„Katyń”

 

Agata Abramowicz, Jacek Michalski „Katyń”

 

Głównym bohaterem komiksu jest Stefan Wąsowski – polski lekarz i żołnierz, który wraz z 4,4 tys. innymi oficerami został zamordowany przez Sowietów w 1940 r. Jest to również poruszająca opowieść o kłamstwie, które towarzyszyło tej zbrodni aż do początku lat dziewięćdziesiątych XX w.

Nie tylko postać Stefana Wąsowskiego, lecz także kilka niezwykłych przedmiotów – jego osobistych pamiątek – przechowywanych w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zachęciły autorów do przybliżenia tej bolesnej historii. To m.in. wizytowa koszula, którą pieczołowicie przechowywała żona bohatera, oraz binokle doktora, znalezione w masowym grobie w Katyniu.

 

Komiks, oprócz kart z rysunkami, zawiera również pomocnik historyczny, w którym jest wyjaśnione tło historyczne prezentowanych wydarzeń, biografie postaci oraz opisy eksponatów z kolekcji muzeum będących inspiracjami do treści.

 

Komiks na stronie wydawcy:

https://muzeum1939.pl/katyn/publikacje/596.html

 

Wydawca: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

ISBN: 978-83-63029-81-4

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 32

„Michał Lancz z Kitzingen. Frankoński malarz w Krakowie (1507-1523)”

 

Adam Spodaryk „Michał Lancz z Kitzingen. Frankoński malarz w Krakowie (1507-1523)”

 

Polska historia sztuki wydała jak dotąd niewiele opracowań monograficznych malarzy XV i XVI wieku, czynnych na terenie dawnego Królestwa Polskiego. Książka Michał Lancz z Kitzingen. Frankoński malarz w Krakowie (1507–1523) pióra Adama Spodaryka stanowi krok w stronę uzupełnienia tej istotnej luki. Wnikliwą i wieloaspektową publikacją Autor nawiązuje do długiej tradycji badań nad malarstwem, prowadzonych dotychczas w krakowskich instytucjach naukowych: w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Zamku Królewskim na Wawelu, Akademii Umiejętności i Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

 

Książka jest pierwszą od ponad 50 lat próbą monograficznego opracowania życia i twórczości Michała Lancza z Kitzingen. W ciągu półwiecza nastąpił olbrzymi przyrost literatury naukowej pozwalającej na prowadzenie badań porównawczych i rozpatrzenie twórczości Lancza w szerokim kontekście sztuki europejskiej. Autor publikacji omówił działalność tytułowego artysty, wykorzystując możliwości badawcze, jakie stwarzają współczesna metodologia historii sztuki i postęp technologiczny. Wykonanie zdjęć obrazów w podczerwieni umożliwiło przeprowadzenie analizy wykonanych przez Lancza rysunków kompozycyjnych i zaowocowało nowymi ustaleniami na temat jego dzieł i weryfikacją dotychczasowych atrybucji.

 

Wydany w pięknej oprawie graficznej i bogato ilustrowany tom nie tylko stanowi znaczący wkład merytoryczny w badania nad malarstwem, będzie również niekwestionowaną ozdobą biblioteki każdego historyka sztuki i pasjonata twórczości Michała Lancza z Kitzingen.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://vistulana.pl/produkt/michal-lancz-z-kitzingen-frankonski-malarz-w-krakowie-1507-1523-przedsprzedaz

 

Wydawca: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”

Seria: 

Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego 

i Muzeum Narodowego w Krakowie

ISBN: 978-83-67277-12-9, 978-83-7581-436-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 223

„Efemerofity na ziemiach polskich. Śladem migracji instrumentów muzycznych”

 

„Efemerofity na ziemiach polskich. Śladem migracji instrumentów muzycznych”

Red. Aneta I. Oborny

 

Wydawnictwo naukowe, dwujęzyczne (polsko-angielskie), ilustrowane (68 ilustracji i fotografii), liczące 116 stron, z dwujęzycznymi indeksami nazw osobowych (440 indeksów), nazw geograficznych (358 indeksów) i nazw instrumentów (198 indeksów), zawierające zbiór tekstów prezentowanych podczas Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Efemerofity na ziemiach polskich – śladem migracji instrumentów muzycznych”, pierwszej w historii szydłowieckiego muzeum konferencji naukowej, skoncentrowanej na ściśle instrumentologicznym problemie, w wymiarze merytorycznym realizowanej przez naukowców o największym dorobku w zakresie prezentowanego tematu.

 

Efemerofity to gatunki roślin obcego pochodzenia przybyłe przypadkowo na nowy obszar geograficzny, często przejściowo występujące we florze danego kraju. Niektórym gatunkom udaje się trwale zaaklimatyzować, w wyniku skrzyżowania z rodzimymi gatunkami tudzież wskutek ewolucji. Owi „botaniczni migranci” stali się inspiracją do rozważań tematu instrumentologicznego, który co prawda nie jest związany z naturą, lecz kulturą, ale przecież z naturą ma wiele wspólnego. Kultura zbudowana jest na naturze, wykorzystuje ją i zmienia. Oba światy przenikają się wzajemnie, bywa też, że zmiany w ich obrębie zachodzą pod wpływem podobnych mechanizmów. Geografia występowania instrumentów muzycznych, miejsca ich występowania, migracje i powody tych migracji – to obszar dość płytko poznany i bazujący na hipotezach, stąd wart był głębszej naukowej analizy.

 

Beniamin Vogel poświęcił uwagę różnym aspektom wzajemnego przenikania się instrumentarium ludowego i profesjonalnego, na styku różnych regionów geograficznych, narodowych oraz jego podatności na wpływy zewnętrzne. Zbigniew J. Przerembski analizował efemeroficzność dud podhalańskich – jedynych w kraju instrumentów dudowych mających postać czterogłosową – w aspekcie ich cech organologicznych, czy historyczno-geograficznych i enigmatyczności ich pochodzenia. Piotr Dahlig dokonał przeglądu instrumentarium muzycznego w aspektach geograficzno-społecznym, zwracając uwagę na efemeryczność, jako na pojęcie względne przestrzennie i doceniając rozważania na temat efemeroficzności instrumentów, trafnie poszerzając myślenie o świecie instrumentów muzycznych. Ewa Dahlig-Turek odniosła się do problemu interkulturowości instrumentów skrzypcowych w tradycyjnej kulturze muzycznej na ziemiach polskich. Tomasz Nowak poświęcił uwagę heligonkom – marginalnie zauważanym w polskiej literaturze muzykologicznej, popularnym w dawnych wsiach galicyjskich. Aneta Oborny zwróciła uwagę na efemeroficzność instrumentów muzycznych w zbiorach muzealnych, które jako muzealia, zyskując status dobra narodowego, dostają nowe, często dużo bogatsze życie. Migrując w wymiarze wizualnym, audialnym, ukazują swój nieznany wcześniej potencjał, żyjąc na różnych płaszczyznach: badawczo-naukowej, artystycznej czy społecznej.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://muzeuminstrumentow.pl/project/sobiescy-zachowane-w-dzwiekach

 

Wydawca: Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

https://muzeuminstrumentow.pl/wydawnictwa

ISBN: 978-83-959239-1-3

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 116

„Chłopki. Opowieść o naszych babkach”

 

Joanna Kuciel-Frydryszak „Chłopki. Opowieść o naszych babkach”

 

Autorka „Służących do wszystkiego” wraca do tematu wiejskich kobiet, ale tym razem to opowieść zza drugiej strony drzwi chłopskiej chałupy. Podczas, gdy Maryśki i Kaśki wyruszają do miast, by usługiwać w pańskich domach, na wsiach zostają ich siostry i matki: harujące od świtu do nocy gospodynie, folwarczne wyrobnice, mamki, dziewki pracujące w bogatszych gospodarstwach. Marzące o własnym łóżku, butach, szkole i o zostaniu panią. Modlące się o posag, byle „nie wyjść za dziada” i nie zostać wydane za morgi. Dzielące na czworo zapałki, by wyżywić rodzinę. Często analfabetki, bo „babom szkoły nie potrzeba”. Nasze babki i prababki.

 

Joanna Kuciel-Frydryszak daje wiejskim kobietom głos, by opowiedziały o swoim życiu: codziennym znoju, lękach i marzeniach. Ta mocna, głęboko dotykająca lektura pokazuje siłę kobiet, ich bezgraniczne oddanie rodzinie, ale też pragnienie zmiany i nierówną walkę o siebie w patriarchalnym społeczeństwie.

Joanna Kuciel-Frydryszak mówi prawdę. Opisuje historię wsi biedą i głodem naszych babek i rozrywa nam serca. Wstrząsająca historia polskich kobiet. Moja babka była jedną z nich. Izabela Kuna.

Ta książka powinna być lekturą obowiązkową. Nie zrozumie nikt współczesnej Polski, społecznych napięć i historii własnej rodziny bez zrozumienia tego, co Joanna Kuciel-Frydryszak opisała w Chłopkach. Tej mieszaniny krzywdy od kołyski i heroizmu aż po grób. Wstrząsający obraz nieludzkiej męki codziennego życia, poniewierki, biedy, upokorzenia naszych babek i prababek. Na zegarze historii to przecież było wczoraj, dlatego siedzi w nas tyle demonów i buntu… Joanna Kos-Krauze.

 

Osoby, których życie stanowiło tło dla historii powszechnie uważanych za istotniejsze, wreszcie stają na pierwszym planie. Wspaniała i poruszająca książka. Kacper Pobłocki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor książki "Chamstwo".

 

Książka na stronie wydawcy:

https://marginesy.com.pl/sklep/produkt/133787/chlopki-opowiesc-o-naszych-babkach?idcat=0

Recenzje książki:

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5066278/chlopki-opowiesc-o-naszych-babkach

 

Wydawnictwo: Marginesy

ISBN: 978-83-67859-13-4

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 496

„Jachna”

 

Zbigniew Tomecki, Daniel Chraniuk, Gabriela Becla „Jachna”

 

Komiks jest opowieścią o Janinie Wasiłojć-Smoleńskiej, ps. Jachna. Była ona sanitariuszką w oddziałach partyzanckich Armii Krajowej na Wileńszczyźnie w czasie II wojny światowej oraz w 5. Wileńskiej Brygadzie AK, walczącej z władzą komunistyczną po zakończeniu wojny.

 

Za czynny opór wobec komunistów spędziła 10 lat w więzieniach. Do przybliżenia partyzanckiej i więziennej historii „Jachny” zachęciły autorów nie tylko jej burzliwe losy oraz postawa, ale również kilka niezwykłych przedmiotów – osobistych pamiątek – znajdujących się w zbiorach Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Jest to m.in. dar współwięźniarki – pudełeczko na różaniec.

 

Publikacja, oprócz kart z rysunkami, zawiera również pomocnik historyczny, w którym jest wyjaśnione tło historyczne prezentowanych wydarzeń, biografie postaci oraz opisy eksponatów z kolekcji muzeum, będących inspiracjami do treści.

 

Komiks na stronie wydawcy:

https://muzeum1939.pl/jachna/publikacje/597.html

 

Wydawca: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

ISBN: ISBN 978-83-63029-74-6

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 32

„Dwudziestu wspaniałych”

 

Wojciech Lada „Dwudziestu wspaniałych”

 

Bohaterami książki są ludzie, którzy w znaczący sposób wpłynęli na przebieg i wynik wojny 1920 roku, choćby na skalę lokalną. To mężczyźni i kobiety, żołnierze i cywile, dowódcy i szeregowcy, ludzie w zaawansowanym wieku i dzieciaki, służby mundurowe i najzwyklejsi obywatele, chłopi i mieszczanie – mieszkańcy wszystkich rejonów Polski objętych wojną. Siłą rzeczy, najwięcej wśród nich żołnierzy. Najważniejsze i najciekawsze jest przedstawienie ich pod kątem wszystkich rodzajów sił zbrojnych. Piechota, artyleria, czołgiści, lotnicy, wywiad, saperzy, ale też formacje tak dziś egzotyczne, jak pociągi pancerne, pociągi lotnicze, wojska aeronautyczne, czy flotylle rzeczne – wszystko to daje szeroki obraz tej wojny.

 

W książce są takie postaci, jak np.:

Włodzimierz Bochenek – pułkownik WP, o barwnej przeszłości w Legionach, ale też w armii austriackiej we Włoszech. Brawurowy dowódca, który przekonał dowództwo o potrzebie rozbudowywania wojsk pancernych.

Wiktor Karczewski – jako pilot latał na Froncie Litewsko-Białoruskim, gdzie został zestrzelony. Znajdował się na terytorium wroga. Niewiele myśląc wymontował z samolotu karabin i w pojedynkę, ostrzeliwując się, przekroczył linię frontu i dotarł do wojsk polskich.

Janina Landsberg-Śmieciuszewska – młodziutka, szesnastoletnia wówczas dziewczyna, podczas obrony Płocka pełniła służbę sanitariuszki. Kiedy zobaczyła uciekających bez ładu polskich żołnierzy z Rynku Kanonicznego, sama złapała karabin i dając w ten sposób młodym chłopakom przykład, poprowadziła ich do walki.

Robert Oszek – awanturnik o filmowym życiorysie. W wieku piętnastu lat uciekł ze swojego śląskiego domu rodzinnego i w Hamburgu zaciągnął się na statek wielorybniczy. W odrodzonej zaś Polsce – jako że nie miała jeszcze ani jednego okrętu morskiego – został jednym z dowódców tzw. flotylli pińskiej, wraz z którą stoczył kilka efektownych potyczek z bolszewikami na wodach Dniepru i Prypeci.

Jan Kowalski – specjalista od wywiadu radiowego i kryptoanalityk. Genialny amator, który w połowie 1919 roku złamał pierwsze szyfry Armii Czerwonej.

 

Książka na stronie wydawcy:

https://www.bellona.pl/tytul/dwudziestu-wspanialych

 

Wydawca: Bellona

ISBN: 978-83-11-15897-9

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 350

„Zamek w Szydłowcu. Wokół mecenatu dawnych właścicieli”

 

„Zamek w Szydłowcu. Wokół mecenatu dawnych właścicieli”

Red. Aneta I. Oborny

 

„Zamek w Szydłowcu. Wokół mecenatu dawnych właścicieli” to katalog pierwszej wystawy stałej Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu poświęconej zagadnieniom związanym z historią zamku i miasta nad Korzeniówką. Publikacja, przygotowana w wersji dwujęzycznej: polsko-angielskiej, składa się z tekstów o charakterze naukowym i popularno-naukowym oraz barwnego katalogu. Treść dwóch pierwszych artykułów autorstwa Przemysława Mrozowskiego i Waldemara Kowalskiego, przybliżając tematykę fundacji artystycznych rodziny Szydłowieckich, jednocześnie uzasadnia wybór kontekstu, w którym została umieszczona opowieść o szydłowieckim zamku. Artykuł o zajmujących znaczące miejsce na ekspozycji płytkach posadzkowych i kaflach piecowych, odnalezionych w czasie badań archeologicznych prowadzonych na szydłowieckim zamku, przygotowali – Wojciech Głowa i Cezary Buśko.

 

Podsumowaniem jest tekst kurator wystawy – Moniki Sadury opowiadający o historyczno-artystycznej wystawie „Zamek w Szydłowcu. Wokół mecenatu dawnych właścicieli”. Część katalogowa publikacji zawiera fotografie 90 obiektów znajdujących się na wystawie w podziale na pomieszczenia (komnaty) i tematykę, opatrzone szczegółowymi notami.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://muzeuminstrumentow.pl/project/zamek-w-szydlowcu-wokol-mecenatu-dawnych-wlascicieli

 

Wydawca: Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

https://muzeuminstrumentow.pl/wydawnictwa

ISBN: 978-83-959239-0-6

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 120

„Przeszłe i teraźniejsze kolekcje w świetle problematyki strat wojennych i badań proweniencyjnych”

 

„Przeszłe i teraźniejsze kolekcje w świetle problematyki strat wojennych 

i badań proweniencyjnych”

Red. Aleksandra Siuciak, Joanna Czarnowska-Pfeifer

 

Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum zamkowe w Malborku 10 grudnia 2021 roku.

Publikacja na stronach wydawcy:

https://straty.zamek.malbork.pl/publikacje_malbork/przeszle-i-terazniejsze-kolekcje-w-swietle-problematyki-strat-wojennych-i-badan-proweniencyjnych-materialy-z-konferencji-naukowej-zorganizowanej-przez-muzeum-zamkowe-w-malborku-10-grudnia-2021-roku

Spis treści:

https://straty.zamek.malbork.pl/wp-content/uploads/2023/02/Spis-tresci.pdf

Projekt Straty na Facebooku:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100057481448425

Wydawca: Muzeum Zamkowe w Malborku

Projekt graficzny: Barbara Bugalska

ISBN: 978-83-966365-4-5

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 200

 

„Inwentarz kolekcji Theodora Josepha Blella. Opracowanie krytyczne”

 

„Inwentarz kolekcji Theodora Josepha Blella. Opracowanie krytyczne”

 

Oprac.: Daniel Gosk, Aleksander Masłowski, Bartłomiej Butryn

Współpraca: Aleksandra Siuciak

Transkrypcja i tłumaczenie: Aleksander Masłowski

 

Jednym z głównych celów projektu realizowanego przez zespół pracowników Muzeum Zamkowego w Malborku jest scalenie, zbadanie i opracowanie dostępnego materiału archiwalnego, a także wszelkich źródeł dotyczących dawnych zbiorów zamku malborskiego. Prezentowana publikacja jest namacalnym efektem działań w tym zakresie. Źródło, którego los łączy historię Muzeum Narodowego we Wrocławiu, zamku malborskiego oraz funkcjonującego w nim od 60 lat Muzeum Zamkowego w Malborku, jest dowodem wzorcowych praktyk muzealnych i owocnej współpracy pomiędzy instytucjami kultury. A dlaczego, o tym już za chwilę.

Przyjrzyjmy się najpierw dokumentowi, którego opracowaniu zespół w składzie: dr Daniel Gosk, Aleksander Masłowski, Bartłomiej Butryn, przy współpracy Aleksandry Siuciak, poświęcił blisko dwa lata.

 

Blell’sche Waffensammlung im Hochschloss d. Marienburg 1894−1944 jest rękopiśmiennym, inwentarzem kolekcji Theodora Josepha Blella, zakupionej w czerwcu 1894 roku do zbiorów zamku malborskiego. Ten niepozorny zeszyt powstał na potrzeby administracji zamkowej, i jak się okazało w toku badań, był skróconą i oszczędniejszą formą (zapewne na potrzeby transakcji) pełnego spisu kolekcji, którego odpis znajduje się obecnie w zasobie Archiwum Państwowego w Malborku. Inwentarz był kontynuowany, wpisywano do niego kolejne zabytki pozyskiwane do zamku, stąd umieszczona w tytule dokumentu data 1944.

Już powierzchowna analiza źródła pozwoliła na stwierdzenie, że zakupiona kolekcja (wbrew zawartemu na okładce tytułowi), nie była jedynie zbiorem militariów, zawierała bowiem szereg przedmiotów i zabytków określonych mianem kulturowo-historycznych (pośród nich występowały przedmioty użytkowe, dekoracyjne i naturalia). Ogółem kolekcja liczyła 2919 obiektów, z czego niespełna połowę – 1310 obiektów – stanowiły militaria.

Prezentowany inwentarz jest wyjątkowy pod wieloma względami. Przede wszystkim jednak jest jedynym, najpełniej zachowanym spisem kolekcji przechowywanej na zamku malborskim do 1945 roku, jest zatem nieocenionym źródłem do badań proweniencyjnych.

 

Powojenne losy samego inwentarza są równie ciekawe, jak jego zawartość. Nie znamy jego dokładnej historii, jednakże możemy domniemywać, iż tuż po zakończeniu działań wojennych w marcu 1945 pozostawał jeszcze na zamku, a po objęciu pieczy nad warownią przez Wojsko Polskie i utworzeniu w jego murach Oddziału Nr 1 Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie wszedł do zasobu tej instytucji, podobnie jak pozostałe obiekty uprzednio zabezpieczone przez Starostwo Powiatowe w Malborku. Kierownikiem nowo powstałego oddziału w Malborku została najpierw Alicja Godlewska, a rok później Zofia Hendzel, z której osobą wiążemy przemieszczenie interesującego nas spisu. Zofia Hendzel była aktywną uczestniczką i świadkiem działań związanych z powojennym zabezpieczeniem zbiorów zamkowych. Kierowała tą instytucją, aż do momentu jej likwidacji w 1950 roku. Wówczas została przeniesiona do Oddziału Nr 2 MWP we Wrocławiu i zapewne mając świadomość wartości dokumentu zabrała go ze sobą. Są to jednak tylko przypuszczenia. Niespodziewane pojawienie się inwentarza w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu może jednak potwierdzać tę teorię. Pod koniec l. 90. XX wieku ówczesny kustosz malborskiej kolekcji militariów, badacz kolekcji blellowskiej, Antoni Romuald Chodyński odkrył omawiane źródło w zasobie wrocławskiego muzeum i wprowadził je do obiegu naukowego. Przez kolejne lata obiekt pozostawał w zapomnieniu, dopiero prace nad wystawą Przywracanie historii. Losy malborskich zbiorów po II wojnie światowej, doprowadziły do przypomnienia o ważności tego dokumentu dla malborskiego muzeum. Tym sposobem, w 2015 roku, po blisko 70 latach, inwentarz zaprezentowano w murach zamku. Kulminacją historii rękopisu był moment jego przekazania do zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku przez dr. hab. Piotra Oszczanowskiego, dyrektora Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Uroczyste przekazanie odbyło się w Malborku 14 marca 2019 roku, podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej Nowy początek. (Od)budowa kolekcji muzealnych po II wojnie światowej. Dzięki temu wspaniałemu gestowi nasze muzeum wzbogaciło się o drobne fizycznie świadectwo, stanowiące namacalny dowód istnienia niezwykłego zbioru w Malborku. Dowód działalności poprzedników, których dzieło kontynuujemy, a za sprawą realizowanego projektu możemy poznawać coraz lepiej.

 

Publikacja na stronach wydawcy:

https://straty.zamek.malbork.pl/inwentarz-kolekcji-theodora-josepha-blella-nowa-publikacja

Spis treści:

https://straty.zamek.malbork.pl/wp-content/uploads/2022/02/Spis-tresci.pdf

Projekt Straty na Facebooku:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100057481448425

 

Wydawca: Muzeum Zamkowe w Malborku

ISBN:  978-83-958986-6-2

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 329

 

„Dux fabulosus”

 

Paweł Żmudzki „Dux fabulosus”

O tradycji historiograficznej osnutej wokół postaci Leszka Czarnego 

od „Gesta Lestkonis” do dzieł Bartosza Paprockiego

 

Publikacja została poświęcona problemowi kreowania historiograficznego wizerunku księcia Leszka Czarnego od czasów mu współczesnych do schyłku XVI wieku. W dwóch dziełach Bartosza Paprockiego – Gnieździe Cnoty i Herbach rycerztwa polskiego – Leszkowi Czarnemu przypisana została zupełnie wyjątkowa rola, co Autor, prezentując meandry tradycji historiograficznej, usiłuje wyjaśnić. W tym celu podejmuje próbę dookreślenia hipotetycznego źródła, które powstało na dworze księcia (Gesta Lestkonis), a także analizuje historiograficzne zabiegi Jana Długosza i jego autorski pomysł na wizerunek władcy. Badacz omawia ponadto obraz relacji Piasta z krakowską gminą miejską, który odegrał szczególną rolę w XVI-wiecznej tradycji.

 

Dr hab. Paweł Żmudzki – profesor na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Historyk mediewista i źródłoznawca, szczególnie zainteresowany źródłami narracyjnymi oraz historiografią średniowieczną.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18162-Dux-fabulosus-O-tradycji-historiograficznej-osnutej-wokol-postaci-Leszka-Czarnego-od-Gesta-Lestkonis-do-dziel-Bartosza-Paprockiego.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/c8d4624f56c197db0db1e193fd34a1a5/18162_12675.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5996-2

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 308

„Sprawozdania Zarządu Towarzystwa Odbudowy i Upiększania Zamku Malborskiego”

Artur Dobry, Janusz Trupinda (red.) 

„Sprawozdania Zarządu Towarzystwa Odbudowy i Upiększania Zamku Malborskiego”

 

Prezentowane wydawnictwo jest kolejnym wymiernym efektem rozpoczętego w 2018 roku projektu poszukiwania strat wojennych zamków w Malborku i Kwidzynie.

 

Publikacja na stronach wydawcy:

https://straty.zamek.malbork.pl/publikacje

Spis treści:

https://straty.zamek.malbork.pl/wp-content/uploads/2021/08/Sprawozdania-spis-tres%CC%81ci.pdf

Więcej o publikacji:

https://malbork.naszemiasto.pl/malbork-taki-zamek-i-miasto-widac-w-sprawozdaniach/ar/c7-8055067

Projekt Straty na Facebooku:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100057481448425

 

Wydawca: Muzeum Zamkowe w Malborku

ISBN: 978-83-958986-1-7

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 589

 

 

„Była wschodnia Galicja w Polsce, Polska w byłej wschodniej Galicji”

 

Jagoda Wierzejska „Była wschodnia Galicja w Polsce, Polska w byłej wschodniej Galicji”

Obraz (wielo)narodowej prowincji w międzywojennej literaturze polskiej

 

Publikacja jest pierwszą monografią dotyczącą polskiej literatury międzywojennej poświęconej byłej wschodniej Galicji. Autorka omawia akty dyskursywne, ze szczególnym uwzględnieniem wypowiedzi literackich, które w okresie międzywojennym kreowały obraz wielonarodowej po-habsburskiej krainy. Analizuje także działania sensotwórcze, których celem było symboliczne zawłaszczenie i dostosowanie regionu do politycznej, społecznej i kulturowej sfery polskości w II Rzeczypospolitej.

 

Jagoda Wierzejska – historyczka literatury i krytyczka literacka. Doktoryzowała się w Zakładzie Literatury XX i XXI wieku na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (2011). Jest autorką książki Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego (2012). Za rozprawę doktorską, stanowiącą podstawę tej publikacji, zdobyła nagrodę Archiwum Emigracji dla najlepszej pracy doktorskiej o tematyce emigracyjnej. Stypendystka Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie (2016) i Uniwersytetu Wiedeńskiego (2017). Laureatka konkursu stypendialnego dla najwybitniejszych młodych naukowców Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2018). Kieruje grantem badawczym NCN (Wielo)narodowa wschodnia Galicja w międzywojennym dyskursie polskim (oraz w jego wybranych kontr-dyskursach) (2019–2023). Jest współredaktorką 10 tomów zbiorowych i tematycznych numerów czasopism oraz 60 artykułów naukowych z zakresu literaturoznawstwa oraz z pogranicza, na którym sytuuje się ta dyscyplina wraz z kulturoznawstwem i historią.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18172-Byla-wschodnia-Galicja-w-Polsce-Polska-w-bylej-wschodniej-Galicji-Obraz-wielo-narodowej-prowincji-w-miedzywojennej-literaturze-polskiej.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/9f0dc686db68e9c09bd56b83231fe773/18172_12854.pdf 

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-6040-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 834

„Śladami ks. Brzóski”

 

Mirosław Chmielewski „Śladami ks. Brzóski”

 

Książka „Śladami ks. Brzóski” autorstwa Mirosława Chmielewskiego została wydana przez Stowarzyszenie Klub Historyczny Rok1863.pl, które zajmuje się organizacją widowisk historycznych, pokazami rekonstrukcyjnymi, badaniem archiwów oraz działalnością publicystyczną i edukacyjną związaną z historią polskich powstań narodowych.

Autor książki przedstawił ks. Brzóskę – ikoniczną postać ostatniego walczącego powstańca styczniowego (walczył aż do wiosny 1865 r.) - podążając zachowanymi w topografii (i upamiętnionymi w przestrzeni architektonicznej) śladami jego oddziału. Czytelnicy zyskali dzięki temu ciekawą formę przewodnika połączonego z esejem historycznym.

 

Mirosław Chmielewski, pasjonat historii powstania styczniowego i postaci niezłomnego ks. Stanisława Brzóski, w lekkiej formie zaprezentował imponujący zakresem materiał historyczny. Całość biograficznych i historycznych dociekań została wzbogacona ilustracjami, ciekawostkami, cytatami i anegdotami.

Książka liczy 100 stron, została wydrukowana w oprawie twardej przez Drukarnię Kontur z Włoszczowy. Książkę można zamawiać w Stowarzyszeniu Klub Historyczny Rok1863.pl

 

Druk: Drukarnia Kontur, tel. 41 39 45 321

https://www.facebook.com/drukarniakontur

Wydawca: Klub Historyczny Rok1863.pl https://rok1863.pl

ISBN: 978-83-947408-3-2

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 100

„Infrastruktura sportowa międzywojennej Warszawy”

 

Kamil Potrzuski „Infrastruktura sportowa międzywojennej Warszawy”

 

Monografia jest próbą rekonstrukcji dziejów infrastruktury sportowej w międzywojennej Warszawie. Sport w Polsce tego okresu był dynamicznie rozwijającą się sferą życia społecznego. Powstawały kluby, sekcje i organizacje sportowe zrzeszające coraz więcej ludzi pragnących w wolnym czasie realizować się w fizycznej rywalizacji. Generowało to potrzebę rozwoju specjalistycznej infrastruktury: boisk, bieżni, kortów, lodowisk, torów kolarskich, przystani wioślarskich. W latach 1918–1939 w Warszawie powstały setki nowych urządzeń sportowych – od imponujących kompleksów Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego czy toru wyścigów konnych na Służewcu po osiedlowe boiska, szkolne pływalnie i przyzakładowe strzelnice.

 

Kamil Potrzuski (ur. 1987) – historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje jako nauczyciel akademicki w Katedrze Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz nauczyciel szkolny w LXVII Liceum Ogólnokształcącym in. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie. Zajmuje się historią sportu w okresie II Rzeczypospolitej, dziejami polskiego ruchu olimpijskiego oraz historią Warszawy. Prywatnie mąż Olgi i tata Anastazji, Stefana i Konstantego.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-18086-Infrastruktura-sportowa-miedzywojennej-Warszawy.html

Spis treści:

https://www.wuw.pl/data/links/de2c57680dd03fc776cd5f328e1bd0b4/18086_12625.pdf

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5832-3

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 424

 

„Katalog strat wojennych i zbiorów rozproszonych zamku w Malborku”

 

„Katalog strat wojennych i zbiorów rozproszonych zamku w Malborku”

Tom 1, Malarstwo, rysunek, grafika

red. Justyna Lijka, Aleksandra Siuciak, Janusz Trupinda

 

Publikacja jest efektem prac zespołu pracowników Muzeum Zamkowego w Malborku, prowadzonych od 2018 w ramach programu MKiDN pn. Badanie polskich strat wojennych. Stanowi pierwszy tom serii wydawniczej prezentującej straty wojenne i zbiory rozproszone przedwojennych kolekcji zamku w Malborku. Katalog ukazuje w usystematyzowany sposób wyniki badań w zakresie malarstwa, rysunku i grafiki. Trudność prowadzonych działań, powodował fakt, iż wspomniane zbiory, gromadzone pieczołowicie przez ponad 120 lat przez Zarząd Odbudowy Zamku oraz Towarzystwo Odbudowy i Upiększania Zamku Malborskiego, nigdy nie tworzyły klasycznych kolekcji muzealnych, nie doczekały się naukowego opracowania, nie tworzono dla ich potrzeb inwentarzy ani uporządkowanych spisów. Traktowane były w głównej mierze jako dopełnienie rekonstruowanych wnętrz zamkowych. Informacje zawarte w publikacji są zatem efektem żmudnych prac na ze wszech miar niekompletnym, niewystarczającym, a także rozproszonym materiale archiwalnym, ikonograficznym i nie tylko.

 

Podjęta próba rekonstrukcji zasobu jest ważnym krokiem w kierunku poznania pełnej historii i losów zamkowych kolekcji. Ważną częścią publikacji jest prezentacja obiektów które przetrwały pożogę wojenną, a dzięki prowadzonym badaniom zidentyfikowanych w krajowych instytucjach.

 

Publikacja na stronach wydawcy:

https://straty.zamek.malbork.pl/publikacje_malbork/katalog-strat-wojennych-i-zbiorow-rozproszonych-zamku-w-malborku-t-1-malarstwo-rysunek-grafika-malbork-2022

https://www.instagram.com/p/Cp2C2hTowuo/?utm_source=ig_web_copy_link&igshid=MzRlODBiNWFlZA

Projekt Straty na Facebooku:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100057481448425

 

Wydawca: Muzeum Zamkowe w Malborku

ISBN: 978-83-966365-2-2

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 484

„Księga landwójtowsko-ławnicza Koła”

 

„Księga landwójtowsko-ławnicza Koła”  

                      

Staropolskie akta sądowe miasta Koła, przechowywane obecnie w Archiwum Państwowym w Poznaniu, nie były dotąd przedmiotem edycji, choć bez wątpienia stanowią znakomitą bazę do prowadzenia szczegółowych studiów nad ustrojem i społecznością tego ośrodka. W bogatym zbiorze rękopisów z XVI stulecia znajdują się różne typy Książ rejestrujących działalność instytucji samorządu komunalnego: landwójtowsko-ławnicze, ławnicze, radzieckie i wójtowskie. Najstarszy spośród nich, obejmujący lata 1480-1544, prowadzony przez kilkunastu pisarzy prezentujących różną sprawność w posługiwaniu się piórem, mieści głównie bieżącą dokumentację spraw związanych z obrotem nieruchomościami nie tylko w samym mieście Kole, ale także w należących do niego wsiach (Blizne oraz Nagórnej). Uważna lektura tych zapisów, publikowanych w niniejszym tomie zarówno w języku oryginału, jak i w przekładzie polskim, daje nie tylko wgląd w organizację władz miejskich oraz przynależne im kompetencje, ale także pozwala na poznanie ówczesnych mieszkańców Koła i okolicznych miejscowości, ich stosunków rodzinnych, wykonywanych zawodów, kondycji majątkowej, czy wreszcie topografii samego miasta.

 

Publikacja wydana i sfinansowana przez Gminę Miejską Koło.

Publikacja dofinansowana została przez Wood-Mizer Industries Sp. z o.o. w Kole

Publikacja wydana we współpracy z Archiwum Państwowym w Poznaniu.

 

Więcej o publikacji:

https://www.lm.pl/aktualnosci/ksiega-landwojtowsko-lawnicza-kola-1480-1544-spotkanie-z-historia-miasta

 

Wydawca: Avalon

                                                                        Opracował Marcin Starzyński     

ISBN: 978-83-7730-621-5

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 774 

„Fundacje klasztorów żeńskich w Polsce XIII wieku”

 

Anna Agnieszka Dryblak „Fundacje klasztorów żeńskich w Polsce XIII wieku”

Między recepcją obcych wzorców a tworzeniem oryginalnego modelu

 

Monografia stanowi analizę fundacji najważniejszych żeńskich założeń monastycznych powstałych w kręgu dynastii piastowskiej w XIII wieku. Ukazuje je na tle porównawczym, przedstawia ideę klasztoru kobiecego we wczesnośredniowiecznej Europie Zachodniej i jej recepcję w Europie Środkowej. Zarysowuje też (nieco inaczej prezentujące się) początki żeńskich wspólnot w Polsce, przywołując przy tym także znaczące dwunastowieczne fundacje możnowładcze.

Dr Anna Agnieszka Dryblak (ur. 1990) – historyk mediewista. Adiunkt w Zakładzie Historii Średniowiecznej Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, członek projektu „Zasoby symboliczne i struktury polityczne na peryferiach. Legitymizacja elit w Polsce i Norwegii, około 1000–1300”. Do jej zainteresowań badawczych należą żeński monastycyzm w średniowieczu, rola kobiet w kulturze politycznej i religijnej wczesnego i pełnego średniowiecza, hagiografia i kult świętych.

 

Publikacja na stronie wydawcy:

https://www.wuw.pl/product-pol-17248-Piastowskie-fundacje-klasztorow-zenskich-w-Polsce-XIII-wieku-Miedzy-recepcja-obcych-wzorcow-a-tworzeniem-oryginalnego-modelu.html

 

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

ISBN: 978-83-235-5753-1

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 340

„Waleczny Tadzio”

 

Tomasz Wilczkiewicz „Waleczny Tadzio”

           

Komiks „Waleczny Tadzio” upamiętnia postać Tadeusza Jeziorowskiego, przedstawiciela pokolenia, które z bronią w ręku, często za cenę życia, musiało walczyć o niepodległość Rzeczypospolitej. Jeziorowski zapisał się w historii jako bohaterski obrońca Płocka w wojnie polsko-bolszewickiej, najmłodszy odznaczony Krzyżem Walecznych, oraz pilot poległy w Ksawerowie pod Łodzią w walce z Luftwaffe podczas Kampanii Polskiej 1939 roku. Dzięki najnowszemu wydawnictwu pionu edukacyjnego łódzkiego IPN uczniowie poznają jego losy w atrakcyjnej formie graficznej opowieści. 

 

Komiks bezpłatnie dystrybuowany w szkołach i placówkach kulturalnych Łodzi oraz Płocka.

 

Komiks na stronie wydawcy:

https://lodz.ipn.gov.pl/pl6/publikacje/komiksy/79410,Waleczny-Tadzio.html

 

Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej  

Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 29