„Kielce przez stulecia”
Składająca się z sześciu obszernych rozdziałów monumentalna publikacja „Kielce przez stulecia” to owoc wieloletniej pracy, w którą zaangażowanych było kilkadziesiąt osób związanych z kieleckim środowiskiem naukowym i muzealnym. Monografia jest próbą podsumowania dotychczasowej wiedzy o tysiącletnich dziejach położonego w Górach Świętokrzyskich miasta. W pierwszym z rozdziałów autorzy przypominają dzieje Kielc od czasów średniowiecznych aż do schyłku XVIII wieku. W okresie tym miasto, które było własnością biskupstwa krakowskiego, intensywnie się rozwijało. Niestety, podobnie jak i Rzeczpospolitej, nie omijały go tragiczne wydarzenia, które skutecznie hamowały jego rozkwit. W rozdziale tym wyjaśniono genezę a także symbolikę herbu miasta. Marta Pieniążek-Samek przybliżyła historię kościołów jakie wówczas znajdowały się w Kielcach i najbliższej okolicy a Daniel Olszewski zrekonstruował dzieje Seminarium Duchownego.
Widok Zamku Biskupiego od strony wschodniej
Obejmujący XIX stulecie rozdział drugi to kopalnia informacji o historii miasta w okresie zaborów. Wiele miejsca poświęcono w nim na ukazanie zrywów narodowowyzwoleńczych do jakich dochodziło w 1830 i 1863 roku. Scharakteryzowano społeczność niemiecką, rosyjską i żydowską zamieszkującą Kielce. Kilkadziesiąt stron przeznaczono na przedstawienie życia religijnego i kulturalnego. Jerzy Z. Pająk oraz Jerzy Szczepański opracowali temat poświęcony rozwojowi rzemiosła i przemysłu, a Małgorzata Czapska, Barbara Szabat i Adam Massalski zajęli się problematyką kieleckiego szkolnictwa. Jerzy Krzewicki pochylił się natomiast nad historią służby zdrowia i stanem sanitarnym miasta.
Budynek fabryki nawozów sztucznych na Głęboczce, około 1965 r.
Kolejny rozdział zdominowała tematyka związana z I wojną światową. Urszula Oettingen przypomniała w nim sylwetki kielczan, którzy zasilili szeregi Legionów Polskich a Jan Główka przyjrzał się bliżej sytuacji przemysłu kieleckiego oraz problemom życia codziennego w tym okresie. Dzieje Kielc w okresie dwudziestolecia międzywojennego przedstawione zostały w rozdziale czwartym. Znajdziemy w nim garść informacji o życiu politycznym i kulturalnym w mieście, poznamy problemy z jakimi borykali się ówcześni mieszkańcy a także odwiedzimy Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego. Janusz Ciosek przypomniał czytelnikom jakie kluby sportowe funkcjonowały w Kielcach po odzyskaniu niepodległości i naszkicował krótkie biogramy najpopularniejszych zawodników a Adam Massalski, podobnie jak w jednym z poprzednich rozdziałów, opracował artykuł poświęcony szkolnictwu.
Siedziba starostwa powiatowego przy ul. Mickiewicza 2, około 1930 r.
Życie mieszkańców miasta w czasie II wojny światowej, tragiczne warunki panujące w getcie, działalność ruchu oporu, oraz represje niemieckie zostały opisane w rozdziale piątym. Ostatnia część publikacji obejmuje okres 1945-2010. Znajdziemy w niej obszerny zasób wiadomości o życiu społecznym i kulturalnym oraz o rozwoju gospodarczym miasta w czasach PRL-u i po 1990 roku. Współtwórca Kieleckiej Szkoły Krajobrazu Paweł Pierściński napisał szkic poświęcony dziejom fotografii w mieście nad Silnicą, a Antoni Pawłowski przybliżył osiągnięcia kieleckich sportowców i klubów sportowych. Opracowanie poświęcone architekturze Kielc ostatniego półwiecza wyszło spod pióra Krzysztofa Myślińskiego.
Niemieckie tabory w czasie postoju przy linii kolejowej na zachód od kieleckiego dworca, 1939 r.
Tematów poruszonych w liczącej ponad 730 stron publikacji jest oczywiście o wiele więcej. Na jej kartach pojawia się mnóstwo biogramów niegdyś zasłużonych dla rozwoju miasta a dziś często zapomnianych postaci. Atutem publikacji jest wspaniała szata graficzna. W księdze zamieszczono kilkaset archiwalnych fotografii, z których większość nie była nigdy publikowana. Wiele zdjęć jest dziełem wybitnych lokalnych twórców. W monografii znajdziemy także dawne plany miasta, fotografie eksponatów, reprodukcje zabytkowych grafik i malowideł zdobiących wnętrza kieleckich muzeów. Ostatnie strony wypełnia kalendarium dziejów miasta, bibliografia oraz indeks ułatwiający odnalezienie w tekście interesujących nas osób. Polecam.
Otwarcie księgarni KMPIK przy ul. Rewolucji Październikowej, 1965 r.
Monografia na stronie wydawcy:
https://www.jednosc.com.pl/teologia-20/2633/kielce-przez-stulecia
Więcej o publikacji:
https://tymrazem.pl/kielce-przez-stulecia
Wydawca: Wydawnictwo Jedność, Muzeum Historii Kielc
ISBN: 978-83-7660-515-9
Liczba stron: 752
Rok wydania: 2014
