Henryk Grzonka „Programy ze Spodka. Wydarzenia sportowe z
lat 1971-2023”
„Od samego początku Spodek był
areną ważnych imprez sportowych, w tym wielokrotnie rangi mistrzostw
świata czy mistrzostw Europy, m.in. w hokeju na lodzie,
siatkówce, piłce ręcznej, koszykówce, lekkiej atletyce, podnoszeniu ciężarów,
zapasach, boksie i karate. W Spodku rywalizowali tenisiści,
kulturyści, szachiści, a nawet trzykrotnie odbyły się zawody
w halowym motocrossie. […] Katalog ten jest pierwszą próbą zestawienia
programów i dokumentów towarzyszących wydarzeniom sportowym […] pochodzące
przede wszystkim ze zbiorów Biblioteki Śląskiej, z kolekcji
prywatnych autora, a także Krzysztofa Wojtanowskiego, kolekcjonera
pamiątek dotyczących hokeja na lodzie oraz red. Wojciecha Krzystanka,
dyrektora ds. realizacji i rozwoju katowickiego Spodka”. Z przedmowy
Henryka Grzonki
Scenariusz: Maciej Jasiński,
rysunki: Jacek Michalski
Bronisław Malinowski urodził się
4 czerwca 1951 roku w Nowem nad Wisłą. Dzieciństwo spędził w Rulewie pod
Grudziądzem, gdzie narodziła się jego sportowa pasja. Treningi rozpoczął w
Grudziądzkim Klubie Sportowym Olimpia, któremu pozostał wierny przez całe
życie. Pod okiem trenera Ryszarda Szczepańskiego pokonywał stopnie sportowej
kariery od obiecującego juniora po mistrza olimpijskiego z 1980 roku z Moskwy.
Do największych sukcesów Bronisława Malinowskiego zaliczyć należy: złoty medal
olimpijski (Moskwa 1980 r.), srebrny medal olimpijski (Montreal 1976 r.),
zdobycie czwartego miejsca na igrzyskach w Monachium w 1972 r., dwukrotne
zdobycie tytułu Mistrza Europy (1974 r. – Rzym, 1978 r. – Praga). Bronisław
Malinowski był 10-krotnym mistrzem Polski (cztery tytuły na 3000 metrów z
przeszkodami, po trzy na 5000
metrów oraz w biegach przełajowych, w 1973 został
halowym mistrzem kraju na 3000
metrów; 23 razy reprezentował Polskę w meczach
międzynarodowych.
Na zlecenie Samorządu Województwa
Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu
ISBN: 978-83-959853-4-8
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 40
„Jan Paweł II. Nasz patron”
Scenariusz: Maciej Jasiński, rysunki: Jacek
Michalski
Komiks powraca w historii do
niezwykłych dni, gdy czuliśmy niezwykłą jedność. Gdy tysiące mieszkańców
regionu skupiło się wokół Ojca Świętego. Główny bohater, Marek poznaje osobiste
historie spotkań z papieżem w czasie jego pielgrzymek do Włocławka, Bydgoszczy
i Torunia.
Monografia jest próbą
rekonstrukcji dziejów infrastruktury sportowej w międzywojennej Warszawie.
Sport w Polsce tego okresu był dynamicznie rozwijającą się sferą życia
społecznego. Powstawały kluby, sekcje i organizacje sportowe zrzeszające coraz
więcej ludzi pragnących w wolnym czasie realizować się w fizycznej rywalizacji.
Generowało to potrzebę rozwoju specjalistycznej infrastruktury: boisk, bieżni,
kortów, lodowisk, torów kolarskich, przystani wioślarskich. W latach 1918–1939
w Warszawie powstały setki nowych urządzeń sportowych – od imponujących
kompleksów Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego czy toru wyścigów
konnych na Służewcu po osiedlowe boiska, szkolne pływalnie i przyzakładowe
strzelnice.
Kamil Potrzuski (ur. 1987) –
historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje
jako nauczyciel akademicki w Katedrze Nauk Humanistycznych i Społecznych
Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz nauczyciel
szkolny w LXVII Liceum Ogólnokształcącym in. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w
Warszawie. Zajmuje się historią sportu w okresie II Rzeczypospolitej, dziejami
polskiego ruchu olimpijskiego oraz historią Warszawy. Prywatnie mąż Olgi i tata
Anastazji, Stefana i Konstantego.
Wspomnienia legendarnego boksera
z KL Auschwitz - „MISTRZ. Tadeusz „Teddy” Pietrzykowski” to intymny portret
człowieka obdarzonego wrażliwością artysty i siłą pięściarza. Dla świata
Tadeusz Pietrzykowski jest przede wszystkim bokserem – pierwszym szeregowym
więźniem, który stoczył walkę na terenie obozu koncentracyjnego KL Auschwitz,
gdzie boksował dla rozrywki esesmanów i dla chleba. Za wygrany pojedynek
dostawał jedzenie, którym dzielił się z innymi. Jego zwycięstwa dawały jednak
coś więcej – przynosiły otuchę pozbawionym nadziei, wycieńczonym współwięźniom,
którzy mogli zobaczyć, jak „Polak pokonuje Niemca”. Dla rodziny to ciepły,
wrażliwy człowiek o niezłomnej postawie i olbrzymiej sile charakteru. „Teddy”
to również utalentowany malarz, choć nigdy nie kształcił się w tym kierunku.
Być, to być najlepszym, pisał
Tadeusz Pietrzykowski. Książka powstała na podstawie odnalezionych i wcześniej
niepublikowanych rękopisów pięściarza. Przygotowała ją i okrasiła osobistymi
wspomnieniami jego córka Eleonora Szafran. To publikacja, która odsłania
prawdziwy, intymny portret człowieka, sportowca, bohatera wojennego, jakiego
dotychczas nie znaliśmy.
- Często widziałam, jak pochylony nad biurkiem godzinami robił notatki,
jak przypominał sobie bolesne zdarzenia sprzed wielu lat. Pragnął zostawić po
sobie coś jeszcze, co byłoby bardzo wartościowe dla następnych pokoleń. Teraz
więc moja kolej, żeby spróbować spełnić życzenie taty i w końcu
opublikować jego wspomnienia, tym samym ocalić pamięć o nim. O
Teddym, obozowym Mistrzu Wszech Wag. Kto, jak nie ja, ma to zrobić. W tej
książce oddaję głos przede wszystkim tacie, aby Wam, Drodzy Czytelnicy, sam
opowiedział o swoim życiu - Eleonora Szafran, córka.
Tadeusz Pietrzykowski boksować
uczył się przed wojną u Feliksa Stamma, słynnego trenera warszawskiego klubu
Legia. Zdobył kilkakrotnie mistrzostwo Warszawy oraz wicemistrzostwo Polski
Wschodniej w wadze koguciej. Kiedy wybuchła wojna miał zaledwie 22 lata.
W KL Auschwitz stawał do walki z
dobrze odżywionymi kapo, często zawodowymi bokserami, którzy byli o kilka wag
ciężsi od niego. Walczył także z innymi sportowcami osadzonymi w obozie m.in. z
mistrzem Holandii w wadze średniej Leenem Sandersem. Działał również w ruchu
oporu, kierowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Jego obozowe ścieżki
przecięły się też z ojcem Maksymilianem Kolbe. Ocalały, po wojnie, w latach 60.
trafił do Bielska-Białej, gdzie pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego
i trener w SP 12.
- Jeżeli przeżyję to piekło, całe swoje życie poświęcę młodzieży. Żeby
nie musiała walczyć o życie, żeby nigdy nie była głodna, żeby była zdrowa i
silna, żeby mogła ucząc się, uprawiać sport – pisał Teddy w swoich
pamiętnikach.
„MISTRZ. Tadeusz „Teddy”
Pietrzykowski”, zapiski ojca zebrała i opatrzyła komentarzem Eleonora Szafran.
Książka trafi do rąk czytelników 1 września. Historia jej bohatera stała się
inspiracją do powstania filmu fabularnego. Film „Mistrz” w reżyserii Macieja
Barczewskiego inspirowany historią Tadeusza Pietrzykowskiego zobaczymy w kinach
od 27 sierpnia. W rolach głównych: Piotr Głowacki, Grzegorz Małecki, Marcin
Bosak, Marian Dziędziel, Piotr Witkowski, Rafał Zawierucha, Marcin Czarnik i
Jan Szydłowski.
- Walczył i dawał nadzieję. Jego dzieje to gotowy materiał na film -
Maciej Barczewski, reżyser filmu „Mistrz”
- Historia Tadeusza Pietrzykowskiego udowadnia, że człowiek dzięki silnej
woli przetrwania i pasji może podjąć walkę nawet z największym złem, jednak
żeby zwyciężyć, musi zacząć czynić dobro. - Piotr Głowacki, odtwórca roli
„Teddy’ego” w filmie „Mistrz
Wydawnictwo: Ringier Axel Springer Polska Sp. z o.o.
Wywiady przeprowadzili: Marcin Marzec i Kamil Mroziński
Historię ostrowieckiego boksu
postanowiło opisać dwóch pasjonatów tej dyscypliny – Marcin Marzec i Kamil
Mroziński i wydać w formie książki. Publikacja nazywa się ‘Pięści ze stali.
Rozmowy o boksie na 90-lecie KSZO Ostrowiec Świętokrzyski’.
Jesień 1982, podczas transmisji z
pucharowego meczu Widzewa z Rapidem Wiedeń ginie kobieta. Śledztwo prowadzone
przez łódzkich milicjantów zostaje umorzone. Jednak parę miesięcy później, w
czasie następnego meczu Widzewa, w rozgrywkach Pucharu Mistrzów, zostaje
zamordowana kolejna kobieta. Gdy w dzień po półfinałowym spotkaniu Widzewa z
Juventusem znaleziono zmasakrowane zwłoki kolejnych ofiar, milicjanci zaczynają
domniemywać, że w Łodzi grasuje psychopatyczny morderca.
Mecz o życie to kryminał, w
którym autor nakreślił obraz Łodzi w okresie stanu wojennego. Obok
przedstawicieli lumpenproletariatu widzimy intelektualistów oraz zwykłych
łodzian. Obok mniej lub bardziej lojalnych wobec władzy obywateli PRL występują
ludzie związani z opozycją oraz z jej duchowym przywódcą – charyzmatycznym
jezuitą z ulicy Sienkiewicza…
,,Mecz o życie" - kryminał z Wielkim Widzewem w tle
Książka przedstawia sylwetki
dziewięciu znanych polskich sportowców, których szczyt kariery przypadł na
dwudziestolecie międzywojenne, a pasmo ich największych sukcesów gwałtownie przerwała II
wojna światowa. Co ich łączy? Silne osobowości i fascynujące życiorysy:
tajemnica, dramat, osobista tragedia. Niejednokrotnie życie prywatne tych
bohaterów było ciekawsze od ich kariery sportowej albo chociaż równie ciekawe.
Losy wielu z nich uwikłane są w wydarzenia wojenne: jedni walczyli w powstaniu,
inni zostali brutalnie rozstrzelani, inni… okazali się zdrajcami. Wszystkich
charakteryzowało jedno – bezwarunkowa miłość do sportu.
Autorka z zacięciem dziennikarki
śledczej opowiada nam o losach przedstawicieli różnych dyscyplin, zarówno
kobiet, jak i mężczyzn. Dzięki niej mamy szansę poznać panoramę polskiego
sportu w okresie międzywojennym. Dociera do relacji prasowych z tamtego okresu,
sięga po pamiętniki, wspomnienia, opowieści przyjaciół, rodziny. Odkrywa przed
nami nie tylko sportowca na podium, lecz także
człowieka z krwi i kości.
Prezentujemy czytelnikowi postaci
niezwykłych ludzi: wszechstronnego i odnoszącego sukcesy w wielu dziedzinach
Wacława Kuchara, pierwszej polskiej złotej medalistki olimpijskiej Haliny
Konopackiej, wielokrotnego mistrza i rekordzisty w biegach Janusza
Kusocińskiego, wybitnej lekkoatletki Stanisławy Walasiewicz, skoczka
narciarskiego Stanisława Marusarza, tenisistki Jadwigi Jędrzejowskiej, pływaka
Jerzego Iwanowa-Szajnowicza, piłkarza Ernesta Wilimowskiego oraz oszczepniczki
Marii Kwaśniewskiej. Razem z autorką śledzimy nie tylko ich sukcesy sportowe –
rekordy, medale, tytuły olimpijskie – lecz także życie codzienne, losy wojenne
i powojenne. Książka przyciągnie więc nie tylko pasjonatów sportu i jego
bogatej historii w odradzającej się Polsce, lecz także miłośników literatury
biograficznej zainteresowanych tymi jednymi z najciekawszych z postaci
polskiego międzywojnia.
Losy polskich olimpijczyków w
latach drugiej wojny światowej”
Książka opisuje losy polskich
olimpijczyków w latach 1939-1945. Losy te przedstawione są na dwóch
płaszczyznach. Pierwszą z nich jest udział olimpijczyków w walce o niepodległą
Polskę od pierwszych dni września 1939 r. po kres wojny w 1945 r. Drugą
płaszczyzną jest sport czasu wojny, w którym uczestniczyli olimpijczycy. Autor
poświęca sporo miejsca udziałowi olimpijczyków w ruchu sportowym czasu wojny.
Ukazuje on konspiracyjny sport w Generalnym Gubernatorstwie i ziemiach
włączonych do Rzeszy, sport na Górnym Śląsku i Ziemiach Wschodnich II RP w
latach 39-45, różne przejawy aktywności sportowej w obozach jenieckich i
koncentracyjnych. Autor stara się odpowiedzieć na wiele pytań badawczych: jakie
formy organizacyjne przyjął sport na terenach okupowanych, jakie były motywy
jego uprawiania i jakie funkcje spełniał w realiach wojennych.
Zespół AZS Warszawa, zwycięzca
konspiracyjnych mistrzostw stolicy w siatkówce w 1941 r.
"Książka Dominika Wierskiego
dotycząca motywów sportowych w kinie polskim w latach 1944-1989 to napisana z
rozmachem praca, lokująca się na skrzyżowaniu tradycyjnie pojętego
filmoznawstwa oraz kulturoznawstwa. Autor, korzystając z imponującej
filmografii uwzględniającej zarówno filmy fabularne, jak i dokumentalne,
powszechnie znane i niszowe, pokazuje uwikłanie sportu w kulturę Polski Ludowej
oraz jego istotną i wielokształtną rolę. [...] Nie mam wątpliwości, że książka
ta znajdzie trwałe miejsce w polskim filmoznawstwie (zwłaszcza tym o nachyleniu
historycznym)".
prof. Mariusz Czubaj
Dominik Wierski – animator
kultury, nauczyciel oraz wykładowca akademicki. Pracę doktorską obronił na
Wydziale Kulturoznawstwa i Filologii w warszawskiej SWPS. Interesuje się filmem
polskim i amerykańskim oraz historią sportu. Publikował m.in. w drugim, trzecim
i czwartym tomie serii "Gefilte film. Wątki żydowskie w kinie" (2009,
2010, 2013; red. Joanna Preizner) oraz w tomie Od Mickiewicza do
Masłowskiej. Adaptacje filmowe literatury polskiej (2014; red. Tadeusz
Lubelski). Współredaktor (z Piotrem Zwierzchowskim) książki Kino, którego
nie ma (2013).
Mieczysław M. Wnuk „Z Kościeliska
do Anglii: wojenna tułaczka”
Wspomnienia wojenne Mistrza
Polski w narciarstwie i weterana armii polskiej, francuskiej i brytyjskiej z
lat 1939–1945. Pochodzący ze znamienitej zakopiańskiej rodziny Wnuków,
Mieczysław urodzony w 1917 roku zaczął jeździć na nartach mając sześć lat. W
szkole średniej zdobywał mistrzostwa w skokach i narciarstwie biegowym. W roku
1938 został wybrany do reprezentacji Polski. Do czasu wybuchu II wojny
światowej wielokrotnie startował zajmując wysokie miejsca w zawodach krajowych
i zagranicznych. W 1939, gdy wybuchła wojna nie czekając na mobilizację
wyrusza, by służyć Ojczyźnie i tutaj zaczyna się Jego opowiadanie...
"Książka jest popularnonaukowym
zarysem dziejów piłki nożnej w Warszawie w okresie od początku XX wieku do roku
1950. Autor omawia m.in. takie zagadnienia, jak: futbol w czasie I wojny
światowej, rozgrywki ligowe w Warszawie, polityczne i narodowościowe
zróżnicowanie klubów w okresie II Rzeczypospolitej, infrastruktura sportowa,
kibice, futbol podziemny w czasie II wojny światowej. Praca jest bardzo bogato
ilustrowana. Zamieszczono w niej m.in. kolorowe godła i stroje piłkarzy
poszczególnych drużyn, które zostały zrekonstruowane na podstawie zapisów
statutowych, klubowych druków, pieczątek, plakatów, pamiątkowych znaczków i
historycznych zdjęć."