycznia 1944 r.) w relacjach świadków wydarzeń

Adam Massalski, Łukasz Guldon – Wybory na członków i zastępców członków Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kielcach w świetle materiałów źródłowych II Konferencji KW PZPR z 1950 r.

Robert Piwko – O przydatności dokumentacji Inspektoratu Analityczno-Informacyjnego SB WUSW w Kielcach jako źródła do dziejów Kielecczyzny w drugiej połowie lat 80. XX w. na przykładzie zawartości meldunków dziennych Inspektoratu z 8 i 14 czerwca 1987 r.

 

RECENZJE I OMÓWIENIA

Funkcjonariusze Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej, podczas okupacji i w okresie powojennym – w świetle źródeł archiwalnych i wspomnień, pod redakcją naukową dr hab. Edyty Majcher-Ociesy i dr Wiesławy Rutkowskiej, Kielce 2022, ss. 261, [3] strony, [23] strony tablic, faksymilia, fotografie, portrety – Barbara Łabędzka

Omówienia: Rysunki architektoniczne w aktach Dyrekcji Ubezpieczeń. Seria: Źródła dp Dziejów Kielc, zeszyty 11, 12, 13. Opracowanie Krzysztof Myśliński; Dominik Flisiak, Wybrane materiały ideologiczne i propagandowe Syjonistyczno-Socjalistycznej Partii Robotniczej Poalej Syjon-Hitachdut. Przyczynek do badań nad lewicą syjonistyczną w pierwszych latach powojennej Polski (1944/45-1949/50), Stara Szuflada, Chrzan 2021, ss. 164; Dominik Flisiak, Jakob Steinhardt (1887-1968). Życie i działalność, Stara Szuflada, Chrzan 2022, ss. 139; Jacek Legieć, Krzysztof Latawiec, Depolonizacja i rusyfikacja na prawobrzeżnej Ukrainie 1869-1880. Czasy generałów-gubernatorów Aleksandra Dondukowa-Korsakowa i Michaiła Czertkowa, 2022 (t. 4 serii wydawniczej Depolonizacja Ziem Zabranych (1864-1914). Koncepcja – mechanizmy decyzyjne – realizacja, red. Stanisław Wiech); Dzieje miasta Ostrowca Świętokrzyskiego, red. Paweł Gotowiecki, Ostrowiec Świętokrzyski 2023, ss. 580, fot.; Jacek Międlar, Sąsiedzi. Ostatni świadkowie ukraińskiego ludobójstwa na Polakach, Warszawa 2023, wPrawo.pl, t. 1, ss. 406, t.2, ss. 400, fotografie; Wiesław Dworniak, Młynarze na terenie parafii Sulisławice gmina Łoniów od końca XVIII wieku do I wojny światowej, Wieluń 2023, ss. 87, [1] strona, faksymilia, fotografie, ilustracje, mapy – Zespół Redakcyjny

 

SYLWETKI

Piotr Pawłowski (1956-2022) – Wiesława Rutkowska, Piotr Sławiński 

 

KRONIKA

Jubileusz 100-lecia Archiwum Państwowego w Kielcach w sieci archiwów państwowych – sprawozdanie – Wiesława Rutkowska, Iwona Pogorzelska

Działalność Archiwum Państwowego w Kielcach w 2022 roku – Łukasz Guldon, Wiesława Rutkowska

Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Przyjaciół Archiwum Diecezjalnego im. bł. Wincentego Kadłubka w Kielcach za rok 2022 – Lech Frączek

Sprawozdanie z realizacji nagrań do projektu Kieleckiego Towarzystwa Naukowego pod tytułem Miniwykłady kieleckich uczonych 2021-2022 – Artur Kornacki

Sprawozdanie z realizacji cyklu Spotkania ze źródłem archiwalnym w 2022 roku – Dominik Sitek

Sprawozdanie z konferencji Moja rodzina w źródle archiwalnym (w ramach cyklu Spotkania ze źródłem archiwalnym), Kielce, 28 września 2022 roku – Eryk Prześlak

Sprawozdanie z konferencji Archiwa rodzinne ( w ramach cyklu Spotkania ze źródłem archiwalnym), Kielce, 27 września 2023 roku – Jakub Pęczkowicz

Sprawozdanie z konkursu Nasi sąsiedzi – Żydzi edycja 2023 – Paweł Pryt

 

Informacja o autorach

Indeks osób

Indeks miejscowości

Fotografie

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/swietokrzyskie-studia-archiwalno-historyczne-tom-xii

 

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe

Red. naukowa: Łukasz Guldon, Wiesława Rutkowska, Piotr Sławiński, Hubert Wilk

ISSN: 2353-1223

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 432 strony + wkładka 56 stron na papierze kreda z 111 fotografiami

„Doctrina et praxis. Badania recepcji wzorów graficznych w sztuce Rzeczypospolitej w XVIII wieku”

 

Andrzej Betlej „Doctrina et praxis”

 Badania recepcji wzorów graficznych w sztuce Rzeczypospolitej w XVIII wieku

 

Niniejszy tom nie stanowi jednorodnej monografii tytułowego zagadnienia. Jak pisze sam Autor, tom „z jednej strony stanowi próbę podsumowania dotychczasowych studiów, a z drugiej – może przede wszystkim – ma być propozycją nakreślenia dalszych możliwości badań nad recepcją wzorów graficznych (w przeważającym stopniu augsburskich) w sztuce XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej – ze szczególnym uwzględnieniem dzieł powstałych na dawnych ziemiach południowo-wschodnich (obecnie w Ukrainie).” Wychodząc od przeglądu ornamentalnej twórczości artystów augsburskich oraz rytownictwa i działalności wydawniczej tamtejszych grafików,  Autor analizuje pojęcia/zjawiska: „inspiracji” , „ translacji” i „transmisji” , omawiając kolejne przykłady. Pozycja już zyskała opinię ważnej metodologicznie. Publikacja opatrzona jest obszerną bibliografią i udokumentowana bogatym materiałem ilustracyjnym dopełniającym wywód Autora (ponad dwieście reprodukcji), a także indeksem osobowym oraz anglojęzycznym szczegółowym streszczeniem każdego z rozdziałów.

 

Książka ukazała się przy wsparciu 

Uniwersytetu Jagiellońskiego 

oraz dzięki dofinansowaniu Fundacji „Trzy Trąby”.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://vistulana.pl/produkt/doctrina-et-praxis-badania-recepcji-wzorow-graficznych-w-sztuce-rzeczypospolitej-w-xviii-wieku

  

Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”

ISBN: 978-83-67277-53-2

Rok wydania: 2025

Liczba stron: ss.196; il. 213

„Wojna w moim domu. Kiedy konflikt staje się codziennością”

 

Paweł Pieniążek „Wojna w moim domu. Kiedy konflikt staje się codziennością”

 

„Gdy wojna raz przyjdzie do twojego domu, już nie chce z niego wyjść. Jest jak uciążliwy pasożyt, którego nie da się pozbyć. Zazwyczaj, gdy cichną działa i stygną lufy karabinów, nie zostawia nic z dawnego życia. Wojny trwają długo, ludzie uczą się z nimi żyć, mają złudną nadzieję, że momenty ciszy oznaczają lepsze jutro. Ono jednak nie nadchodzi, chwila spokoju to najczęściej tylko zapowiedź, że ich świat znowu się wywróci”. - Paweł Pieniążek

Paweł Pieniążek, doświadczony reporter, dziennikarz i korespondent wojenny. Zjeździł Ukrainę, Afganistan, Górski Karabach. Przez kilka lat śledził losy jedenaściorga bohaterów złapanych w pułapkę konfliktu, który nie chce się zakończyć. Opowiedziana przez Pieniążka historia pokazuje przerażającą codzienność wojny widzianej oczami zwyczajnych ludzi. 11 bohaterów, 3 państwa, 3 miasta, 3 konflikty – jedna wojna. Wojna, która nie chce odejść.

„Wojny – jak sugeruje autor tego tomu – są czasem jak rośliny. Zapuszczają korzenie i pączkują. Wyrastają jednak z różnych nasion – ludzkiej chciwości, uprzedzeń, żądzy władzy, negatywnych emocji i złych idei. Zatruwają życia, a potem przejmują nad nimi władzę. Niemal zawsze zaskakują, bo nikt naprawdę nie jest na nie gotowy. Jak już raz wybuchną – lubią wracać.

O tym wszystkim przeczytacie w znakomitym reportażu Pawła Pieniążka o Afgańczykach, Ukraińcach i Ormianach. To historie przede wszystkim o doli człowieka. O utracie bliskich i miejsca na Ziemi, o przesiedleniach i pragnieniu odrobiny normalności. Być może najgorsze w życiu bohaterów tej książki jest to, że wojna zapuszcza korzenie w ludzkich głowach. Że pozostaje w nich na zawsze – a przez to staje się czymś „normalnym”. - Artur Domosławski

„Wojna nadciąga. Ludzie to czują. Pytają, czy będzie, i nie mogą uwierzyć w żadną odpowiedź. Czekają na nią tam, gdzie dotąd byli bezpieczni: we własnych domach. Pieniążek jest z nimi w Afganistanie, Ukrainie i Górskim Karabachu. Składa wielką historię ze zwykłej codzienności. Daje swoim bohaterom czas: na zawahanie, pocałowanie drzwi, pożegnanie z dawnym życiem. Wie, że z wojną łatwo się nie rozstaną”.- Anna Goc

 
„Jasne, wiele razy słyszeliśmy wytarty frazes, że jakąś książkę „czyta się jak dobry thriller” – na ogół to nie była prawda. Ale z Wojną w moim domu tak właśnie jest. Pieniążek spędził dekadę w rejonach objętych konfliktem. Autor zbliżył się do tego zapewne najstraszniejszego wynalazku ludzkości. Opisał wojnę, ale też wszystko, co dzieje się zaraz obok niej, w tym to, co mnie samego najbardziej w niej intryguje: jej koniec, godzinę zero, te momenty, które na ogół nie mają swoich kronikarzy – gdy już nie ma „tych”, a jeszcze nie ma „tamtych”, gdy znika państwo i zostaje jedynie człowiek ze swoją naturą. Bo tak, korespondent wojenny relacjonuje fakty. Niektórzy zmieniają fakty w wiedzę, a nieliczni ową wiedzę w mądrość.

Pieniążkowi udało się zrobić to wszystko i jeszcze więcej: mądrość zmienił na końcu w literaturę. Przeczytajcie jego reportaż. A samemu autorowi, korespondentowi wojennemu, po tej książce życzę, aby pewnego dnia nie miał już nic do roboty i musiał znaleźć sobie inne zajęcie. Dychnij sie synek”. - Zbigniew Rokita

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.znak.com.pl/p/wojna-w-moim-domu-kiedy-konflikt-staje-sie-codziennoscia-pawel-pieniazek-247858

Wydawca: Znak Literanova

ISBN: 978-83-240-8308-4

Liczba stron: 336

Rok wydania: 2025

 

„Czy jestem Niemcem?”

 

Ryszard Kaczmarek „Czy jestem Niemcem?”

Przesiedleńcy z Polski do RFN i NRD w latach 1950–1991

 

Migracje w latach 1950–1991 nie były już masowymi powojennymi wysiedleniami, a mimo to z Polski wyjechało do Niemiec prawie półtora miliona osób. Kim byli? Polakami czy Niemcami? Jaka była ich motywacja do opuszczenia rodzinnych stron?

„Wyjeżdżali bliżsi i dalsi członkowie rodziny, wyjeżdżali koledzy ze szkoły i ze studiów, wyjeżdżali sąsiedzi” – autor tej książki jako młody mieszkaniec Górnego Śląska obserwował migracje z polskich województw zachodnich, by po latach zająć się tym tematem jako uznany historyk. Praca Ryszarda Kaczmarka, profesora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, domyka niejako jego wcześniejsze publikacje poświęcone skomplikowanym losom mieszkańców kresów zachodnich Rzeczypospolitej w XX wieku, takich jak Polacy w Wehrmachcie (2010), Polacy w armii kajzera (2014) czy Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka (2020).

 

Dlaczego wyjeżdżali? Odczuwali przynależność do kultury niemieckiej? Mieli dość życia w siermiężnych warunkach „realnego socjalizmu” i wykorzystywali okazję, stworzoną przez państwo niemieckie? A może jako Ślązacy, Kaszubi i Mazurzy nie mogli odnaleźć sobie miejsca w komunistycznej wizji jednorodnego narodowościowo państwa, z jego propagandową niechęcią do wszystkiego, co kojarzyło się z Niemcami?

 

W tej ważnej książce autor wnikliwie pokazuje skomplikowane zewnętrzne przyczyny i różne motywacje wewnętrzne migracji z kresów zachodnich do Niemiec. Jak żegnała ich Polska? Jak witały Niemcy? Relacje bohaterów i świadków tamtych wydarzeń pozwalają zrozumieć exodus, który dotknął mieszkańców jednej trzeciej dzisiejszej Polski.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.wydawnictwoliterackie.pl/produkt/5549/czy-jestem-niemcem-przesiedlency-z-polski-do-rfn-i-nrd-w-latach-1950-1991

 

Wydawca: Wydawnictwo Literackie

ISBN: 978-83-08-08602-5

Liczba stron: 495

Rok wydania: 2025

Genesis. Księga Rodzaju. Komiks

 

Genesis. Księga Rodzaju. Komiks

 

Księga Rodzaju w komiksie autorstwa rysowników tworzących dla wydawnictw Marvel i DC Comics. Fascynujący obraz początku świata i dziejów pierwszych ludzi w Bożym planie zbawienia, począwszy od stworzenia człowieka na obraz Boga.

Pokusa, upadek, grzech i śmierć wkraczająca na świat, zapowiedź Bożego planu odkupienia, czasy powszechnej przemocy i niemoralności, kiedy tylko jeden człowiek zostaje uznany za sprawiedliwego. Noe, posłuszny Bogu, buduje arkę, ratując się z wielkiego potopu. Po odrodzeniu i nowym przymierzu z Bogiem ludzie znów stają się dumni i próżni, rośnie wieża Babel.

 

Mija wiele lat, Bóg wybiera Abrahama, który opuszcza czczący bożków region Mezopotamii, aby założyć nowy naród na nieznanej ziemi. Jest posłuszny nawet najtrudniejszym nakazom Boga, dzięki czemu otrzymuje wielkie obietnice i zawiera z Bogiem przymierze. W podeszłym wieku Abraham zostaje obdarowany synem Izaakiem, ojcem Ezawa i Jakuba, od którego wywodzi się cały naród Izraela – dwanaście plemion pochodzących od dwunastu synów Jakuba.

 

Józef, najmłodszy z synów Jakuba, zostaje zdradzony i sprzedany przez swoich braci. Wspierany przez Boga, z woli faraona Józef zostaje zarządcą całego Egiptu, a dzięki niemu jego naród zostaje uratowany w czasie wielkiego głodu.

 

Komiks na stronie wydawcy:

https://aa.com.pl/genesis-ksiega-rodzaju-komiks

 

Wydawca: Wydawnictwo AA

ISBN: 978-83-8340-104-1

Liczba stron: 192

Rok wydania: 2025

„Tajemnica domu Mintera”

 

Jan Wernik „Tajemnica domu Mintera”

 

Warszawa - Brukowa 16, Namiestnikowska 2, Okrzei 16, Sierakowskiego 4 - to wszystko adresy tej samej praskiej kamienicy. Prace przy jej budowie rozpoczęto w latach 1860-1863, a więc w latach niezwykle burzliwych. Na parceli, na której stanęła kamienica Karola Mintera, właściciela fabryki wyrobów metalowych i emaliowanych znalazło się też miejsce dla biur rzeźni miejskiej. W 1881 r. następuje przejście fabryki odlewów metalowych i emaliowanych Karola Mintera w zarząd i na własność Towarzystwa Fabryk Wyrobów Metalowych i Emaliowanych „Wulkan”, zawiązanego przez Stanisława Mintera, syna Karola Juliusza Mintera. W 1885 roku kamienica zostaje wydzierżawiona miastu. Siedzibę w niej otrzymuje Państwowe Praskie Gimnazjum Męskie — carska szkoła prowadzona przez Rosjanina, dyrektora Wodołagina. I praskie gimnazjum będzie tu funkcjonować do 1905 roku, gdy zostanie przeniesione do nowego budynku - dziś mieści się w nim VIII LO im. Władysława IV.

 

Od końca września 1944 r. w budynku stacjonują żołnierze armii radzieckiej, w tym najprawdopodobniej oficerowie NKWD, którzy „urzędują” w pobliskim gmachu przy Sierakowskiego 7. Po roku 1945 w kamienicy powstają mieszkania komunalne. Budynek zasiedlają głównie pracownicy Rzeźni Miejskiej, która nadal działa w zabudowaniach pofabrycznych na tyłach parceli. W pomieszczeniach kamienicy funkcjonuje też zaplecze administracyjno–socjalne rzeźni z gabinetem dyrektora w narożnym saloniku I piętra. W roku 1953 następuje wywłaszczenie przedwojennych właścicieli i przekazanie działki z budynkiem miastu, wraz z obiektem kamienicy zakwalifikowanej do rozbiórki — jako rezerwa terenowa pod budowę Mostu Świętokrzyskiego.

 

Budynkowi grozi więc rozbiórka... i wtedy z komisją, która ma ocenić jego stan, spotyka się tajemniczy urzędnik z warszawskiego magistratu, który staje w obronie kamienicy, fachowo opowiadając o jej dziejach i architektonicznych detalach. Zarazem w piwnicy odkryto fragmenty szkieletu, wystające spod warstwy węglowego miału. Jak i kiedy się tu znalazły? Czyj jest ten szkielet? Ofiarą wojny, ale której? Skrytobójstwa? Rozpoczyna się śledztwo. Przynajmniej do jego zakończenia budynkowi nie grozi rozbiórka... Może ktoś chce, by kamienica ocalała? Ale dlaczego? Jaką tajemnicę skrywają mury domu Mintera?

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://ksiegarnia.vb.com.pl/tajemnica-domu-mintera

 

Wydawca: Wydawnictwo Von Borowiecky

ISBN: 978-8-36-648097-1

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 318

„Śpiew czerwonych ptaków”

 

Jolanta Maria Kaleta „Śpiew czerwonych ptaków”

 

Jaką cenę trzeba zapłacić, by ocalić honor i odzyskać miłość? Jest rok 1758. Do Petersburga, na dwór wielkiej księżnej Katarzyny i wielkiego księcia Piotra ze świtą Karola Krystiana Wettyna, jako jego adiutant, przyjeżdża pułkownik Seweryn Jaxa-Rawecki. Jednak nie chęć zrobienia kariery zawiodła go w szeregi gwardii polskiego królewicza, lecz tajemnica rodzinna i złożona ojcu na łożu śmierci przysięga, którą od lat stara się wypełnić. Nie wie, że wkrótce nadejdzie czas, kiedy będzie musiał wybrać, czy dochować wierności danemu słowu, czy poświęcić życie w walce o wiele ważniejszą sprawę.  

 

W tym samym czasie dwór w rodzinnych Koszutach opuszcza młodziutka starościanka Konstancja Niemirska i przyjeżdża do Warszawy wraz z ciotką, która wprowadza bratanicę na najlepsze salony stolicy, by znaleźć dla niej odpowiedniego kandydata na męża. Cieniem na życiu panny kładzie się nie tylko despotyzm jej ojca, lecz także wielka polityka. Los sprawi, że ścieżki życia Konstancji i Seweryna się przetną, a wielka miłość, która ich połączy, zostanie poddana ciężkiej próbie.

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://wydawnictwomg.pl/spiew-czerwonych-ptakow

  

Wydawca: Wydawnictwo MG

ISBN: 978-83-8241-139-3 

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 528 

Świętokrzyskie regionalia (cz. 163)

 

Paweł Król, Jan Urban „Marmury Kieleckie”

 

Nazwą „Marmury Kieleckie” określa się potocznie firmę założoną w 1874 r. i działającą w Kielcach od 1876 r. do dziś. W ciągu 150 lat aktywności wielokrotnie zmieniała ona nazwę i status prawny, zmieniali się jej właściciele i menedżerowie, „Marmury Kieleckie” nazywała się faktycznie w latach 1920-1930. Pierwsza nazwa firmy brzmiała Przedsiębiorstwo Kopalń Marmurów Kieleckich. Obecnie (od 2016 r.) nosi ona nazwę Świętokrzyskie Kopalnie Surowców Mineralnych sp. z o.o. i funkcjonuje w ramach Świętokrzyskiej Grupy Przemysłowej Industria S.A. (…) dr Paweł Król, dr hab. inż. Jan Urban, prof. IOP PAN.

 

Spis treści:

Wstęp

Historia przedsiębiorstwa w latach 1874-2024

Złoża i kopalnie

„Marmury Kieleckie” – marka ponadczasowa

Zakończenie

Summary

Indeksy

Aneks

Uwagi techniczne

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://kieleckietowarzystwonaukowe.pl/sklep/marmury-kieleckie

 

Wydawca: Kieleckie Towarzystwo Naukowe

ISBN: 978-83-971767-2-0

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 208

„Duchy Kresów Wschodnich”

 

Alicja Łukawska „Duchy Kresów Wschodnich”

 

Nie wierzę w duchy, ale bardzo się ich boję - powiedziała kiedyś markiza Du Defand. Tematyką tej książki są duchy i różnego rodzaju zjawiska paranormalne występujące na dawnych polskich Kresach Wschodnich. Wszystkie przytaczane tu opowieści i relacje są udokumentowane w dawnych przekazach ustnych i pisemnych, zanotowane w pamiętnikach i wspomnieniach. Są tu także przedstawione różnego rodzaju motywy pojawiające się w podaniach i legendach związanych z nawiedzonymi miejscami, tajemniczymi osobami i dziwnymi zjawiskami. 

 

Terytorium, jakiego dotyczy ta książka, jest dość rozległe i obejmuje obszar, na którym dawniej rozciągała się Rzeczpospolita Obojga Narodów, to jest od morza do morza, czyli od Połągi i Rygi na północy do Akermanu i Odessy na południu, a także od Bugu aż po Berezynę na wschodzie.

 

Niezwykła książka o niezwykłych zjawiskach i do tego w niezwykły sposób podkreślająca polskość dawnych Kresów. Autorka w swej prawie detektywistycznej pracy wyśledziła ogromną wręcz ilość podań i przekazów o zjawiskach paranormalnych, anomalnych, niewytłumaczalnych. Ta benedyktyńska praca połączona ze znakomitą erudycją dała efekt piorunujący - ze zwykłego, wydawałoby się "spisu" duchów, zjaw, widziadeł, wiedźm i in., wyłania się tak naprawdę kraina umiłowana, ukochana, nasycona tęsknotą za tym, co minęło i nie wróci. Polskość tych terenów, o których pisze Łukawska, jest nie do podważenia, powiązanie z literaturą i historią tylko wzmagają tęsknotę...

 

Książka na stronie wydawcy:

https://ksiegarnia.vb.com.pl/duchy-kresow-wschodnich

Recenzje książki:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4850471/duchy-kresow-wschodnich

 

Wydawca: Wydawnictwo Von Borowiecky

ISBN: 978-83-60748-18-5

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 354

„Zeszyty Komiksowe” – 38: Wojna

 

„Zeszyty Komiksowe” – 38: Wojna

 

Wojna to jedno z najbardziej dramatycznych, trudnych, brutalnych i przerażających doświadczeń. Towarzyszy ludziom od zarania dziejów, będąc nieprzerwanie popularnym sposobem rozwiązywania waśni, nieporozumień, ale też realizacji ambicji bądź pragnień często niepodzielanych przez innych, nieznajdujących zrozumienia nie tylko pośród ofiar. Charakter tego doświadczenia, jego konsekwencje sprawiają, że badacze próbują znaleźć odpowiedzi na pytania o źródła i efekty stosowania przemocy na szeroką skalę, natomiast artyści, nie chcąc pozostawać bierni, mnożą perspektywy jego postrzegania – gdy pada słowo „wojna”, każdy wizualizuje je sobie inaczej, filtrując przez własne doświadczenia i wrażliwość.

 

Są konflikty, które prowokują bardziej, czy to przez wzgląd na skalę podejmowanych działań, metody czy techniki prowadzenia walk, czy też ogrom niesionego przez nie cierpienia. W przypadku tego numeru na plan pierwszy wysuwa się druga wojna światowa, której poświęcili swoje teksty Michał Siromski (komiks amerykański), Daniel Koziarski i Wojciech Obremski (komiksy drukowane w „Relaxie”) oraz Artur Wabik (prasowa opowieść o Hubalu), a także historie obrazkowe – o czym można dowiedzieć się z wywiadów z Maciejem Cholewińskim, Marcinem Opiłowskim i – wykraczającym znacznie poza ten temat – Romanem Gajewskim.

 

Ale na naszych łamach obecne są też inne konflikty – ja (Michał Traczyk) zabieram czytelników do Rwandy, Paweł Panic – do Strefy Gazy, w zupełnie inne rejony, pokazując, że wojną można nazwać też coś innego niż realny konflikt zbrojny, ruszają natomiast Jakub Stępień i (ponownie) Panic – pierwszy do uniwersum x-men, drugi do początków odkrywania dinozaurów i wszystkiego, co wokół tego narosło.

Niestety ten rok przyniósł polskiemu komiksowi kolejną stratę. Odszedł Adrian Madej. Żegna go – w pierwszym! tekście poświęconym temu mistrzowi czarno-białych komiksów – Zbigniew Dziuba.

A poza tym po staremu. Kolejna część niezalowego przeglądu plus garść recenzji. I oczywiście komiksy oraz ilustracje inspirowane tematem przewodnim, włączające w krąg przywoływanych konfliktów kolejne, równie bolesne.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://zeszytykomiksowe.org/numery/zeszyty-komiksowe-numer-38-wojna-wrzesien-2024

 

Wydawca: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

ISSN: 1733-3008

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 140

„Trzy dwory”

 

Grażyna Stachówna „Trzy dwory”

O Pannach z Wilka – prawdziwych, literackich i filmowych

 

Książka Trzy dwory. O Pannach z Wilka – prawdziwych, literackich i filmowych powstała z fascynacji niezwykłym splotem życia i sztuki, łączącym pobyt siedemnastoletniego Jarosława Iwaszkiewicza w 1911 roku w mazowieckim dworku w Byszewach i przyjaźni z sześcioma braćmi Świerczyńskimi, jego opowiadanie Panny z Wilka, opublikowane w 1932 roku, którego akcję umieścił w fikcyjnym dworku Wilko zamieszkanym przez sześć sióstr, oraz nominowany do nagrody Oscara film Andrzeja Wajdy Panny z Wilka, będący adaptacją opowiadania, zrealizowany w 1978 roku w dworku w Radachówce. Trzy dwory, trzy epoki czasowe, sześciu chłopców i sześć dziewcząt, prawdziwe wydarzenia, ich literacka transpozycja, a potem jeszcze filmowa na zawsze pozostaną już splecione w jedną całość o enigmatycznych „migotliwych sensach”.

 

Grażyna Stachówna – odkąd zakończyła pracę w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ i stała się niefrasobliwą professor emerita, zresetowała listę swych publikacji i zaczęła liczyć je na nowo. I tak w 2021 roku opublikowała książkę Jańcioland i okolice. Filmowe światy Jana Jakuba Kolskiego, w 2023 – Piekła Innego. Filmowe adaptacje Upiora Opery Gastona Leroux, w 2025 – Trzy dwory. O Pannach z Wilka – prawdziwych, literackich i filmowych, a za czas jakiś może uda się jej przygotować czwartą poświęconą filmom Pedra Almodóvara. Poza tym pisuje dla przyjemności artykuły o filmach operowych do kwartalnika „Aria”. Jest wierną fanką stuprocentowego Anglika, Benedicta Cumberbatcha, oraz dwu Irlandczyków, Cilliana Murphy’ego i Andrew Scotta, niecierpliwie czeka na ósmy tom opowieści o prywatnym detektywie Cormoranie Strike’u, słucha oper belcantowych w najlepszych wykonaniach i „króla” Elvisa Presleya, nadal z pasją dzierga na drutach szaliki dla przyjaciół (zrobiła ich już 77).

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.universitas.com.pl/pl/ksiazki/2403-trzy-dwory-o-pannach-z-wilka.html

 

Wydawca: Universitas

Seria: Horyzonty Kina

ISBN: 978-83-242-4127-9

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 244

„Stepowa klątwa” (Zapowiedź)

 

Maciej Liziniewicz „Stepowa klątwa”

 

Długo musieli czekać miłośnicy powieści historycznych na kolejną odsłonę przygód Żegoty Nadolskiego. Dzielny szlachcic powróci już niebawem, premiera kolejnego tomu cyklu nastąpi 4 czerwca. Zapomniana Biblioteka, która objęła patronatem wszystkie tomy, serdecznie zaprasza do lektury. Emocji na pewno nie zabraknie. 

 

Powieść na stronie wydawcy:

https://publicat.pl/ksiazki/stepowa-klatwa-t-1-poselstwo

 

Recenzje poprzednich tomów cyklu:

 „Mroczny zew”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2020/07/mroczny-zew.html

 „Czas pomsty”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2019/06/czas-pomsty.html 

„Diabelski posłaniec”: http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2022/07/diabelski-posaniec.html

 

Wywiad z Maciejem Liziniewiczem: 

http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2019/07/siedem-pytan-do-macieja-liziniewicza.html

 

Wydawca: Wydawnictwo Dolnośląskie

Seria wydawnicza: Dzikie Pola

ISBN: 978-83-271-6829-0

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 592

„Słowianie i Skandynawowie w epoce wikingów”

 

Leszek P. Słupecki „Słowianie i Skandynawowie w epoce wikingów”

 

Najnowsze badania w temacie przenikania się świata Słowian i Skandynawów. Zdaniem badaczy, ludy słowiańskie i skandynawskie wchodziły w interakcję od niepamiętnych czasów. Pomimo różnic – choćby w sferze duchowości – wzajemne kontakty obejmowały wiele sfer życia.

W najnowszej książce prof. Leszek Słupecki rozróżnia trzy terytoria kulturowego przenikania się i wzajemnych wpływów Słowian i Skandynawów – strefę okołobałtycką, Ruś oraz Słowiańszczyznę Zachodnią. Stawia istotne pytanie: Co Słowianie mogli dać Skandynawom, a co Skandynawowie Słowianom? Niniejsza pozycja w sposób fascynujący podkreśla odrębne cechy obu tych ludów. Porównanie kultury, wierzeń i zwyczajów ukazuje ich słabe i mocne strony. Pomimo intensywnych studiów Słowianie nieustannie pozostają fascynującą zagadką dla badaczy!

 

Książka na stronie wydawcy:

https://replika.eu/tytul/slowianie-i-skandynawowie-w-epoce-wikingow

 

Wydawca: Replika

Seria: Wierzenia i zwyczaje

ISBN: 978-83-68364-36-1

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 224